روند جهانی شدن، توانمندی مطلق غرب را به چالش کشیده است

قاسم محبعلی تحلیلگر مسائل بین الملل در گفت و گو با  خبرنگار حوزه سیاست خارجی گروه سیاسی باشگاه خبرنگاران جوان، با اشاره به راهبرد عدم وابستگی و سیاست نه شرقی نه غربی دستگاه دیپلماسی ایران در ابتدای انقلاب اسلامی، گفت: تا پیش از پیروزی انقلاب اسلامی، ایران عضور پیمان سنتو بود و این پیمان بخشی از حصار امنیتی محسوب می شد که غرب دور اتحاد جماهیر شوروی کشیده بود.

او افزود: با پیروزی انقلاب اسلامی، ایران از پیمان سنتو خارج شد و حصار امنیتی غرب در برابر شوروی هم تا حدودی در منطقه جنوب غرب آسیا از بین رفت و در نتیجه، نوعی خلا قدرت در این منطقه شکل گرفت؛ این اقدامات متاثر از انقلاب اسلامی ایران و تهاجم اتحاد جماهیر شوروری سابق به افغانستان بود. در پی حمله شوروی به افغانستان، جنبش های تندرویی شکل گرفت که هنوز می توانیم آثار آن را ببینیم.

محبعلی ادامه داد: در سمت غرب آسیا هم جنبش های انقلابی مانند جهاد اسلامی و حماس تاثیر پذیرفته از انقلاب ایران شکل گرفت که در منطقه آنها را مشاهده می کنیم؛ بنابراین وضعیت فعلی که اکنون شاهد آن هستیم، به گونه ای است که می توان گفت پس از انقلاب اسلامی شکل گرفته.

این تحلیلگر مسائل بین الملل با اشاره به شعار نه شرقی و نه غربی در اوایل انقلاب اسلامی که موجب شد ایران به جنبش عدم تعهد بپیوندد، توضیح داد: این روند در سیاست خارجی ما تبدیل به نوعی سیاست ضد غربی و عدم دشمنی با شرق شد؛ ولی دیپلماسی کشورمان به سمت گسترش ارتباطات با شرق پیش رفته است.

او با اشاره به ساختار خاورمیانه پیش از انقلاب اسلامی ایران، تصریح کرد: خاورمیانه پیش از انقلاب اسلامی در پیمان سنتو و تئوری نیکسون وجود داشت، این امر به شکل گیری نوعی خلا قدرت در منطقه منتهی شده بود و همین موضوع باعث شد شوروی به فکر گسترش جغرافیای خود بیافتد؛ در همین راستا خلیج فارس درگیر نوعی نا امنی شد و پس از آن آمریکایی ها مجبور شدند تا یک سرفرماندهی جدید برای مقابله با این تهدیدات در قطر ایجاد کنند.

محبعلی ادامه داد: پس از آن بیشترین فعالیت های نظامی آمریکا از دو منطقه اروپای غربی و آسیای شرقی به سمت خاورمیانه کشیده شد و ایالات متحده را درگیر یکسری فعل و انفعالات مستقیم در این منطقه کرد.

این تحلیلگر مسائل بین الملل ادامه داد: تا پیش از فروپاشی شوروی مناقشاتی که وجود داشت تحت تاثیر جنگ سرد بود و جامعه جهانی دو قطبی بود، اما چالش های جدید واشنگتن مجموعه ای از چالش هایی است که بخشی از آن به جمهوری اسلامی بر می گردد.

او با اشاره به چالش های میان ایران و آمریکا توضیح داد: چالش هایی که امروزه میان تهران - واشنگتن وجود دارد، شامل مسائلی مانند بحث هسته ای ایران، حمایت ایالات متحده از امنیت رژیم صهیونیستی، صلح خاورمیانه و... می شود که هم وضعیت سیاست خارجی آمریکا را پیچیده کرده و هم مدیریت یکپارچه منطقه و بین المللی را از بین برده است. درحقیقت شرایط امروز سیال است؛ وضعیت جدید به دلیل تفاوتی که با گذشته داشته آمریکا را به چالش کشیده است.

محبعلی ادامه داد: در حال حاضر قدرت های جدیدی در جهان در حال شکل گیری هستند و به همین دلیل آینده عرصه بین الملل وضعیت مبهمی دارد و نمی توانیم پیش بینی کنیم که اوضاع در سال های آینده به چه سمتی می رود.

این تحلیلگر مسائل بین الملل در پاسخ به این سوال که آیا می توان تصور کرد که در آینده ایران سهمی از قدرت جهانی داشته باشد؟ افزود: این موضوع بستگی به مولفه های قدرت در آینده دارد؛ در حال حاضر و با توجه به روند جهانی شدن و تغییرات قابل توجهی که در شرق آسیا مانند چین و هند بوجود آمده است، قدرت های نوینی در جهان شکل گرفته اند که توانمندی مطلق غرب را به چالش کشیده است در نتیجه قدرت اقتصادی آسیای شرقی بیش از قدرت اقتصادی غرب شده است.

انتهای پیام /