سال پرفراز و نشیب کریپتو

گروه آنلاین روزنامه دنیای اقتصاد - محمد امین مکرمی؛ بازار رمزارزها در سال 2024 با وجود امیدهای اولیه، وارد دوره‌ای از نوسان شدید و اصلاح عمیق شد. بازگشت دونالد ترامپ به کاخ سفید، که بسیاری از فعالان صنعت آن را آغاز «دوران طلایی» کریپتو می‌دانستند، نتوانست جلوی سقوط 25 درصدی بیت‌کوین ظرف کمتر از دو ماه را بگیرد؛ سقوطی که در کنار آن بیش از یک تریلیون دلار از ارزش کل حدود 18 هزار توکن دیجیتال نیز از بین رفت.

خوش‌بینی فضای عمومی فعالاناز مهمانی‌های پرزرق‌وبرق نیویورک تا اظهارات خوش‌بینانه تحلیلگرانبه‌سرعت جای خود را به هشدارهای مدیران شرکت‌های بزرگ داد. مدیرعامل Strategy حتی از آغاز یک «زمستان بیت‌کوینی» سخن گفت؛ عبارتی که یادآور ریزش پس از ورشکستگی FTX در سال 2022 است.

این در حالی است که ترامپ طی یک‌سال گذشته سیاست‌هایی آشکارا حامی کریپتو اتخاذ کرده است: انتصاب چهره‌های طرفدار رمزارز در نهادهای نظارتی، عفو چند مدیر محکوم‌شده، و حتی دستور ایجاد «ذخیره ملی بیت‌کوین». خانواده او نیز بیش از یک میلیارد دلار از فعالیت‌های گسترده کریپتویی خود سود برده‌اند، اما با وجود همه این حمایت‌ها، قیمت بیت‌کوین در پایان سال 40درصد پایین‌تر از ابتدای سال ثبت شد.

براساس گزارش فایننشال‌تایمز، بدترین نقطه بحران در 10 اکتبر رقم خورد؛ رویدادی که اکنون در میان فعالان بازار با عنوان «10/10» شناخته می‌شود. تهدید ترامپ به اعمال تعرفه 100 درصدی بر واردات چین ابتدا شاخص S&P500 را وارد بدترین روز سال کرد و بلافاصله به بازار رمزارز سرایت کرد. در عرض چند دقیقه، ارزش حدود 10 هزار توکن سقوط کرد، 19 میلیارد دلار معاملات اهرمی لیکویید شد و نیم تریلیون دلار از ارزش بازار محو گردید. بخش عمده این شوک ناشی از انباشت موقعیت‌های اهرمی در قراردادهای پرپچوال بود؛ جایی که برخی صرافی‌ها اهرم 100 برابری ارائه می‌کنند. با آغاز ریزش، بازارسازها نیز عقب نشستند و عملا قیمت‌ها در پلتفرم‌های مختلف چندین درصد تا ده‌ها درصد اختلاف پیدا کرد؛ رخدادی که ضعف زیرساختی بازار را آشکار کرد.

امسال برخلاف گذشته، این نوسان‌ها تنها محدود به دنیای رمزارز نبود. به‌دلیل ورود گسترده سرمایه‌گذاران نهادیاز بلک‌راک تا هارواردنوسانات کریپتو مستقیما به وال‌استریت سرایت کرد. داده‌ها نشان می‌دهد که در بسیاری از روزها، شاخص‌های بزرگ فناوری مسیر قیمتی بیت‌کوین را دنبال کرده‌اند؛ روندی که برخی تحلیلگران آن را نشانه‌ای نگران‌کننده از «اثرگذاری یک دارایی پرنوسان 1.8 تریلیون دلاری بر شاخص 32 تریلیون دلاری» می‌دانند. در سوی دیگر بازار، سرمایه‌گذاران خرد نیز با خروج بی‌سابقه 3.5 میلیارد دلاری از ETFهای رمزارزی طی نوامبر به تداوم ریزش دامن زدند.

چالش‌های ساختاری نیز بر نگرانی‌ها افزوده است. گزارش اخیر S&P درباره استیبل‌کوین USDT نشان می‌دهد که سهم دارایی‌های پرریسک در پشتوانه آن از 17 به 24 درصد افزایش یافته و میزان شفافیت همچنان ناکافی است. برخی متخصصان هشدار می‌دهند که یک شوک به تتر می‌تواند کل بازار رمزارز را با «اثر دومینویی» دچار بحران کند.

با وجود تمام این نشانه‌های هشداردهنده، خوش‌بینی در میان سرمایه‌گذاران بزرگ پابرجاست. مدیرعامل بلک‌راک اعلام کرده که صندوق‌های ثروت ملی در قیمت‌های پایین اخیر اقدام به خرید کرده‌اند و تحلیلگران امیدوارند با تصویب قوانین جدید در کنگره، مسیر شفاف‌تری برای بازار ایجاد شود.

با این حال، تا زمانی که مشکلات ساختاری، اتکای افراطی به اهرم و ضعف نظارتی بر استیبل‌کوین‌ها حل نشود، نوسان و ریسک بالا همچنان ویژگی جدایی‌ناپذیر بازار کریپتو باقی خواهد ماند؛ بازاری که بیش از همیشه به وال‌استریت و سیاست‌های واشنگتن گره خورده است./