سفر تاریخی با چاشنی تجارت و امنیت مرزها
مسعود پزشکیان رئیس‌جمهور ایران در سفر به عراق که البته بازدید از مناطق سنی نشین را شامل نشد، بر اهمیت اقتصادی و امنیتی این کشور برای جمهوری اسلامی تاکید کرد. آدام لوسنت 13 سپتامبر در پایگاه المانیتور نوشت: مسعود پزشکیان رئیس جمهور ایران روز جمعه در شهر بصره در جنوب عراق و در پایان اولین سفر خارجی خود از زمان تصدی ریاست جمهوری در اواخر ژوئیه، خواستار اتحاد مسلمانان شد و با استقبال گرمی...
وی گفت: با کنار هم قرار گرفتن، اقتصاد ما رشد می‌کند، فرهنگ ما تقویت می‌شود و می‌توانیم علم و فناوری را به یکدیگر منتقل کنیم. رئیس‌جمهور افزود: مصمم به تکمیل پروژه راه‌آهن شلمچه - بصره بین عراق و ایران هستیم. این پروژه در حال انجام اولین راه‌آهن بین دو کشور خواهد بود. به گزارش خبرگزاری رسمی عراق، اسعد العیدانی فرماندار بصره در مراسم استقبال از رئیس‌جمهور گفت: «این سفر تاریخی در ذهن نسل ها باقی خواهد ماند.» بصره، یکی از توسعه نیافته‌ترین استان‌های عراق، آخرین ایستگاه در سفر سه روزه پزشکیان به عراق بود. وی روز پنج‌شنبه با نیچروان بارزانی رئیس اقلیم کردستان و مسرور بارزانی نخست‌وزیر در اربیل دیدار کرد. این اولین سفر یک رئیس‌جمهور ایران به منطقه اقلیم بود.
پزشکیان که اهل شهر مهاباد با اکثریت کردنشین است، در گفت‌وگو با رسانه‌های محلی به زبان کردی، علاقه خود را برای بهبود روابط ایران با کردستان عراق ابراز کرد. بارزانی در این دیدار گفت که اقلیم کردستان تهدیدی برای ایران نیست و احتمالا به گروه های مخالف کرد ایرانی که مدت ها در کردستان عراق مستقر هستند اشاره کرد. در بیانیه دفتر وی آمده است: اقلیم کردستان تهدیدی برای ایران یا کشورهای همسایه آن نیست و کاملا متعهد به رعایت توافق‌نامه امنیتی بین عراق و ایران است. پزشکیان اواخر روز پنج‌شنبه از اماکن مقدس شیعیان در نجف و کربلا بازدید کرد.
پزشکیان روز چهارشنبه در اولین روز این سفر در بغداد با محمد شیاع السودانی نخست‌وزیر عراق و عبداللطیف رشید رئیس‌جمهور عراق دیدار کرد. به گزارش خبرگزاری عراقی، سودانی و پزشکیان 14 تفاهم نامه در حوزه‌های اقتصاد، تجارت، مخابرات، کشاورزی، منابع طبیعی، توسعه نیروی کار و بخش‌های مختلف امضا کردند.
چرا این سفر اهمیت دارد؟ روابط این کشور با عراق یکی از مهم‌ترین روابط ایران است. عراق دومین مقصد صادراتی ایران پس از چین است و تجارت بین دو کشور در حال حاضر 12 میلیارد دلار است. محمد ع. صالح، کارشناس ارشد موسسه تحقیقات سیاست خارجی، عراق را برای سیاست و نفوذ منطقه ای ایران «بسیار مهم» خواند و به روابط تجاری قوی و مرز مشترک طولانی بین دو کشور اشاره کرد. پزشکیان با این سفر و امضای این قراردادها، علاقه شدید ایران به عراق را نشان داد. صالح به المانیتور گفت: «برای ایران، در این مرحله، توسعه روابط تجاری، فرصت های سرمایه گذاری در عراق و بهبود امنیت مرزی، به ویژه در امتداد مرز ایران با اقلیم کردستان عراق، اولویت های مهم به شمار می‌روند.»
حضور گروه‌های اپوزیسیون کرد ایرانی در کردستان عراق از دیرباز مساله تهران بوده است. عراق در سپتامبر گذشته اعلام کرد که پس از توافق امنیتی با ایران در اوایل سال‌جاری، دور کردن گروهک‌ها از مرزها را آغاز کرده است. به گزارش خبرگزاری فرانسه، سودانی روز چهارشنبه گفت: «ما در تنظیم وضعیت امنیتی در مناطق مرزی موفق شده‌ایم.» در یک حادثه امنیتی دیگر بین دو کشور، ایران اعلام کرد که در ماه ژانویه به «مراکز جاسوسی» متعلق به آژانس اطلاعاتی موساد اسرائیل در اربیل حمله کرده است. در این حمله یک تاجر کرد و تعدادی از غیرنظامیان دیگر کشته شدند که این موضوع منجر به سرزنش بغداد شد و سودانی و بارزانی را بر آن داشت تا جلسات برنامه‌ریزی شده با مقامات ایرانی در مجمع جهانی اقتصاد در داووس را لغو کنند.
بارزانی در سفر ماه مه خود به ایران گفت که اقلیم کردستان اجازه نخواهد داد کسی به ایران «آسیب» برساند. رئیس‌جمهور اقلیم کردستان عراق همچنین در مراسم تحلیف پزشکیان در تهران در تیرماه شرکت کرد. به گفته صالح، سفر پزشکیان به چند شهر عراق نشان‌دهنده تمایل جمهوری اسلامی برای برقراری روابط با عراق فراتر از سطح دولت - دولت است.
صالح گفت: ایران می‌خواهد روابط خود را با انواع مراکز قدرت در چشم‌انداز سیاسی شیعیان و کردها تعمیق بخشد. در حالی که ایران، عراقی تحت سلطه شیعیان را برای اهداف استراتژیک خود می خواهد، در عین حال نمی خواهد عراق تحت سلطه یک گروه یا یک جریان در هیچ یک از سه منطقه شیعه نشین، سنی نشین و کردنشین باشد. از این رو، انتخاب های متنوعی از مکان ها، گروه ها و رهبران برای ملاقات انتخاب شد.»
سفر پزشکیان شامل هیچ یک از مناطق سنی‌نشین عراق در بخش‌های غربی و شمالی عراق نشد، جزئیاتی که صالح آن را «بسیار قابل‌توجه» خواند. وی گفت: «رهبران عرب سنی عراق در حالی که از نفوذ ایران در عراق ناراضی هستند، در سال‌های اخیر به دنبال بهبود روابط با تهران بوده اند. ملاقات نکردن پزشکیان با آنها پیام بسیار عجیبی در مورد رابطه ایران با جامعه سنی عراق می‌دهد. این می‌تواند بر روابط ایران با جامعه عرب سنی عراق منعکس شود.» اظهارات پزشکیان در مورد راه‌آهن شلمچه - بصره بخش دیگری از اهداف این سفر بود. ناصر الاسدی، مشاور حمل‌ونقل دولت شیاع السودانی، در سپتامبر سال گذشته به رویترز گفت که این پروژه، اولین راه‌آهن بین دو کشور است که تا 18 ماه دیگر آماده خواهد شد. بیشتر بدانید: شلی کیتلسون این هفته برای المانیتور از بغداد نوشت: سفر پزشکیان به دنبال سفر گروه ها و رهبران مسلح شیعه در یمن و افغانستان صورت می گیرد که در ماه های اخیر به دنبال تعامل بیشتر با عراق بودند.
--> اخبار مرتبط