راهکارهای کرونایی وزیر اسبق علوم درباره برگزاری آزمون‌های پایان ترم دانشگاه‌ها
به گزارش خبرنگار گروه علمی و دانشگاهی خبرگزاری فارس، یکی از چالش‌های این روزهای دانشگاه‌ها نحوه برگزاری آزمون‌های پایان ترم است، آزمون‌هایی که باید برگزار شوند اما مشکل این است که سلامت دانشجویان اولویت اصلی است. هر چند که باید توجه داشت در کنار سلامت این عزیزان کیفیت آموزش آنها نیز در شرایط حاضر نباید دچار مشکل شود.
دانشگاه‌ها پس از همه‌گیری ویروس کرونا تعطیل شدند، روزهای اول پیش‌بینی این بود که مدت محدودی این تعطیلی طول می‌کشد اما پس از تعطیلات نوروزی با توجه به طولانی شدن وقفه آموزشی، دانشگاه‌ها با تدابیر مختلف اقدام به برگزاری آموزش‌های مجازی کردند، آموزش‌هایی که هرچند مشکلات فراوانی داشت اما می‌توانست از شیوع این ویروس و درگیری قشر نخبه کشور جلوگیری کند.
حال دوره‌های آموزش مجازی که البته برای بسیاری از دروس عملی خیلی هم نمی‌توانست کارا باشد رو به پایان است و زمان برگزاری آزمون‌ها فرا رسیده است، برای برگزاری آزمون‌های پایان ترم تعدادی از دانشگاه‌ها کاسه چه کنم چه کنم دست گرفته‌اند و هنوز نتوانستند تدبیر ویژه‌ای برای آن درنظر بگیرند، بعضی از دانشگاه‌ها تاکید دارند که آزمون‌ها به طور کامل مجازی برگزار شود در حالی که بعضی دیگر که دروس مهارتی دارند با این نحوه برگزاری آزمون مشکل دارند و تاکید می‌کنند که نمی‌توان به صورت مجازی مطمئن شد دانشجو مطالب را یاد گرفته است و در ترم‌های بالاتر دچار مشکل نمی‌شود. بر همین اساس برای یافتن راهکارهای بهتر برگزاری این آزمون‌ها به سراغ کامران دانشجو وزیر اسبق علوم، تحقیقات و فناوری رفته‌ایم.
وی در این گفت‌وگو راهکارهای پیشنهادی ارایه داده است که می‌تواند بدون کمترین مشکلی پاسخگوی برگزاری آزمون‌های حضوری دانشجویان شود.
در این گفت‌وگو دانشجو تاکید کرد که باید یک تیم در ارتباط با این موضوع از دانشگاه‌های متفاوت تشکیل شود و برنامه ریزی کند، نیازمند تشکیل یک کارگروه ویژه هستیم تا برنامه بدهند چون همان طور که معاون محترم وزارت بهداشت عنوان کرد معلوم نیست این وضعیت چه مدتی طول بکشد.
وی همچنین به راهکارهایی همچون طولانی‌تر شدن زمان برگزاری آزمون‌ها، تغییر تقویم آموزشی با توجه به شرایط موجود و عدم همزمانی برگزاری آزمون‌های دوره‌های تحصیلات تکمیلی و دوره‌های کارشناسی دانشگاه‌ها اشاره کرد.
فارس: در مورد چگونگی برگزاری امتحانات پایان ترم نظرات متفاوتی هست. مثل این که کلا مجازی برگزار شود یا این که هر دانشگاهی طبق نظر خودش عمل کند البته با رعایت دستورالعمل‌های ستاد کرونا می‌خواستم نظر شما چیست؟
دانشجو: ساده‌ترین راه این است که هیچ مسئولیتی به عهده نگیرند و به دانشگاه‌ها ابلاغ شود هم امتحانات را به صورت مجازی یا مطابق نظر خودشان برگزار کنند، ولی واقعیت این است که این راه حل نیست بلکه صورت مسأله را پاک کردن است.
سؤال: راه حل چیست؟
دانشجو: ببینید اگر برگزاری امتحانات برای همه دروس به صورت مجازی یک راهکار اصولی و محک درستی بود دانشگاه پیام نور که سال‌هاست به صورت مجازی تدریس می‌کند امتحاناتش را به صورت مجازی برگزار می‌کرد، این در حالی است که حتی این دانشگاه هم با آن همه سابقه کار تدریس مجازی امتحانات پایان ترم را به صورت حضوری برگزار می‌کرد.
به نظر من تدریس مجازی مخصوصا برای برخی دروس تخصصی به ویژه برای مقطع کارشناسی سطح یادگیری را به خودی خود کاهش می‌دهد. این کاهش سطح یادگیری در رشته‌های فنی و مهندسی بیشتر از رشته‌های دیگر است. شاید برای علوم انسانی سطح یادگیری دانشجویان در تدریس مجازی به اندازه رشته‌های فنی و مهندسی کاهش پیدا نکند، ولی باید قبول کرد که در وضعیت فصلی یا وضعیتی که در ابتدای شیوع کرونا وجود داشت چاره‌ای جز این کار نبود. اساتید و اعضاء هیأت علمی دانشگاه‌ها یا به عبارتی معلمین دانشگاه‌ها هم با تمام وجود همراهی کردند و زحمات زیادی کشیده شد تا ترم جاری کمترین لطمه را ببیند. مشکلات زیادی وجود داشت مثل این که اینترنت در همه کشور سرویس یکسان نمی‌دهد. صدا قطع و فصل می‌شود، تصویر مشکل پیدا می‌کند، اما بالاخره هم معلمین دانشگاه‌ها زحمت کشیدند با ارائه کلاس‌های برخط (online)، ضبط صدا، عکسبرداری از مطالب و بارگذاری آنها، ارائه Power Point و راه‌های دیگر برای یک کلاس دو ساعته مجبور بودند سه برابر وقت بگذارند تا بتوانند حداقل درصد قابل قبولی از مفاهیم دروس را تفهیم کنند، دانشجویان هم همراهی می‌کردند.
بدون اغراق باید عرض کنم استادان برای یک کلاس و تفهیم مطالب به صورت مجازی شاید سه برابر کلاس حضوری باید وقت می‌گذاشتند تا بالاخره درصد قابل قبولی از مطالب تفهیم شود.
بدون اغراق باید عرض کنم استادان برای یک کلاس و تفهیم مطالب به صورت مجازی شاید سه برابر کلاس حضوری باید وقت می‌گذاشتند تا بالاخره درصد قابل قبولی از مطالب تفهیم شود. در طول ترم هم به روش‌های متفاوت دانشجویان را محک زده‌اند اما برای امتحانات پایان ترم باید یک برنامه دقیق داشت. بالاخره معلوم نیست چند سال و چه مدت این وضعیت ادامه خواهد داشت. باید برای امتحانات پایان ترم برنامه ریزی کرد تا محک درستی زده شود و دانشجویان در سال‌های بعد با مشکل پایه‌ای روبرو نشوند. دروسی هست که اگر دانشجو در آن درست محک نخورد در سال‌های بعد با مشکل روبرو می‌شود.
به نظر من با توجه به زمانی که پایان این ترم تا شروع ترم بعدی در اختیار می‌گذارد، می‌شود یک بازده 75 تا 90 روزه برای امتحانات در نظر گرفت.
راه‌های متفاوتی است مثلا این که دانشکده‌ها در طول بازه زمانی به صورت 2 یا 3 دانشکده تقسیم‌بندی شوند و هر کدام در یک زمان خاص امتحانات را برگزار کنند. به این ترتیب می‌شود خوابگاه‌ها را طوری برنامه ریزی کرد که مثلا یک هفته دانشجویان 2 یا 3 دانشکده تشریف بیاورند و در اتاق‌هایی که قبلا ضدعفونی شده‌اند سکونت پیدا کنند تا ازدحام نشود و اتاق به یک دانشجو اختصاص پیدا کند و بعد از برگزاری تمام امتحانات این دانشکده‌ها، دانشجویان 2 دانشکده بعدی بیایند و به همین ترتیب هیچ زمانی خوابگاه و دانشگاه ازدحام نداشته باشند و امتحانات هم در فضای باز یا سالن‌های بزرگ و با رعایت فاصله اجتماعی و دستورالعمل‌ها برگزار شود. به این ترتیب پخت و پز هم برای تعداد محدودی از دانشجویان و با نظارت دقیق صورت می‌گیرد. می‌شود در 2 ماه و نیم تابستان این کار را انجام داد.
راه دیگر این است که امتحانات دوره‌های تحصیلات تکمیلی را از دوره‌های کارشناسی جدا کرد و خوابگاه‌های دوره‌های تحصیلات تکمیلی را هم در اختیار دانشجویان دوره کارشناسی قرار داد و بعد از برگزاری امتحانات مقطع کارشناسی با یک فاصله زمانی مثلا یک یا 2 هفته‌ای برای ضد عفونی‌های مجدد خوابگاه‌ها، امتحانات مقطع تحصیلات تکمیلی را برگزار کرد.
می‌شود دروس را به چند دسته تقسیم کرد؛ دروسی که امتحانات آن را می‌توان به صورت مجازی برگزار کرد و دروسی که به صورت حضوری باید امتحانات پایان ترمشان انجام شود.
می‌شود تقویم آموزشی را هم تغییراتی داد، طول ترم‌ها را تغییر داد و برنامه آموزشی جدید را برای دانشگاه‌ها در نظر گرفت.
بعضا می‌شود تقویم آموزشی را هم تغییراتی داد، طول ترم‌ها را تغییر داد و برنامه آموزشی جدید را برای دانشگاه‌ها در نظر گرفت. در چنین شرایطی می‌شود از تعطیلات نوروزی و تعطیلات تابستانی صرف‌نظر کرد و ترم تحصیلی و بازه زمان امتحانات پایان ترم را طولانی‌تر کرد. طول ترم که افزایش یابد فرصت کافی برای تفهیم مطالب به صورت تدریس مجازی به وجود می‌آید و امتحانات را هم می‌توان در یک بازه زمانی مناسب و با گروه‌بندی‌های خاص انجام داد.
حتی اگر لازم شود در شرایط بحرانی که ان‌شاءالله هیچ وقت پیش نیاید به جای این که یک سال تحصیلی دو ترم را پوشش دهد، می‌تواند فقط یک ترم را در یک سال پشت سر گذاشت تا مفاهیم دروس به درستی به دانشجویان منتقل شود. به جای 2 ترم و هر ترم با مثلا 8 واحد درسی که نهایتا در طول سال 28 واحد درسی گذرانده می‌شود، ترم را سالیانه کرد و تعداد واحد را A+A/2 در نظر گرفت. یعنی دانشجویان بتوانند 1.5 برابر ترم فعلی واحد بردارند، اما طول ترم به جای 5 ماه که فعلا این طور است تبدیل به 9 تا 10 ماه شود و 2 تا 3ماه هم بازه زمانی برای برگزاری امتحانات در نظر گرفت تا ان‌شاءالله شرایط به حالت عادی برگردد.
باید یک تیم در ارتباط با این موضوع از دانشگاه‌های متفاوت تشکیل شود و برنامه ریزی کند، نیازمند تشکیل یک کارگروه ویژه هستیم تا برنامه بدهند چون همان طور که معاون محترم وزارت بهداشت عنوان کرد معلوم نیست این وضعیت چه مدتی طول بکشد.
باید یک تیم در ارتباط با این موضوع از دانشگاه‌های متفاوت تشکیل شود و برنامه ریزی کند، نیازمند تشکیل یک کارگروه ویژه هستیم تا برنامه بدهند چون همان طور که معاون محترم وزارت بهداشت عنوان کرد معلوم نیست این وضعیت چه مدتی طول بکشد یا این که شیب شیوع آن دوباره کند شود. در شرایط بحرانی باید برنامه ریزی‌ها به نحوی باشد که کمترین آسیب از نظر سطح علمی به دانشجویان وارد شود تا وقتی شرایط ان‌شاءالله عادی شد مشکل پایه‌ای نداشته باشیم.
فارس: شما فکر می‌کنید اساتید دانشگاه‌ها در ارتباط با نداشتن تعطیلات نوروزی و تابستانی همراهی کنند و قبول کنند که مثلا تدریس کنند یا امتحانات را در بازه زمانی تابستان برگزار کنند؟
دانشجو: معلمین دانشگاه‌ها افرادی هستند که اولا دانشجویان را فرزندان خود می‌دانند؛ ثانیا دغدغه اصلی آنها تفهیم مطالب درسی به درستی و بالا بردن سطح علمی دانشجویان است و حاضرند به خود سخت بگیرند و سطح علمی دانشجویان و دانشگاه‌ها کاهش پیدا نکند.
من با شناختی که از این قشر زحمتکش دارم مطمئن هستم که پا به پای فداکاری‌هایی که کادر پزشکی، پرستاری و خدمات بیمارستان‌ها دارند انجام می‌دهند، حاضرند برای فرزندان خودشان که همین دانشجویان عزیز هستند برای بالا رفتن سطح علمی آنها یا بهتر بگویم برای پایین نیامدن سطح علمی دانشجویان هر کاری انجام دهند.
فارس: مطلب دیگری هم هست که بخواهید اضافه کنید؟
دانشجو: این موارد که من عرض کردم به صورت مثالی بود و مطمئن هستم که اگر کارگروهی از دانشگاه‌های متفاوت تشکیل شود حتما راهکارهای بیشتر را هم می‌توانند به بحث بگذارند و برنامه‌ریزی‌های دقیقی را انجام دهند.
ببینید در ارتباط با این که دو سوم کارمندان بیایند و همه هم در یک ساعت بیایند و در یک ساعت کار را انجام دهند، من مطمئن هستم با توجه به تطعیلی مدارس و دانشگاه‌ها (تعطیلی حضوری) حتما می‌شد وزارتخانه‌ها را هم به چند گروه مرتبط تقسیم کرد و به جای این که بگوییم همه ساعت 7 بیایند و ساعت 4 بروند، شروع به کار تعدادی از وزارتخانه‌ها را 7 صبح در نظر می‌گرفتند و با شناور کردن ساعت کاری تعدادی ساعت 8 صبح و تعدادی دیگر ساعت 9 شروع می‌کردند و به همین ترتیب پایان کار هم در یک بازه زمانی سه ساعته تقسیم می‌شد و مطمئنا در ازدحام مترو و وسایل نقلیه عمومی کاهش چشمگیری را مشاهده می‌کردیم. ضمن این که کارمندان هر وزارتخانه هم به چند گروه تقسیم می‌شدند که هر گروه (با توجه به ارتباط کاری) در روزهای متفاوت یا هفته‌های متفاوت سر کار حاضر می‌شوند.
راحت‌ترین کار این بود که بگوییم 7 صبح بیایند و 14 بروند، اما می‌شد از ازدحام مردم در مترو و وسایل نقلیه جلوگیری کرد. وقتی به افراد می‌گویند همه باید ساعت 7 صبح سر کار باشند و وسایل نقلیه عمومی همان ناوگان قبلی است، چگونه انتظار داریم که ازدحام صورت نگیرد.
ساعت کار شناور وزارتخانه‌ها قبلا به علت این که مدارس و دانشگاه‌ها باز بود و خانواده‌ها خصوصا آنهایی که فرزندان مدرسه‌ای داشتند با مشکلات روبرو می‌شد، جواب نمی‌داد اما الان که مدارس و دانشگاه‌ها به صورت حضوری نیستند شاید یک انتخاب مناسب برای کاهش بار ترافیک و ازدحام باشد. خصوصا این که کارمندان حقوق‌بگیر دولت هستند و دارای کسب و کار کوچک یا بزرگ نیستند که بگوییم باید چرخ معیشت شان بگردد.
انتهای پیام /
کامران دانشجو کرونا بازگشایی دانشگاه ها امتحانات
