شپش، مهمان همیشگی مدارس!/ راه‌های پیشگیری از این انگل موزی را بشناسیم

به گزارش شبکه اطلاع رسانی راه دانا؛ به نقل از صبح قزوین؛ شپش (پدیکلوزیس) حشره‌ای است که به دنبال تماس‌های نزدیک بین‌فردی با دوستان یا اعضای خانواده به ویژه در فصول سرد سال یعنی پاییز و زمستان انتقال می‌یابد.

شاید در گذشته شیوع شپش نشان‌دهنده رعایت نکردن مسائل بهداشتی و کم برخوردار بودن خانواده‌ها بود، اما حالا درگیر شدن با این حشره، به معنی استحمام نکردن و بی‌توجهی به مسائل بهداشتی نیست و لزوما اقشار ضعیف، درگیر آن نمی‌شوند؛ آمار‌های جهانی نشان می‌دهد که حداقل 300‌میلیون نفر در جهان به این انگل مبتلا هستند. همه ساله با آغاز فصل پاییز و بازگشایی مدارس شاهد شیوع این انگل خونخوار در مدارس و نارضایتی‌های والدین هستیم؛ بررسی‌ها نشان می‌دهد شیوع این انگل در میان دانش‌آموزان دوره ابتدایی و به‌ویژه در میان دختران بالاتراز سایر مقاطع است و همین موضوع نشان می‌دهد که دانش‌آموزان خردسال به ویژه دختران به دلیل ارتباط نزدیک‌تربا یکدیگر و بی‌توجهی به موارد بهداشت عمومی در مدارس، بیشتر از سایرین گرفتار می‌شوند. طرح غربالگری جلوگیری از شیوع شپش شپش در مدارس دخترانه و پسرانه به خصوص مقاطع ابتدایی از برنامه‌هایی است که معمولا با آغاز سال تحصیلی با همکاری مراقبان بهداشتی در مدارس شهری و بهورزان در مناطق روستایی در دست اجرا قرار می‌گیرد. مژگان عباسی در گفت‌وگو با خبرنگار اجتماعی صبح قزوین؛ در این باره اظهار کرد: آلودگی به شپش جزو شایع‌ترین آلودگی‌های انگلی در دنیا است که می‌تواند موجب طرد اجتماعی فرد از سطح اجتماع شود. وی افزود: بهبود وضعیت بهداشتی شخصی و اجتماعی در سال‌های اخیر تاثیر فراوانی در کاهش روند آلودگی ناشی از این انگل داشته اما اگر بهداشت فردی یا محیطی جدی گرفته نشود، احتمال آلودگی این انگل افزایش یافته و حتی ممکن است به اپیدیمی تبدیل شود. مسئول سلامت نوجوانان، جوانان و مدارس مرکز بهداشت استان قزوین بیان کرد: بروز شپش به جامعه یا طبقه خاصی اختصاص ندارد بلکه می‌تواند در مواقع بحرانی به ویژه جنگ‌ها تمام افراد جامعه را مبتلا سازد. عباسی ابراز کرد: این آلودگی خاص استان قزوین و یا حتی ایران نیست بلکه در اکثر کشورهای توسعه یافته مانند فرانسه، کانادا، برزیل و هندوستان نیز دیده شده و با رعایت بهداشت فردی این مشکل پس از مدتی کاهش چشمگیری خواهد یافت. وی با بیان اینکه شیوع این انگل در میان دانش‌آموزان دوره ابتدایی و به‌ویژه در میان دختران بالاتراز سایر مقاطع است، عنوان کرد: دانش‌آموزان خردسال به ویژه دختران به دلیل ارتباط نزدیک‌تربا یکدیگرو بی‌توجهی به موارد بهداشت عمومی در مدارس، بیشتر از سایرین گرفتار می‌شوند. مسئول سلامت مدارس مرکز بهداشت استان قزوین ادامه داد: معمولا انتقال وشیوع این بیماری درجوامع متراکم‌تربا بهداشت ضعیف‌تر به ویژه در فصل سرما که افراد به صورت دسته‌جمعی زندگی کرده و لباس‌های بیشتری می‌پوشند، بیشتر است. خارش پوست سر از شایع‌ترین نشانه‌های ابتلا به شپش است عباسی با بیان اینکه خارش پوست سر از شایع‌ترین نشانه‌های ابتلا به این بیماری است، تشریح کرد: شپش سر از طریق تماس نزدیک بدنی یک شخص با شخص آلوده به صورت مستقیم و یا از طریق استفاده مشترک از شانه، برس، شال، کلاه، ملحفه، سرویس خواب و یا هر وسیله مرتبط با سر فرد آلوده؛ به صورت غیر مستقیم منتقل می‌شود. وی با بیان اینکه تشخیص و درمان صحیح این انگل بسیار موثر است، تشریح کرد: باید سطح آگاهی افراد را در اماکنی نظیر مدارس یا مراکز شبانه‌روزی که تجمع و تراکم بیشتر است را با روش‌های مختلف افزایش دهیم تا علاوه بر پیشگیری و رعایت بهداشت فردی، درصورت مواجهه شدن شیوه درمانی را انجام دهند. مسئول سلامت مدارس مرکز بهداشت استان قزوین تصریح کرد: این بیماری همواره با خارش همراه نیست چه بسا که برخی از افراد، بدون علامت و خارش به این نوع انگل مبتلا می‌شوند. عباسی عنوان کرد: همه ساله به محض بازگشایی مدارس، کمک‌مراقبان بهداشتی مدارس و بهورزان، طرح غربالگری برای شناسایی مدارس آلوده را انجام داده و پس از آن راهکارهای بهداشتی و درمانی برای جلوگیری از انتشار آن به سایر دانش آموزان و درمان دانش آموز آلوده انجام می‌شود. شپش اغلب پشت گوش و پس سر تخم‌گزاری می‌کند وی اضافه کرد: معمولا این حشره اغلب در پشت گوش و پس سر تخم‌گزاری (رشک‌گذاری) می‌کند بنابراین معاینه و کنترل این قسمت‌ها بسیار حائز اهمیت است. مسئول سلامت مدارس مرکز بهداشت استان قزوین اظهار کرد: معمولا شپش درمان پیچیده و سنگینی ندارد اما مهم این است که روند درمان به صورت کامل انجام شود. وی اذعان کرد: برای درمان شپش معمولا از شامپو‌های مخصوص نظیر پرمترین استفاده می‌شود که توصیه می‌شود افراد در هنگام خرید از داروخانه‌ها، دستور لازم را دریافت کرده و حتما روند درمان را کامل کنند. عباسی بیان کرد: شامپوی "پرمترین" به‌عنوان شامپوی ضدشپش معمولا تخمک‌ها (رشک‌ها) را از مو جدا نمی‌کنند بنابراین توصیه می‌شود که بعد از اتمام مرحله شامپودرمانی؛ محلولی مخلوط از آب و سرکه به نسبت 50 درصد تهیه و مستقیما بر روی تمامی موها مالیده و به خوبی ماساژ داده شود سپس با یک شانه دندانه‌ریز شانه کنند. مراحل درمان کامل طی شود مسئول سلامت مدارس مرکز بهداشت استان قزوین افزود: این امکان وجود دارد که با شانه کردن تمام رشک‌ها از بین نروند بنابراین توصیه می‌شود پس از خشک شدن موها نسبت به جداسازی تک تک رشک‌ها با انگشت اقدام شود. وی اذعان کرد: تنها درمان فردی در آلودگی به شپش موثر نیست بلکه تمام افراد مرتبط با فرد آلوده مانند اعضای خانواده و یا کلاس نیز باید تحت معاینه قرار گیرند. عباسی ادامه داد: علاوه بر نکات ذکر شده توصیه می‌شود که تمام اشیاء مورد استفاده فرد مبتلا مانند لباس، رختخواب وحوله با آب داغ 55 درجه شسته شده و در مورد فرش و مبل و صندلی که امکان شستشوی آن‌ها وجود ندارد نیز می‌توان از جاروبرقی استفاده کرد. مسئول سلامت مدارس مرکز بهداشت استان قزوین ابراز کرد: همچنین توصیه می‌شود که وسایل غیرقابل شستشو را به مدت دو هفته داخل کیسه پلاستیکی نگهداری کنند تا به مرور حشره‌ها از بین بروند. وی تصریح کرد: اگر مراحل درمان به صورت کامل انجام شود قطعا این حشره از بین می‌رود اما تنها استفاده از شامپو کمک‌کننده نخواهد بود چون قدرت از بین بردن رشک را ندارد. عباسی تاکید کرد: رعایت بهداشت فردی، استحمام و شستشوی مرتب موها و شانه کردن تاثیر بسیاری در پیشگیری و درمان این بیماری خواهد داشت. مسئول سلامت مدارس مرکز بهداشت استان قزوین بیان کرد: یکی از روش‌های انتقال این انگل در مدارس از طریق تماس‌های غیر مستقیم روی هم قرار دادن لباس‌های گرم دانش‌آموزان در فصول سرد سال است بنابراین توصیه می‌شود که دانش آموزان لباس خود را در کمد و یا یک پلاستیک شخصی قرار دهند. 83 درصد از مدارس قزوین تحت پوشش مراکز بهداشت و درمان عباسی افزود: همچنین والدین باید به فرزندان خود آموزش دهند که در مدارس به ویژه مدارس دخترانه ابتدایی، دانش آموزان به هیچ وجه وسایل خود را از قبیل سنجاق، شانه، کلا و کش مو را جابجا نکنند تا احتمال انتقال وجود نداشته باشد. وی ادامه داد: بر اساس آخرین آمار سال گذشته 83 درصد از مدارس تحت پوشش مراکز بهداشت و درمان معاونت دانشگاه علوم پزشکی قزوین هستند و تنها 17 درصد از مدارس مربی بهداشت دارند. عباسی با بیان اینکه همزمان با بازگشایی مدارس معاینات در سطح مدارس آغاز شده است، اذعان کرد: معمولا تا پایان سال تحصیلی فصلی یکبارمعاینات توسط مراقبان بهداشتی مدارس و بهورزان به صورت مستمر انجام می‌شود. در ادامه علیرضا طاهرخانی رئیس اداره سلامت آموزش و پرورش استان قزوین اظهار کرد: هر ساله با بازگشایی مدارس بعد از تعطیلات چند ماهه معضل شپش در مدارس وجود دارد چه بسا که ممکن است بسیاری از خانواده هنگام مسافرت یا حضور در اماکن آلوده، بهداشت فردی را رعایت نکرده و به این انگل مبتلا شده باشند. وی افزود: همانند بسیاری از بیماری‌ها، رعایت بهداشت فردی اصلی‌ترین نکته برای مبارزه و پیشگیری از شپش است. طاهرخانی بیان کرد: مراقبین بهداشت مدارس به کمک کارکنان مراکز بهداشتی دانش‌آموزان را در موارد مختلف غربالگری و در صورت مشکوک بودن به مرکز بهداشت نزدیک منزل یا مدرسه ارجاع می‌دهند تا تحت درمان قرار گیرند. رئیس اداره سلامت آموزش و پرورش استان قزوین ابراز کرد: آلوده شدن به این انگل به منطقه بستگی ندارد و هر کسی می‌تواند در معرض آن قرار گیرد.  تاکنون آماری از مبتلایان به شپش در مدارس اعلام نشده است وی عنوان کرد: با توجه به اینکه در آستانه بازگشایی مدارس هستیم تاکنون آماری از مبتلایان به این انگل در مدارس گزارش نشده اما همچنان نکات پیشگیری به دانش آموزان گفته می‌شود. طاهرخانی ابراز کرد: احتمال شیوع این انگل مانند هر سال وجود دارد اما جای نگرانی نیست و با روش‌های خاص درمانی توصیه شده توسط مرکز بهداشت رفع می شود. طاهرخانی اذعان کرد: برای پیشگیری از شیوع شپش ضمن توصیه به رعایت بهداشت فردی، دانش‌آموزان باید از وسایل شخصی خود استفاده کرده و دانش‌آموزان ابتدایی از تماس با سطح میز و دوستان خود خودداری کنند. وی ادامه داد: همچنین توصیه می‌شود که دانش‌آموزان در فصل سرما حتما یک نایلون یا ساک دستی برای نگهداری لباس گرم خود به همراه داشته و بعد آویزان کنند. رئیس اداره سلامت آموزش و پرورش استان قزوین در پایان گفت: معمولا بعد از تعطیلات طولانی امکان شیوع این معظل وجود دارد و صرف اینکه تمام افراد آلوده به شپش از مدارس مبتلا می‌شوند اشتباه است چه بسا که این انگل ممکن است از آرایشگری‌ها و حتی استخرها نیز قابل انتقال باشد. انتهای پیام /