رکورد شکنی صادرات نفت کشور / ایران دنیا را شگفت زده کرد

به گزارش شرکت داده ورتکسا، در سه ماه اول سال جاری، تهران میانگین روزانه یک میلیون و 560 هزار بشکه نفت را فروخته است. این مقدار تقریباً تماماً توسط چین خریداری شده است.

صادرات نفت ایران به بالاترین حد خود در 6سال‌اخیر رسیده و به‌رغم تحریم‌های یک جانبه غرب، به اقتصاد این کشور‌برابر با 35‌میلیارد دلار در سال‌رونق بخشیده است.

این میزان، بالاترین سطح فروش نفت ایران از سال 2019است.

موفقیت ایران در صادرات نفت خام، بیانگر یکی از دلایل اصلی است که ایالات متحده و اتحادیه اروپا به‌دنبال افزایش فشار بر تهران پس از حمله تنبیهی موشکی و پهپادی این کشور به اسرائیل هستند. واشنگتن و اتحادیه اروپا با هدف منصرف‌کردن اسرائیل از تشدید درگیری با تهران یا انتقام جویی نظامی، در حال تدارک تحریم‌های جدید علیه جمهوری اسلامی هستند.

جنت یلن وزیر خزانه داری آمریکا، این هفته اعلام کرد ایران «به‌صورت علنی» به صادرات نفت خود ادامه می‌دهد و اقدامات پیشگیرانه بیشتری برای مهار تجارت نفت ایران در حال بررسی است.

رشد صادرات نفت ایران

در هر حال، صادرات نفت ایران پس از 6 سال به دوران موسوم به برجام رسیده یا به آن بسیار نزدیک شده‌است. نکته مهم آنکه آمارهای صادرات رسمی نفت خام ایران با یک فاز تاخیر اعلام می‌شود، بنابراین از هم‌اکنون انتظار داریم آمارهای رسمی جذابی مخابره شود اما باید یک نکته را نیز در این‌خصوص مدنظر قرار داد، نوسان قیمت جهانی نفت خام در بحبوحه تنش‌های خاورمیانه از افت نرخ شدید در روزهای اخیر حکایت دارد تا جایی‌که برنت کف 90دلاری را از دست داد و تا لحظه تنظیم این گزارش، با نزدیک به یک‌درصد سقوط روزانه به نزدیکی 86دلار در هر بشکه رسید.

این مطلب نشان می‌دهد که به موازات انتظار برای کاهش تنش در خاورمیانه، دنیا افزایش تولید و صادرات نفت خام ایران را باور کرده‌است، بنابراین یک رخداد جذاب برای نفت ایران رقم خورده است. اتفاق بسیار مهمی که نمی‌توان از کنار آن به سادگی گذشت زیرا فروش نفت خام بسیار دشوارتر از فرآورده‌ها و میعانات گازی است، بنابراین حامل‌های انرژی صادراتی ایران به شرایط مطلوبی در تقاضا و فروش دست‌یافته‌اند. این موارد به‌معنای آن است که اگر به هر دلیل با کاهش مصرف داخلی، یا افزایش تولید بتوان عرضه صادراتی را افزایش داد، می‌توان رقم برجسته ای ارزآوری را نصیب کشور کرد.

افزایش تولید

طبق گزارش موسسه کپلر، صادرات نفت خام ایران در ماه مارس به خاطر تقاضای بالای چین در سال گذشته و سال جاری میلادی به طور متوسط برابر با 1.61 میلیون بشکه در روز بوده است، یعنی بالاترین رقم طی 10 ماه گذشته. ایران در آن ماه 1.68 میلیون بشکه در روز نفت صادر کرد که بالاترین رقم از 2018 بود.

قرارداد اتمی و تاثیرات آن

کاهش تحریم‌ها در 2018 به دنبال بسته شدن قرارداد اتمی، صادرات نفت ایران را به اوج رساند. صادرات نفت خام و میعانات گازی ایران در ماه مه 2018 به2.8 میلیون بشکه در روز رسید، یعنی بالاترین میزان صادرات از سال 2013.

طبق گزارش کپلر، صادرات نفت خام ایران در ماه مه 2018 برابر با 2.51 میلیون بشکه در روز بود. اطلاعات اوپک نشان می‌دهد صادرات ایران در آن زمان به طور متوسط برابر با 2.54 میلیون بشکه در روز بوده، یعنی بالاترین رقم از 2011.

طبق گزارش اوپک، تولید نفت ایران در دهه 1970 به بالاترین رقم رسیده بود و در سال 1974 رکورد 6.02 میلیون بشکه در روز ثبت شده است. این رقم برابر با بیش از 10 درصد تولید نفت دنیا در آن زمان است.

ترامپ و بایدن

آمریکا در ماه مه 2018 تحت ریاست جمهوری دونالد ترامپ به طور یک جانبه از قرارداد اتمی برجام بیرون رفت و تحریم‌های جدیدی علیه صنعت نفت ایران با هدف صفر کردن فروش نفت این کشور وضع کرد.

ایران ارائه اطلاعات در مورد صادرات نفت خود را متوقف کرده اما بررسی ردیابی نفتکش‌ها نشان می‌دهد صادرات نفت این کشور در دو سال بعد از آن به شدت کاهش یافته و در برخی ماه‌های 2020به کمتر از 200هزار بشکه در روز رسیده است، یعنی پایین‌ترین رقم از 1980.

جو بایدن در اواخر 2020 برنده انتخابات ریاست جمهوری آمریکا شد.

چین در سه ماهه اول 2021 واردات نفت ایران را تا حدود 800 هزار بشکه در روز در ماه ژانویه و تقریباً یک میلیون بشکه در روز در ماه مارس افزایش داد.

ایران و آمریکا در 2021 بر سر میز مذاکره جهت بستن یک قرارداد اتمی جدید بازگشتند. صادرات ایران طی 2022 افزایش یافت و آن سال را با بیش از یک میلیون بشکه در روز به پایان رساند.

تحلیلگران عقیده دارند افزایش صادرات نفت ایران تا حدی نتیجه موفقیت این کشور در دور زدن تحریم‌های آمریکاست.

ایران سال‌هاست از طریق انتقال کشتی به کشتی یا خاموش کردن فرستنده نفتکش‌ها تحریم‌های آمریکا را دور می‌زند. البته برخی تحلیلگران عقیده دارند افزایش صادرات ایران تا حدی نتیجه کوتاهی آمریکا در اجرای سختگیرانه تحریم‌هاست.