روایت روزهای تلخ و شیرین واکسیناسیون

برنامه ملی واکسیناسیون علیه کووید 19 که بهمن سال 99 در کشور آغاز شد، بعد از روی کار آمدن دولت سیزدهم، به یکباره سرعت بیشتری گرفت و تا کنون نیز بیش از 107 میلیون دوز واکسن تزریق شده است.

به گزارش خبرنگار مهر، با شیوع کرونا در دنیا، برخی از کشورها برای ساخت واکسن، تحقیقات و مطالعات خود را آغاز کردند و در ادامه شاهد تولید چند پلت فرم از واکسن کووید 19 در دنیا بودیم. در این بین، شدت گرفتن بیماری و طولانی شدن دوره ماندگاری این ویروس، شرایطی را به وجود آورد که سازمان بهداشت جهانی، برای واکسن‌هایی که تولید شده بودند، مجوز مصرف اضطراری صادر کرد و این گونه بود که برنامه واکسیناسیون در اغلب کشورها کلید خورد.

در این بین، کشور ما نیز برای تولید واکسن کرونا، توسط چند مجموعه علمی و تحقیقاتی، مطالعات خود را آغاز کردند و در حال حاضر نیز تعدادی از این واکسن‌ها، موفق شده اند مجوز مصرف اضطراری را از سازمان غذا و دارو دریافت کنند. در عین حال، همان طور که سایر کشورها نیز از آسیب‌های این ویروس در امان نبودند، ما نیز درگیر این بیماری شدیم و لاجرم می‌بایست برای سرعت بخشیدن به برنامه واکسیناسیون، از واکسن‌های خارجی که به تولید انبوه رسیده بودند و از کیفیت و سلامت بالاتری برخوردار بودند، استفاده می‌کردیم.

اولین محموله از واکسن‌های خارجی رسید

اولین محموله از واکسن‌های خارجی که ایران برای تهیه آنها اقدام کرده بود، واکسن اسپوتنیک وی بود که از روسیه آن را تولید کرد. بر اساس برنامه کشوری واکسیناسیون که در ستاد ملی کرونا به تصویب رسیده بود، اولویت واکسیناسیون با کادر درمان و آن دسته از افرادی بود که در بخش‌های کرونایی مشغول خدمت بودند. این گونه بود که کار واکسیناسیون کادر درمان کشور از بهمن 99 استارت خورد.

این در حالی بود که با شدت گرفتن بیماری کرونا و بروز جهش‌های جدید از این ویروس ناشناخته، نگرانی و ترس مردم از ابتلاء به کرونا، روز به روز بیشتر می‌شد و در این بین، همه دنبال واکسن بودند. به طوری که بازار واکسن‌های تقلبی نیز داغ شد و سر از ناصرخسرو در آورد. در این بین، سرقت واکسن‌ها نیز بعضا گزارش می‌شد و...، شرایط را هر روز سخت‌تر می‌کرد. تا جایی که پیک پنجم رخ داد و به یکباره آمار ابتلاء و فوتی‌ها سیر صعودی گرفت.

چرایی تعلل در واردات واکسن و ازدحام مردم در مراکز واکسیناسیون

روند واردات واکسن‌های خارجی در اسفند 99 و به دنبال آن در بهار 1400، به گونه‌ای نبود که پاسخگوی افرادی باشد که در اولویت دریافت واکسن کرونا بودند. آن طور که مشخص بود، بعد از اولین محموله واکسن اسپوتنیک وی از روسیه به میزان 500 هزار دوز، محموله‌های بعدی به کندی وارد می‌شد و همین موضوع، باعث ایجاد صف‌های شلوغ در مراکز واکسیناسیون شده بود.

به دنبال آن، واردات واکسن سینوفارم از چین، در دستور کار قرار گرفت و همین طور واکسن بهارات از هند و آسترازنکا، واکسن‌های دیگری بودند که در برنامه وزارت بهداشت قرار گرفتند. اما، روند واردات آن طور که باید قابل قبول نبود و همین موضوع با نارضایتی مردم همراه شده بود.

از همین رو، وزارت بهداشت تصمیم گرفت بر اساس اولویت سنی افراد و همچنین با در نظر گرفتن شرایط افراد بیمار و...، نسبت به تزریق واکسن در مراکز واکسیناسیون اقدام کند.

طبق گزارش‌های مستند از میزان واکسیناسیون در کشور، تا پایان تیر 1400 که روزهای آخر دولت دوازدهم بود، 5 میلیون دوز واکسن تزریق شده بود.

مقایسه واکسن‌های وارداتی در پایان دولت دوازدهم و آغاز دولت سیزدهم

دولت سیزدهم همزمان با اوج پیک پنجم کرونا در کشور و درگیری با ویروس جهش یافته دلتا (هندی) کار خود را آغاز کرد. در روزهایی که تعداد بیماران شناسایی شده و قربانیان این ویروس منحوس، به بالاترین حد خود از زمان ورود به کشور رسیده بود به گونه‌ای که در روز 26 مرداد 1400، تعداد مبتلایان جدید روزانه در کشور به رقم بی سابقه 50.228 نفر و در روز 2 شهریور 1400، تعداد موارد مرگ و میر روزانه به رکورد خود یعنی 709 نفر رسید.

در چنین شرایطی، تسریع واکسیناسیون به عنوان بهترین، مهم‌ترین، کارآمدترین و مؤثرترین راه مقابله با کرونا، استراتژی اصلی دولت سیزدهم شد. تا قبل از روی کار آمدن دولت سیزدهم در مجموع، 19 میلیون و 904 هزار دوز انواع واکسن کرونا وارد کشور شده بود.

از آغاز به کار دولت سیزدهم تا کنون، بیش از 128 میلیون و 796 هزار دوز انواع واکسن کرونا معادل 86.6 درصد کل واکسن‌های وارداتی (148 میلیون و 700 هزار دوز) وارد کشور شد. واردات ماه‌های شهریور و مهرماه در تاریخ کشور بی سابقه بوده است. به گونه‌ای که در شهریور، 36 میلیون و 503 هزار دوز واکسن وارد کشور که معادل رشد 1.83 برابری یا 183 درصدی نسبت به کل واردات واکسن در دولت گذشته بوده است.

در مهر 1400، رکورد واردات واکسن در طول یک ماه شکسته و 73 میلیون و 122 هزار دوز واکسن کرونا، هر روز و هر شب به سوی کشور روانه شد. واردات واکسن کرونا در مهرماه به اندازه 3.67 برابر یا 367 درصد رشد نسبت به کل واردات در دولت گذشته بوده است. در مجموع واردات واکسن کرونا در دولت سیزدهم (128 میلیون و 796 هزار دوز) در طول کمتر از سه ماه، 6.47 برابر یا 647 درصد نسبت به کل واردات واکسن در دولت گذشته، رشد نشان می‌دهد.

علاوه بر تأمین واکسن که با تلاش‌های شبانه روزی و گسترده عالی‌ترین مقام اجرایی کشور؛ ریاست محترم جمهوری به همراه اعضای کابینه به ویژه معاون اول، وزرای بهداشت، امور خارجه و راه و شهرسازی و رؤسای سازمان‌های برنامه و بودجه، گمرک، بانک مرکزی و هلال احمر حاصل شد، توزیع و تزریق گسترده واکسن در دستور کار وزارت بهداشت قرار گرفت. ابتدا محدودیت‌های سنی تزریق واکسن برداشته شد و سپس گروه‌های مختلف از جمله دانش آموزان و دانشجویان و سایر گروه‌ها برای تزریق واکسن، فراخوانده شدند.

فروکش پیک پنجم کرونا

با تسریع واکسیناسیون، شاهد فروکش پیک پنجم و کاهش قابل توجه تعداد مبتلایان و مرگ و میر روزانه کرونایی بودیم. به گونه‌ای که آمار 50.228 مبتلای جدید که 26 مرداد 1400 در کشور ثبت شده بود، در مدت سه ماه، به 2157 نفر در 13 آذر 1400 رسید. این یعنی، آمار مبتلایان روزانه به یک بیست و سوم کاهش یافته است. آخرین باری که تعداد مبتلایان روزانه در محدوده 2000 تا 2200 نفر بوده، مربوط به 23 شهریور سال گذشته بوده است و این یعنی دوباره پس از 446 روز به این محدوده رسیدیم.

تعداد قربانیان روزانه این ویروس منحوس در کشور از 709 نفر در روز که روز 2 شهریور ثبت شد، پس از 102 روز، به یک دوازدهم یعنی 58 فوتی کاهش یافت. آخرین باری که تعداد قربانیان روزانه کرونا در کشور بین 50 تا 60 نفر و دقیقا 58 نفر بوده مربوط به روز 24 بهمن ماه سال گذشته بود. این یعنی پس از 294 روز، مرگ و میر روزانه بیماران کرونایی در محدوده 50 تا 60 نفر بوده است.

رشد صعودی واکسیناسیون

دولت گذشته تا پایان روز کاری خود و تحویل امور به دولت سیزدهم یعنی تا نیمه مرداد 1400، به 12 میلیون و 589 هزار نفر، دوز اول و به 3 میلیون و 72 هزار، دوز دوم واکسن کرونا را تزریق کرده بود البته ذکر این نکته لازم است که جمعیت هدف واکسیناسیون در دولت گذشته، افراد بالاتر از 18 سال و معادل حدود 60 میلیون نفر بودند.

در دولت سیزدهم، جمعیت گروه هدف واکسیناسیون با احتساب اتباع بیگانه، افراد بالاتر از 12 سال و معادل 67 میلیون و 800 هزار نفر بوده است. از آغاز کار دولت سیزدهم تا امروز، 45 میلیون و 505 هزار دوز واکسن در نوبت اول و 45 میلیون و 77 هزار دوز واکسن در نوبت دوم و همچنین یک میلیون و 287 هزار دوز واکسن در نوبت سوم تزریق شده است.

آمارهای پوشش واکسیناسیون از 20 درصد در دوز اول و 5 درصد در دوز دوم، امروز به 86 درصد در دوز اول و 71 درصد در دوز دوم رسیده است. این یعنی پوشش دوز اول واکسیناسیون در دولت سیزدهم، 4 برابر و در دوز دوم، 14 برابر افزایش یافته است.