شنبه بلاتکلیف

شش ماه برنامه‌ریزی وزارتخانه آموزش و پرورش در رابطه با زمان و چگونگی بازگشایی مدارس حاصلش شده است بلاتکلیفی مطلق 14 میلیون دانش‌آموز ایرانی.

به گزارش خبرگزاری مهر، جام جم نوشت: شش ماه برنامه‌ریزی وزارتخانه آموزش و پرورش در رابطه با زمان و چگونگی بازگشایی مدارس حاصلش شده است بلاتکلیفی مطلق 14 میلیون دانش‌آموز ایرانی. تعدد تصمیم‌ها از سوی مسؤولان این وزارتخانه آن‌قدر است که حتی در فاصله چند ساعت گفته‌های خود آنها هم تغییر می‌کند. دیروز رئیس مرکز هماهنگی حوزه وزارتی آموزش و پرورش اعلام کرد خانواده‌ها برای کسب تکلیف با مدارس تماس بگیرند و چند ساعت بعد از آن وزیر آموزش و پروش آن را تکذیب کرد و کلاس‌های حضوری را در تمام مناطق قطعی دانست. 6 ماه برنامه‌ریزی برای تهیه شیوه‌نامه حضور دانش آموزان در مناطق زرد و سفید و قرمز، تهیه نرم‌افزار برای آموزش مجازی، برگزاری کلاس‌های توجیهی برای معلمان و آماده‌سازی بسترهای مناسب رعایت پروتکل‌های بهداشتی در مدارس، همه و همه درست دو روز پیش از بازگشایی مدارس با ابلاغ یک بخشنامه لغو شده است.

بخشنامه‌ای که البته با قید «در صورت توافق ستاد ملی مقابله با کرونا» عنوان می‌کند آموزش مجازی در کار نیست و دانش‌آموزان باید در مدارس به‌صورت حضوری آموزش ببینند. این قید البته که در گفته‌های محسن حاجی میرزایی، وزیر آموزش و پرورش در گفت‌وگوی تلویزیونی‌اش به نوعی تأیید شد. او این تصمیم را با موافقت وزارت بهداشت دانست تا به نوعی آموزش حضوری دانش‌آموزان را تأیید کند. نبود ثبات در تصمیم‌گیری و بلاتکلیفی محضی که غالب بر این وزارتخانه است بار بسیاری روی دوش خانواده‌ها گذاشته است، باری که به نظر می‌رسد اهمیتی برای مسؤولان این دو وزارتخانه ندارد.

اولین تناقض در تصمیم تازه وزارت آموزش و پرورش مبنی بر آموزش حضوری دانش‌آموزان نسبت به شیوه‌نامه منتشر شده توسط خود این وزارتخانه به چشم می‌آید. در این شیوه‌نامه اعلام شده بود آموزش محصلان در مناطق قرمز به طور کاملا غیرحضوری، در مناطق زرد به صورت نیمه حضوری و در مناطق سفید حضوری و عادی خواهد بود. اما در آخرین اظهارات مطرح شده از سوی مسؤولان بر حضور دانش‌آموزان در تمام مدارس برای امرروز 15 شهریور ماه تاکید می‌شود. جالب این‌که در حالی در شیوه‌نامه ابلاغی بر نیمه حضوری بودن مدارس واقع در مناطق زرد تاکید شده که محسن حاجی میرزایی، وزیر آموزش و پرورش می‌گوید: «حتی اگر منطقه‌ای زرد باشد کلاس‌ها برگزار می‌شود.» هر چند وزارت آموزش و پرورش از خانواده‌هایی که در مناطق زرد و قرمز هستند خواسته در این چند روز با مدرسه فرزندانشان در تماس باشند و از آنها برای حضور دانش‌آموزان کسب اطلاع کنند.

آن‌طور که علی باقرزاده، رئیس مرکز هماهنگی حوزه وزارتی آموزش و پرورش گفته «خانواده‌ها صبح امروز قبل از حرکت به سمت مدرسه، با معلم یا مدرسه فرزندشان تماس بگیرند و کسب اطلاع کنند که به مدرسه بروند یا خیر.» هر چند دیروز وزیر آموزش و پرورش گفت: «این گفته بد منتقل شده است و نیازی به تماس با مدارس نیست و کلاس‌ها قطعا به صورت حضوری برگزار می‌شود.» با وجود تقسیم‌بندی آشکار حضور در مدارس در مناطق مختلف در شیوه‌نامه ابلاغی محسن حاجی میرزایی وزیر آموزش و پرورش معتقد است؛ «تفاوت معناداری بین وضعیت‌های مختلف نیست و بسیاری از کارشناسان می‌گویند حتی از وضعیت سفید باید بیشتر نگران باشیم.»

غافلگیری اولیای مدرسه آن‌طور که از گفته‌های مسؤولان آموزش و پرورش می‌توان متوجه شد تمام بار مسؤولیت این بازگشایی‌ها روی دوش مدیران مدارس گذاشته شده است. عبدالرضا فولادوند، مدیرکل آموزش و پرورش شهر تهران می‌گوید: «نحوه حضور دانش‌آموزان توسط شورای مدرسه مدیریت می‌شود» او گفته است؛ «اگر شورای مدرسه تشخیص داد تعداد دانش‌آموزان نسبت به فضای کلاس درس بیشتر است آنها را به گروه‌های مختلف تقسیم کرده و برای آموزش به مدرسه می‌آورد. یک یا دو روز از سال تحصیلی که بگذرد نحوه حضور در مدارس برای دانش‌آموزان مشخص خواهد شد!» اما عباس محمدی، مدیر یکی از دبیرستان‌های سنندج به جام جم می‌گوید او هم مانند خانواده دانش‌آموزان از این شیوه بی‌خبر بوده است.

حیرت از تصمیم تازه محدود به خانواده‌ها نیست و بسیاری از معلمان و مدیران مدرسه هم از اتخاذ این تصمیم متعجب‌اند. آیداهاشمی معلم یکی از مدارس ابتدایی در تهران است. او به جام‌جم می‌گوید: «در هفته گذشته ما در جلسه شورای معلمان برنامه‌ریزی‌های بسیاری در رابطه با برگزاری کلاس‌های آنلاین کردیم. به این صورت که فیلم‌های آموزشی کوتاهی برای آموزش غیرحضوری تهیه کردیم، فایل‌های مختلفی از نحوه محتوای ارائه شده تنظیم کردیم و در رابطه با مناسبات دانش‌آموزان در آموزش غیر حضوری جدولی تهیه کردیم که طبق آن پیش برویم. اما حالا همه این برنامه‌ها لغو شده و خود ما هم نمی‌دانیم نحوه حضور ما در مدارس چطور خواهد بود.»

بازگشایی حضوری مصوبه ستاد نیست! مخالفت بر سر تصمیم تازه وزارت بهداشت نه‌صرفا از روی بلاتکیفی خانواده‌ها و آماده نبودن آنها برای حضور فرزندانشان از روز شنبه که نگرانی مهم‌تر تضمین سلامت آنها در دوره کنونی است. محسن حاجی میرزایی مدعی است که این تصمیم طبق تفاهمی که با وزارت بهداشت صورت گرفته اتخاذ شده است. او دیروز در شبکه خبر مدعی شد این تصمیم تازه‌ای نبوده است. حاجی میرزایی گفت: «نیاز نیست با همه نظر مشورتی بگذاریم. ستاد کرونا گفته 15 شهریور آموزش را آغاز کنیم و اولویت با آموزش حضوری است و ما ملزم به رعایت پروتکل هستیم. یعنی الزام داریم به رعایت پروتکل و الزام حضور را در ستاد کرونا نگفته‌اند، اما ما می‌توانیم پروتکل‌ها را رعایت کنیم.

این‌که حتما آموزش حضوری باشد مصوبه ستاد نیست ولی مغایر با آن نیست.» این در حالی است که عباس آقازاده، رئیس مجمع عمومی سازمان نظام پزشکی با این اقدام مخالفت کرده و در نامه‌ای به ستاد ملی مبارزه با کرونا نوشته است: «از مسؤولان ستاد ملی مبارزه با کرونا، جدا تقاضا می‌کنیم ضمن اعمال قاطعیت در اجرای فرامین بهداشتی و پروتکل‌های ملی مبارزه با کرونا، از احتمال بازگشایی حضوری مدارس در همه مقاطع تحصیلی و در تمام استان‌ها و مناطق کشور، اکیدا جلوگیری بفرمایند.» آقازاده بازگشایی حضوری مدارس را «به خطر انداختن جان میلیون‌ها دانش‌آموز و آموزگار و خانواده‌های آنها» و همچنین «دخالت در کارشناسی تخصصی نحوه مقابله و مبارزه با بیماری از سوی مسؤولان غیرمرتبط با امور بهداشتی» دانسته است. آرش حسینی میلانی، سخنگوی کمیسیون سلامت، محیط زیست و خدمات شهری شورای شهر تهران هم در توییتی از رئیس‌جمهور خواسته توصیه جامعه پزشکی را جدی گرفته و مانع از بازگشایی حضوری مدارس شود. اصرار بر حضور 14 میلیون دانش‌آموز برخلاف برنامه‌های قبل در مدارس در حالی از سوی دولت کم‌خطر توصیف شده که حسن روحانی رئیس جمهور قرار است امروز شنبه در آئین نمادین آغاز سال تحصیلی جدید و نواختن زنگ مهر به صورت ویدئو کنفرانس حضور داشته باشد!

خطر قهر با مدارس اولین واکنش به گفته‌های وزیر در بازگشایی حضوری مدارس از سوی خانواده‌ها یک واکنش پرتکرار است، آنها می‌گویند دانش‌آموزان‌شان را به مدرسه نمی‌فرستند. این نکته هم مورد اشاره محسن حاجی‌میرزایی قرار گرفت هر چند او از خانواده‌ها خواست به مجموعه آموزش و پرورش اعتماد کنند و حتی خودشان نسبت به رعایت پروتکل‌ها نظارت داشته باشند، اما آن‌طور که او گفته در هفته اول با خانواده‌ها مدارا خواهد شد. او در بخشی از گفت‌وگویش با شبکه خبر اعلام کرد خانواده‌ها با مشورت مدارس می‌توانند از شیوه‌های دیگر استفاده کنند، اما مدارس به صورت حضوری قطعا آغاز به کار خواهند کرد. البته که منظور وزیر از شیوه‌های دیگر عدم حضور دانش‌آموزان در مدرسه نیست و تنها معطوف به جا به جایی ساعت حضور است! تصمیم بسیاری از خانواده‌ها مبنی بر عدم حضور فرزندان‌شان در مدارس پشتوانه‌های دیگری هم دارد و آن مخالفت کارشناسان بهداشتی با حضور آنها در مدارس است. حمیدرضا حاجی‌بابایی، وزیر پیشین آموزش و پرورش هم در توییتی نوشت: «ستادمبارزه با کرونا باید مسؤولیت بازگشایی مدارس را رسما به عهده بگیرد. تصمیمی باکوچک‌ترین خطا، عواقب بزرگی را به دنبال دارد.»

تهیه لباس و لوازم‌التحریر در یک روز براساس اعلام وزارت بهداشت از 31 استان ایران 28 استان در حال حاضر در وضعیت قرمز و هشدار قرار دارند. استان تهران یکی از استان‌های قرمز است و اجبار به حضور دانش‌آموزان جدا از نگرانی بابت تضمین سلامتی آنها مشکلات دیگری را هم به خانواده دانش‌آموزان تحمیل کرده است. بسیاری از والدین شاغل با بخشنامه یک‌شبه وزارتخانه آموزش و پرورش برای ادامه فعالیت روزانه خود از امروز برنامه‌ای ندارند، بسیاری دیگر از خانواده‌ها از تهیه لوازم‌التحریر مورد نیاز دانش‌آموزان و حتی تهیه لباس فرم مدرسه گلایه دارند. آنها می‌گویند به دلیل مجازی بودن کلاس‌ها در تهران به دلیل شرایط قرمز پایتخت اقدامی جهت تهیه لباس فرم مدرسه یا لوازم‌التحریر مورد نیاز دانش‌آموزان نکرده‌اند و حالا در زمان یک روز مانده به آغاز سال جدید تحصیلی مستاصل شده‌اند.

در جست‌وجوی سرویس مدرسه نگرانی دیگر خانواده‌ها در رابطه با سرویس‌های مدارس است، بسیاری از آنها به واسطه مجازی بودن آموزش اقدامی برای تهیه سرویس مدارس نداشتند و حالا باید در فاصله یک روز مانده به آغاز سال تحصیلی پی یافتن سرویس‌های مدارس برای فرزندان خود باشند، کاری که به نظر آنها در یک روند معمولی هم زمان‌بر است و حالا باید در فاصله کوتاهی صورت بگیرد. خود سرویس مدارس هم محل سوالات بسیاری است، آیا رانندگان سرویس مدارس از لحاظ عدم ابتلاء بررسی می‌شوند؟ کدام تضمین برای ضدعفونی هر روز دو بار سرویس مدارس وجود دارد؟ هر چند مدیرعامل شرکت اتوبوس و مینی‌بوس‌های رزروی تهران از انجام برنامه‌ریزی جهت امکان رزرو صندلی سرویس مدارس خبر داده و گفته است؛ «شهرداری تهران نسبت به این موضوع چراغ سبز نشان داده است.» اما شهرداری پیشتر این طرح را برای کارمندان انجام داد و نتیجه‌ای هم نگرفت. نظارت بر رعایت پروتکل‌های بهداشتی سرویس‌های مدارس هم به نظر می‌رسد از عهده مسؤولان به عهده خانواده‌ها گذاشته شده است. مرتضی ضامنی، مدیر عامل اتحادیه تاکسیرانی‌های شهری گفته است؛ «مدارس و شهرداری‌ها بر پیشگیری شیوع کرونا نظارت دارند، والدین نیز می‌توانند بر این مساله نظارت کامل داشته باشند و موارد تخلف را در سامانه سپند یا از طریق مدرسه یا شهرداری شهر مربوطه گزارش کنند تا در صورت وقوع تخلف اقدام مقتضی انجام شود.»

ضد عفونی شدن کلاس‌های درس دستورالعمل ابلاغی وزارت بهداشت ویژه بازگشایی مدارس حاوی نکات مختلف و سختگیرانه‌ای برای حفظ سلامت دانش‌آموزان است. هر چند با تصمیمات عجیب آموزش و پرورش دیگر نمی‌توان دلخوش به اجرای چنین شیوه‌نامه‌هایی بود اما این دستورالعمل بخش‌های مختلفی را درباره فضای برگزاری کلاس‌ها، سرویس ایاب و ذهاب دانش‌آموزان، رعایت بهداشت محیط و بهداشت فردی در مدارس را شامل می‌شود. سوال اما اینجاست که مدارس ما تا چه اندازه قادر به رعایت این پروتکل‌های بهداشتی خواهند بود و آیا آموزش و پرورش امکانات لازم را در اختیار مدارس گذاشته است؟ در دستورالعمل ویژه بازگشایی مدارس آمده است، برخی مکان‌ها و سطوح مدارس از جمله آبخوری، دستشویی‌ها و نرده‌ها و لوازم کمک آموزشی باید روزانه حداقل دو بار در طول ساعات کار مدرسه و یک بار در انتهای کار مدرسه یا انتهای نوبت بر اساس دستورالعمل‌های ابلاغ شده گندزدایی شوند؛ آیا تمام مدارس قادر به رعایت همین یک بند هستند؟ در این رابطه هم پیشنهاد وزیر آموزش و پرورش نظارت خانواده‌ها بر اجرای این پروتکل در مدارس است! محسن حاجی‌میرزایی گفته است: «ما از والدین می‌خواهیم بیایند به مدارس سر بزنند و از رعایت استانداردها مطمئن شوند و جایی که رعایت نمی‌شود به ما اطلاع دهند.» یک شیوه‌نامه و هزار تفسیر وزیر آموزش و پرورش تصمیم قطعیت حضور دانش‌آموزان در مدارس را نه مغایر با ستاد ملی مقابله با کرونا می‌داند و نه حتی معتقد است این تصمیم تازه‌ای بوده است! وقتی هم درباره مغایرت آشکار این تصمیم با همان شیوه‌نامه ابلاغی از سوی وزارت بهداشت حرف به میان می‌آید اجبار حضوری بودن در مدارس را ملزم به رعایت پروتکل‌های بهداشتی کرده است. به این مفهوم که با رعایت پروتکل‌های بهداشتی حضور در مدارس مناطق قرمز مخالفتی از سوی مصوبه ملی مقابله با کرونا ندارد. در حالی که بسیاری از جمله مینو محرز می‌گوید نه‌تنها این تصمیم تازگی دارد بلکه مغایرت آشکاری هم با شیوه‌نامه تهیه شده دارد. این عضو کمیته علمی ستاد ملی مبارزه با کرونا به جام جم می‌گوید: «براساس پروتکل‌های تدوین‌شده برای بازگشایی مدارس، وقتی یک منطقه در شرایط قرمز قرار داشته باشد، مسؤولان وزارت آموزش حق ندارند مدارس را به صورت حضوری باز کنند. متأسفانه این مصداق دور زدن پروتکل‌هاست و معمولا هم در ماه‌های گذشته شرایط به صورتی بوده است که وزارت بهداشت پروتکل‌ها را تعیین می‌کند، اما این شیوه‌نامه‌ها اغلب اجرایی نمی‌شوند. اصلا شرایط طوری است که کسی به حرف وزارت بهداشت گوش نمی‌کند. اگر قرار است این‌طور باشد، پس چرا همکاران ما این همه برای تدوین پروتکل‌ها زحمت می‌کشند؟»