پنج‌شنبه 13 اردیبهشت 1403

سرنوشت دو پرتره دیگر کاخ گلستان در هاله‌ای از ابهام

خبرگزاری دانا مشاهده در مرجع
سرنوشت دو پرتره دیگر کاخ گلستان در هاله‌ای از ابهام

نه تنها سرنوشت پرونده پرتره مظفرالدین شاه در ابهام به سر می‌برد بلکه حرفی از دو پرتره دیگر کاخ گلستان به گوش نمی‌رسد، امیدواریم مسئولان به جای پاسکاری پیگیر سرنوشت آثار ارزشمند ملی کشور همچون دو پرتره دیگر کاخ گلستان باشند.

به گزارش خبرنگار اجتماعی شبکه اطلاع رسانی راه دانا؛ بعد از گذشت 6 ماه نه تنها سرنوشت پرونده پرتره مظفرالدین شاه در ابهام به سر می‌برد بلکه حرفی از دو پرتره دیگر کاخ گلستان به گوش نمی‌رسد.

بر اساس آنچه در کتاب «تاریخ شفاهی کاخ گلستان» آمده، مدیران سابق کاخ گلستان معتقد هستند که زمان خروج این آثار باید سال 1357 باشد؛ زمانی که آثار دیگری هم از کشور خارج شده‌اند.

عکسی سیاه و سفید در تالار برلیان کاخ گلستان در فضای مجازی منتشر شد که این تابلو به همراه تابلوی دیگری از احمدشاه (اثر کمال‌الملک که اکنون در تالار عاج در معرض دید است) و تابلوی سومی، از محمدعلی‌شاه، که از سرنوشت آن اطلاعی در دست نیست، در آنجا آویخته بودند. اصل این عکس در «موسسه مطالعات تاریخ معاصر ایران» در تهران نگهداری می‌شود.

محدوده تاریخ عکس سیاه و سفید بین 1331 قمری تا انقراض قاجاریه در 1344 قمری (1304 خورشیدی) تخمین زده می‌شود چون تابلوی احمدشاه اثر کمال‌الملک، که در آن عکس دیده می‌شود، تاریخ 1331 [قمری] را بر خود دارد و قابل تصور نیست پس از خلع احمدشاه در 1344 قمری، پرتره او در تالار همچنان آویزان باشد.

نه تنها پرتره مظفرالدین‌شاه در تالار کاخ برلیان دیده می‌شود بلکه دو تابلو دیگر در آن عکس در لیست امین اموال وجود ندارد. بر اساس تصاویر منتشر شده که در مرحله نخست باید اصالت آنها سنجیده شود، نشان دهنده آن است که چنین تابلویی در کاخ گلستان وجود داشت اما هیچ مدرکی دال بر آنکه این تابلو چه زمانی از دیوار پایین آمده، در دست نیست.

باید به این نکته هم توجه کرد که در دوره قاجار رسم بوده برخی آثار هنری را هدیه می‌دادند، که می توان این در نظر گرفت که ممکن است به عنوان هدیه از تالار برلیان خارج شده است که تاکنون سندی برای اثبات این مورد نیز وجود ندارد.

صحت و اصالت‌سنجی عکس منتشر شده که تابلو مظفرالدین شاه را در تالار برلیان نشان دهنده آن است که این عکس متعلق به بعد از انقلاب نیست چراکه عکس‌ها بعد از انقلاب اکثرا رنگی چاپ می‌شد حتا از دوره پهلوی دوم به بعد عکس‌های رنگی داریم درحالی که عکس‌های منتشر شده سیاه و سفید هستند و از آنجا که عکس در ظاهر بسیار قدیمی است، می‌توان گفت این عکس از دوره قاجار است و با دوربین آنالوگ و به صورت سیاه و سفید گرفته شده است.

خروج غیرقانونی پرتره مظفرالدین شاه در فاصله سال 1317 تا 1361، از مجموعه کاخ گلستان و نگهداری آن در کویت از سوی مسئولان تایید شده است که امیدواریم مطابق با قوانین بین‌المللی به کشور بازگردد اما تاکنون در خبرها مطلبی در مورد دو پرتره دیگر منتشر نشده و سرگذشت آنها در هاله ابهام است!.

آثار تاریخی در هر کشور نماد تمدن و فرهنگ آن ملت بوده و خروج غیر قانونی آثار باستانی به هیچ عنوان قابل توجیه نیست و مسئولان باید در خصوص فرهنگ و آثار تاریخی پاسخگو باشند و امیدواریم مسئولان به جای پاسکاری نه تنها مراتب استرداد پرتره شاه قاجار را به کشور فراهم کنند بلکه پیگیر سرنوشت دیگر آثار ارزشمند ملی کشور همچون دو پرتره دیگر کاخ گلستان باشند.