سیاه‌نمایی تازه درباره مناسبات ایران و روسیه

نشست مقامات بلندپایه امنیتی کشورهای عضو گروه بریکس در سن‌پترزبورگ روز پنجشنبه 22 شهریور با دیدارهای برخی نمایندگان ارشد کشورها با رئیس‌جمهور روسیه پایان یافت.

به گزارش خبرگزاری مهر به نقل از ایرنا در گزارشی به بررسی ابعاد سفر علی اکبر احمدیان، دبیر شورای عالی امنیت ملی کشورمان به روسیه پرداخت و نوشت: نشست مقامات بلندپایه امنیتی کشورهای عضو گروه بریکس در سن‌پترزبورگ روز پنجشنبه 22 شهریور با دیدارهای برخی نمایندگان ارشد کشورها با رئیس‌جمهور روسیه پایان یافت، موضوعی که برخی در شبکه‌های اجتماعی با نادیده گرفتن نکات برجسته این رویداد به طرح ادعاهایی نادرست پرداخته‌اند.

بنا بر گزارش خبرنگار ایرنا که در کاخ کنستانتینوفسکی، اقامتگاه تابستانی و محل ملاقات‌های روز پنجشنبه پوتین در سن‌پترزبورگ حضور داشت، ابتدا تعداد محدودی از مقامات ارشد کشورهای شرکت‌کننده از جمله دبیر شورای عالی امنیت ملی، وزیر امور خارجه چین و مشاور امنیت ملی هند حضور داشتند.

نکته جالب توجه در میزبانی روس‌ها، جانمایی مقامات ارشد شرکت‌کننده از ایران و چین در روبروی رئیس‌جمهور روسیه بود.

پس از آن نوبت به ملاقات‌های دوجانبه رسید که در این میان، پوتین تنها با نمایندگان سه کشور (ایران، چین و هند) ملاقات دوجانبه داشت. نمایندگان ارشد برزیل، آفریقای جنوبی، امارات متحده عربی، اتیوپی و مصر، تنها در دیدار جمعی حاضر بودند و ملاقات جداگانه‌ای با رئیس‌جمهور روسیه نداشتند.

ترتیبات پروتکلی روس‌ها برای همه این دیدارها به گونه‌ای بود که ابتدا مقام میهمان به همراه میزبان وی (سرگئی شایگو دبیر شورای امنیت ملی روسیه) در اتاق ملاقات حضور می‌یافتند و سپس، پوتین به محل دیدار می‌آمد.

نخستین دیدار جداگانه رئیس‌جمهور روسیه با وانگ‌یی وزیر امور خارجه چین بود. کانال تلگرامی کرملین، فیلمی را از انتظار وانگ‌یی برای ورود پوتین منتشر کرد و پس از آن، ورود هیأت‌های هند و ایران، اطلاع رسانی شد.

بررسی فیلم‌های منتشر شده در کانال رسمی کرملین که هم اینک نیز در دسترس است، گویای آن است که ترتیبات تشریفات دیدار پوتین با هر سه مقام ارشد امنیتی چین، هند و ایران به یک شکل بود.

در این میان، برخی کانال‌ها با پخش فیلمی از محل نشست، شیوه برخورد روس‌ها را به نادرستی به عنوان تحقیر ایران معرفی کردند؛ در حالی که اینگونه نبود. این کانال‌ها که به این بهانه به مناسبات ایران و روسیه حمله کردند، از بیان دستاوردها و مباحث مهم این ملاقات و نشست‌های بریکس خودداری کردند.

سفر نماینده مقام معظم رهبری و دبیر شورای عالی امنیت ملی به سن‌پترزبورگ و دیدارهای علی اکبر احمدیان با ولادیمیر پوتین رئیس‌جمهور روسیه و دبیر شورای امنیت و دستیار ویژه رئیس‌جمهور این کشور در همکاری‌های بین‌المللی با تاکید بر توسعه مناسبات دوجانبه همراه بود. مروری بر مباحث مطرح شده در دیدار رئیس‌جمهور روسیه و دبیر شورای عالی امنیت ملی، گزاره‌های دقیقی درباره سطح کنونی روابط تهران و مسکو را یادآوری می‌کند.

از آن جمله، این عبارت از سخنان پوتین جالب توجه است که گفته است: خصلت روابط ایران و روسیه آن است که ما متحدیم. در هنگامه‌ای که دشمنان ملت‌های ایران و روسیه با طرح مطالب حاشیه‌ای و نسبت دادن آن به مسکو، سعی در فاصله افکنی بین دو کشور دارند، مقامات روس در دیدارهای خود با احمدیان، اطمینان بخشی مناسبی به افکار عمومی را در پیش گرفتند.

رفع شبهات درباره موضع روسیه

از این منظر، این سخن مخابره شده از رئیس‌جمهور روسیه که «از مسیر مواصلاتی ایران حمایت می‌کنیم»، هرچند کوتاه بود اما آب پاکی بر روی تلاش‌هایی بود که برای تیره شدن روابط و القای اتخاذ موضع ضدایرانی مسکو صورت گرفته بود. پوتین همچنین با ابراز خرسندی از اینکه همکاری با روسیه برای رئیس جمهور جدید ایران نیز یک اولویت است، توسعه کریدور شمال - جنوب را از پروژه‌های دارای اولویت دو کشور خواند.

پیش از این نیز، سرگئی شایگو دبیر شورای امنیت ملی روسیه در دیدار با احمدیان دبیر شورای عالی امنیت ملی کشورمان، بر سیاست قطعی و ثابت کشورش در مورد زنگزور تاکید کرد. شایگو در این دیدار که روز سه‌شنبه در حاشیه اجلاس مقامات بلندپایه امنیتی گروه بریکس در سن پترزبورگ برگزار شد، افزود: روسیه بر توافقات پیشین با تهران درخصوص زنگزور پایبند است و سیاست مسکو در زمینه هیچ‌گونه تغییری نکرده است. دبیر شورای امنیت ملی روسیه افزود: مسکو در مورد جزایر سه‌گانه ایرانی، از حق حاکمیت و تمامیت ارضی جمهوری اسلامی ایران حمایت می‌کند.

اجلاس مقامات بلندپایه امنیتی کشورهای عضو گروه بریکس در حالی پنجشنبه پایان یافت که اذعان به قدرت منطقه‌ای جمهوری اسلامی و لزوم اتحاد قدرت‌هایی همچون ایران، روسیه و چین در برابر تلاش‌های غرب برای ادامه روند یکجانبه گرایی با بهره گیری از ابزار زور و تحریم از کلیدواژه‌های آن بود. از آن جمله، وانگ یی وزیر امور خارجه چین در دیدار با احمدیان در سن‌پترزبورگ اظهار داشت: جمهوری اسلامی ایران، یک قدرت بزرگ منطقه‌ای است.

مجموعه دیدارهای دبیر شورای عالی امنیت ملی در سن‌پترزبورگ روسیه گویای آن است که دو کشور خود را برای ارتقای مناسبات به سطحی بالاتر مهیا کرده‌اند و این رویکرد با پشتوانه نگاه دوراندیشانه رهبران دو کشور در حال تحقق است و ایران و روسیه، به عنوان دو کشور همسایه به دنبال طرحی نو هستند. احمدیان در دیدار با پوتین رئیس جمهور روسیه با اشاره به آغاز به کار دولت جدید در کشورمان تاکید کرد که رویکرد توسعه مناسبات دوجانبه جمهوری اسلامی ایران و فدراسیون روسیه در دولت آقای مسعود پزشکیان نیز ادامه خواهد داشت. رئیس جمهوری روسیه نیز در این دیدار، روابط دو جانبه این کشور با جمهوری اسلامی ایران را راهبردی توصیف کردو افزود: باید توجه داشته باشم که در سال‌های اخیر روابط دوستانه روسیه و ایران پویایی بیشتری پیدا کرده است. وی افزود: همه این پیشرفت‌ها در مناسبات، عمدتاً با حمایت رهبر جمهوری اسلامی، آیت الله آقای سیدعلی خامنه ای اتفاق می‌افتد. از شما می‌خواهم بهترین و مهربان‌ترین آرزوهای من را به ایشان برسانید. رئیس جمهوری روسیه با اشاره به برگزاری نشست آتی سران گروه بریکس طی روزهای اول تا سوم آبان 1403 افزود: روسیه منتظر رئیس جمهوری جدید ایران در نشست بریکس در کازان خواهد بود. وی ادامه‌داد: در جریان نشست بریکس در کازان با رئیس جمهوری ایران دیدار جداگانه ای خواهم داشت. رئیس جمهوری روسیه با اشاره به روند تدوین موافقت نامه همکاری‌های جامع بلندمدت دو کشور اظهار داشت: روسیه منتظر سفر جداگانه رئیس جمهور ایران برای امضای توافقنامه جدید مشارکت راهبردی است.