«شهردار زن» در بهشت جایی ندارد / نام دو زن در لیست گزینه‌ها نمایشی است؟

در ابتدا عنوان شد که منتخبان باید گزینه‌های مدنظرشان برای تصدی شهرداری را ارایه کنند که در نهایت یک لیست 41 نفره آماده شد. از همان زمان اختلافات در شورای شهری که هنوز تشکیل نشده، نمایان شد چنانکه علی‌اصغر قائمی، منتخب ششمین دوره شورای شهر تهران گفت: «اگر تعداد گزینه‌های شهرداری تهران که از سوی منتخبان شورای شهر کمتر مطرح می‌شد، بسیار مناسب‌تر بود. چون بررسی 41 مصداق شهرداری تهران زمانبر است و موجب هدررفت انرژی منتخبان می‌شود.» این اظهارات نشان داد که همه اعضا در تصمیمات نقش ندارند و ادعای همه‌کاره بودن چمران بیش از همیشه به واقعیت نزدیک شد. از سوی دیگر از ابتدا مشخص نبود که معیار اعضا برای انتخاب41 گزینه تصدی شهرداری تهران چه بود و آیا منتخبان شورای شهر ملاک‌های لازم برای مدیریت شهری را در این انتخاب‌ها لحاظ کرده‌اند یا خیر که البته چمران با پاسخی که داد مشخص کرد ظاهرا آشنایی به وضعیت شهر و مدیریت آن ارزش زیادی در معرفی گزینه‌های شهرداری نداشته است. چمران گفته بود: «‌نمی‌خواهیم کارمند یا مدیر انتخاب کنیم که حتما از بدنه شهرداری باشد. ما برای پایتخت شهرداری می‌خواهیم که چهره ملی داشته باشد یا اگر چهره آن ملی نباشد، در حدی فعالیت داشته باشد که با دولت و مجلس قدرت تعامل داشته باشد و فردی توانمند، شناخته‌شده، مدیر و راهبر باشد.» از ابتدا مشخص بود این لیست دارای اعتبار زیادی نیست چنانکه 10 نفر از افرادی که نام شان در این لیست بود خیلی زود انصراف دادند و به گفته ناصر امانی منتخب شورای شهر ششم، علاوه بر این 10 نفر، فتاح، مخبر دزفولی، سعید محمد، سردار حاجی زاده، سردار وحیدی، محمد فروزنده، مسکنی و فرهاد رهبر هم انصراف دادند.

نام نمایشی دو زن در لیست گزینه‌ها  نکته قابل تامل در تعیین شهردار تهران به ذکر دو نام معصومه‌آباد ومرضیه وحید دستجردی درلیست 41نفره مربوط است. از همان ابتدا مشخص بود که معصومه آباد شانسی برای تصدی شهرداری تهران را ندارد؛ چراکه تنها سابقه آشنایی او با مدیریت شهری به حضورش درشورای شهر سوم و چهارم باز می‌گردد. او پیش و پس از حضور در شورای شهر سابقه مدیریتی نداشته و در طول حضورش در دو دوره شورای شهر هم طرحی ارایه نداده که نمایانگر توانش در ارایه طرح‌های مطلوب برای شاخت تهران آباد باشد. برخی این تصور را داشتند که مرضیه وحیددستجردی با توجه به سابقه فعالیت‌هایش می‌تواند گزینه خوبی برای جلوس بر کرسی شهرداری تهران باشد. دستجردی مشاور رئیس قوه قضائیه ایران است. او پیش از این وزیر بهداشت، نماینده دوره‌های چهارم و پنجم مجلس و مدیر روابط دانشگاهی و امور بین‌الملل دانشگاه علوم پزشکی تهران بود. دستجردی هم‌اکنون عضو هیات علمی گروه زنان و زایمان دانشگاه تهران با سمت دانشیار است. توانایی دستجردی چنان بود که برخی نامش را در سطح کاندیدای ریاست جمهوری 1400 مطرح کردند، اما براساس اظهارات دیروز امانی منتخب شورای شهر ششم، دستجردی از حضور در لیست گزینه‌های شهرداری انصراف داده است. او که نخستین وزیر زن پس از انقلاب بود، فرصت انتخاب شدن به عنوان نخستین شهردار زن پایتخت را از دست داد؛ البته شاید دستجردی می‌دانست که اصولگرایان شورای شهر ششم به یک خانم اجازه مدیریت شهری نخواهند داد. حتی منتخبان زن شورای شهر ششم تهران همچنان برای شهردارشدن یک خانم علاقه از خود نشان ندادند؛ مانند سوده نجفی یکی از منتخبان شورای ششم شهر تهران که درباره احتمال انتخاب یک زن به عنوان شهردار گفت: این مساله می‌تواند مورد بررسی قرار گیرد. به‌طور قطع اعضای شورا روی گزینه‌های مختلف فکر می‌کنند. اگر خانمی کارآمد، انقلابی با روحیه جهادی همچنین شاخص و معیارهای مناسب برای گزینه شهرداری تهران باشد، اعضای شورا شرایط آن را بررسی می‌کنند. در سال 96 که بحث تعیین شهردار مطرح بود، زهرا نژادبهرام عضو فعلی شورای شهر تهران گفت: «نباید گزینه زن را حذف کنیم و بگوییم که شهردار نمی‌تواند زن باشد. همان‌طور که زن می‌تواند وزیر و رئیس‌مجلس باشد، شهردار هم می‌تواند باشد. درحال حاضر شهردار بغداد زن است، پس غریب و خارق‌العاده نیست که بگوییم زنان نمی‌توانند؛ ضمن اینکه زنان در نوآوری توانمندتر هم هستند.» در همان سال نام معصومه ابتکار برای تصدی شهرداری تهران مطرح شد اما شهربانو امانی با تاکید بر اینکه ابتکار یکی از قابل قبول‌ترین گزینه‌های شهرداری تهران بود، افزود: «به دلیل دغدغه‌های جدی در حوزه محیط زیست، ابتکار پیشنهاد فراکسیون زنان شورای شهر را برای داوطلب شدن برای نشستن بر کرسی شهردار تهران نپذیرفت.»

مانعی نیست اما شهردار نمی‌شوند! زنان می‌توانند شهردار شوند و مانع قانونی ندارد، اما چرا شهردار زن برای تهران انتخاب نمی‌شود؟ محمدحسن ملک‌مدنی شهردار اسبق تهران می‌گوید: «من هیچ مانعی برای شهردار شدن زنان نمی‌بینم. آنان نیمی از جمعیت هستند و اصلا غیرعقلایی است که از کارهای رده بالا منع شوند. در بیست سال گذشته زنان خیلی جلو آمدند و مشاغل حساس گرفتند. البته اداره تهران کار بسیار ویژه‌ای است و نباید صرفا براساس جنسیت نگاه کنیم. اگر گزینه مناسبی پیدا شود, زمینه مناسب است.» صدیقه وسمقی، عضو نخستین شورای شهر تهران هم می‌گوید: «آن اندازه که زنان ما در این چهار دهه پیشرفت کرده‌اند، ذهنیت مردان جلو نرفته است. خواسته نیمی از جامعه است که شهردار زن, استاندار زن و وزیر زن داشته باشیم. مدیران زن هرجا بوده‌اند موفق عمل کردند، اما فرصتی به زنان داده نمی‌شود. فشارها زیاد است، اما نباید تسلیم شد.» در حالی عدم تمایل به شهردارشدن یک زن در میان منتخبان شورای شهر ششم، نمایان شده که آمار نشان می‌دهد پس از انقلاب تاکنون فقط پنج زن از سوی شهرداران، به‌عنوان شهردار منطقه منصوب شدند؛ با این‌حال آمار رسمی معاونت توسعه منابع انسانی شهرداری تهران نشان می‌دهد در طول بیش از 10 سال گذشته و به‌ویژه در دوره پنجم مدیریت شهری، سهم زنان در بدنه شهرداری تهران روبه افزایش بوده و از حدود 16 درصد در سال 1392 به حدود 20 درصد کارکنان در سال 1399 رسیده است.

2323