سینمای مستند ایران در جهان رصد می‌شود
تهران - ایرنا - یک مستندساز با تاکید بر اینکه سینمای مستند ایران در جهان رصد می‌شود و مخاطب دارد، گفت: وقتی سینمای ایران تصمیم می‌گیرد مستندی را به عنوان نماینده ایران در اسکار شرکت دهد یعنی به اهمیت این گونه سینمایی پی برده است.
بهروز سلیمانی کارگردان مستند در گفت وگو با خبرنگار فرهنگی ایرنا و در توضیح این مطلب که کارکرد سینمای مستند در جامعه امروز ایران چیست و سینمای مستند ایران تا چه اندازه به این مهم دست یافته است؟، اظهار داشت: سینمای مستند در جامعه امروز سعی می کند نقش پررنگی تر در بازتاب مسائل و مشکلات جامعه داشته باشد و علاقه مندی فیلمسازان مستند از سوژه های بکر و گاها غیرمعمول گواه این مسئله است.
به نظر می‌رسد تمایل اکثر فیلمسازان به یافتن سوژهای نو و بکر باعث سطحی شدن نگاه مستندساز به مسائل و مشکلات شده و خود این موضوع موجب گردیده است تا به پژوهش در تولید فیلم مستند کمتر پرداخته شود.
سلیمانی در جواب این پرسش که رسالت یک مستندساز در مقابل مسائل اجتماعی و فرهنگی که در ایران در جریان است، چیست و این رسالت تا چه اندازه در سینمای ایران برآورده شده است، توضیح داد: به هرحال همه مستندسازان سعی می کنند نسبت به مسائل و موضوعات اجتماعی و فرهنگی و حتی سیاسی که در جامعه در جریان است، بی تفاوت نباشند.
مستندساز در این جامعه زندگی می کند و بنا به ضرورت حرفه اش نگاه کنجکاوتری به این مسائل دارد؛ بر این اساس باید گفت سینمای مستند در ایران نتوانسته است سهم زیادی در بازتاب جریانات اجتماعی و فرهنگی جامعه داشته باشد و ترجیح داده به سوژه های خاص و کمتر دیده شده، بپردازد.
این کارگردان در ادامه و در باب حرکت سینمای مستند از یک سینمای صرفا نخبه گرا به سمت اقبال عمومی و شناخته شدن از سوی عموم مردم، بیان کرد: سینمای مستند پتانسیل خوبی در جهت جذب مخاطب و اقبال عمومی دارد و این در سینمای امروز جهان قابل مشاهده است.
البته باید گفت که این امر در ایران اتفاق نیافتاده و در موارد انگشت شمار فیلم مستند مصداق دارد ولی به خاطر پتانسیلی که در سینمای مستند وجود دارد می توان با اتخاذ یک استراتژی حساب شده به سمت اقبال عمومی و دیده شدن حرکت کرد.
سلیمانی در پاسخ به این سوال که سینمای مستند در چه شرایطی می تواند منشا اثر باشد یا در جامعه تغییرات ایجاد کند، گفت: ایجاد تغییرات در جامعه وظیفه سینمای مستند نیست، فیلم مستند تنها می تواند چشم بینای جامعه در فرهنگ سازی باشد؛ در این مفهوم که مسائل و موضوعات را فقط می بیند و بازتاب می دهد؛ و البته اگر این وظیفه را با تکنیک و ساختار حرفه ای و مهمتر از آن با پژوهش اصولی انجام دهد، بی‌شک اثرگذاری بیشتری دارد.
این مستند ساز در توضیح این مطلب که چه رویکردی را می توان برای ورود و استقبال سرمایه گذاران (خصوصی و دولتی) در تولید سینمای مستند اتخاذ کرد، بیان کرد: ما در سینمای ایران، مستند مستقل نداریم و حال آن که در سالهای اخیر در سینمای داستانی این اتفاق به آرامی در حال شکل گیری است و فیلم‌های خوبی هم در این فضا ساخته شده و یا درحال ساخت است.
سرمایه گذاران خصوصی در ساخت فیلم مستند وارد نشده اند و هنوز مرکز گسترش سینمای مستند و تجربی و صدا و سیما منبع اصلی تامین سرمایه برای تولید فیلم مستند در ایران هستند؛ هنوز مستند برای مخاطب عام جذابیت ندارد و تا وقتی که این جذابیت در فیلم های مستند ایجاد نشود سرمایه‌گذار خصوصی تمایلی برای سرمایه گذاری در فیلم مستند ندارد. به هرحال سیستم سرمایه گذاری دولتی از گذشته وجود داشته و در جذب مخاطب موفق نبوده است.
وی در توضیح این که چرا عمده رویکردمستندسازی در سینمای ایران، مستندهای اجتماعی است و اقبال نسبت به سوژه های سیاسی، اقتصادی، تاریخی، فرهنگی و موارد دیگر کم است، گفت: در سینمای مستند اجتماعی سوژه های خاص و عجیب و غریب بیشتر وجود دارد و بیشتر مورد اقبال عمومی قرار می گیرد.
در سالهای اخیر فیلم‌های مستند زیادی در زمینه مسائل و مشکلات اجتماعی ساخته شده که گاها مستندساز در سوژه دخل و تصرف می کند و سعی در بیان داستان در فیلم دارد که به خاطر ضعف های تکنیکی و عدم توانایی سوژه در بازیگری، این فیلمها مصنوعی و دور از واقعیت به نظر می رسند.
سلیمانی با اشاره به این موضوع که مستند خوب چگونه مستندی است، بیان کرد: فیلم مستند وظیفه هدایت و ارتقای کیفیت فرهنگی در یک جامعه را ندارد، مستند خوب و درست با استفاده از یک پژوهش حرفه ای و خلاقیت فیلم ساز و عوامل فنی وحرفه ای می تواند تصویرگر مسائل و مشکلات یک جامعه در حال رشد باشد.
این کارگردان با اشاره به کیفیت روند جشنواره سینما حقیقت تصریح کرد: جشنواره سینما حقیقت به درستی بنا شده و با ساختاری که دارد توانایی ایجاد جریان را دارد و گاها این اتفاق در برخی از دورهای قبلی برگزاری جشنواره اتفاق افتاده است. به هرحال جشنواره سینما حقیقت می تواند با انتخاب و نمایش آثار حرفه ای و قوی بستر مناسبی برای حرفه ای شدن سینمای مستندایران باشد.
شک ندارم که درآینده، سینمای جهان اقبال بیشتری به سینمای مستند داشته باشد، اتفاقی که در سینمای ایران هم رخ خواهد داد؛ وقتی سینمای ایران تصمیم می گیرد فیلم مستند رابه عنوان نماینده ایران در اسکار شرکت دهد، درمی‌یابیم که به اهمیت سینمای مستندپی برده است البته که سینمای مستند ایران در جهان رصد می شود و مخاطب دارد.
*س_برچسب‌ها_س*
