شرح احادیث رجبیه | ریشه‌ی تمام خیرات چیست؟

به گزارش خبرنگار فرهنگی خبرگزاری تسنیم، از جمله ادعیه‌ی مشهور ماه رجب، دعایی منسوب به امام صادق علیه‌السلام با عنوان «یَا مَن أَرجُوهُ» است که صبح و شب و پس از هر کدام از نمازهای یومیه مورد توصیه قرار گرفته است. این دعا را سید بن طاووس در کتاب اقبال‌الاعمال ذکر کرده و علامه مجلسی سند آن را معتبر دانسته است.

در ابتدای این دعا می‌خوانیم «یَا مَن أَرجُوهُ لِکُلِ خَیر»؛ یعنی ای آن‌که تمام خیرات را از او امید دارم؛ در فرازهای بعدی دوباره از خداوند اینچنین طلب تمام خیرات را می‌کنیم «أَعطِنِی بِمَسأَلَتِی اِیَاک جَمِیعِ خَیرِ الدُنیَا وَ الآخِرَه»؛ یعنی با درخواستم از تو، همه خیر دنیا و خیر آخرت را به من عطا کن.

حال سؤال اینجا است که چگونه می‌توان تصور کرد که خداوند تمام خیرات دنیا و خیرات آخرت را یکجا به بنده‌اش عطا کند? انسانی که تحمل و ظرفیت داشتن یک خیر برایش سنگین است و او را مست و مغرور می‌کند، چگونه می‌تواند تحمل بار تمام خیرات را داشته باشد؟ انبیای الهی به عنوان برترین برگزیدگان حریم خداوند با آن تعریفی که از خیرات در ذهن داریم، به تمام خیرات نرسیدند، نشان به اینکه خداوند به ابراهیم علیه‌السلام به عنوان یکی از رسولان اولواالعزم، وعده مقام صالحیت در آخرت یا نشئه‌ی بعدی را داد و فرمود «وَ آتَیناهُ فِی الدُنیا حَسَنَهً وَ اِنَهُ فِی الآخِرَهِ لَمِنَ الصَالِحین»؛ یعنی در دنیا به او حسنه دادیم و در آخرت از صالحین شد.

شاید یک پاسخ این باشد: باید دنبال مصداقی از خیر باشیم که تمام خیرات در او جمع شده باشد و هیچ خیری به پای آن نرسد. این خیر، همان وجود مقدس امام معصوم علیه‌السلام است، همچنان که امام صادق علیه‌السلام در حدیثی فرمود «نَحنُ أَصلُ کُلِ خَیر»1؛ یعنی ما ریشه‌ی تمام خیرات هستیم. (الکافی (ط - الاسلامیه)، ج8، ص242) یا در آیه‌ای از قرآن می‌خوانیم «بَقِیَتُ اللَهِ خَیر لَکُم اِن کُنتُم مُؤمِنین وَ ما أَنَا عَلَیکُم بِحَفیظ» یعنی «اگر مؤمن باشید، بقیت الله برای شما بهتر است و من بر شما نگاهبان نیستم.» طبق احادیث، مصداق بارز بقیت الله، امام مهدی عجل الله تعالی فرجه2 است.

بنابراین با اتصال به اهل بیت وحی علیهم‌السلام، گویی انسان به تمام خیر دنیا و آخرت دست یافته است؛ مصداق بارز این انسان‌ها، کاروانیان حسینی و شهدای کربلا هستند که در معیت امام عالم به درجات بالایی نزد خداوند دست یافتند.

---------------------------------------- پاورقی: 1. عَن أَبِی عَبدِ اللَهِ عَلَیهِ السَلَامُ، قَالَ: «نَحنُ أَصلُ کُلِ خَیر، وَ مِن فُرُوعِنَا کُلُ بِر، فَمِنَ البِرِ التَوحِیدُ وَ الصَلَاهُ وَ الصِیَامُ وَ کَظمُ الغَیظِ وَ العَفوُ عَنِ المُسِیءِ وَ رَحمَهُ الفَقِیرِ وَ تَعَهُدُ الجَارِ وَ الاِقرَارُ بِالفَضلِ لِأَهلِهِ وَ عَدُوُنَا أَصلُ کُلِ شَر، وَ مِن فُرُوعِهِم کُلُ قَبِیح وَ فَاحِشَه، فَمِنهُمُ الکَذِبُ وَ البُخلُ وَ النَمِیمَهُ وَ القَطِیعَهُ وَ أَکلُ الرِبی وَ أَکلُ مَالِ الیَتِیمِ بِغَیرِ حَقِهِ وَ تَعَدِی الحُدُودِ الَتِی أَمَرَ اللَهُ وَ رُکُوبُ الفَوَاحِشِ مَا ظَهَرَ مِنهَا وَ مَا بَطَنَ وَ الزِنی وَ السَرِقَهُ وَ کُلُ مَا وَافَقَ ذلِکَ مِنَ القَبِیحِ، فَکَذَبَ مَن زَعَمَ أَنَهُ مَعَنَا وَ هُوَ مُتَعَلِق بِفُرُوعِ غَیرِنَا. ابن مسکان از امام صادق علیه السلام روایت کرده که فرمود: ماییم ریشه هر خیر و خوبی، و همه نیکی‌ها از شاخه‌های وجود ما است، و از جمله نیکی‌ها است #توحید، نماز و روزه و فرو بردن خشم و گذشت از نافرمان بدکردار، و مهرورزی نسبت به مستمند و تفقد از همسایه و اقرار به فضیلت اهل فضل. و از دشمن ما است ریشه و اساس هر شر و بدی، و از شاخه‌های وجود آنها است هر کار زشت و هرزهای، از آنها است دروغ و بخل و سخن چینی و بریدن از خویشاوندان و رباخواری و خوردن مال یتیم بناحق و تجاوز به حدودی که خداوند مقرر فرموده و ارتکاب کارهای هرزه از آشکار و پنهانش، و زنا و دزدی و هر کار زشتی که همانند اینها باشد، و از این رو دروغ گوید هر کس که پندارد با ما است ولی بع شاخه‌های دیگران غیر از ما چنگ زده است. 2. امام حسن عسکری علیه‌السلام ذیل آیه: «فَهُوَ مَهدِیُکُم المُنتَظَر»؛ پس او مهدی منتظر شماست.

انتهای‌پیام /