صرفه‌جویی 50 میلیون دلاری با خودکفایی مینی‌تیوبر سیب‌زمینی در کشور

به گزارش خبرنگار اقتصادی خبرگزاری تسنیم، غلامرضا صالحی جوزانی در نشست خبری اظهار داشت: بر اساس مطالعات و گزارش سازمان فائو در منطقه خاورمیانه و ایران تا سال 2050 میانگین دمای محیطی حداقل یک درجه سانتیگراد افزایش و منابع آبی در دسترس حداقل 30 درصد کاهش خواهد یافت.

وی افزود: 100 میلیارد متر مکعب آب‌های تجدیدپذیر در کشور به کمتر از 70 میلیارد متر مکعب خواهد رسید. در حالیکه میزان تقاضا برای آب 50 درصد افزایش خواهد یافت.

رئیس پژوهشگاه بیوتکنولوژی کشاورزی ادامه داد: این به معنی کاهش معنی‌دار سطح مزارع به دلیل کم‌آبی و شوری است به طوریکه اکنون نیز 7 میلیون هکتار زمین شور در کشور داریم. این معضلات تولیدات بخش کشاورزی و دستیابی به امنیت غذایی به عنوان یک شاخص بسیار مهم ملی را دوچندان دشوار خواهد کرد.

صالحی جوزانی افزود: تغییر اقلیم گرما، کم‌آبی، خشکی، شوری آب، آفت و بیماری‌های گیاهی و افزایش گازهای گلخانه‌ای در کشور پیش‌بینی می‌شود به همین منظور اهمیت فناوری‌های خاص محیط زیستی که عمدتا زیرمجموعه یا مرتبط با بیوتکنولوژی یا نانوتکنولوژی هستند دوچندان می‌شود. اینها می‌توانند نقش اساسی در توسعه تحول بخش کشاورزی کشورمان ایجاد کنند.

وی اضافه کرد: این فناوری‌ها شامل اصلاح ژنتیکی مبتنی بر ژنوم، ویرایش ژنی، مهندسی ژنتیک، کشاورزی در فضای بسته مانند کشاورزی عمودی است؛ کشاورزی با آب دریا، کشاورزی در بیابان، گوشت مصنوعی، کشاورزی دقیق و هوشمند، استفاده از پهپادها، هوش مصنوعی و اینترنت اشیاء از جمله مواردی هستند که باید از آنها در سال‌های آینده استفاده بیشتری شود.

رئیس پژوهشگاه بیوتکنولوژی کشاورزی گفت: حدود دو دهه فعالیت این پژوهشگاه، 70 فناوری قابل تجاری‌سازی به دست آمده که بخشی از آنها تا ابتدای سال جاری در قالب 35 قرارداد انتقال فناوری به بخش خصوصی منتقل شده و اثربخشی قابل توجهی در بخش کشاورزی ایجاد کرده است.

صرفه‌جویی ارزی 170 میلیون دلاری از محل فناوری‌های حوزه بیوتکنولوژی کشاورزی

صالحی جوزانی ادامه داد: برخی از فناوری‌های راه یافته به عرصه کشاورزی در حدود 205 هزار هکتار از اراضی کشاورزی کشور استفاده شده است و سالانه بالغ بر 175 میلیون دلار از این محل صرفه‌جویی می‌شود.

وی افزود: فناوری در تولید صنعتی پروبیوتیک‌های دام و طیور، آبزیان و انتقال فناوری و تولید تجاری کودهای زیستی و تولید سریع بیوکومپوست به عنوان کود آلی، از پسماندهای نیشکر، کشت بافت، تولید بذر سالم (مینی تیوبر) سیب‌زمینی از جمله این موارد است.

خودکفایی در تولید پروبیوتیک‌ها

رئیس پژوهشگاه بیوتکنولوژی کشاورزی تصریح کرد: سالیان سال است که تولید و استفاده از پروبیوتیک‌ها برای افزایش عملکرد تولید و افزایش سلامت دام و طیور و آبزیان در دنیا استفاده می‌شود اما تا در یک دهه پیش ما واردکننده آن بودیم به نحوی که سالیانه چندین میلیون دلار برای واردات پروبیوتیک‌ها هزینه می‌شد اما اکنون با ایجاد و گسترش شرکت‌های دانش‌بنیان، واردات پروبیوتیک‌ها تقریبا صفر شده است.

صالحی جوزانی در بخش دیگری از صحبت‌های خود با اشاره به تولید صنعتی پودر زیستی در کشور، گفت: پژوهشگاه بیوتکنولوژی کشاورزی در چند سال گذشته به دانش فنی تولید پودر زیستی مبتنی بر قارچ تریکودراما رسید و این دانش فنی اکنون به بخش کشاورزی منتقل شده است.

وی افزود: بر این اساس سالانه حدود 20 هزار بسته کود زیستی در کشور تولید و در سطح 20 هزار هکتار مصرف می‌شود.

رئیس پژوهشگاه بیوتکنولوژی کشاورزی با اشاره به اجرای برنامه خودکفایی در تولید بذر سیب‌زمینی عاری از ویروس گفت: تا 15 سال پیش ایران در مدت 70 سال واردکننده بذر سالم سیب‌زمینی از خارج از کشور بود که منجر به خروج سالانه 3 میلیون دلار ارز از کشور می‌شد.

صالحی جوزانی افزود: پژوهشگاه بیوتکنولوژی کشاورزی دانش فنی تولید ریز غده سیب‌زمینی را از طریق کشت بافت به دست آورد و زنجیره تولید بذر سالم را با مشارکت مراجع ذیصلاح تکمیل کرد و اکنون در تولید این محصول خودکفا هستیم و دانش فنی آن در اختیار بخش خصوصی است.

صرفه‌جویی 50 میلیون دلاری با خودکفایی مینی‌تیوبر سیب‌زمینی در کشور

وی یادآور شد که میزان صرفه‌جویی ارزی حاصل از خودکفایی در زمینه غده سیب‌زمینی عاری از ویروس 50 میلیون دلار در 15 سال گذشته است.

رئیس پژوهشگاه بیوتکنولوژی کشاورزی ادامه داد: در بخش محصولات باغی نیز وضعیت تولید سیب درختی در هر هکتار حدود 20 تن است در حالیکه میانگین جهانی آن 35 تا 40 تن در هکتار است که در برخی از کشورها 80 تن نیز گزارش شده است؛ به همین منظور استفاده از پایه‌های پا کوتاه‌کننده در دستور کار قرار دارد و در باغات کشور اجرا می‌شود.

صالحی جوزانی افزود: با پیاده‌سازی اصول باغداری علمی می‌توان میزان تولید سیب درختی را در کشور تا 3 برابر افزایش داد. این پژوهشگاه با دستیابی به دانش فنی تکثیر کشت بافت و انتقال آن به 4 شرکت بخش خصوصی در حال گسترش این تکنولوژی در کشور است.

وی در ادامه با اشاره به تجاری‌سازی دانش فنی تولید سریع بیوکومپوست از پسماندهای نیشکر تولیدی در کشور تصریح کرد: یکی از همکاری‌های توسعه مشترک، دانش فنی تولید کمپوست از بقایای نیشکر و سرشاخه‌های آن است به طوریکه سالانه حدود 2.5 میلیون تن بقایای نیشکر و 1.5 میلیون تن سرشاخه آن در کشور تولید می‌شود که قابلیت استفاده برای فرآورده‌های مختلف از جمله خوراک دام را دارند.

رئیس پژوهشگاه بیوتکنولوژی کشاورزی افزود: با شکل‌گیری دانش فنی تولید کومپوست از این پسماندها در حال حاضر چندین هزار تن کمپوست از باقیمانده نیشکر و سرشاخه آن استفاده می‌شود.

صالحی جوزانی در بخش دیگری از صحبت‌های خود با بیان اینکه سالانه حدود 10 تا 12 میلیون تن ذرت به کشور وارد می‌شود که بخشی از آن تراریخته است، گفت: بررسی‌های تراریختگی این محصولات توسط این پژوهشگاه انجام می‌شود.

وی در پاسخ به سوال خبرنگار خبرگزاری تسنیم، اظهار داشت: در حال حاضر بخش زیادی از ذرت و سویای تولیدی در دنیا تراریخته است به همین منظور نمی‌توانیم اجازه واردات تراریخته را در این بخش ندهیم اما قبل از واردات سلامت آن مورد بررسی قرار می‌گیرد و راستی‌آزمایی می‌شود.

رئیس پژوهشگاه بیوتکنولوژی کشاورزی افزود: در حال حاضر در اتحادیه اروپا نیز خوراک دام تراریخته مورد استفاده قرار می‌گیرد که در کشور ما نیز پژوهشگاه بیوتکنولوژی قبل از واردات آن را تایید فنی می‌کند و شورای ایمنی زیستی نیز اجازه مصرف آن را می‌دهد.

فعالیت‌های تحقیقاتی تولید پنبه، کلزا و سویای تراریخته در کشور

صالحی جوزانی تصریح کرد: در حال حاضر به فعالیت‌های تحقیقاتی تولید پنبه، کلزا و سویای تراریخته در کشور در حال انجام است اما اینکه این محصولات به عرصه و زمین‌های کشاورزی وارد شود یا نه، مشخص نیست و مراجع بالادستی درباره آن تصمیم‌گیری می‌کنند.

وی در پاسخ به سوال دیگر خبرنگار تسنیم مبنی بر چگونگی جلوگیری از ورود محصولات تراریخته ذرت دامی به بخش خوراکی مانند تولید پفک در کشور گفت: آنچه ما مسئولیت قانونی در وزارت جهاد کشاورزی داریم، تایید ایمنی تراریخته‌ها قبل از ورود به کشور است. در صورت بروز هرگونه تخلف احتمالی مراجع بالادستی و اجرایی از جمله وزارت بهداشت، در این زمینه ورود می‌کند.

رئیس پژوهشگاه بیوتکنولوژی کشاورزی گفت: ذرت تراریخته تنها برای مصرف خوراک دامی اجازه ورود به کشور را دارد.

صالحی جوزانی یادآور شد: تنها محصول تراریخته‌ای که به صورت مستقیم و با یک مرحله فراوری به مصرف انسان می‌رسد، دانه‌های روغنی است.

وی با اشاره به بخش دیگری از دستاوردهای جدید موسسه بیوتکنولوژی کشاورزی گفت: انتقال فناوری تکثیر خرمای گرانقیمت مجول در کشور به بخش خصوصی از جمله دیگر این دستاوردها است که میزان عملکرد این محصول تا 2.5 برابر افزایش می‌یابد و می‌تواند 175 هزار میلیارد تومان ارزش افزوده ایجاد کند. معرفی رقم جدید لیمو ترش مقاوم به جاروئک از جمله دیگر دستاوردهاست که در حال طی فرآیند تجاری‌سازی است.

رئیس پژوهشگاه بیوتکنولوژی کشاورزی افزود: طراحی کیت سریع تشخیص نیترات، تیترید و آمونیاک در محصولات کشاورزی و ایجاد چراگاه‌های دست‌کاشت با استفاده از گراس‌های علوفه‌ای که امکان هر تن ماده خشک علوفه در مراتع بدون نیاز به آبیاری را دارد از جمله دیگر دستاوردهاست.

صالحی جوزانی اظهار داشت: برنامه راهبردی 4 ساله خود را بر اساس اسناد بالادستی تدوین کرده‌ایم که تمرکز اصلی بر اثربخشی در چالش‌های بخش کشاورزی مبتنی بر برنامه هفتم توسعه سند امنیت غذایی و سند الگوی کشت است.

وی یادآور شد که ایجاد مراکز نوآوری جدید با مدیریت بخش خصوصی و مشارکت در ایجاد مزارع نوآوری از جمله دیگر فعالیت‌های این پژوهشگاه است.