شکست طرح یارانه نقدی / کالا برگ جایگزین آن می شود؟

حمید حاج اسماعیلی، کارشناس بازار کار، درباره اعطای کالابرگ الکترونیکی در قالب فجرانه به عنوان حمایت از معیشت خانوار و موفقیت آمیز بودن این طرح، در سه مرحله و با تأکید بر «راهبرد معاصر» اظهار کرد: کالابرگ به طور قاطع اثرگذارتر از یارانه‌های نقدی در بهبود معیشت افراد با درآمد پایین است. او بیان کرد که تورم در سال‌های گذشته کارکرد یارانه‌های نقدی را تحت شکست قرار داده و با افزایش نرخ تورم، اثرات یارانه‌های نقدی خنثی شده است.

وی افزود: اگر سال های گذشته که شاهد رشد قیمت کالاها بودیم، به جای یارانه نقدی یا بخشی از یارانه نقدی کالای اساسی به مردم می دادند، علاوه بر جلوگیری از خنثی سازی اثر یارانه ها بخشی از معاش اولیه نیازمندان جامعه به بهترین شکل ممکن تأمین می شد.

کارشناس بازار کار عننوان کرد: کالابرگ اعطا شده به وسیله وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی تکرار کالابرگی است که در دهه 60 در راستای حمایت معیشتی از اقشار مختلف جامعه به مردم داده می شد و همان زمان نیز مردم از دریافت کالابرگ و کالاهای اساسی رضایت داشتند. طبعاً تکرار روش های درست اثرات مثبتی در بهبود معیشت مردم بر جای می گذارد.

حاج اسماعیلی درباره اهمیت افزایش کالاها در این طرح گفت: به تازگی فعالیت‌های وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی که باعث شده است مردم بتوانند در قبال یارانه نقدی کالا دریافت کنند، مورد توجه قرار گرفته است. البته تخفیفاتی برای دریافت کنندگان کالا گذاشته شده، به نحوی که میزان یارانه کالایی از یارانه نقدی بیشتر است. بی تردید تقویت بخش کالایی از سوی وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی اقدام درستی است، زیرا اثر بیشتری نسبت به یارانه نقدی در تأمین نیازهای جامعه دارد.

وی تصریح کرد: اگر وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی بتواند اقلام کالاهایی که فروشگاه ها دراختیار دارندگان کالابرگ می گذارند افزایش دهد، موجب افزایش رضایتمندی مردم می شود و اقلام بیشتر کالا به اقبال مردم به این طرح و فراگیر شدن تقاضای دریافت کالا به جای یارانه نقدی منجر می شود. علاوه بر این، طرح یادشده با کاهش رشد نقدینگی آثار مطلوب خود را در کاهش نرخ تورم نشان می دهد.

کارشناس بازار کار یادآور شد: توسعه کالاهای طرح فجرانه و افزایش رقم نقدی دریافت کالا می تواند اثرات بسیار مثبتی در کاهش فقر در جامعه بر جای بگذارد. یکی از موضوعاتی که باید جدی روی آن کار شود، پایش نیازمندان واقعی جامعه و عادلانه کردن توزیع یارانه هاست. با اینکه عنوان می شود حدود 73 میلیون نفر یارانه دریافت می‌کنند، اما همچنان در زمینه یارانه بگیران در کشور ابهامات زیادی وجود دارد و دهک های متوسط و بالای درآمدی نباید یارانه دریافت کنند.

وی تصریح کرد: مدیران و دارندگان درآمدهای ثابت وغیر ثابت که جزو پنج دهک نیستند، نباید یارانه دریافت کنند، زیرا یارانه و کالابرگ باید به افراد مستمند تخصیص داده شود. با توجه به اینکه فروشگاه‌های زنجیره‌ای نسبت به گذشته پراکندگی مناسب‌تری به لحاظ جغرافیایی دارند، در خرید اقلام مورد نیاز مردم در طرح فجرانه کالابرگ رسید ارائه می‌شود و فروشگاه های بزرگ امکان عرضه راحت تری نسبت به سایر فروشگاه ها دارند، خوب است عرضه کالاهای یارانه ای به وسیله این فروشگاه‌ها انجام شود.

حاج اسماعیلی یادآور شد: در صورتی که این موضوع به صورت رویه در راستای حمایت از بهبود معیشت دهک های پایین انجام شود، مؤثرتر خواهد بود و در عین حال کاهش یارانه نقدی به دلیل اینکه بر کاهش رشد نقدینگی اثرگذار است، تداوم این روند عامل مؤثری در کنترل تدریجی تورم خواهد بود.