ساترا نمره بالاتری از ارشاد گرفت؟ / کاربر 9میلیونی نتفلیکس در ایران

به گزارش گروه فرهنگی خبرگزاری دانشجو، کم و کیف حضور ساترا در شبکه نمایش خانگی همواره بحث برانگیز بوده است از دلایل و چرایی نظارتش بر محصولات پلتفرم‌ها و وی‌اودی‌ها تا چگونگی روند صدور مجوزها و نظارت‌های پسینی. آنچه که بیشتر از همه نقش ساترا را در یکی دو سال اخیر به چالش کشیده است ابهام درباره ممیزی‌ها و خروجی محصولاتی بوده که گه گاه مورد نقد چهره‌ها و نخبگان فرهنگی قرار می‌گرفت.

از طرفی کارگردانان و سازندگان سریال‌ها و برنامه‌های ترکیبی شبکه نمایش خانگی که طرف اصلی مذاکره و تفاهم با ساترا بوده‌اند نیز در همه این یکی دو سال بر یک درخواست پافشاری داشته‌اند و آن هم این بوده است که این آثار به متولیان پیشین خود در وزارت ارشاد سپرده شوند.

با این حال روند تولیدات اخیر نشان داده است که در همین یکی دو سال هم سازندگان و کارگردانان بسیاری وارد میدان جدید تعریف شده برای آثار شده‌اند؛ از کارگردانانی که با آثار سینمایی درخشیده‌اند و حالا مدیوم سریالی را بر پرده سینما و سود این آثار را بر گیشه ترجیح داده‌اند تا کارگردانانی که پس از چند دهه تولیدات تلویزیونی حالا به شبکه خانگی کوچ کرده‌اند و سریال‌های چند فصلی و طرح‌هایی یکی از پس دیگری ارائه می‌کنند.

ساترا روز گذشته گزارشی منتشر کرد که اطلاعات و آمار جالب توجهی در زمینه فعالیت پلتفرم‌ها، وضعیت سریال سازی و درخواست مجوزها و همچنین مخاطبان این آثار دارد و در ادامه مروری به برخی از این داده‌های آماری خواهیم داشت.

رقابت بلامنازع سرویس‌ها در سطح جهان

فضای رسانه‌ای حاکم بر وی‌اودی‌ها و شتاب و گسترش پلتفرم‌های جهانی در این میدان نشان دهنده رقابتی بلامنازع است. امروز نتفلیکس کمپانی آمریکایی یکی از این غول‌های جهانی تولید فیلم و سریال با مخاطب بالفعل بالاتر از 200 میلیون نفر نه تنها پیشتاز عرصه سرگرمی است که می‌تواند امپراطوری خود را فراتر از مرزهای جغرافیایی پیش ببرد و با نمایندگی خود در کشورهای مختلف به سریال سازی در نقاط مختلف دنیا اقدام می‌کند تا آنجا که یک سریال کره‌ای که به گفته بسیاری از منتقدان از استانداردهای پایین فیلمسازی برخوردار است توانست رکورددار محصولات این سرویس شود و به مخاطبی بالاتر از صد میلیون دست پیدا کند.

سرویسی که به استناد داده‌های ساترا در خود ایران و از طریق محاسبه از دو بستر ایرانی عرضه اپلیکیشن‌ها و نرم‌افزارها حدود 9 میلیون «نصب فعال» داشته است و البته به گفته ساترا به دلیل اینکه این سرویس در ایران فیلتر است استفاده از آن به وی پی ان نیاز دارد که از 2 طریق «خرید اکانت اختصاصی» و «خرید اکانت اشتراکی بین 5 نفر» نیز اشتراک سرویس نتفلیکس خریداری می‌شود.

سرویسی که جز چین در حدود 150 کشور دنیا قابل دسترس است و کاربرانی در حدود 208 میلیون نفر دارد و با عرضه هر سریال جدید در آن، آثارش را به سرتیتر رسانه‌های رسمی و مجازی در دنیا بدل می‌کند و البته خوراک اصلی سرویس‌ها را هم همین محتوای خارجی تامین می‌کند.

محتوایی که ساترا در گزارشی درباره آن آورده است که این فیلم و سریال‌های خارجی بیش از 90 درصد محتوای پلتفرم‌های ایرانی را تامین می‌کند با این حال هنوز سهم تماشای آثار ایرانی را بیشتر می‌داند.

گزارش ساترا همچنین به برخی جزییات پلتفرم‌ها، تعدادشان، سهم آثار خارجی و ایرانی و همچنین آثار جدید این سرویس‌ها نیز ارجاع داده است.

براساس آمار رسمی ساترا تعداد پلتفرم‌ها و سرویس‌های منتشر کننده محتوای حرفه‌ای 53 عدد است که البته شاید از این میان جمع پلتفرم‌هایی که کارایی و کاربرد بیشتری دارند به تعداد انگشتان دو دست هم نرسد.

مجوز تولیدات 6 ماه اول سال جاری

ساترا در بخشی از این گزارش با عنوان «گزارش درخواست‌های مجوز تولید 6 ماه اول سال 1400» داده‌هایی را منتشر کرده است که بر اساس آن جمعا 32 سریال از طریق این پلتفرم‌ها درخواست مجوز داده‌اند. همچنین در میان این درخواست‌ها، 14 مجوز برای برنامه‌های ترکیبی، 2 مجوز برای برنامه ورزشی و 2 مجوز برای مسابقه بوده است.

چندی پیش مصاحبه‌ای با غلامرضا میرحسینی دبیر شورای محتوایی صدور مجوز تولیدات حرفه‌ای داشتیم که مجوز ساخت آثار نمایشی را از طریق سامانه الماس پیگیری می‌کنند و آماری را درباره آثار ارائه شده به شورای محتوایی زیر نظر ریاست صداوسیما بیان کرد.

در بخشی از گزارش ساترا اما که به ارائه 10 طرح موافقت کلی، 4 طرح مردود، 9 طرح در حال بررسی اشاره شده است، آمار مابقی آثار (سریال) که به سامانه الماس ارسال شده صفر اعلام شده است.

سهم تماشای آثار ایرانی در قبال خارجی‌ها

در بخشی از این گزارش درباره درصد تماشای محتوای خارجی و ایرانی آمده است: 91.5 درصد محتوای رسانه‌ها را محتوای خارجی تشکیل می‌دهد. با این وجود 52.80 درصد از دقایق تماشا به محتوای ایرانی اختصاص دارد.

در آمار مربوط به این قسمت آمده است که در برابر 16 هزار و 309 قسمت یا اپیزود محتوای خارجی در این سرویس‌ها 1515 قسمت یا اپیزود محتوای ایرانی منتشر شده است که محتوای خارجی حدود 48 درصد و محتوای ایرانی حدود 52 درصد دیده شده است.

ورود چهره‌های جدید از بهرام رادان تا سروش صحت و امید حاجیلی

ساترا همچنین در ادامه این گزارش به سریال‌ها و برنامه‌های ترکیبی جدید پلتفرم‌ها اشاره کرده است. سریال‌های «نوبت لیلی» به تهیه‌کنندگی و کارگردانی روح‌الله حجازی، «شبکه مخفی زنان» به کارگردانی افشین هاشمی و تهیه‌کنندگی جواد نوروزبیگی و «مگه تموم عمر چند تا بهاره» به کارگردانی سروش صحت و تهیه‌کنندگی محمدرضا تختکشیان از این جمله است.

همچنین «تیک آبی» به کارگردانی بهرام رادان که چندباری تصاویر و خبرهای غیررسمی آن در فضای مجازی منتشر شد از دیگر آثاری است که در البته در گزارش ساترا به اجرای او اشاره‌ای نشده است.

در میان این آثار یک مسابقه استعدادیابی موسیقی هم وجود دارد که با اجرای امید حاجیلی ساخته می‌شود.

در گزارش ساترا بر اساس شاخص‌های مختلف خشونت، محتوای اروتیک، پوشش و آرایش و همچنین شاخص‌های دیگر مقایسه‌ای سلبی و ایجابی بین سریال‌های ایرانی انجام شده است.

همچنین در پایان این گزارش میانگین نمره نهایی برای سریال‌های دارای مجوز از ساترا 84.76 و میانگین نمره نهایی سریال‌های دارای مجوز از ارشاد 33.73 بوده است.