زندگی زیر سایه جنگ

به گزارش خبرنگار ایرنا و به گفته مقامات و مردم محلی، با وجود تداوم درگیری نظامی در آن سوی رودخانه ارس و در چند کیلومتری مرز ایران، شنیدن صدای انفجار گلوله و راکت‌های جنگی به امری عادی برای مردم منطقه تبدیل شده و دیگر از آن دلهره روزهای نخست درگیری خبری نیست.

طی 2 هفته گذشته که درگیری بین نیروهای جمهوری آذربایجان و ارمنستان از حدود 2 کیلومتری مناطق مرزی ایران در آن سوی مرز و از مقابل شهر مرزی اصلاندوز آغاز شد، مردم منطقه دچار رعب و ترس شدند ولی با حضور مرزبانان مقتدر و با اطمینان داده شده از سوی مقامات کشورمان، آرامش به منطقه بازگشت و مردم منطقه این روزها، با وجود ادامه جنگ در چند کیلومتری خانه خود، زندگی آرامی را می‌گذرانند.

شنیدن صدای انفجار گلوله توپ و راکت‌های جنگی به امری عادی در شهرستان اصلاندوز و روستاهای مرزی این سوی ارس تبدیل شده و شاید برای یک تازه وارد عجیب به نظر برسد ولی موضوع جنگ در آن سوی مرز و زندگی زیر سایه جنگ در این سوی ارس به امری عادی تبدیل شده است.

درگیری نظامی میان دو کشور جمهوری آذربایجان و ارمنستان با وجود اصابت بیش از 15 گلوله جنگی به خاک ایران در حوزه شهرستان اصلاندوز حتی آنقدر برای مردم منطقه عادی شده است که اهالی در چند روز گذشته با حضور در ارتفاعات منطقه در این سوی مرز، تماشاگر حوادث درگیری و صحنه نبرد در آن سوی ارس شده‌اند.

تماشای جنگ و صحنه درگیری در آن سوی مرز حتی در روزهای گذشته به جاذبه جدیدی برای منطقه شمال استان اردبیل تبدیل شده است به طوری که از 2 هفته اخیر جمعیت زیادی از شهرستان پارس‌آباد و سایر مناطق آذربایجان شرقی و اردبیل در منطقه حاضر شده و تماشاگر منازعه در آن سوی ارس شده‌اند.

به رغم هشدار مقامات و مسئولان شهرستان اصلاندوز مبنی بر ممنوعیت حضور و تماشای صحنه درگیری، حس کنجکاوی برخی شهروندان همچنان پا برجاست و جاذبه جنگ به رغم خشونت ذاتی، برخی را به سمت خود می کشاند و زندگی زیر تهدید و سایه شوم جنگ و مخاطره جانی در مناطق مرزی استان اردبیل ادامه دارد.

مردم ساکن در مرز چه می گویند؟

مردم شهر اصلاندوز و روستاهای تابعه این منطقه از زمان آغاز درگیری نظامی با نگرانی تحولات جنگ در آن سوی مرز را تعقیب کرده‌اند ولی شواهد و گفته‌های اهالی محل نشان می‌دهد که دیگر مثل روزهای نخست درگیری نگران نیستند.

عباس محمدخانی یکی از روستاییان مرزنشین شهرستان اصلاندوز از طایفه حاج خوجالو به خبرنگار ایرنا گفت که به رغم وجود جنگ، نگران جان خود و خانواده‌اش نیست چرا که به اقتدار نیروهای مسلح و مرزبانان ایران مطمئن است و خطرات احتمالی را هم چندان جدی نمی‌بیند.

وی با بیان این که اگر مرزبانان مقتدر در منطقه حضور نداشتند، بسیاری از مردم برای نجات جان خود به مناطق امن‌تر کوچ می‌کردند، افزود: ترسی از ادامه درگیری نداریم و خاک خود را دوست داشته و برای دفاع از آن در همه حال آماده‌ایم.

این روستانشین 60 ساله متعلق به جامعه عشایری شمال استان اردبیل که همراه گوسفندان خود در نزدیکی مرز در حال شبانی بود، اضافه کرد: همه اجداد ما ساکن این منطقه بوده و در دوره هجوم روس‌ها به ایران به مدت 2 سال با متجاوزان جنگیده‌اند و ما نیز به عنوان نوادگان آنها در دفاع از کشور و خاک خود تردید نداریم.

وی زندگی در زیر سایه جنگ را برای مردم نترس ایران امری عادی توصیف کرد و ادامه داد: حقانیت و اقتدار کشورمان موجب شده که از هیچ جنگ احتمالی ترسی به دل راه ندهیم.

"ولی شیخ‌مقدم" دیگر شهروند ساکن در شهرستان اصلاندوز که در کنار جاده ترانزیتی ساحل ارس کبابی و رستوران دارد، در گفت‌وگو با خبرنگار ایرنا، با اشاره به ترس و واهمه اهالی منطقه در روزهای نخست درگیری بین جمهوری آذربایجان و ارمنستان گفت: این روزها دیگر به این درگیری و صدای انفجار مهمات و بمب‌های دو طرف عادت کرده‌ایم.

وی که در حال پخت کباب در جلوی محل غذاخوری خود در کنار جاده اصلاندوز خداآفرین در ساحل جنوبی ارس بود، افزود: با وجود درگیری و جنگ در چند کیلومتری این رستوران در آن سوری ارس، کسب و کار من رونق گرفته چرا که میزان تردد و حضور افراد غیربومی در منطقه برای تماشای درگیری و جنگ زیاد شده است.

وی با بیان این که "خواهان ادامه جنگ حتی با وجود رونق کسب و کار خود نیستم"، اضافه کرد: ما نگران جان و مال خود نیستیم چرا که کشور مقتدر و امنی داریم و در امنیت کامل در مرزها زندگی می کنیم.

این جوان 45 ساله آزادسازی قره‌باغ را آرزوی قلبی مردم دو سوی ارس خواند و ادامه داد: 27 سال پیش که سرزمین‌های آن سوی ارس به دست ارمنی‌ها افتاد، هزاران پناهجوی جنگ‌زده آذربایجان با گذر از رود ارس به ایران پناه آوردند و ما به آنها پناه و اسکان دادیم و شواهد تاریخی نشان می‌دهد که آن اراضی پیش از این متعلق به چه کسانی بوده است.

وی با اشاره به اصابت چندین گلوله در این سوی مرز و در داخل خاک ایران در پی تشدید درگیری‌های اخیر گفت: مردم ایران دوران سخت جنگ را تجربه کرده‌اند و از این گونه حوادث تلخ باکی ندارند.

شاهرخ صادقی جوان باغدار ساکن در روستای گون‌گورمز در ساحل ارس نیز تنها نگرانی جزئی مردم منطقه را صدای مستمر انفجار گلوله‌های جنگی ناشی از درگیری نیروهای آذری و ارمنی در آن سوی مرز و احتمال اصابت راکت‌ها و گلوله‌های جنگی به روستای خود عنوان کرد.

وی گفت: صدای انفجار بمب و گلوله‌های جنگی در 2 هفته اخیر به طور مستمر و حتی ساعت چهار صبح نیز به گوش می‌رسد و گاهی آنقدر زیاد می‌شود که مردم از خواب بیدار شده و به تعقیب درگیری می‌پردازند.

وی اختلال در زندگی و کسب و کار کشاورزان و باغداران مرزنشین را از تبعات جنگ اخیر بین جمهوری آذربایجان و ارمنستان عنوان کرد و ادامه داد: شهروندان ایرانی با وجود درگیری نظامی در همسایگی خود، زندگی عادی خود را دارند و عصرها به تماشای نبرد بین دو طرف جنگ می‌پردازند و این هم بخشی از گذران اوقات روزانه مردم محلی شده است.

والح فیروز یکی از اهالی روستای "ایری بوجاق" که در حال تماشای صحنه درگیری بین طرف آذربایجانی و ارمنستانی بود، به خبرنگار ایرنا گفت: چند روز است که علاقه‌مندانه و از سر کنجکاوی در حال پیگیری و تماشای این درگیری هستم.

وی افزود: چند روز پیش در پی اصابت یکی از راکت‌های پرتاب شده به نزدیکی محل زندگی خود، ترسیدم ولی پس از آن دوباره به همراه دوستان به تماشای درگیری در نزدیکی مرز پرداختم چرا که از امنیت موجود در کشورم مطمئن هستم.

وی پایان یافتن درگیری و تحقق حق و عدالت برای مردم آن سوی مرز را خواسته قلبی خود عنوان کرد و ادامه داد: ما در این جنگ در کنار برادران مسلمان خود هستیم ولی در مجموع دوست داریم که آنها نیز از تهدید دائمی جنگ خلاص شده و در موطن خود در صلح و آرامش زندگی کنند.

رحیمه محمدلو یکی از زنان عشایر ساکن در منطقه نیز که به همراه بستگان خود در حال تماشای جنگ در این سوی مرز بود، به خبرنگار ایرنا گفت: درگیری چند روز اخیر موجب نگرانی ما شده و دوست نداریم که به خاطر جنگ در آن سوی مرز، خود خانوده‌ها و هم ولایتی‌هایمان آسیب ببینیم.

وی افزود: گلوله باران شبانه روزی در آن سوی مرز خواب مردم منطقه را مختل کرده و من خودم چندین شبانه روز است که با خیال راحت نمی‌توانم بخوابم و هر لحظه بیم اصابت راکت را دارم.

وی پایان درگیری و بازگشت اوضاع منطقه به وضعیت عادی قبل از درگیری را آرزوی خود عنوان کرد و ادامه داد: به اقتدار مرزبانان کشورمان اطمینان و اعتماد داریم و نگران جدی تهدید جانی خود نیستیم ولی می ترسم که در اثر شلیک اشتباهی، متحمل خسارت جانی ناخواسته و جبران ناپذیر شویم.

تحسین امنیت ایران توسط رانندگان آذری با وجود جنگ در نزدیکی مرز

محدوده جاده بین شهرستان اصلاندوز به سمت پارس‌آباد و خداآفرین، پس از آغاز درگیری بین ارمنستان و جمهوری آذربایجان در 27 سال گذشته تنها مسیر جاده‌ای تردد کامیون‌های باری جمهوری آذربایجان به سمت جمهوری خودمختار نخجوان بوده است.

رانندگان آذری که همه روزه با گذر از گمرک بیله‌سوار و جلفا و در مسیر جاده‌ای ساحل جنوبی رود مرزی ارس در حال حمل کالا بین دو بخش جدافتاده جمهوری آذربایجان و جمهوری خودمختار نخجوان هستند، امنیت موجود در مرزها و جاده‌های ایران را با وجود جنگ در آن سوی مرز مثال‌زدنی عنوان می‌کنند.

"مهدی رفیع‌اوف" راننده آذربایجانی که با گذر از مرز بیله‌سوار و در مسیر جاده ترانزیتی ساحل ارس در خاک ایران در حال حرکت به سمت جمهوری خودمختار نخجوان بود، در مصاحبه با خبرنگار ایرنا گفت: ایران را دوست دارم و مثل وطن خودم می دانم و در این 25 سال که در مسیرهای جاده‌ای ایران در تردد بوده‌ام، همواره امنیت کامل داشته‌ام.

وی مردم جمهوری آذربایجان و ایران را برادر و دارای تاریخ و فرهنگ مشترک عنوان کرد و افزود: ما کمک ایران به مردم جمهوری آذربایجان در زمان جنگ 27 سال قبل قره‌باغ و نیز کمک به جمهوری خودمختار نخجوان را فراموش نمی‌کنیم.

این راننده آذری با بیان این که 25 سال است که از طریق خاک ایران بین جمهوری آذربایجان و جمهوری خودمختار نخجوان در حال حمل بار است، افزود: مردم ایران در این 25 سال همراهی و همدلی بالایی با مردم جمهوری آذربایجان و نخجوان داشته‌اند.

وی که خود پیش از این ساکن یکی از روستاهای مرزی اشغالی بود، اضافه کرد: در 25 سال گذشته زمانی که چشمم به آن سوی ارس و به اراضی و روستاهای اشغال شده آذربایجان می‌افتاد، همیشه با حسرت به روستا و موطن خود نگاه می‌کردم.

این راننده آذری با اشاره به اشغال شدن حدود 20 درصد از خاک کشور خود ادامه داد: ملت آذربایجان مصمم است که خاک خود را از دست اشغالگران آزاد کرده و در کمال صلح و آرامش در کنار همسایگان خود زندگی کند.

وی با اشاره به وجود بیش از یک میلیون آواره جنگی در جمهوری آذربایجان افزود: امیدواریم که این جنگ هر چه زودتر به اتمام برسد.

"حسن امام‌اوف" دیگر راننده آذری که در حال حمل بار به جمهوری نخجوان بود، در مصاحبه با خبرنگار ایرنا، امنیت در مرزها و جاده مرزی ساحل ارس از بیله‌سوار تا نخجوان را کم‌نظیر خواند و گفت: با این حالی که در آن سوی ارس جنگ در جریان است، ولی من با کمال آرامش و با خیال آسوده در این سوی مرز در خاک ایران در حال رانندگی هستم و نگران هم نیستم.

وی آزادسازی مناطق قره‌باغ و اراضی اشغال شده خارج از منطقه قره‌باغ را آرزوی خود و همه مردم جمهوری آذربایجان عنوان کرد و افزود: اگر این درگیری هم پایان پذیرد، دوست داریم که خود و فرزندانمان در امنیت و صلح در کنار کشورهای همسایه زندگی کنیم.

مرزهای ایران امن است

درگیری نظامی دو هفته‌ای بین نیروهای آذری و ارمنی که در نزدیکی مرزهای ایران و در آن سوی رود ارس جریان دارد، تاثیر منفی بر امنیت شمال استان اردبیل و به خصوص شهرستان اصلاندوز نداشته و به گفته مقامات محلی و استانی، امنیت کاملی در مرزهای این گوشه از کشورمان برقرار است.

به گفته فرماندار شهرستان اصلاندوز، طی 2 هفته گذشته در مجموع 15 گلوله جنگی انفجاری، راکت و لاشه موشک به حوزه استحفاظی شهرستان اصلاندوز اصابت کرده که اغلب در اراضی کشاورزی و مرتعی و به هنگام شب سقوط کرده و خسارت جانی نداشته است.

عباس مینایی در مصاحبه با خبرنگار ایرنا با اشاره به وجود ترس و رعب و وحشت مردم این شهرستان در روزهای نخست درگیری بین طرفین گفت: آلودگی صوتی ناشی از انفجار گلوله در آن سوی مرز و اصابت گلوله و راکت در این سوی مرز موجب نگرانی مردم شده بود که با تذکر به موقع و نیز با پیشروی نیروهای جمهوری آذربایجان در خط مرزی و انتقال درگیری به مناطقی دور از مرزهای ایران، این نگرانی‌ها خیلی کم شد.

وی با اشاره به تداوم شبانه‌روزی درگیری و بروز اختلال صوتی در منطقه افزود: با وجود این همه نگرانی، مردم شجاع شهرستان اصلاندوز به زندگی عادی خود در منطقه ادامه می‌دهند و جمعیت در هیچ نقطه شهری و روستایی این شهرستان تخلیه نشده است.

فرماندار شهرستان مرزی اصلاندوز مغان به مردم منطقه توصیه کرد که با توجه به تداوم درگیری در مرز و مشخص نبودن و وضعیت جنگ، از تردد در نقاط مرزی و تماشای صحنه نبرد خودداری کرده و با مرزبانان و مقامات شهرستان اصلاندوز در تامین کامل امنیت مرز همکاری کنند.

وی امنیت در سرحدات جمهوری اسلامی ایران را کامل اعلام کرد و گفت: از زمان آغاز درگیری در مرز و اصابت چندین گلوله و راکت جنگی به اراضی ایران، مقامات و کارشناسان امنیتی و مرزبانی در محل حاضر شده به بررسی موضوع پرداخته و تذکرات سفت و سختی به طرفین درگیری داده‌اند.

وی افزود: در جریان اصابت و انفجار این گلوله‌ها و راکت‌های جنگی هیچ شهروندی آسیب ندید و خسارت مالی هم زیاد نبود ولی بلافاصله پس از گزارش واقعه، محل اصابت با حفظ صحنه و ثبت موضع در اختیار کارشناسان جنگی ایران قرار گرفته و خسارات وارده نیز به طور رسمی به طرفین درگیری اعلام شد.

فرماندار شهرستان اصلاندوز با اشاره به اشراف کامل متولیان امنیت مرزی به تحولات و درگیری موجود در منطقه گفت: اصابت گلوله‌ها و راکت‌های جنگی که ناشی از خطای محاسباتی و تجهیزات نادقیق بوده، موجب عذرخواهی مکرر طرفین درگیری از ایران شده است.

وی ادامه داد: پیشروی نیروهای جمهوری آذربایجان در امتداد مرز ایران در ساحل شمالی رود ارس تا نزدیکی سد خداآفرین و تا خود پل تاریخی معروف به پل حسرت، مناطق درگیری از نزدیکی مرزهای حوزه استحفاظی شهرستان اصلاندوز دور شده ولی در عمق خاک جمهوری آذربایجان، همچنان درگیری ادامه دارد و صدای شلیک گلوله و دود ناشی از آتشبارهای طرفین قابل مشاهده است.

مینایی بیان کرد: هم اکنون نیروهای آذری در مناطق آزاد شده شمال رود ارس که پیش از این در دست ارمنی‌ها بود، نیرو مستقر کرده و با نصب پرچم در کنار میله‌های مرزی کنترل منطقه را در اختیار دارند و پس از این تحولات مرزی، تماس بین مرزبانان دو طرف برای جلوگیری از صدمات و خطاهای مرزی با ایران برقرار شده است.

وی اضافه کرد: اغلب مردم ساکن در مناطق مرزی شهرستان اصلاندوز عشایر بوده و سابقه درخشانی در دفاع از وطن دارند و تعصب ویژه‌ای به خاک و سرزمین خود دارند و خود را متعلق به این خاک دانسته و در دفاع از وطن آماده جانفشانی هستند.

اعتراض به اصابت گلوله جنگی درگیری نظامی ارمنستان و آذربایجان به خاک ایران

اصابت راکت و گلوله جنگی درگیری نظامی بین ارمنستان و جمهوری آذربایجان به خاک ایران در 2 هفته گذشته، اعتراض مقامات کشورمان را به دنبال داشت.

طی 2 هفته اخیر علاوه بر حضور اعضای کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی مجلس شورای اسلامی در نزدیکی محل درگیری و حضور مقامات امنیتی و مرزبانی کشور در شهرستان اصلاندوز، سخنگوی وزارت امور خارجه کشورمان نیز نسبت به اصابت گلوله جنگی به خاک ایران اعتراض کرده و به طرفین درگیر هشدار داد.

سعید خطیب زاده سخنگوی وزارت امور خارجه هفته گذشته در رابطه با اقدامات کشورمان درباره اصابت گلوله‌های شلیک شده (از خاک جمهوری آذربایجان و ارمنستان) به خاک جمهوری اسلامی ایران، از ابلاغ یادداشت رسمی اعتراضی ایران به دو کشور درگیر خبر داد و گفت: ایران نسبت به امنیت اتباع خود به هیچ وجه اغماض نخواهد کرد.

وی اصابت گلوله و راکت‌های شلیک شده به خاک ایران را موجب نقض تمامیت سرزمینی و همچنین سلب امنیت و خسارات مالی به اتباع ایران عنوان و اظهار کرد: علاوه بر این موضوع از سوی مرزبانان ایران در دیدار با مرزبانان جمهوری آذربایجان و ارمنستان در حال پیگیری است.

وی افزود: از دو طرف خواسته‌ایم که در پرتو روابط دوستانه و اصل حسن همجواری، ضمن احترام به حاکمیت و تمامیت سرزمینی جمهوری اسلامی ایران، کلیه اقدامات و تدابیر امنیتی لازم را برای جلوگیری از تکرار این‌گونه حوادث غیرقابل قبول اتخاذ کنند.

بهروز ندایی معاون سیاسی، امنیتی و اجتماعی استاندار اردبیل نیز چند روز پیش در دیدار با معاون سیاسی و معاون امنیتی وزیر کشور اعلام کرد: اصابت راکت و خمپاره به مناطق مرزی استان در پی تشدید درگیری بین جمهوری آذربایجان و ارمنستان، خسارتی در پی نداشته است.

وی با اشاره به تذکر جدی ایران به جمهوری‌های آذربایجان و ارمنستان در خصوص برخورد راکت و خمپاره‌ها به خاک کشورمان گفت: تمهیدات لازم برای مواقع حاد نیز اندیشیده شده است.

به گزارش ایرنا، استان اردبیل 384 کیلومتر مرز مشترک با جمهوری آذربایجان دارد و نقاطی از شهرستان‌های نمین، اردبیل، مشکین‌شهر، گرمی، بیله‌سوار، پارس‌آباد و اصلاندوز مغان در جوار مرزهای جمهوری آذربایجان قرار دارد.

رودخانه ارس در مرز بین ایران و جمهوری آذربایجان در شمال استان و در حوزه استحفاظی شهرستان اصلاندوز و پارس‌آباد جریان دارد.

درگیری بین نیروهای ارمنستان و جمهوری آذربایجان در نقاط صفر مرزی آنسوی ارس از حدود دو هفته پیش جریان دارد.

تنش بین ارمنستان و جمهوری آذربایجان بر سر منطقه قره‌باغ کوهستانی در سال 1988 میلادی آغاز و در سال 1992 میلادی به درگیری‌های نظامی تبدیل شد.

بر اثر این درگیری نظامی هفت شهرستان جمهوری آذربایجان به تصرف نیروهای ارمنستانی درآمد.

در سال 1994 میلادی با میانجیگری گروه مینسک سازمان امنیت و همکاری اروپا آتش‌بس میان طرفین برقرار شد، ولی تلاش‌های بین‌المللی برای حل مسالمت‌آمیز این مناقشه تا به حال نتیجه‌ای نداشت.

درگیری نظامی بین دو طرف آذری و ارمنی از حدود 2 هفته پیش آغاز شده و بر اساس اعلام مقام‌های جمهوری آذربایجان این کشور توانسته است بخشی از مناطق اشغالی خود را از تصرف ارامنه آزاد سازد.

وزرای امور خارجه آذربایجان و ارمنستان 2 شب پیش با میانجیگری روسیه درباره برقراری آتش بس به توافق رسیدند ولی ادامه درگیری نشان می‌دهد که این توافق چندان پایدار و جدی نبوده است.

*س_برچسب‌ها_س*

• منطقه قره باغ
• استان اردبیل
• جمهوری آذربایجان
• اصلاندوز
• خداآفرین
• ارمنستان