سراب بی‌آبی در «بین‌النهرین» ایران / زمین تشنه در تمنای قطره‌ای آب است
درحالی‌که کاهش منابع آبی به چالشی برای اراضی کشاورزی کوهدشت تبدیل‌شده است، عبور از طرح‌های الگوی کشت درزمینه محصولات آب‌دوست، زنگ خطر بحران آب در بین‌النهرین ایران را به صدا درآورد و زمین‌های تشنه را محتاج یک جرعه آب کرده است.
به گزارش شبکه اطلاع رسانی راه دانا؛ به نقل از سفیرافلاک، استان لرستان دارای 11 درصد روان آب‌های کشور، 5 درصد زمین‌های زراعتی، 2.2 درصد جمعیت و 1/71 درصد مساحت کشور است.
سهم لرستان از آب‌های ذخیره‌شده و تنظیم‌شده در شرایط نرمال، کمتر از نیم درصد است و میزان آبی را که می‌توانیم ذخیره کنیم از 12 میلیارد مترمکعب روان آب، قریب به 200 میلیون مترمکعب بوده که امسال به دلیل خشک‌سالی حدود 100 میلیون مترمکعب آب ذخیره کرده‌ایم که این‌یک چالش مهم و اساسی در این استان به شمار می‌رود.
میزان تخصیصی آب اراضی کشاورزی در 180 هزار هکتار سطح زیر کشت اراضی آبی استان، یک میلیارد مترمکعب است که ازاین‌بین 600 میلیون مترمکعب آن زیرزمینی و 400 میلیون مترمکعب آن سطحی است و به عبارتی بایستی گفت تخصیص‌ها معادل اراضی نیست.
کشت امسال محصولات آب‌دوست در لرستان نسبت به سال گذشته که 47 هزار کشت‌ها آبی بودند بر اساس الگوی کشت سازمان جهاد کشاورزی، به 33 هزار هکتار کاهش یافت ولی کشاورزان 40 هزار هکتار کشت کردند و الگوی کشت را به‌صورت کامل رعایت نکردند هرچند شاهد کاهش 7 درصدی کشت این محصولات بودیم.
درحالی‌که کاهش منابع آبی به چالشی برای اراضی کشاورزی کوهدشت تبدیل‌شده است، عبور از طرح‌های الگوی کشت درزمینه محصولات آب‌دوست، زنگ خطر بحران آب در بین‌النهرین ایران را به صدا درآورد و زمین‌های تشنه را محتاج یک جرعه آب کرده است.
اهمیت احداث سدهای خاکی
طرهانی، کشاورز بخش مرکزی کوهدشت در گفتوگو با خبرنگار سفیرافلاک، اظهار داشت: متأسفانه چاه‌های زیادی وجود دارد که فراتر از میزان قانونی از زمین آب برداشت می‌کنند و این موجب شده که عمق برداشت آب زیاد شود.
وی افزود: متأسفانه به دلیل خشک‌سالی‌های پی‌در‌پی نیز وضع کشت‌های دیم هم آنچنان تعریفی ندارد و می‌طلبد مسئولان در این راستا چاره‌جویی کنند.
این کشاورز بخش مرکزی کوهدشت عنوان کرد: وضعیت نامطلوب کمبود آب، نیاز ضروری به احداث سد معشوره را به اثبات می‌رساند، البته با توجه به اینکه احداث این سد یک پرسه زمانی طولانی را اقتضا می‌کند، می‌توان با احداث سدهای خاکی در برخی نقاط کوهدشت، مقیاس قابل‌توجهی از اراضی کشاورزی را آبی کرد.
وی تصریح کرد: با توجه به اینکه اراضی کوهدشت برای احداث باغ مساعد است، دولت تمهیداتی داشته باشد که در نقاطی که چاه وجود دارد، ضمن جلوگیری جدی از کشت محصولات آب‌دوست، مقداری از آب را به زمین‌های اطراف تخصیص دهد که به باغداری بپردازند چراکه در این روش زمین به آب کمتری نیازمند‌است.
منفی بودن بیلان دشت
حمزه آزادبخت، رئیس اداره منابع آب کوهدشت در گفتوگو با خبرنگار سفیرافلاک، اظهار داشت: شرایط بحرانی منابع آب شهرستان کوهدشت مسئله‌ای است که نمی‌توان از کنار آن به‌راحتی گذشت، وابستگی شدید اقتصاد منطقه به کشاورزی و وابستگی کشاورزی به سفره‌های آب زیرزمینی و بحرانی بودن شرایط سفره و آبخوان دشت مرکزی بسیار نگران‌کننده است.
وی افزود: بیش از یک دهه است که دشت‌های کوهدشت و رومشکان تنها دشت‌های ممنوعه‌ی استان شناخته‌شده‌اند که این ممنوعیت به دلیل منفی بودن بیلان دشت که آن نیز به علت بالا بودن نسبت تخلیه به تغذیه آبخوان است.
رئیس اداره منابع آب کوهدشت عنوان کرد: زمانی که برداشت از آب زیرزمینی نسبت به تغذیه آبخوان بیشتر باشد حجم آبخوان با کسری مواجه شده و بیلان دشت منفی می‌گردد که به طبع آن دشت ممنوعه شناخته می‌شود.
وی تصریح کرد: بنا بر بررسی‌های انجام‌شده در بازه زمانی 30 ساله افت سطح آب دشت مرکزی حدود 20 متر بوده که با توجه به مساحت آبخوان این کسری حدود 106 میلیون مترمکعب محاسبه‌شده است.
آزادبخت گفت: تغییر الگوی کشت، تغییر در نوع و روش آبیاری، مقابله با اضافه برداشت چاه‌ها، نصب کنتور هوشمند آب روی چاه‌ها و انسداد چاه‌های غیرمجاز ازجمله راهکارهایی برای مقابله با این بحران به شمار می‌رود که با توجه به شرایط و وضعیت نابسامان منابع آب شهرستان ما نیاز به راهکاری اورژانسی و ضرب العجلی دارد که می‌توان مشخصا ممنوعیت کشت‌های بهاره را عنوان کرد.
رئیس اداره منابع آب کوهدشت بیان کرد: با توجه به اینکه گیاهان و محصولات آب‌دوست در فصول گرم و خشک‌سال کشت می‌شوند با بیشترین مصرف و بالاترین هدر رفت آب مواجه هستیم، ما باید حساسیت خود را در مصرف آب را بالابرده و به‌ویژه در بخش کشاورزی لازم است تحولی ایجادشده که هم مصرف را تا حد امکان کاهش داد و همچنین تولید محصول را به نسبت افزایش دهیم.
وی خاطرنشان کرد: کشت‌های پاییزه می‌توانند جایگزین مناسبی برای منطقه ما باشند، همچنین ترویج کشت‌های گلخانه‌ای که هم ازنظر مصرف آب و هم بهره‌وری محصول و به‌علاوه در جهت اشتغال‌زایی می‌تواند برای شرایط ویژه شهرستان کوهدشت مناسب باشد.
آزادبخت گفت: برای مقابله با این معضل همه‌ی افراد جامعه باید خود را نسبت به حفاظت از منابع آب مسئول بدانند و تمام ارگان‌های ذی‌ربط موظف‌اند اولویت و هدف اصلی خود را حفاظت و صیانت از منابع آب باقی مانده قرار دهند.
ممنوعیت کشت محصولات آب‌دوست
محمدتقی امرایی، رئیس اداره جهاد کشاورزی کوهدشت در گفتوگو با خبرنگار سفیرافلاک، اظهار داشت: متأسفانه در سال‌های اخیر ما شاهد کاهش سطح منابع آب‌های زیرزمینی هستیم که به یک چالش مهم تبدیل‌شده است.
وی افزود: محصولاتی مانند، چغندر، برنج، ذرت، هندوانه و... به دلیل مراحل زیاد آبدهی جز محصولات آب‌دوست به شمار می‌روند.
رئیس اداره جهاد کشاورزی کوهدشت عنوان کرد: امسال کشت گیاهان آب‌دوست را ممنوع اعلام می‌کنیم و افراد و شرکت‌های متخلف در این زمینه، جهت برخورد و سیر مراحل قانونی به سیستم قضایی معرفی خواهند شد.
وی با اشاره به اینکه سطح زیر کشت گندم در کوهدشت 42 هزار هکتار است، تصریح کرد: بر اساس الگوی کشت تعریف‌شده، کشاورزان امسال می‌توانند گندم، کلزا، جو، نخود و... که آب کمتری احتیاج دارند را کشت کنند.
به گزارش سفیرافلاک، علیرغم قرار داشتن شهرستان کوهدشت در بین دو رودحانه کشکان و سیمره ولی با توجه به کمبود و بحران منابع آب برای مصارف اراضی کشاورزی و حتی شرب، می‌طلبد مسئولان به فکر تأمین آب پایداری همچون احداث سد معشوره و سدبندهای خاکی بوده و برای جلوگیری جدی از کشت محصولات آب‌دوست نیز اقدام کنند.
انتهای پیام /
