«دهکده پزشکان ایران» را بشناسید / از وسیع‌ترین محوطه‌های زیرزمینی خاورمیانه تا مسجد جامع شش ناو تفرش
تفرش یکی از شهرستان های زیبا استان مرکزی است که میان چشمه‌سارها، مجموعه‌ای از کوه‌های استوار، غارها و مناطق سرسبز واقع شده و از طبیعت بکر و زیبایی بهره‌مند است.
به گزارش شبکه اطلاع رسانی راه دانا؛ به نقل از دیار آفتاب؛ تفرش با مرکز استان یعنی شهر اراک در حدود 85 کیلومتر فاصله دارد و در شمال شرق آن، در منطقه‌ای کوهستانی قرار دارد.
سابقه سکونت در این منطقه به دوران مادها برمی‌گردد و با توجه به آیین زرتشتی و گبری، که بین ساکنان آن رواج داشت، نام قدیم این شهر گبرش بود.
مشاهیر و بزرگان پرورش یافته در تفرش هر کدام خالق نقشی بر پیکره علم و فرهنگ این مرز و بوم هستند.
در ادامه این گزارش بیشتر از جاذبه های گردشگری و جاهای دیدنی تفرش می‌گوییم. با ما همراه باشید.
دستکند زیرزمینی تفرش
دستکند زیرزمینی تفرش یکی از مناطق گردشگری تفرش است که هفته دولت امسال برای بازدید عمومی بازگشایی شد.
دستکند زیرزمینی تفرش در زیر بافت امروزی شهر تفرش واقع شده و با 200 هکتار وسعت یکی از وسیع‌ترین محوطه‌های زیرزمینی در ایران و خاورمیانه است.
به گفته سرپرست برنامه کاوش باستان‌شناسی دستکند زیرزمینی تفرش با استناد به داده‌های باستان‌شناسی در دوره سلجوقی ساخته شده و تا دوره صفوی مورد استفاده قرار گرفته است.
روستایی که در هر خانواده یک پزشک دارد
دِلارام (نام‌های دیگر تِراران، طِراران) یکی از روستاهای دهستان بازرجان بخش مرکزی شهرستان تفرش است که به نام دهکده پزشکان معروف است.
این روستا که در 6 کیلومتری شهر تفرش قرار دارد، دارای آب و هوایی پاک، چشم اندازهای بسیار زیاد و مناظر طبیعی و دیدنی است و قدمت برخی از این مناظر به قبل از اسلام برمی گردد.
از این روستا 175 تحصیلکرده در رشته های مختلف پزشکی از180 خانواده برخاسته است، یعنی تقریباً هر خانواده یک پزشک و به همین دلیل این روستا با عنوان «دهکده پزشکان» نامگذاری شده است.
روستای دهکده پزشکان در تفرش به پرورش پروفسور اردشیر قوام زاده پدر پیوند مغز و استخوان ایران و پروفسور احمد پارسا پدر گیاه‌شناسی ایران مفتخر است.
پروفسور احمد پارسا، از نخستین پیشکسوتان دانش گیاه‌شناسی نوین ایران، نخستین استاد گیاه‌شناسی دانشگاه تهران و نخستین ایرانی بود که به‌صورت علمی بر فلور (رستنی‌های) ایران تحقیق کرد. وی بنیان‌گذار موزه علوم طبیعی ایران است و بزرگترین اثرش تالیف کتاب فلور مستقل ایران با نام فلور دولیران به زبان فرانسه است.
غار امجک غار امجک در ارتفاعات کوه امجک و در فاصله 63 کیلومتری شمال غربی تفرش در استان مرکزی قرار دارد.در زیر این کوه چشمه‌ای قرار دارد که از سقف کوه می‌چکد و به دلیل اینکه جنس سنگ آهکی می‌باشد بر اثر گذشت زمان دو استلاکمیت (قندیل) به وجود آمده که از سقف کوه آویزان است.
غار امجک در ارتفاع 1900 متری از سطح دریا بر فراز دره سلطان امجک قرار گرفته است. ورودی آن دیواره‌ای به طول 12 متر دارد که برای ورود به آن باید به کمک ابزار از این دیواره گذشت. در آنجا نردبانی به طول ده متر ساخته شده و پس از فرود منطقه استلاگیت‌ها و استلاکمیت‌ها قرار دارد که به علت اینکه تاکنون کسی به آن دسترسی پیدا نکرده بکر و دست نخورده باقی مانده و پایین‌تر از آن دهلیزی با حوض پر آب دیده می‌شود. 2 دیواره به ارتفاع 7 متر و دیگری به ارتفاع 2 متر در مسیر غار نوردان قرار دارد و در انتهای راهروئی با مجموعه بسیار زیبایی از گل‌فشنگ‌های سقف و دیوار، غارنوردان را به انتهای غار که زیستگاه خفاشان است هدایت می‌کند. هر یک از جاهای دیدنی تفرش ارزش مخصوص به خود را دارد و در هر 4 فصل سال بازدید از اماکن دیدنی تفرش می‌تواند بسیار ارزشمند باشد. چشمه آب معدنی گراو چشمه آب معدنی گراو (گرو) در فاصله 5 کیلومتری شهرستان تفرش و میان دو روستای کبوران و طراران واقع شده است. چشمه گراو متشکل از چند قسمت در سطح زمین است که از آن نقاط آب به حالت جوشش از زمین خارج می‌شود (در یک قسمت آب به همراه گاز کربنیک فراوان از زمین خارج می‌شود). آب این چشمه از نوع بیکربناته مخلوط است و به نسبت تقریباً مساوی یون‌های سدیم و کلسیم دارد. گفته می‌شود که آب این چشمه دارای خواص درمانی متعدد می‌باشد. استحمام در آب این چشمه تسکین‌دهنده درد بوده و سبب باز و بسته شدن عروق می‌شود. از دیگر اثرات آب این چشمه بر بدن، افزایش جریان خون پوستی و قرمز شدن پوست، کاهش موقتی فشار خون و آهسته شدن نبض می‌باشد. آشامیدن مقدار کمی از این آب قبل از غذا، به هضم آن کمک کرده و ترشحات گوارشی را افزایش می‌دهد. در اطراف چشمه آثار یک چهار دیواری قابل رؤیت است که گفته می‌شود در گذشته به عنوان حمام زنانه کاربرد داشته است.روستای طاد
جاذبه های طبیعی تفرش در جای جای این منطقه پراکنده اند، بنابراین برای دیدن آنها باید به تدریج از شهر فاصله گرفت. نزدیک ترین این نقاط روستای طاد چسبیده به تفرش است.. بزرگترین ویژگی طاد داشتن باغ های میوه زیاد است که به یمن وجود قنات خوش نفس روستا این چنین قبراق و سرحال ایستاده است. قنات روستا در مرکز آن واقع شده و آب آن پس از ذخیره شدن در یک استخر بزرگ از طریق جوی های متعددی در باغ های سراسر طاد توزیع می شود. این قنات وسیله ای طبیعی برای تعدیل هوا و گهواره ای برای پرورش میوه های ناب است که محیطی روح افزا را فراهم می کند که می توان خستگی را در آن به در کرد.مشاهیر و مفاخر بزرگی از این روستا سر برآورده اند که شاخص ترین آنها حکیم نظامی گنجوی است که منزل این حکیم بزرگ در روستا ثبت ملی شده است و در حال حاضر تلاش‌هایی برای قرار گرفتن این منزل ارزشمند در زمره آثار یونسکو در حال انجام است.
آبشار قطره باران آبشار قطره باران یا کوه باران در استان مرکزی واقع است. آبشار قطره باران یا کوه باران یکی از مناطق دیدنی شهرستان تفرش است که در دهستان بازرجان در نزدیکی روستای کوریان و در 30 کیلومتری شمال غرب شهر تفرش واقع شده است.محدوده این آبشار در یک دره عریض قرار دارد و گیاه زیبای پرسیاوشان نیز مانند پوششی سبز دیواره‌های این آبشار را پوشانده است. وجود یک قنات و ریزش مداوم قطرات آب از یک صخره، منظره ای بسیار دیدنی و مکانی بسیار باصفا در دل بیابان بوجود آورده که در تمام طول سال پذیرای جمع کثیری از گردشگران از تفرش و شهرهای اطراف می باشد.
مسجد جامع شش ناو
این بنای سلجوقی در مرکز شهر تفرش، در محله «فم» قرار دارد و یکی از مساجد با ارزش و قدیمی این شهرستان است. این مسجد دارای مقصوره، شبستان، ایوان و صحنی مفرح است. قنات شش ناو از زیر مقصوره و دور صحن این مسجد می‌گذرد و پس از عبور از داخل تکیه مجاور، از زیر یک چنار کهن‌سال بیرون می‌آید و آب آن از شش‌ناو (ناودان) فرو می‌ریزد و در کوی‌ها و محله‌ها سرازیر می‌گردد. وجه تسمیه شش‌ناو همین ناودان‌های شش‌گانه است که برای سهولت در امر توزیع آب ایجاد شده‌اند. بر فراز مقصوره مسجد شش ناو، گنبدی کلاه‌خود مانند با قاعده‌ای به شکل هشت ضلعی و ساقی به بلندی پنج متر تماماً از آجر دیده می‌شود .آب انبار بلور
آب انبار بلور تفرش نیز که سال 1378 در فهرست آثار ملی ایران به ثبت رسیده به عنوان یادگار به جا مانده از دوران قاجاریه است که به همت میرزا حسین وزیر ملقب به بلور از افراد خیر تفرش در محله زاغرم این شهر احداث شده است و از جمله سازه‌های آبی تفرش است. این بنا به بازارچه و موزه صنایع دستی شهرستان تفرش تبدیل شده است.
بنای عام‌المنفعه فوق برای تامین آب اهالی محل به ویژه در تابستان بوده است. اسکلت و فضای اصلی مخزن این آب انبار را دوازده ستون، هجده جرز و بیست گنبد تشکیل می دهند. همچنین تمام ستون ها با تیرهای چوبی به یکدیگر کلاف کشی شده اند. برای بازدید از این بنا که در تفرش قرار دارد، باید به محله فم، کوچه بلور بروید. آرامگاه دکتر حسابی آرامگاه دکتر محمود حسابی که از نوابغ ایران‌زمین و نابغه بزرگ جهان علم و اندیشه‌ی ایران و جهان است، در زادگاه او یعنی تفرش قرار دارد. او پس از 90 سال زندگی پربار علمی در 12 شهریور 1371 در شهر تفرش به خاک سپرده شد. امروزه آرامگاه او در تفرش محل تجمع مراسم مذهبی و رسمی است. چاه دیوانه از زیباترین جاهای دیدنی تفرش است به طوری که بدون بازدید آن سفر شما کامل نمی‌شود. تنها یک چاه مانند چاه دیوانه است که در فرانسه قرار دارد.تیکه زاغرم
تکیه زاغرم از بناهای تاریخی دوران صفوی و قاجار در شهر تفرش در محله زاغرم است. تیکه زاغرم، دومین تکیه ایران است که از زمان های گذشته تا به امروز، هر ساله مراسم تعزیه خوانی در آن برگزار می شود.
اگر از این تکیه بازدید کنید، می توانید خود را در حال و هوای آن دوران قرار دهید. این سازه تاریخی در نهم فروردین ماه سال 1387 به عنوان یکی از آثار ملی این در فهرست آثار ملی کشور به ثبت رسیده است.
در ادامه با ما همراه باشید تا با سوغات و صنایع دستی تفرش بیشتر آشنا شوید.
قالی‌بافی و گلیم‌بافی
قالی‌بافی و گلیم‌بافی از صنایع‌دستی محبوب تفرش به شمار می‌رود. از دیرباز تاکنون قالی و گلیم ایران با نقش‌های زیبا شهرت بسیار داشته است. گلیم نیز دست‌بافته‌ایی از پشم حیوانات اهلی است که هر منطقه طرح و نقش مخصوص به خود را دارد.
طرح‌های ماهی در هم، مرغی، بازرجان، نقشه کلاخی، حسینخانی، پاگربه‌ای، بته جقه‌ای از طرح‌های بومی تفرش هستند که امروزه کمتر بافته می‌شود. قالی‌بافی و گلیم‌بافی که قدمت کهنی در این منطقه دارد یکی از فعالیت‌های اصلی زنان به شمار می‌رود.
تفرشی دوزی
تفرشی دوزی یا درویشی دوزی یکی از رودوزی‌های سنتی و انحصاری‌ترین صنایع دستی این منطقه است که به‌صورت انبوه تولید می‌شود. این رودوزی به‌صورت دوخت در حاشیه اطراف پارچه‌های پهن انجام می‌شود. در این دوخت که از نخ رنگی و کاغذ طرح استفاده می‌شود، ابتدا هنرمند نقش مورد نظر را روی کاغذ شطرنجی طراحی می‌کند، سپس کاغذ را روی پارچه زمینه قرار می‌دهد و اطراف آن را کوک می‌زند. در مرحله بعد با ابزار دوخت اقدام به پیاده کردن طرح روی پارچه می‌کند. در انتهای کار کاغذ طرح را نم‌دار و از پارچه جدا می‌کند و به اتوکشی و آستر زدن کار می‌پردازد.
آذر ماه امسال هم تفرش به عنوان شهر ملی هنر اصیل «تفرشی دوزی» به ثبت رسید.
منبت‌کاری و معرق
منبت‌کاری و معرق روی چوب از دیگر صنایع‌دستی سنتی و محبوب این منطقه محسوب می‌شوند. جالب است بدانید که منبت‌کاری قدمتی چند هزارساله در ایران دارد.
مسگری و سفیدگری
مسگری از صنایع‌دستی کهن ایران به شمار می‌رود که از گذشته تاکنون محبوبیت بسیاری داشته است. این صنعت در بسیاری از شهرهای ایران دیده می‌شود. مسگرها با توان خود و با ضرب چکش، انواع ظروف و اشیا مسی بسیار زیبا را خلق می‌کنند. صنعت مسگری امروزه به دو صورت سنتی و صنعتی در این شهر انجام می‌شود و ظروفی همچون سینی، تاس، دیزی، پارچ و هشت تکه را تولید می‌کنند. همچنین سفیدگری نیز از دیگر فعالیت‌های سنتی این منطقه محسوب می‌شود که ظروف مسی را با قلع قبل یا پس از خرید سفید می‌کنند. عموما بعد از خرید مس یا هر دو سال یکبار که ظروف به مرور زمان سفیدی خود را از دست می‌دهند و رنگ آنها تیره می‌شود آن را جهت سفید کردن به سفیدگر می‌دهند. اکثرا در کنار بازار مسگرها می‌توان سفیدگرها را نیز یافت.
حکاکی خوشنویسی
حکاکی خوشنویسی روی انگشترها از سوغاتیهای جذاب این منطقه است که از دیرباز خوش‌نویسان حکاکی تفرش، در ایران شهرت داشته‌اند. حکاکی با الماس که از روش‌های قدیمی در تفرش است، امروزه نیز رواج دارد و روی انواع فلزات انجام می‌شود.
سبدهای حصیری
سبدهای بافته شده حصیری از صنایع‌دستی روستای جلایر است که در شهر تفرش به فروش می‌رسد. این سبدها از ترکه‌های نازک چوب به‌صورت سبد گل، دم‌کنی و نان بند تهیه می‌شوند.
ظروف سنگی
ظروف سنگی یا به زبان بومیان «مزگو» همان هاون سنگی است که توسط روستای الویجان تولید می‌شود و برای خرد کردن مواد خوراکی سخت به کار می‌رود.
سوغات خوراکی
بادام، گردو، میوه‌های خشک شده، لبنیات، رب انار، نخودچی، سنجد، ترشی، کشمش، عسل، عرقیات گیاهی، فتیر، سبزیجات دارویی خشک شده و.... از جمله سوغاتیهای طبیعی و خوراکی تفرش است.
در کنار صنایع دستی که می توان به عنوان سوغات تفرش تهیه کرد، سوغاتیهای طبیعی شهر تفرش نیز دارای جایگاه ویژه ای هستند.
محصولاتی نظیر، بادام، گردو، میوه های خشک شده، لبنیات، رب انار، نخودچی، سنجد، ترشی، کشمش، عسل، عرقیات گیاهی، فتیر، سبزیجات دارویی خشک شده و.... از جمله سوغاتیهای طبیعی تفرش است.
انتهای پیام /
