رابطه نوسازی محلات از بین بردن فقر و توانمندسازی جوامع محلی
مدیرعامل سازمان نوسازی شهرداری تهران گفت: زمانی که از مداخله برای نوسازی محلات صحبت به میان می آید نمی توانیم موضوع فقر را نادیده بگیریم.
مدیرعامل سازمان نوسازی شهرداری تهران گفت: زمانی که از مداخله برای نوسازی محلات صحبت به میان می آید نمی توانیم موضوع فقر را نادیده بگیریم.
به گزارش خبرگزاری مهر، مراسم افتتاحیه دوره آموزش توسعه کارآفرینی و توانمندسازی برای ارتقا بهره‌وری و نهادینه شدن روش‌های اجتماع‌محور در توسعه کسب‌وکارهای محلی با حضور عیسی منصوری معاون توسعه کارآفرینی و اشتغال وزارت تعاون کار و رفاه اجتماعی، مهناز استقامتی شهردار منطقه 8 شهرداری تهران، سیدمالک حسینی سرپرست سازمان رفاه، خدمات و مشارکت‌های اجتماعی، کاوه حاجی‌علی‌اکبری مدیرعامل سازمان نوسازی شهرداری تهران، زهرا بهروزآذر مدیر کل امور بانوان شهرداری، مهدی شیرزاد رئیس ستاد مدیریت محله، در محل ساختمان معاونت امور اجتماعی و فرهنگی منطقه 8 برگزار شد.
آمادگی داریم از لحاظ فنی و مالی برای کارآفرینی به مناطق و محلات تهران کمک کنیم
معاون وزیر تعاون، کار و رفاه اجتماعی در این نشست اظهار داشت: طرح بازآفرینی در شهرداری تهران الگوی مناسب و موفقی بود که می‌تواند در دولت نیز مورد استفاده قرار گیرد تا بتواند در مناطق و محلات طرح‌های مشابهی را اجرا کند.
منصوری گفت: در شهرداری وابستگی دولتی کمتر است و اصلاح نظام حکمرانی بیشتر است و این محاسبه موجب می‌شود که برنامه‌ها سرعت عمل و انعطاف پذیری بیشتری داشته باشد.
وی گفت: آماده اینکه از لحاظ فنی و مالی تا جایی که می‌توانیم برای کارآفرینی در مناطق و محلات کمک کنیم.
اگر بتوانیم 100 معتاد بهبود یافته را به چرخه اشتغال برگردانیم سالانه یک میلیارد صرفه جویی می‌شود
سرپرست سازمان رفاه، خدمات و مشارکت‌های اجتماعی با بیان اینکه هزینه مستقیم نگهداری یک معتاد بدون هزینه تأمین زیر ساخت روزانه 30 تا 50 هزار تومان است گفت: اگر بتوانیم 100 معتاد را پس از بهبود یافتن به چرخه اشتغال بازگردانیم و به خانواده‌هایشان بسپاریم سالانه یک میلیارد تومان صرفه‌جویی می‌شود.
سیدمالک حسینی در افتتاحیه اولین دوره آموزش و ارتقا توانمندی‌های برنامه‌ریزی و تسهیلگری برای توانمندسازی، توسعه کارآفرینی و کسب‌وکارهای اجتماعی گفت: عمده‌ترین مشکل در ایران موانع شروع کسب‌وکار و نبود شرایط لازم برای پایداری فعالیت صاحبان کسب و کارهاست.
وی با تاکید بر اینکه نگهداشت اجتماعی شهر به اندازه حوزه خدمات برای شهری مانند تهران لازم است، گفت: ایجاد و رونق کسب‌وکارهای خرد علاوه بر اینکه موجب استحکام خانواده‌ها می‌شود، از بروز مشکلات و به ویژه آسیب‌های اجتماعی جلوگیری می‌کند.
وی با بیان اینکه امروز جلسه آغاز به کار این دوره‌ها برگزار شده، گفت: موضوع کارآفرینی جزو مأموریت‌های این سازمان قرار داده شده است هرچند که اصولا در گذشته نگاه شهرداری به موضوع کارآفرینی فقط ارائه زیرساخت‌های ارزان بود و در حالت عالی از کارآفرینان می‌خواست که از نیروهای انسانی مورد نظر شهرداری همچون زنان سرپرست خانوار و بهبود یافتگان استفاده کند، اما حالا رویکردمان تغییر کرده است و به دنبال تسهیلگری و نه صرفا ارائه زیرساخت‌ها هستیم و در هنگام ارائه‌ی زیرساخت نیز به شاخص‌های مختلفی از جمله تحت پوشش قرار گرفتن جمعیت هدف توجه کنیم.
حسینی با بیان اینکه ما متولی حل بیکاری نیستیم و نباید به این موضوع ورود کنیم، اما رویکرد تسهیلگری را دنبال می‌کنیم، تصریح کرد: تلاشمان این است که در این دوره یکی از ماندگارترین اقدامات در حوزه اجتماعی را ایجاد کنیم و مدل کسب‌وکار نیز به صورت مشارکت‌پذیری خواهد بود.
وی با اشاره به تأثیر کرونا بر از بین رفتن برخی مشاغل اظهار کرد: وجود تحریم‌ها نیز بیشتر ما را در تنگنا قرار داده است و باید به سمت تأمین معاش پایدار قدم برداریم به عنوان مثال یکی از موضوعاتی که ما دنبال می‌کنیم آموزش 500 خانواده کودکان کار است که با رویکرد دستیابی به معاش پایدار طراحی شده و در آینده‌ای نزدیک اجرا خواهد شد.
سرپرست سازمان رفاه، خدمات و مشارکت‌های اجتماعی با بیان اینکه ایجاد اشتغال برای هر فرد می‌تواند به کاهش آسیب‌های اجتماعی و هزینه‌های ناشی از آن تأثیر بگذارد، گفت: هزینه مستقیم نگهداری یک معتاد در گرمخانه‌های شهرداری و مراکزی مثل نگهداری افراد مشمول ماده 16 قانون مبارزه با مواد مخدر روزانه 30 تا 50 هزار تومان است و اگر بتوانیم 100 معتاد را پس از بهبود یافتن به چرخه اشتغال بازگردانیم و به خانواده‌هایشان بسپاریم سالانه بیش از یک میلیارد تومان صرفه‌جویی می‌شود که می‌توانیم آن را صرف اشتغال کنیم.
ایجاد فروش اینترنتی برای دستفروشان
مهناز استقامتی شهردار منطقه 8 با بیان اینکه شهرداری تهران از مساله کارآفرینی در شهر استقبال می‌کند گفت: با این حال هنوز بانک اطلاعاتی درستی نداریم و به یکپارچگی در این زمینه نرسیده‌ایم.
وی با بیان اینکه کرونا با وجود آنکه تخریبی برای سلامتی جامعه بود اما فرصت‌هایی را نیز ایجاد کرد، ادامه داد: مطمئن باشید اگر کرونا نبود 30 سال طول می‌کشید تا می‌توانستیم بستر آموزش مجازی و گسترش IT را به درون خانواده‌ها ببریم، اما با وجود کرونا حالا می‌بینیم که حتی یک فرد آموزش ندیده نیز به راحتی می‌تواند از این فضا استفاده کند.
کارآفرینی متناسب با شرایط هر محله
مهدی شیرزاد رئیس ستاد مدیریت محله در ادامه این نشست اظهار کرد؛ دو نگاه در مواجهه با محله وجود دارد که انتخاب هر یک از آنها، می‌تواند بر سیاست گذاری، خاصه در موضوع کارآفرینی تأثیرگذار باشد. یکی نگاه مبتنی بر حس تعلق و هویت محلی و دومی نگاه برآمده از پارادایم حق بر شهر. این دو نگاه در تضاد با یکدیگر نیستند، اما انتخاب هر کدام، الزامات و پیامدهای متفاوتی را ایجاد خواهد کرد.
از یک سو برخی معتقدند که کالبد و فیزیک محله مهم است و باید هویت و حفظ تعلق به محله را بالا ببریم که در این نوع نگاه ما با جامعه محله‌ای در ارتباط هستیم که نیازمند شیوه‌های کارآفرینی متناسب با کالبد محله و اکوسیستم اقتصادی اجتماعی آن است
وی افزود: اما در رویکرد دوم به محله، بر شهر و شهروند تأکید دارد. در آن حقوق و تکالیف شهروندی برجسته است، فارغ از اینکه شهروند در کدام محله زندگی می‌کند. در چارچوب این نگاه ما با افرادی مواجه هستیم که تعاملات محلی و ساختار محله برایشان مهم نیست و اصطلاحا فرد علاقه‌ای به شناخته شدن ندارد. از یک جامعه کوچک، یک محیط پر نظارت اجتماعی، یک شبکه در هم تنیده خویشاوندی و محلی، خود را در آغوش شهر پرت کرده و می‌خواهد در یک فضای آرام خود را گم کند؛ در پی تعاملات محدود است. تعلق او به مکان، زیاد نیست. احتمالا مهم‌ترین فاکتور انتخاب محل زندگی برای او، شرایط اقتصادی زندگی است، نه نوستالژی یا خاطره‌ای که ممکن است در یک محله باشد. علی القاعده در این رویکرد، کارآفرینی در بند کالبد نیست. مگر اینکه فاکتورهای فنی و اقتصادی الزامات خاصی را تحمیل کند.
شیرزاد در ادامه گفت: ما باید به سمتی پیش برویم که شهرداری نقش تسهیل‌گر داشته باشد و شهروند آموزش دیده متناسب با کسب‌وکار داشته باشیم.
وی افزود: شهرداری قرار نیست جای سازمان فنی حرفه‌ای را بگیرد و یا رقیب بخش خصوصی شود. بلکه غرض ایجاد بستر مناسبتی برای فضای کسب و کار است. توجه به این ظرایف، نگاه و سیاستگذاری ما در امر کارآفرینی را متأثر می‌کند.
450 هزار زن سرپرست خانوار در تهران داریم
زهرا بهروز آذر مدیر کل امور بانوان شهرداری تهران با بیان اینکه کارآفرینی باید مبتنی بر نوآوری باشد، اظهار کرد: کارآفرینی تقسیم‌بندی‌های مختلفی دارد که می‌توان به فراخور نوع جامعه از هر یک از شیوه‌های کارآفرینی بهره برد.
وی با بیان اینکه 450 هزار زن سرپرست خانوار در تهران داریم که 70 درصد آنها سرپرست خود را براثر فوت و نه لزوما طلاق از دست داده‌اند، گفت: ما به عنوان شهرداری تلاش می‌کنیم تا نهاد خانواده را حفظ کنیم و به همین دلیل تصمیم گرفتیم به جای ماهی دادن به این زنان که از سر مجبوری به کار روی آوردند، ماهیگیری یاد دهیم و مسیرهای مختلفی را نیز امتحان کردیم و نهایتا متوجه شدیم این افراد معمولا به دلیل دور بودن از محل کسب‌وکار و همچنین عدم آگاهی و آموزش لازم مایل هستند که کار کنند نه اینکه سرپرست کارگاهی باشند یا خودشان مشاغلی ایجاد کنند.
مدیر کل بانوان شهرداری تهران با بیان اینکه بررسی‌ها نشان داده است که معمولا اینگونه زنان به دلیل عدم آشنایی به قوانین دچار حواشی در محیط کار می‌شوند و حتی مسائل مختلف عاطفی را در خانواده‌هایشان تجربه می‌کنند، اظهار کرد: برهمین اساس مراکز کوثر شکل گرفت تا برای حل مساله اشتغال زنان سرپرست خانوار وارد عمل شود و یک مدل مشارکتی را با پیمانکاران و کارآفرینان آغاز کردیم.
نکته اساسی در نوسازی محلات از بین بردن فقر و توانمندسازی جوامع محلی است
حاجی‌علی‌اکبری در تعریف از محله اظهار کرد: بنده اعتقاد دارم آن چیزی که می‌تواند مفهوم محله را در دوران حاضر شکل دهد، موضوع منفعت مشترک است و مقیاس فضایی که بتوان منفعت مشترک را میان شهروندان ایجاد کند و آن چیزی که می‌تواند این منفعت مشترک را ایجاد و پررنگ کند و به آن جان بدهد مشارکت است وقتی من در ذهن خودم محله را تعریف می‌نمایم آن را در یک مقیاس فضایی میدانم که افراد بتوانند با همدیگر مشارکت نمایند در مورد دغدغه در موضوعی، یک نیاز، یک تقاضا با همدیگر مشارکت داشته باشند.
مدیر عامل نوسازی شهرداری در مورد کارآفرینی بیان کرد: موضوع کارآفرینی، اشتغال و توانمندسازی ذیل سیاست‌های اجتماعی قرار می‌گیرد و یکی از ویژگی‌های سیاست اجتماعی این است که تمرکز به فضا ندارند و بیشتر به گروه‌های اجتماعی متمرکز می‌باشند. زمانیکه که راجع به موضوعی مانند بیکاری صحبت می‌شود، محله و مکانی که فرد زندگی می‌کند مهم نیست و مهم این است که شاخص بیکاری را کاهش بدهیم.
مدیرعامل سازمان نوسازی شهرداری تهران به اعلام اینکه فقر از مشکلات بعدی محلات است ادامه داد: زمانی که بخواهیم فقر را بررسی نمائیم همه اتفاقاتی که رخ می‌دهد از قبیل کالبدی، فرسودگی محله، ناکارآمدی محله، رهاشدگی محله و افتادن محله در یک چرخه قفل و زوال که باز ریشه اصلی فقر می‌باشد. در کنار فقر مطلق، موضوع مهارت‌های پایه‌ای و عدم ارتباط با زنجیره اشتغال و بعنوان موضوعاتی است که اصطلاحا اشتغال ناقص را به وجود می‌آورد و در مواردی هم که اشتغال وجود دارد، اشتغال کامل نیست.
اکبری در مورد نادیده گرفتن فقر توضیح داد: زمانی که از مداخله برای نوسازی صحبت به میان می‌آید نمی‌توانیم موضوع فقر را نادیده بگیریم و سیاست‌هایی مانند توانمندسازی، بانک پذیری و موضوعاتی از این دست از دل همین رویکرد بیرون می‌آید و مهم‌تر از همه مفهوم تسهیلگری هم در همین چارچوب شکل می‌گیرد.
علی اکبری همچنین در مورد کارآفرینی و توانمند سازی بیان داشت: زمانی که از کار و کارآفرینی، توانمندسازی صحبت می‌کنیم نمی‌تواند تغییراتی را که در مفهوم کار و اشتغال در یک دهه گذشته ایجاد شده است را نادیده بگیریم. در گذشته نه چندان دور زمانی که از توانمندسازی صحبت به میان می‌آمد، این موضوع به ذهن می‌رسید که افرادی که کار ندارند کارهایی از قبیل عروسک سازی، غذاهای خانگی و... انجام بدهند و امروزه اینها خیلی ابتدایی قلمداد می‌شوند و در واقع تعریف از کارآفرینی در چارچوب و اساسا مفهوم کار و اشتغال تغییر پیدا کرده است و در سیستم از کار و کارآفرینی بعنوان یک اکوسیستم مطرح می‌شود و باید انتظار داشته باشیم اگر این اقدامات به موفقیت برسد باید این جریان‌ها را مد نظر قرار دهیم.
علی اکبری در خاتمه سخنانش گفت: واقعیت این است که امروزه اقتصاد و اشتغال شهری به فرهنگ، دانش و صنایع دستی و از این قبیل موارد وابسته است و آنچه که مزیت برای رقابت برای او ایجاد می‌کند و می‌تواند به یک جریان پایدارتر برسد. در غیر این صورت تبدیل می‌شود به یک سری کارهای محدودی که به صورت موردی می‌شود انجام داد و صرفا یک بار هم می‌شود انجام داد و تبدیل به یک موج میرا می‌شوند که به هیچ عنوان پایداری نمی‌توانند پیدا کنند مثل یک بیماری که به کپسول اکسیژن وصل می‌باشد و تا زمانی که به کپسول وصل است زنده است. و در پایان؛ شاید نقطه ضعف ما باشد که در گذشته این ملاحظات را در نظر نگرفته و امروز هم در حوزه توانمندسازی و کارآفرینی عملکرد محدودیتی داشته‌ایم.