دوئل بی. بی. سی و ایران اینترنشنال / یک استراتژی دو تاکتیک در نبرد دو سفارت رسانه ای علیه ایران

گروه سیاسی: انتشار فایل صوتی یکی از خبرنگاران بی‌بی‌سی فارسی به موضوعی برای جنجال میان شبکه‌های فارسی‌زبان خارج از ایران بدل شده و حالا جنگی رسانه‌ای میان خبرنگاران رسانه‌های فارسی زبان شکل گرفته است.

ماجرا از آنجا آغاز شد که هفته گذشته یک فایل صوتی از «رعنا رحیم‌پور» خبرنگار شبکه خبری «بی‌بی‌سی فارسی» منتشر شده که در گفت‌وگو با مادر خود از اهداف شبکه «ایران اینترنشنال» در اعتراضات اخیر ایران سخن می‌گفت.

رحیم‌پور در این گفت‌وگو مدعی شد: «خبر نگران‌کننده‌ای که من شنیدم این است که روسای اینترنشنال دستور داده‌اند که فقط با رهبران احزاب در ایران مصاحبه کنند»

او وقتی با سوال مادرش که گفت "آخه حزبی نداریم که! کدام حزب"، مواجه شد، عنوان کرد:

«نه دیگه احزاب کرد، لر، عرب و... الان باید بفهمید نکته من چیست. این جای نگرانی دارد. کشورهای منطقه ایران دموکراتیک نمی‌خواهند. اگر ایران دموکراتیک شود و جنبش زنان راه بیفتد و حقوقشان را بگیرند، اولین جایی که وحشت می‌کند عربستان است. این‌ها که به دنبال آینده ایران نیستند. علنا شروع می‌کنند به طبل جدایی‌طلبی زدن. این‌ها یک ایران تکه پاره تضعیف‌شده می‌خواهند و دارند این طبل را می‌کوبند»

برای شنیدن فایل صوتی روی تصویر کلیک کنید

واکنش رعنا رحیم پور به افشای فایل صوتی

انتشار این صحبت‌های خصوصی خبرنگار «بی‌بی‌سی فارسی» باعث شد تا وی نسبت به آن واکنش نشان دهد و در یک استوری اینستاگرامی نوشت:

«در ساعات گذشته بخشی از مکالمه خصوصی من و مادرم منتشر شده. تنها احتمالی که به ذهن من می‌رسه اینه که صدای ویدئوچت، از طریق شنود خونه موبایل پدر و مادرم در تهران یا خونه و موبایل من در لندن ضبط شده... من به همه خبرنگاران فارسی‌زبانی که در خارج از ایران علیرغم فشارهای متعدد حکومت، در حال خبررسانی هستند احترام می‌گذارم. انتشار و بازنشر این فایل صوتی بر خلاف خواست من و نقض حریم خصوصی من و والدینمه»

رحیم‌پور اصالت این فایل صوتی را در صفحه اینستاگرامش تایید کرده و اعلام کرده است که این صحبت‌ها را در گفت وگو با مادرش طرح کرده، اما گفته که به خبرنگاران این رسانه‌های ضدایرانی احترام می‌گذارد!

در این میان فایل صوتی دیگری هم از او منتشر شد که در آن اظهار کرد:

«واقعا خشونتی که از یه سری از این جوون ها دیدم در این یکی دو روز گذشته ترسناکه. من اصلا حتی یه شبش پنیک (ترس و هراس) شدم. می‌ره به سمت جنگ داخلی اگه همین طوری ادامه پیدا کنه» رحیم‌پور در واکنش به این فایل‌ها در یک ویدئو که از خود منتشر کرد مدعی شد:

«فایلی که سپاه منتشر کرده از چندین تماس مختلفه و کلا حرف‌ها و جمله‌های من رو پس و پیش کردند و یه جوری ادیت کردند که عملا به نتیجه‌ای که خودشون می‌خوان برسن. اما این حرف‌ها نظرات حرفه‌ای من نیست. حرف‌های بین یک مادر و دختره که راجع به هزار تا چیز با هم حرف می‌زنند.»

خبرنگاران اینترنشنال چه واکنشی داشتند؟

از سوی دیگر شبکه «ایران اینترنشنال» که از سوی رعنا رحیم پور، به تلاش برای تجزیه‌طلبی متهم شده در گزارشی وی را «وکیل مدافع شیطان» نامید و مدعی شد که اظهارات رحیم‌پور کذب و هدف «ایران اینترنشنال» عدم سانسور هر تفکری در چارچوب‌های حرفه‌ای است. گزارشگر این شبکه خبری همچنین در گزارش خود عنوان کرد: «مردم کردستان، سیستان و بلوچستان و خوزستان به عنوان شهروندان ایران هم می‌توانند در این رسانه حرف بزنند. همچنان که بی‌بی‌سی فارسی به تریبون اصلاح‌طلبان جمهوری اسلامی شهرت پیدا کرده.»

واکنش رسانه های اینترنشنال و بی بی سی حاکی از آن است که درگیری بر سر تاکتیک های تحقق استراتژی تضعیف قدرت ایران درمنطقه، راهبردی جدی است و هر یک گمان می کنند شرایط به نحوی است که می توانند از شرایط موجود ماهی خود را بگیرند.

واکنش تلویزیون اینترنشنال را ببینید

تحلیل رسانه های حاکمیتی

دعوای خبرنگاران «بی‌بی‌سی فارسی» و «ایران اینترنشنال» بالا گرفته تا جایی که رحیم‌پور در یک استوری با تاکید بر اینکه بعد از 15 سال کار خبری در تبعید، ایران را در خود کشته است، نوشت: «اینجا من نقطه پایان گذاشتم بر ایران... شما نه به دنبال حقیقت، بلکه دنباله‌روی سپاه و رسانه‌های لندنی از جنس سپاهید.»

روزنامه جوان نیز در مطلبی با عنوان «یک دقیقه با رعنا!» نوشته «باور اصلی این است که بی‌بی‌سی فارسی خودش در این دوره آشوب و قبل از آن کم بر طبل جدایی‌طلبی نکوبیده و ایران‌اینترنشنال و دیگران، شاگردان مکتب بی‌بی‌سی فارسی در دشمنی با ایران واحد و دمیدن در بوق تفرقه‌افکنی و تجزیه‌طلبی‌اند»

در همین راستا فعالان سیاسی ارزشی بر این محور متمرکز هستند که ایران قوی موجب اتخاذ سیاست تجزیه ایران از سوی کشورهایی همچون عربستان شده که در رقابت با ایران، رسانه اینترنشنال را تجهیز کرده است.

رعنا رحیم پور و بولتون

این تضاد تاکتیک میان رعنا رحیم پور مجری بی‌بی‌سی فارسی، هنگام گفت‌وگوی تلویزیونی زنده با بولتون، مشاور امنیت ملی سابق دولت دونالد ترامپ نیز جلوه گر شد. در حالی که بولتون، با لحن و نگاهی تحسین‌آمیز، از مسلح بودن اغتشاشگران در خیابان‌های ایران صحبت می‌کرد، مجری بی‌بی‌سی به این مقام امنیتی امریکایی یادآور شد که شواهدی بر مسلح بودن معترضان ایرانی وجود ندارد.

با این همه رحیم‌پور، ناخواسته تأیید کرد که سفارت های رسانه ای ایران اینترنشنال و بی بی سی در صدد براندازی بوده و تنها بر روی شیوه آن با یکدیگر اختلاف دارند. از این رو «تنها مخالفت او با بولتون، مبتنی بر مسلح نبودن معترضان، بلکه مسالمت‌آمیز بودن اعتراضات است. بولتون در این گفت وگو با مقایسه وقایع سال 88 در ایران با آشوب‌های اخیر گفت: «تفاوت این است که هم اکنون اپوزیسیون ایران دارد مسلح می‌شود؛ با سلاح‌هایی که از پایگاه‌های بسیج گرفته و سلاح‌هایی که از کردستان عراق وارد ایران می‌شود»

برای دیدن مصاحبه جان بولتون در بی بی سی فارسی کلیک کنید

او سپس ادامه داد: «چشم‌انداز تلاش سیستماتیک اپوزیسیون، نه فقط اعتراض بلکه به کارگیری زور و قوه قهریه علیه حکومت با این پیام است که ما دیگر غیرمسلح نیستیم و می‌توانیم با سپاه پاسداران مقابله کنیم و تمامی این‌ها نشان می‌دهد که جایگاه حکومت ایران بیش از پیش در معرض مخاطره قرار دارد»

در اینجا رحیم پور در پاسخ به بولتون می گوید: «البته آقای بولتون شواهدی در دست نداریم که معترضان در ایران مسلح هستند»

اما بولتون به او پاسخ می‌دهد، «بگذارید من این را به شما بگویم گزارش‌ها و ویدئوهایی از ایران در شبکه‌های اجتماعی منتشر شده که نشان می‌دهد اتفاقاً سلاح دست اپوزیسیون وجود دارد و خیلی از نیروهای امنیتی دارند فرار می‌کنند از دست اپوزیسیون و در برخی موارد حتی تبادل آتش هم وجود داشته است.»

چگونه عربستان با تلویزیون اینترنشنال تجزیه طلبی در ایران را دنبال کرد؟

از ابتدای اعتراضات در ایران، اعضای گروه‌های کومله، دموکرات کردستان و حزب آزادی به صورت روزانه در شبکه اینترنشنال حضور داشتند. نتایج یک بررسی نشان داده، «چهره‌های تجزیه‌طلب کرد همچون عبدالله مهتدی دبیرکل گروهک کومله، سلام قادری عضو کمیته مرکزی کومله، ابراهیم علیزاده دبیر اول کومله سازمان کردستان حزب کمونیست ایران، عمر ایلخانی‌زاده دبیرکل کومله زحمتکشان کردستان، مصطفی هجری مسئول اجرایی حزب دموکرات کردستان، آسو صالح عضو دموکرات کردستان، خالد عزیزی دبیرکل موکرات کردستان، حسین یزدان‌پناه مسئول نظامی گروه آزادی کردستان بالغ بر 40 بار در این شبکه حاضر شده‌اند.»

در این گزارش آمده «در هفته‌های اخیر این شبکه با برخی فعالان تجزیه‌طلب آذری نیز گفت‌وگو کرده است؛ شخصیت‌هایی متعلق به احزابی که تا پیش از این حتی نامی از آن ها در اینترنت نبوده است و به‌نظر می‌رسد برای پیشبرد هدف تجزیه‌طلبانه یک‌شبه خلق شده و روی خط آمدند.»

از سویی «یاشار حکاک‌پور فعال حقوق اِتنیک (اقوام)، صالح کامرانی دبیر حزب مرکز آذربایجان، ژاله تبریزی، مدیریت جمعیت حقوق بشر آذربایجان، سیمین صبری، سخنگوی حزب اتحاد دمکرات آذربایجان و علیرضا اردبیلی، مدیر وب‌سایت تریبون آذربایجان بیش از 25 بار در این شبکه صحبت کرده‌اند. این شخصیت‌ها پیشتر تحت عنوان فعال سیاسی در تلویزیون‌های معاند حاضر می‌شدند اما این‌بار ذیل نام تشکل‌های قومیتی مانند اتحاد دموکرات آذربایجان یا حزب مرکز آذربایجان (که پیشتر موجودیتی نداشته است)، اقدام به تحریک مردم و اغتشاش‌آفرینی در راستای پروژه تجزیه‌طلبی می‌کردند.»

در این بررسی به این نکته اشاره شده «بیشترین تریبون در اختیار تجزیه‌طلبان بلوچستان با توجه به درگیری‌های چند هفته گذشته در این استان بود؛ حبیب‌الله سربازی دبیر حزب بلوچستان راجی تپاکی، فریبا بلوچ، رحیم بندوئی عضو حزب مردم بلوچستان، ناصر بولیدی دبیرکل حزب مردم بلوچستان، بهرام میرلاشاری عضو شورای همکاری بلوچستان، ابراهیم احراری مجری شبکه وهابی کلمه، عبدالرئوف ملازهی، عبدالله عارف، غلامرضا حسین‌بر عضو جبهه مردم بلوچستان و مهدی نخل‌احمدی جمعاً نزدیک 40 بار در این شبکه حضور یافتند.»

دوئل بی بی سی و اینترنشنال

حالا پس از انتشار فایل صوتی رعنا رحیم پور، تلویزیون اینترنشنال، گزارش تندی را علیه او و رسانه BBC فارسی منتشر کرده است.

در ادامه این گزارش که نشان از بالاگرفتن دعوای دو رسانه لندنی دارد، اینترنشنال با لحن طلبکارانه می‌گوید BBC با پول مالیات مردم بریتانیا و کارکنان اینترنشنال اداره می‌شود. در بخش دیگری از این گزارش 10 دقیقه‌ای، BBC بارها «آیت الله بی بی سی» خطاب می شود.

دقایقی از مستند اینترنشنال درباره رعنا رحیم پور را به نقل از آپارات ببینید

رعنا رحیم پور: شاگرد صادق صبا سردبیر فعلی اینترنشنال

رعنا رحیم پور متولد سال 1361 در تهران و دارای لیسانس مترجمی زبان انگلیسی از دانشگاه آزاد اسلامی و فوق لیسانس حسابداری از دانشگاه الزهرا است. تا 25 سالگی در ایران بود و بعد از آن برای کار در شبکه بی‌بی‌سی فارسی به لندن مهاجرت کرد (پدر و مادر وی هنوز در ایران زندگی می‌کنند). او بعد از یک دوره‌ی کوتاه مجری گری در آکادمی بی‌بی‌سی، در سال 1388 با دعوت صادق صبا، مدیر سابق بی‌بی‌سی فارسی وارد این شبکه خبری شد.

در سال 97 کانالی تلگرامی ویدئویی از رعنا رحیم پور در زمان حضورش در ایران منتشر کرد. این ویدئو که بخشی از یک مستند خارجی بود، او را با چادر نماز مشغول خواندن نماز و در حال صحبت درباره دین اسلام نشان می‌داد. این مستند برای شبکه تلویزیونی فرانسوی - آلمانی آرته ساخته شده بود.

برای دیدن ویدئوی مستند کلیک کنید

او در واکنش به انتشار این ویدئو در یکی از کانال‌های تلگرامی نوشت: «این کانال، مستندی که در سال 2008 ساخته شده و من هم در اون حضور دارم، به خیال خودش افشاگری کرده... قصه هفت جوان از هفت کشور مسلمانه که قرار بود برن حج. متاسفانه ویزای من به موقع نرسید».

او در ادامه نوشت: «تصویری که می‌بینید از من موقع نماز خواندن در مسجد جامع اصفهانه، یکی از تجارب بیاد ماندنی زندگیم. خودم قبلا این فیلم رو باز نشر کرده بودم. من تا بیست و چهار پنج سالگی باورهای مذهبی پررنگ تری داشتم، نماز شب می‌خوندم و دعای کمیل هم می‌رفتم».

صادق صبا هم در ابتدای سال 2016 از ریاست و سردبیری بی‌بی‌سی فارسی کناره‌گیری کرد. صبا گفت:"ترک کردن سازمانی که از صمیم قلب به اهدافش اعتقاد دارم کار آسانی نیست، ولی وقت آن رسیده که نیروهای تازه نفس تری این مسئولیت سنگین را به عهده بگیرند". او با راه‌اندازی شبکه ایران اینترنشنال یکی از اعضای هیئت تحریریه شد. صادق صبا از سال 2018 اجرای یک برنامه هفتگی فرهنگی در تلویزیون «ایران اینترنشنال» در لندن را به عهده دارد.

در سطح تحلیل شناختی، منازعه رحیم پور با اینترنشنال، موضعی شخصی در خصوص تجزیه یا عدم تجزیه ایران است اما در ابعاد سیاست های رسانه ای تلویزیون های اینترنشنال و بی بی سی فارسی، تمایزی در حمایت رسانه ای این رسانه ها از مخالفان جمهوری اسلامی وجود ندارد. چه آنکه هر دو شبکه تلویزیونی از کشورهای خارجی منابع مالی خود را تامین کنند و صرفا رویکردهای حرفه ای رسانه ای آنها تفاوت دارند. از این رو افشای فایل صوتی رعنا رحیم پور و انتشار نظرات او درباره اهداف شبکه ایران اینترنشنال، رقابت ها بین تیم جوان بی بی سی فارسی و مدیران قدیمی آن را، که اکنون در اینترنشنال مشغول به کار هستند، آشکار می کند. منازعه ای درباره یک استراتژی با دو روش متفاوت در مواجهه با جمهوری اسلامی و حمایت رسانه ای از مخالفان ایران.

بیشتر بخوانید:

• ابتدای انقلاب زیر دفتر وزیر ارشاد تولید کننده سینما را حبس می کردند و شلاق می زدند

• چرا رئیسی علیرغم توصیه رهبری برای پروژه ها روزشمار تعیین نکرد؟

• یک توصیه به آقای رئیسی

• دو راهکار فوری برای کاهش رنج فوت مهسا امینی

216213