سند تحول و تعیین یک متولی برای کودکستانی که رها بود

مشاور رئیس سازمان ملی تعلیم و تربیت کودک گفت: 30 هزار مرکز فعال زیر نظر سازمان ملی تعلیم و تربیت کودک فعال هستند و از خدمات آموزشی سازمان استفاده می‌کنند.

به گزارش خبرنگار مهر، تاریخ آموزش رسمی به کودکان خردسال زیر هفت سال به 90 سال پیش باز می‌گردد. در روزهای که مدارس مدرن در کنار مکتب‌خانه‌ها و اکابر به تازگی رونق گرفته بودند؛ کودکستان‌هایی هم شکل گرفت.

پس از مدتی شاهد شکل گیری مدارس اسلامی بودیم تا خانواده‌های عمدتاً مسلمان ایرانی از مدارس نوین بیشتر استفاده کنند.

پس از انقلاب نگهداری کودکان به ویژه برای مادران شاغل به وزارت بهداشت سپرده شد که بیشتر رویکرد مراقبتی را به همراه داشت. در دهه 60 و پس از آن وظیفه حکمرانی در آموزش خردسالان به وزارت رفاه و سازمان بهزیستی محول شد. در اینجا بود که بحث‌هایی در زمینه حاکمیت کلان کشور و سند تحول آموزش و پرورش مطرح شد و این نکته به عنوان انتقاد مطرح می‌شد که وظایف مراقبتی بهزیستی متفاوت از رویکرد تربیتی است.

تداخل مأموریت‌ها در وزارت‌خانه‌های مختلف هم چندین بار به شورای عالی انقلاب فرهنگی ارجاع داده شد.

این کشمکش‌ها ادامه داشت تا اینکه رهبر معظم انقلاب در شهریور سال 99 در دیدار با فرهنگیان به موضوع رهاشدگی مهدکودک‌ها اشاره کردند و گفتند:

مهدکودک‌ها متأسفانه رها است؛ مهدکودک‌ها هم ذیل آموزش و پرورش است. اولاً دستگاه‌های مختلف دولتی با هم در این زمینه بگومگو دارند که این بگومگوها باید برطرف بشود؛ وانگهی وقتی که دستگاه را شما رها بگذارید، دیگران می‌آیند بچه‌های مردم را می‌گیرند، می‌برند آنجا و تربیت‌های غلط داده می‌شود. گزارش‌های بسیار بدی بنده دریافت کردم از بعضی از مهدکودک‌ها که واقعاً نگران‌کننده است. اداره کنید مهدکودک‌ها را. مهدکودک هم فقط یک مرکز خدماتی نیست که بچه را حفظ کنند و خدمت بدهند، [بلکه] به یک معنا مرکز آموزشی و پرورشی است.

در حقیقت رهبر انقلاب در همان سخنان با تاکید بر این موضوع که دوگانگی در صدور مجوزها وجود دارد؛ آموزش و پرورش را به دلیل اهداف تربیتی مد نظر تنها مرجع ساماندهی وضع مهدهای کودک دانستند.

با این سخنان بود که شورای عالی انقلاب فرهنگی در بهمن سال 1399 سازمان ملی تعلیم و تربیت را ذیل آموزش و پرورش تشکیل داد و در اسفند ماه توسط رئیس جمهور و وزیر آموزش و پرورش وقت ابلاغ شد.

سازمان ملی تعلیم و تربیت کودک بر اساس نظر این سازمان و مسئولان آموزش و پرورش تنها مرجع انحصاری آموزش کودکان از بدو تولد تا 7 سالگی است؛ اما در سند تحول بر تعلیم و تربیت کودک از 4 سال تا 7 سال به ویژه به دوره پیش دبستانی تاکید دارد. در اساسنامه سازمان هم رویکرد عدالت محوری در مناطق محروم مورد توجه بوده است.

رجبلو کارشناس سازمان ملی تعلیم و تربیت کودک در گفت‌وگو با خبرنگار مهر در خصوص اهداف و رویکرد سازمان ملی تعلیم و تربیت گفت: با وجود جدید تأسیس بودن، نداشتن چارت سازمانی و کمبود نیرو ما برنامه خود را ذیل سه محور راهبری و نظارت، توسعه کمی و کیفی و تولید محتوا طراحی کردیم.

یک فرصت محدود از 16 تا 25 خرداد برای افرادی که مجوز فعالیت مهدکودک نگرفتند انجام می‌شود تا روز 25 خرداد بعد از چند دهه بتوانیم یک آمار دقیق از مراکزی که از بهزیستی و آموزش و پرورش مجوز گرفتند داشته باشیم

رجبلو افزود: در خصوص توسعه کمی و کیفی مراکز، در ابتدا ساماندهی مجوزهای قبلی انجام شد که این امر را با تطبیق مجوزهای صادره از بهزیستی و آموزش و پرورش آغاز کردیم. در انجام این کار موضوع رهاشدگی واقعاً مشهود بود.

وی با بیان اینکه مرحله اول تطبیق مجوزها هفتم اردیبهشت سال جاری به پایان رسید؛ گفت: یک فرصت محدود هم از 16 تا 25 خرداد برای افرادی که مجوز نگرفتند انجام می‌شود تا روز 25 خرداد بعد از چند دهه بتوانیم یک آمار دقیق از مراکزی که از بهزیستی و آموزش و پرورش مجوز گرفتند داشته باشیم و آمار مراکز موجود را به دست بیاوریم.

وی با بیان اینکه 30 هزار مرکز فعال زیر نظر سازمان ملی تعلیم و تربیت کودک فعال هستند و از خدمات آموزشی سازمان استفاده می‌کنند؛ گفت: متأسفانه آمار دقیقی از تعداد نوآموزان نداریم زیرا سازمان‌های متولی امر کودک زیر 7 سال پیش از این چندان متمرکز عمل نمی‌کردند.

رجبلو در زمینه تولید محتوا هم به رویداد یارستان کودک و نوجوان که در سال گذشته برگزار شد؛ اشاره کرد و گفت: مأموریتی طی اجرای یارستان کودکستان قرار است زیست بوم کودکی را در سراسر کشور با محتوای مدنظر ارتقا بدهد و با عدالت محوری در سراسر کشور منتشر گردد و کودک، نوجوانی یا یک مربی در هر جای کشور بتواند به راحتی به این امکانات دسترسی داشته باشد برای همین هم در سال جدید یارستان دوم را برگزار می‌کنیم.

رجبلو محور بعدی فعالیت‌های سازمان تعلیم و تربیت کودک را هم ارتقا توانمندی خانواده‌ها و زوج‌های جوان در ارتباط با تربیت کودکشان دانست و در این راستا به یک نمایشگاه نقاشی که در این زمینه توسط ساطمان ملی تعلیم و تربیت کودک برگزار شده است اشاره کرد.

سازمان ملی تعلیم و تربیت یک سازمان نو پاست که در تلاش است به تدریج سیاست‌های آموزشی و رویکردهای تربیتی مدنظر خود را در مهدهای کودک اشاعه دهد؛ ثبت و رصد دقیق مراکزی که پیش از این دارای مجوز بودند و نظارت کافی بر مجموعه‌ها و افرادی که در سال‌های آینده قصد دارند تا از طریق درگاه ملی صدور مجوزها، اقدام به اخذ مجوز مهدکودک کنند می‌تواند کنترل مؤثری را بر نحوه عملکرد مهدهای کودک داشته باشد.

مسئولان سازمان ملی تعلیم تربیت در حالی از اعلام دقیق آمار تعداد مراکز مجاز و مرتبط تا 25 خرداد خبر می‌دهد که تاکنون تعداد دقیقی از این مراکز منتشر نشده بود.

یارستان کودکستان که رویدادی برای جمع آوری بهترین ایده‌ها و رویکردهای خلاقانه است؛ تلاش می‌کند تا خدمات شرکت‌های نوآور و استارتاپ‌های موفق در زمینه آموزش و تعلیم و تربیت کودکان زیر هفت سال را در یک نرم افزار اختصاصی گردآوری کند.

در سال گذشته خبرگزاری مهر میزبان جمعی از فعالان آموزشی بود که با ایجاد شرکت‌های نوآور و استارتاپ‌های موفق در زمینه آموزش و تعلیم و تربیت کودکان به رویداد یارستان کودکستان پیوسته بودند و ضمن بیان تجربیات خود، راهکارهایی را برای تقویت مراکز آموزشی فعال و خدمات نوین آموزشی برای کودکان زیر هفت سال ارائه کردند. ویدوی زیر برشی کوتاه از دغدغه‌های این دسته از فعالان نظام آموزشی است.

این نرم افزار اختصاصی البته راه اندازی شده است اما راه درازی در پیش است تا انتظار داشته باشیم چنین نرم افزارهایی در میان خانواده‌های دارای کودک خردسال محبوب شود.

در زمینه ارتقا توانمندی خانواده‌ها و زوج‌های جوان در ارتباط با تربیت کودکشان هم سازمان ملی تعلیم و تربیت کودک هنوز قدم محکمی بر نداشته و تاکنون ارتباط دقیقی بین سازمان ملی تعلیم و تربیت کودک با خانواده‌های دارای کودک خردسال ارتباطی قوی نداشته است.

هنوز معلوم نیست سازمان ملی تعلیم و تربیت کودک چگونه می‌تواند بر روی خانواده‌ها اثر گذار باشد و راهکارهای تربیتی مدنظر خود را چگونه قرار است از طریق والدین در منزل اجرایی کند.

با وجود اینکه سازمان ملی تعلیم و تربیت در آغاز مسیر خود قرار دارد و نمی‌توان از آن انتظار داشت به سرعت به تمام اهداف مد نظر خود دست یابد؛ با این حال آنچه که مهم است میزان اجرای موارد مطرح شده و سیاست‌های ابلاغی است.

با انتشار آمار تعداد دقیق مراکز مجاز و تعداد خردسالان زیر هفت سالی که از این مراکز استفاده می‌کنند می‌توان به خوبی رصد کرد که رویکردهای تربیتی سازمان ملی تعلیم و تربیت اصلاً تا چه میزان قابل اعتنا است.