روایت انتقاد یک اصلاح‌طلب از اصلاح تعرفه برق پرمصرف‌ها

به گزارش مشرق، رئیس جمهور در ادامه نشست‌های صمیمانه خود، به تازگی نسبت به برگزاری دیداری با سیاسیون از گرایش‌های متفاوت سیاسی اقدام کرد، این نشست که ابعاد سیاسی گسترده‌ای داشت و مورد استقبال جامعه سیاسی نیز قرار گرفت، چندین نکته اقتصادی را نیز در خود جای داد که یکی از این مسایل موضوع تعرفه برق بود.

ماجرای این موضوع اقتصادی در نشست رئیس جمهور جایی بود که مجید انصاری در صحبت‌های خود آن را کلید زد. بنابر شنیده‌های قریب به مضمون از این جلسه، معاون حقوقی حسن روحانی در دوران ریاست جمهوری وی، در بیان گلایه خود از عملکرد اقتصادی دولت با انتقاد اصلاح تعرفه برق پرمصرف‌ها عنوان کرده بود:«دولت خود مسبب برخی از گرانی‌هاست، نمونه‌اش هم همین گرانی برق است که توسط خود دولت انجام شد.»

در ادامه این جلسه، رئیس جمهور با اشاره به اظهارات مجید انصاری در خصوص تعرفه برق توضیح داد: «‌افزایش این تعرفه‌ها تکلیف قانون بودجه بوده که باید از ابتدای سال 1400 اجرا می‌شد، اما دولت پیشین متاسفانه هر تکلیف قانونی را که ممکن بود موجب بروز نارضایتی شود، مسکوت گذاشت و اجرا نکرد.»

*اصلاح نظام تعرفه‌گذاری آب و برق تکلیف مجلس شورای اسلامی در قانون بودجه است

فارغ از اینکه اصلاح تعرفه آب و برق تکلیفی است که قانون بودجه سال 1400 در بند «ی» تبصره 8 این قانون به عهده دولت گذاشته و در بودجه 1401 نیز این مسئله تصریح شد شده است، نکته قابل توجه پیرامون نقد مطرح شده توسط معاون حقوقی رئیس جمهور سابق، دقیق نبودن این دیدگاه پیرامون اصلاح تعرفه آب و برق به عنوان دو رکن زیرساختی در کشور است.

بند «ی» تبصره 8 قانون بودجه سال 1400

جایی که این مقام سیاسی با سابقه از اصلاح تعرفه اقلیت مشترکان پرمصرف خانگی تعبیر گرانی برق را انجام می‌دهد، در حالی که بر اساس مصوبه هیئت دولت در بخش آب و برق، هیچ تغییر قیمتی در هزینه برق مشترکان کم مصرف اتفاق نمی‌افتد.

* قیمت برق 75 درصد از مشترکان خانگی تغییر نکرده است

در این راستا اگر نگاه دقیق‌تری به اجزاء مصوبه برقی هیئت دولت داشته باشیم، مشترکان کم مصرف با قید اینکه تحت پوشش کمیته امداد و سازمان بهزیستی باشند مشمول تعرفه رایگان هزینه برق خواهند شد.

ماده یک مصوبه برقی دولت

علاوه بر این، همانطور که عنوان شد، در مصوبه مذکور هیئت دولت هیچ تغییر قیمتی در خصوص مشترکان کم مصرف لحاظ نمی‌شود. این مسئله در شرایطی اهمیت پیدا می‌کند که بدانیم 75 درصد از مشترکان خانگی برق جزء مشترکان کم مصرف رده‌بندی شده و در الگوی تعیین شده توسط وزارت نیرو نسبت به مصرف این حامل انرژی اقدام خواهند کرد.

*تشویق ویژه کم‌مصرف‌ها با پرداخت پاداش‌های قابل توجه برای صرفه‌جویی

جزئیات مصوبه برق هیئت دولت در خصوص مشترکان کم مصرفی که الگوی استفاده از برق را رعایت می‌کنند به موضوع عدم تغییر تعرفه ختم نشده و تشویق‌های گسترده‌ای نیز در این مصوبه برای مشترکان کم مصرف و مشترکانی که صرفه‌جویی را در دستور کار خود قرار می‌دهند در نظر گرفته شده است.

بر این اساس آن دسته از مشترکان خانگی که در ماه‌های گرم سال نسبت به دوره مشابه سال گذشته کمتر برق مصرف کنند و میزان استفاده برق آن‌ها زیر الگوی مصرف باشد، مشمول تشویق‌های مصوبه هیات دولت خواهند شد. از سوی دیگر اگر میزان کاهش مصرف مشترکان در ساعت اوج بار اتفاق بیفتد، میزان پاداش تعیین شده برای هر کیلووات ساعت دو برابر خواهد شد.

تبصره 3 ماده سه مصوبه برقی دولت

بر این مبنا نگاه دقیق به مصوبه برقی هیئت دولت مشخص می‌کند که اساسا تعرفه برق عمده مشترکان خانگی نه تنها با تغییر مواجه نشده بلکه تشویق‌های جذابی نیز در این حوزه برای این دسته از مشترکان در نظر گرفته شده است.

*اصلاح تعرفه برق پرمصرف‌ها در جهت احیای عدالت

به گزارش فارس، مصوبه برق دولت در کنار ارکان تشویقی در نظر گرفته شده یک رکن تنظیمی با هدف صرفه‌جویی مشترکان پرمصرف نیز در نظر گرفته است. جایی که مصرف فراتر از الگوی تنها 25 درصد از مشترکان زمینه ایجاد ناعدالتی در حوزه پرداخت یارانه انرژی و همچنین ضربه به شبکه برق کشور را ایجاد می‌کند. بر اساس به روزترین آمار ارائه شده در این حوزه از سوی مرکز آمار 51 درصد از یارانه انرژی حوزه برق به جیب 3 دهک پردرآمد جامعه می‌رود.

در چنین شرایطی مصوبه برق دولت در جهت کاهش ناعدالتی یاد شده و همچنین جلوگیری از آسیب به صنعت برق با هدف تامین پایدار انرژی برای مردم، تعرفه برق مشترکان پر مصرف آن هم تنها برای مصارف فراتر از الگو را اصلاح کرد.

بر اساس جزئیات مصوبه یاد شده، مشترکانی که بر خلاف تشویق‌های تعیین شده همچنان به مصرف بالای خود ادامه دهند، از یک تا 1.5 برابر الگوی مصرف در ماه باید 1.5 برابر هزینه تمام شده تولید برق را برای هر کیلووات ساعت بپردازند، همچنین برق مصرف شده بین 1.5 تا دو برابر الگو معادل 2.5 برابر هزینه تمام شده تولید برق و برق مصرف شده مازاد دو برابر الگوی مصرف با نرخ 3.5 برابر هزینه تمام شده تولید برق برای هر کیلووات ساعت محاسبه می‌شود.

ماده سه مصوبه برقی دولت

لازم به ذکر است، همه مشترکان خانگی اعم از پرمصرف و کم مصرف برای تعرفه مطابق الگوی مصرف تعیین شده هیچ افزایش قیمتی را تجربه نکرده و تعرفه برق آن‌ها تغییری را تجربه نکرده است.

*استقبال ویژه اقتصاددان‌ها و کارشناسان انرژی از اصلاح نظام تعرفه‌گذاری برق

در این رابطه مصوبه برقی دولت مطابق با تکلیف مجلس شورای اسلامی مورد استقبال بسیاری از کارشناسان حوزه انرژی و همچنین اقتصاددان‌ها قرار گرفت. برای مثال، ابراهیم رزاقی، استاد بازنشسته دانشکده اقتصاد دانشگاه تهران در واکنش به اصلاح نظام تعرفه‌گذاری برق توسط دولت گفته بود: «‌رویکرد دولت در مصوبه اخیر این بود که برای حد مشخصی از مصرف برق، یارانه برای همه مردم وجود دارد، اما اگر مشترکی خواست بیشتر از الگوی تعیین شده از برق استفاده کند، باید بهای واقعی انرژی را بپردازد که مشخصا رویکرد صحیحی است.» نویسنده کتاب «الگویی برای توسعه اقتصادی ایران» تاکید کرد: «مصوبه برقی دولت که از ابتدای بهمن‌ماه اجرایی شد، گام موثری در جهت تحقق عدالت و به این هدف مهم ختم می‌شود».

با توجه به بازنگری دقیق مصوبه دولت در بخش تغییر نظام تعرفه‌گذاری برق، اصلاح نظام تعرفه‌گذاری آن هم تنها برای مصرف فراتر از الگوی مشترکان پرمصرف به هیچ عنوان منطبق بر تعبیر گرانی برق نیست و به نظر می‌رسد، نا آگاهی از جزئیات برنامه دولت زمینه شکل‌گیری چنین اظهار نظری آن هم در چنین سطح سیاسی شده است.