دیپلماسی عارف در «آوازه»
سومین دوره کنفرانس کشورهای در حال توسعه محصور در خشکی تحت نظارت سازمان ملل در شهر آوازه ترکمنستان برگزار شد. حضور ایران در این نشست از آن جهت برای اعضای کنفرانس اهمیت داشت که جایگاه تهران را می‌توان مصداق یک پل ارتباطی به دریای آزاد - خلیج فارس و دریای عمان - یا حتی اروپا دانست؛ راهی که پیش‌تر نیز به نام جاده ابریشم شاهراه حیاتی تجارت و اقتصاد شرق و غرب بود.
محمدرضا عارف، معاون اول رئیس جمهوری نیز در این کنفرانس دقیقا بر همین جایگاه مهم ترانزیتی و تجاری ایران تاکید کرد؛ آنجا که محمدرضا عارف گفت: «جمهوری اسلامی ایران با توسعه زیرساخت‌های حمل‌ونقل کشور بستر لازم برای بهره‌مندی کشورهای همسایه از این ظرفیت به منظور تسهیل تجارت، توسعه اقتصادی، دسترسی به بازارهای جهانی و رشد پایدار را فراهم کرده است».
سرمایه‌گذاری ترانزیتی برای همسایگان
محمدرضا عارف در سومین دوره کنفرانس «کشورهای در حال توسعه محصور در خشکی در ترکمنستان» با اشاره به حمله اخیر رژیم صهیونیستی و آمریکا به ایران، گفت: «آمریکا با حمایت از رژیم صهیونیستی و حتی مداخله مستقیم در تجاوز و حمله به مراکز صلح‌آمیز هسته‌ای جمهوری اسلامی ایران درحالی‌که دور ششم مذاکرات ایران و آمریکا در حال برنامه‌ریزی بود، میز مذاکره را نابود و بی‌اعتمادی جهانی به قول و قرار آمریکا را بار دیگر تایید کرد». او افزود: «جمهوری اسلامی ایران هیچ‌گاه آغازگر جنگ نبوده، اما با تمام قوا با متجاوز مقابله و از تمامیت ارضی خود دفاع می‌کند و پیگیر جبران خسارات مادی و معنوی تجاوزات رژیم صهیونی و آمریکا به مردم و زیرساخت‌های توسعه‌ای کشور است. جمهوری اسلامی ایران پیگیر جبران خسارات مادی و معنوی تجاوزات رژیم صهیونیستی و آمریکا به مردم ایران و زیرساخت‌های توسعه کشورمان از طریق مراجع قانونی و حقوقی بین‌المللی است.»
پایبندی ایران به قوانین بین‌المللی
علاوه بر این محمدرضا عارف در حاشیه این کنفرانس با آنتونیو گوترش دبیرکل سازمان ملل متحد دیدار کرد. او در این دیدار به تجاوز نظامی رژیم صهیونیستی علیه جمهوری اسلامی ایران اشاره کرد و گفت: «ما پایبند به همه قوانین و مقررات بین‌المللی هستیم و آمریکا هرگز به این نتیجه نرسید که ایران به دنبال کاربردهای غیر صلح‌آمیز هسته‌ای است اما در جنگ اخیر در تجاوز به جمهوری اسلامی ایران با رژیم صهیونیستی همراهی کرد.
وی تصریح کرد: جمهوری اسلامی ایران توقف آتش را به واسطه مسائل انسان دوستانه پذیرفت و اگرچه به طور مداوم به جنگ تهدید می‌شویم اما ایران کشوری با تمدن و خواهان صلح است و شروع‌کننده جنگی نبودیم. ما نگران هستیم که این تجاوزها به کشورهای مختلف تبدیل به یک رویه شود و ثبات منطقه را به هم بزند و اگر سازمان ملل اقدام شایسته‌تری انجام می‌داد امروز شاهد این اتفاقات و فجایع در فلسطین و غزه نبودیم. آنتونیو گوترش نیز در این دیدار با تاکید براینکه حمله اسرائیل و آمریکا به ایران غیرقانونی و مغایر با موازین حقوق بین‌الملل بوده است، بر ضرورت احترام به موازین و قوانین بین‌المللی و تداوم آتش‌بس تاکید کرد و گفت: «موضوع هسته‌ای ایران باید از طریق دیپلماتیک حل و فصل شود و برای استفاده از تمامی ظرفیت‌های سازمان ملل برای کمک به حل دیپلماتیک موضوع هسته‌ای ایران آمادگی داریم».
دیدار با خاچاطوریان در سایه زنگه‌زور
شاید بتوان مهم‌ترین دیدار عارف در حاشیه این کنفرانس را گفت‌وگو با واهاکن خاچاطوریان رئیس جمهوری ارمنستان با توجه به اتفاقات و حواشی اخیر کریدور زنگه‌زور و برخی اختلافات بین ایران و جمهوری آذربایجان در سایه جنگ تحمیلی 12 روزه برشمرد. همچنان‌که علی‌اکبر ولایتی مشاور رهبری در امور بین‌الملل در واکنش به طرح مجدد موضوع زنگه‌زور به کشورهای منطقه‌ای و فرامنطقه‌ای هشدار داده و اعلام کرده بود که «ایران به منافع خود و منطقه بی‌اعتنا نیست و هرگونه تلاش برای پیشبرد اهداف نامشروع در قفقاز جنوبی، با واکنش قاطع ایران روبه‌رو خواهد شد. هر حکومتی در منطقه یا خارج از آن بخواهد تجربه شکست خورده قبلی را تکرار کند با برخورد محکم ایران روبه‌رو خواهد شد.»
علاوه بر این نیز اسماعیل بقایی، سخنگوی وزارت خارجه نیز در گفت‌وگویی با خبرگزاری ارمنی «آرمن پرس» اعلام کرده بود که «هرگونه مسیر حمل‌ونقل باید با احترام به مرزهای شناخته شده بین‌المللی و بدون نقض حاکمیت ملی یا تمامیت ارضی کشورهای منطقه اجرا یا طراحی شود.
حالا محمدرضا عارف در جریان دیدارش با رئیس جمهوری ارمنستان با تکیه بر همین مواضع، گفته است که «ما از برقراری صلح و ثبات پایدار در منطقه و بین کشورهای همسایه استقبال می‌کنیم و صلح را به نفع همه کشورهای منطقه می‌دانیم و حل مسائل منطقه‌ای باید بدون دخالت کشورهای خارجی انجام شود. رویکرد اصولی جمهوری اسلامی ایران حمایت از عضویت کشورهای دوست در سازمان‌های منطقه‌ای است و ایران از عضویت ارمنستان در سازمان همکاری‌های شانگهای حمایت می‌کند».