زبانه‌های آتش در کمین جنگل‌های زاگرس / انسان‌هایی که آتش بیار این معرکه‌اند!+ تصاویر
زاگرس همان سرزمین نام آشنایی است که آتش برای گرفتن جان بلوط هایش له له می زند، بلوط های که مدت هاست یتیم شده اند و درآتش بی تدبیری مسئولان هیزم هیزم نیز خاکستر می شوند.
به گزارش شبکه اطلاع رسانی راه دانا به نقل از صبح زاگرس؛ با گرم شدن تدریجی هوا، باز هم داغ شعله های سوزان نَفَس های دوستداران طبیعت را به شماره انداخته است و دیری نخواهد پایید که فصل مهمانی آتش بر پیکر جنگل های زاگرس به رقص درخواهد آمد و گویا با آمدن موسم گرما همه جا برای درختان بلوط نا امن جلوه می کند.
زاگرس همان سرزمین نام آشنایی است که آتش برای گرفتن جان بلوط هایش له له می زند، بلوط های که مدت هاست یتیم شده اند درحالی که در آتش بی تدبیری مسئولان هیزم هیزم می سوزند و خاکستر می شوند.
اما هنگامی که سکانسی تازه از هجوم زبانه های آتش در جنگل های زاگرس به نمایش درمی آید، بی وقفه نیز دلسوزانی به یاری می شتابند اما مجالی برای دفع حریق جز استفاده از همان شاخ و برگ درختان را ندارند، یعنی اینجا هم خود جنگل به کمک می آید تا آتش گُرگرفته بر جانش را کم شعله تر و درنهایت خاموش کند.
اینجاست که بی بهانه یاد "البرز" در ذهن ها تداعی می شود، همان کوه غیرت و همتی که با احساس مسئولیت در برابر طبیعت، به مقابله نابرابر با شعله های بی رحم آتش می تاخت، تا نه تنها آتش سرکش را مهار کند، بلکه وجدان های خفته را نیز بیدار کند.
اما "البرز" اینبار ترجیح داد که به جای درختان زاگرس بسوزد تا بلوط ها همچنان زننده بمانند. البرز همان ریزعلی (دهقان فداکار) جنوب ایران بود که برای بقاء و صیانت از عرصه های طبیعی، دل کوه های سخت را هم نرم و با افتخار نیز جان را به جان آفرین تسلیم کرد.
با این توصیفات، بازهم می توان مدعی بود که سالیان اخیر گونه های گیاهی و جانوری بسیاری در آتش اختلاف و غفلت انسان ها سوختند و نابود شدند، هر چند به گفته کارشناسان علاوه بر عامل انسانی، پوشش گیاهی انبوه در جنگل‌ها و مراتع و نیز خشک شدن آن ها با افزایش دمای هوا از دیگر عوامل وقوع آتش سوزی ها جنگل های زاگرس به شمار می روند که به نوعی آتش بیار این معرکه هم خود انسان ها بوده اند.
باید توجه کرد که کهگیلویه و بویراحمد از مناطق خاص کشور از لحاظ زیست محیطی است درحالی که 56درصد معادل873 هزار و 600هکتار مساحت استان را جنگل، 34درصد معادل 552هزارو 700 هکتار مساحت استان را مرتع، و در کل 90درصد مساحت استان را اراضی منابع طبیعی و ملی تشکیل می‌دهد و 550 هزار هکتار از مساحت مورد بحث را نقاط بحرانی شامل می شود. بنابراین سرانه جنگل در این استان به ازای هر نفر 6.1 هکتار بوده که شامل گونه‌های بلوط، بادام، کیکم، بنه، افرا، زبان گنجشک، زالزالک و دیگر گونه های گیاهی است.
کهگیلویه و بویراحمد پس از خطه شمال با میزانی معادل 20درصد وسعت، دومین مناطق دارای پوشش متنوع جنگلی، گیاهی و مرتعی را به خود اختصاص داده است. متاسفانه وقوع آتش سوزی های گسترده در این خطه زر خیز، طی سالیان گذشته روندی افزایشی داشته است، به گونه‌ای که اگر چاره‌جویی جدی در این ارتباط اتخاذ نشود، این سرمایه گران سنگ و میراث بشری لحظه به لحظه مراحل گذر به سوی زوال و نابودی خود را طی خواهد کرد.
هرچند وقوع آتش سوزی های گسترده در عرصههای طبیعی کهکیلویه و بویراحمد در سالیان اخیر نیز موجب شد تا زخم کمبود امکانات و تجهیزات اطفای حریق به ویژه در مناطق سخت گذر بار دیگر سرباز کند، اما ناگفته نماند که مهار حریق با شاخ و برگ درختان، در مناطق سخت گذر رشته کوه‌های زاگرس کار بسیار سخت و گاهی غیرممکن است و این عمل فقط آرامشی را به مردمی که برای کمک آمده‌اند، می‌دهد که بدون شک برای مهار چنین آتش سوزی هایی به تجهیزات پیشرفته و بروز و یا حتی بالگرد نیاز خواهد بود.
بنابراین طبق گفته بسیاری از کارشناسان ساعات اولیه وقوع آتش سوزی زمان طلایی برای مهار حریق و جلوگیری از گسترش آن است که این مهم نیز مستلزم وجود تجهیزات و نیروی انسانی کافی و آموزش دیده است، در سال گذشته بیش از 34 فقره آتش‌سوزی گسترده همچون 869 هکتار عرصههای طبیعی جنگل، 518 هکتار عرصههای مرتع و 162 هکتار اراضی جنگلی، جمعا به مساحت 1550 هکتار در کهگیلویه و بویراحمد به وقوع پیوسته است.
با این حال از مهمترین عوامل بروز آتش سوزی در سطح جنگل های زاگرس را می توان به ایجاد حریق توسط افراد سودجو به منظور توسعه اراضی زراعی و تصاحب زمین ها، اقدامات خرابکارانه، سهل انگاری و بی توجهی شکارچیان و رهگذران، پرتاب سیگار و یا کبریت مشتعل در مسیر جاده های مجاور جنگل ها، حریق بر اثر عوامل طبیعی از قبیل صاعقه و نیز بی احتیاطی مردم در تفرجگاه های طبیعی اشاره کرد.
البته بنا بر اظهارات کارشناسان، عامل انسانی بالاترین درصد علت بروز این وقایع را به خود اختصاص داده است و اینکه بیشترین مناطق مستعد آتش سوزی به مراتع و جنگل ها در مناطق کوهستانی با پوشش گیاهی بالا بازمی گردد، هرچند جنگل های زاگرس با خطر بالایی از نظر رخداد آتش‌سوزی در اکوسیستم‌های طبیعی روبرو هستند که در اثر خسارات آتش‌سوزی‌ها با چالش ها و نگرانی هایی از دیدگاه زیست محیطی، اجتماعی، اقتصادی، امنیتی و... نیز همراه بوده اند.
با ابن وجود نیز تجربه آتش‌سوزی‌های سالیان اخیر نشان داد که عدم هماهنگی بین دستگاه‌های متولی، کمبود نیروهای متخصص، نبود امکانات اولیه برای مهار حریق، کمبود اعتبارات و مهمتر هم نبود نگاه استراتژیک به منابع طبیعی از مهمترین ضعف‌های مدیریت بحران آتش سوزی در این استان به شمار می رود که نیاز است مورد بازنگری جدی قرار گیرند.
به گفته حکمتیان، مدیرکل منابع طبیعی کهگیلویه و بویراحمد، بیش از 90 درصد از آتش‌سوزی در عرصههای طبیعی استان توسط عوامل انسانی اتفاق می‌افتد که برخی سهوی و برخی نیز عمدی است، با این حال سال گذشته بیش از 127 مورد آتش سوزی در مراتع و جنگل‌ها استان رخ داد که به بیش از یک هزار و 400 هکتار از مراتع و جنگل‌ها خسارت وارد کرد.
هرچند احمد زاده، استاندار کهگیلویه و بویراحمد نیز در خصوص اقدامات پیشگیرانه جهت مقابله با وقوع آتش سوزی ها هم گفته است که یکی از مشکلات ما در سال گذشته بحث آتش‌سوزی‌ها بود و همه را مکلف می‌کنم جدی آماده و پای کار باشند و امکاناتی که در آنجا بود را هم قرار است دوبرابر شود و نسبت به سال‌های گذشته افزایش دادیم و ما برای مهار آتش‌سوزی‌ها هفده میلیارد تومان در نظر گرفتیم.
با این حال نیز فرماندار گچساران درنشست اخیر با حضور روسای ادارات و دستگاه های اجرای گفته بود که تمام ادارات باید رابط های خود را به ستاد بحران جهت حضور در جلسات و آموزش‌های لازم معرفی کنند همه ادارات باید آمادگی لازم را جهت کمک در مهار آتش سوزی های احتمالی در این شهرستان داشته باشند.
دیهیمی خوب نیز اضافه کرده بود که در مهار آتش سوزی به نیروی کت و شلوار پوش که نه تنها کمکی نمی‌کنند بلکه باید یک نفر نیز از آنها پذیرایی کند، نیازی نیست بلکه باید پای کار بود و در کنار دیگر نیروها برای مهار آتش تلاش کنند.
براین اساس، از آنجا که علت بسیاری از آتش‌سوزی‌ها عامل انسانی است کنترل رفتار مردمی که در عرصههای جنگلی و مرتعی زندگی می کنند و آموزش آنان برای اجتناب از آتش زدن مزارع حاشیه جنگل و یا کنترل چنین آتش‌سوزی‌هایی با شخم زدن اطراف مزرعه و ایجاد دیوارهای سنگ‌چین در حاشیه این مزارع و در مرحله بعدی مجهز شدن استان به سیستمهای اطفاء حریق پیشرفته مهمترین راهکار برای پیشگیری از اطفاء حریق است
انتهای پیام /
