سوپاپ اطمینانی به نام سهام عدالت
آرمان ملی نوشت: آغاز به کار طرح سهام عدالت از زمان دولت نهم تا آزادسازی آن در زمان ریاستجمهوری روحانی و نوسانات سود آن در حال حاضر به نظر برخی از کارشناسان بیشتر به مثابه دریچه سوپاپ اطمینانی است که دولتمردان با استفاده ابزاری از آن در آستانه انتخابات و افزایش قیمتها تلاش دارند تا بتوانند سرپوشی بر نابسامانیهای سهام عدالت بگذارند.
در آن سوی میدان موافقان این طرح با آنکه معتقدند سود سهام عدالت از روزهای نخست این طرح پرداخت شده اما اطلاعاتی از عملکرد مسئولان در این حوزه وجود ندارد تا آنجا که نایبرئیس کمیسیون اقتصادی مجلس سهام عدالت را به بزرگترین امپراتوری رانت ایران تشبیه کرده است با این حال گرچه بسیاری از مسئولان وجود رانت در سهام عدالت را نفی میکنند اما خلأهای موجود در این طرح بر کسی پوشیده نیست و حتی نمایندگان مجلس نیز خواستار رسیدگی و شفاف سازی شدهاند. واکنشهای برنامهریزی شده دولتها در بازار سهام عدالت
رئیس اداره نظارت بر سازمانهای بورس دراین خصوص به «آرمان ملی» گفت: واکنش دولتها در زمانهای مختلف به سهام عدالت متفاوت بوده و این امر دلیلی جز اینکه در هر مرحله بخشی از پروسه سهام عدالت قابلیت اجرایی یافته است ندارد، مثلاً در پایان دولت محمود احمدی نژاد بخش شناسایی مشمولین سهام عدالت صورت گرفت و درحقیقت طرح سهام عدالت بدون ارتباط با شروع انتخابات آغاز شد و از اواسط دولت حسن روحانی کار تسویه سهام عدالت و واگذاری شکل گرفت که این هم ارتباطی به میزان تنگی معیشت مردم و نارضایتیها در این زمینه نداشت و سپس آزادسازی سهام عدالت صورت گرفت که البته نیازمند سیاستهای خاصی بوده است و لذا با رفتارهای خاصی هم روبهرو بودیم و درنهایت در دولت فعلی هم با توجه به اصلاحاتی که جهت آزادسازی و پرداخت سود سهام عدالت نیاز است کارهایی صورت گرفته و برنامهریزیهای جدیدی نیز صورت خواهد گرفت. پیمان حدادی افزود: نگاهی به پرتفوی سهام عدالت نشان میدهد از 49 شرکت حاضر در این سبد، 36 شرکت بورسی و فرابورسی بوده و 13 شرکت نیز غیربورسی هستند که به جز سایپا و ایران خودرو چند شرکت دیگر هم هستند که زیان ده هستند و البته از حدود 13 شرکت بورسی بقیه شرکتها هم زیان ده هستند.
سودهای پرداخت شده سهام عدالت اقساط عقب افتاده است
او درباره نحوه پرداخت سود سهام عدالت از ابتدا تاکنون گفت: سودهای سال گذشته بابت تسویه اقساطی پرداخت شده که باید تا سال 95- 96 پرداخت میشده، چراکه از زمان آغاز این طرح و واگذاری سهام به مردم مقرر شد تا طی 10 سال (تا پایان سال 96) بدهی مردم از محل سودهایی که این شرکتها شناسایی میکنند در ارتباط با سهام عدالت تسویه شده و در این راستا تا سال96 به این شکل پرداخت شد و از سال 97 تا 99 برای شرکتهای بورسی پرداخت شد اما از سال 1400 تا 6 ماهه دوم سالجاری نیز قرار است پرداخت شود. رئیس اداره نظارت بر سازمانهای بورس افزود: سود شرکتهای غیربورسی بنا به تصمیمات اخذ شده این سودها تا پایان شهریور ماه سالجاری پرداخت خواهد شد هرچند مبالغ این سودها تاکنون نزد خزانه دولت بوده که البته درباره سود امسال سهام عدالت قرار است شفاف سازیهایی صورت گیرد که این سود حاصل عملکرد سال 1400 شرکتهای پرتفوی سهام عدالت است که بر اساس پیش بینیهای صورت گرفته مبلغ سود پرداختی در این بخش دوبرابر شده و در شش ماهه دوم سال طی یک یا دو مرحله پرداخت خواهد شد و این سود هیچ ارتباطی با سود پرداختی در شهریور ماه که مربوط به شرکتهای غیربورسی است ندارد.
اصل و سود سهام فوت شدگان و واگذاریهای جدید سهام عدالت در راه است
حدادی درباره تکلیف سود سهام فوت شدگان گفت: بر اساس تعاملات و رایزنیهای صورت گرفته بین شرکت سپردهگذاری مرکزی و مرکز آمار قوه قضائیه به زودی اطلاعات کامل به صورت کاملا سیستماتیک انتقال داده خواهد شد و سهم افراد فوت شده به وراث تعلق میگیرد البته طبق پیشبینیها و هماهنگیهای صورت گرفته با شرکت سپردهگذاری مرکزی امیدواریم که بتوانیم سامانه انتقال سهام عدالت به وراث را تا شهریور 1401 کلید بزنیم اما نکته مهم این است که همراه با انتقال سهام به وراث، توزیع سود را نیز انجام خواهیم داد وراث برای اطلاع از وضعیت سهام عدالت اشخاص متوفی باید به نشانی اینترنتی samanese. ir مراجعه کنند و با وارد کردن اطلاعات هویتی متوفی از مشمول بودن مطلع شوند و با وارد کردن اطلاعات هویتی متوفی، صورت وضعیت دارایی سهام عدالت نیز، قابل مشاهده خواهد بود همچنین بر اساس برنامهریزیهای صورت گرفته درباره جاماندگان سهام عدالت نیز اقداماتی صورت گرفته است و در این راستا به دو دهک اول افرادی که تحت پوشش کمیته امداد امام خمینی (ره) و سازمان بهزیستی هستند وسهام عدالت ندارند در سالجاری سهام عدالت تخصیص مییابد و در این راستا اقدامات اولیه توسط سازمان خصوصی سازی صورت گرفته است.
خرید و فروش سهام عدالت متوقف محدودتر خواهد شد
حدادی در رابطه با خرید و فروش سهام عدالت گفت: هنوز هیچ خبر جدیدی وجود ندارد و چه افرادی که روش مستقیم یا غیرمستقیم را در زمینه مدیریت برای سهام عدالت خود انتخاب کردند در حال حاضر هیچ گزینهای برای فروش ندارند البته راههای مختلفی وجود دارد که در حال بررسی است تا اگر قرار باشد که فروش سهام عدالت آزاد شود، اما نکته مهم این است که از مقدار 60 درصد سهامی که بر اساس مصوبه شورایعالی بورس در سال 99 قرار بود که فروش آن آزاد شود حتما مقدارآن کاهش خواهد یافت، چراکه فلسفه واگذاری سهام عدالت بحث نگهداری این سهام و استفاده از فواید طولانی مدت و بهره گیری از سود سالانه آن به منظور بهبود معیشت است. او بیان کرد: براساس مصوبه شورای عالی بورس در اسفند سال گذشته که بهخاطر واریز سود نقدی سهام عدالت، نماد شرکتهای سرمایهگذاری استانی سهام عدالت بسته شد که بعد از آن مقرر شد نماد این شرکتها تا زمان اصلاح آئین نامه اجرایی آزادسازی سهام عدالت، متوقف بماند و درآن زمان فروش سهام عدالت یکی از عوامل تشدید کننده در ریزش بازار بود و به عنوان پاشنه آشیل به شمار میرفت که به منظور جلوگیری از زیان سهامداران، خرید و فروش سهام عدالت متوقف شد و قرار شد تصمیمگیری در مورد آزادسازی سهام عدالت به شرطی باشد که اولا بازار از نظر حجم و قیمت سهام و معاملات متعادل شود ثانیا آئیننامه اجرایی سهام عدالت چه برای روش مدیریت مستقیم و یا روش غیرمستقیم اصلاح شود و همچنین چگونگی برگزاری مجامع شرکتهای استانی سهام عدالت مشخص شود. او یادآور شد: اصلاح آئیننامه اجرایی آزادسازی سهام عدالت در جلسات شورای عالی بورس شده است که در سال گذشته کارگروهی ذیل شورای عالی بورس متشکل از تمام نهادها و سازمانهای مرتبط، کار بررسی و اصلاح آئین نامه را در دستور کار قرار دادهاند این کارگروه پیشنهادهای اصلاحی برای اصلاح آئیننامه اجرایی آزاد سازی سهام عدالت به شورای عالی بورس ارائه کردند که اتفاقا برخی از این پیشنهادها نیز به تصویب رسید. از جمله این پیشنهادها این است که یکنفر دارای صلاحیت توسط کارگروهی متشکل از کانونهای سرمایهگذاری استانی سهام عدالت، عضو حقیقی شورای عالی بورس و نماینده وزارت اموراقتصادی و دارایی، به عنوان نماینده سهامداران روش غیرمستقیم سهام عدالت برای شرکت در مجامع عمومی شرکتهای سرمایهپذیر انتخاب میکند که آن نماینده میتواند در همه مجامع به نمایندگی سهامداران شرکتهای سرمایهگذاری استانی سهام عدالت مشارکت کند.
خلأهای موجود در سهام عدالت باید رفع شود
سعادتی نماینده مجلس یازدهم درمورد خلأهای موجود در سهام عدالت بیان داشت: باید آییننامههای اجرایی سهام عدالت مخالفتی با سیاستهای کلی اصل 44 قانون اساسی و فصل ششم قانون اجرای اصل 44 و اصول 85 و 138 قانون اساسی و همچنین سه فرمانی که از سوی مقام معظم رهبری در مورد آزادسازی سهام عدالت منتشر شده است نداشته باشد. رئیس فراکسیون سهام عدالت مجلس افزود: در بحث سهام عدالت و نحوه اداره آن همانند جنگ بین دو دیدگاه «اشرافیگری و سرمایهداری» و «توانمند سازی مستضعفین و پابرهنهها» تقابل وجود دارد. طبق سیاستهای کلی میگوییم، باید پابرهنهها یعنی همان دارندگان سهام عدالت در اداره آن بهطور حقیقی نقش داشته باشند و ایفای نقش حقیقی هم جز از طریق متشکل شدن در قالب تعاونیها ممکن نیست و فراکسیون سهام عدالت هم تاکنون اجازه نداده است مشارکت سهامداران عدالت در سرنوشت خودشان نادیده گرفته شود. سعادتی گفت: اگر کسی همچون برخی دولتیها در امور سهام عدالت بخواهند قانون را زیر پا بگذارند؛ با آنها مقابله شود هر مصوبهای حتما باید هماهنگ با سیاستهای کلی اصل 44 و فرمان مقام معظم رهبری در سال 85 و ابلاغیه اخیر باشد، اگر عدهای بهرغم تبیین مسأله و پیگیری دستگاههای نظارتی اصرار به اقدامات غیر قانونی داشته باشند حتما از ابزارهای طرح سؤال و تذکر و حتی استیضاح در مجلس از مقامات آن را پیگیری میکنیم. او ادامه داد: در ساختار و مدل قانونی؛ اتاق تعاون و وزارت تعاون و اتحادیه سراسری تعاونیها، همچنین وزارت اقتصاد و سازمان بورس همه اینها به عنوان ناظر خواهند بود و در نهایت سهام عدالت به دست خود مردم در مجامع تعاونیها باید اداره شود و بر آن نظارت کنند. متأسفانه در گذشته برخی به اموال و داراییهای سهامداران عدالت طمع کرده بودند و 11 شرکت از پرتفوی سهام عدالت را غیر قانونی از آن خارج کردند که نتیجه همین تجویزات ارتکاب به اعمال خلاف قانون است. رئیس فراکسیون سهام عدالت مجلس گفت: بهواسطه آقایان علیزاده و صالحی که به عنوان ناظر مجلس در شورای عالی بورس انتخاب شدهاند، تذکرات فراوانی به تصمیم سازان برای رعایت قانون داده شده، تا از ادامه مسیر دوره قبل شورایعالی بورس که در زمینه تصویب آییننامه سهام عدالت به رعایت قانون دقت نکردند، نشود.
بیشتر بخوانید: