صفر تا صد فرایند انتخابات مجلس دوازدهم

به گزارش مهر، انتخابات دوازدهمین دوره مجلس شورای اسلامی و ششمین دوره مجلس خبرگان رهبری، روز جمعه 11 اسفندماه در سراسر کشور برگزار می‌شود. در همین‌باره، رهبر معظم انقلاب اسلامی، چهار خصوصیت الزامی برای انتخابات پیش‌رو را مشارکت قوی، رقابت واقعی، سلامت و امنیت برشمردند و تصریح داشتند که شرکت در انتخابات وظیفه است و ایجاد احساس وظیفه نسبت به انتخابات وظیفه مهم مجاهدان جهاد تبیین است.

در ادامه نگاهی خواهیم داشت به فرایند انتخابات مجلس دوازدهم و مسیری که تاکنون در همین راستا طی شده است.

در ابتدای امر، ذکر این نکته ضروری است که انتخابات مجلس دوازدهم، با قانون جدید برگزار می‌شود؛ قانونی که در مردادماه سال جاری تصویب و ابلاغ شد؛ یکی از نکات متمایزکننده قانون جدید انتخابات مجلس، این است که زمان ثبت‌نام داوطلبان چند ماه قبل از ثبت‌نام اصلی است و به نوعی پیش‌ثبت‌نام وجود دارد؛ بر همین اساس از 16 مرداد به مدت هفت روز، فرآیند پیش‌ثبت‌نام داوطلبان کاندیداتوری در انتخابات مجلس دوازدهم برگزار شد؛ پس از آن، موعد ثبت‌نام نهایی داوطلبان در 27 مهر فرا رسید و در خلال آن تا سوم آبان ماه، تعداد 24 هزار و 829 نفر ثبت‌نام قطعی داشتند.

البته پیش از آن، از هفتم تا 19 مهر، هیأت‌های اجرایی مرکزی انتخابات و هیأت‌های اجرایی حوزه‌های انتخابیه تشکیل شدند؛ پس از آن، از 28 مهر تا 13 آبان، سوابق داوطلبان در مراجع پنج‌گانه (وزارت اطلاعات، سازمان اطلاعات سپاه، سازمان ثبت احوال، فرماندهی انتظامی جمهوری اسلامی و قوه‌قضاییه) مورد بررسی قرار گرفت.

مناقشه بر سر بررسی صلاحیت نامزدها در هیأت‌های اجرایی

بررسی صلاحیت داوطلبان در هیأت‌های اجرایی، گامی دیگر در مسیر انتخابات مجلس بود؛ امری که تا حدودی مناقشه‌آمیز نیز شد، به ویژه آنکه 6 نماینده کنونی مجلس شامل غلامرضا نوری‌قزلجه (نماینده بستان‌آباد و رئیس فراکسیون مستقلین ولایی)، جلال محمودزاده (نماینده مهاباد و عضو فراکسیون مستقلین)، جلیل رحیمی‌جهان‌آبادی (نماینده تربت‌جام و عضو کمیسیون امنیت ملی و نایب‌رئیس فراکسیون مستقلین)، احمد علیرضابیگی (نماینده تبریز)، علیرضا منادی‌سفیدان (نماینده تبریز)، مسعود پزشکیان (نماینده تبریز و اصلاح‌طلب مجلس) سیدموسی موسوی (نماینده لامرد و مهر) و محمد خدابخشی (نماینده الیگودرز) توسط هیأت‌های اجرایی رد صلاحیت شدند.

لازم به ذکر است که طبق برخی شنیده‌ها، 20 نفر از نمایندگان فعلی مجلس شورای اسلامی رد صلاحیت شده‌اند که اعتراض کرده و قرار است به وضعیت آن‌ها رسیدگی شود.

رد صلاحیت‌شدگان به ویژه چهره‌های سرشناسِ رد صلاحیت‌شده، به انتقاد از عملکرد هیأت‌های اجرایی پرداختند و تصمیمات این هیأت‌ها را ناشی از سیاسی‌کاری دانستند؛ در مقابل مقامات ذی‌ربط دولتی تاکید داشتند که سیاست دولت و وزارت کشور، حضور حداکثری داوطلبان در انتخابات مجلس شورای اسلامی است و هیأت‌های اجرایی، مطابق قانون، مستقل عمل کرده و بر اساس نظرات مراجع پنج‌گانه تصمیم‌گیری می‌کنند.

علی‌ایحال، از 23 آبان، دلایل عدم احراز، توسط هیأت‌های اجرایی، در ضمن رعایت قانون به داوطلبانِ احراز صلاحیت‌نشده ابلاغ شد.

شکایت داوطلبانی که صلاحیت آنان در هیأت‌های اجرایی مورد تأیید قرار نگرفته، به هیأت نظارت استان، مرحله دیگر انتخابات بود که از 21 تا 24 آبان جریان داشت.

اعلام نظر هیأت‌های نظارت استانی، فردا و پس فردا

«هادی طحان‌نظیف» عضو حقوقدان و سخنگوی شورای نگهبان چندی پیش اعلام کرد که نتایج بررسی صلاحیت‌های هیأت‌های نظارت استانی، 15 و 16 دی یعنی فردا و پس‌فردا اعلام می‌شود؛ پس از آن روندِ ارسال شکایات توسط داوطلبین عدم تأیید یا عدم احرازصلاحیت‌شده به شورای نگهبان انجام خواهد گرفت؛ امری که طبق تقویم اعلامیِ انتخابات از 17 تا 19 دی جریان خواهد داشت.

در قانون جدید انتخابات مجلس، فرصت بررسی صلاحیت داوطلبان انتخابات از سوی شورای نگهبان افزایش یافته است؛ بر همین اساس، از 19 دی تا 19 بهمن به مدت یک‌ماه بررسی شکایات و اعلام نظر قطعی شورای نگهبان توسط هیأت نظارت استان به ستاد انتخابات کشور یا فرمانداران، صورت خواهد گرفت.

دریافت شکایت از داوطلبانی که در سیر مراحل قبلی تأیید شده لیکن شورای نگهبان نظر به عدم تأیید یا عدم احراز آن‌ها دارد، در فاصله زمانی 21 تا 23 بهمن انجام خواهد گرفت.

در اول اسفندماه نیز نظر نهایی شورای نگهبان درخصوص ردصلاحیت همه داوطلبان ردصلاحیت شده به داوطلبان مربوطه ابلاغ می‌شود و اسامی نامزدهای تاییدشده، انتشار خواهد یافت.

تبلیغات انتخاباتی نامزدها و طرفداران آن‌ها نیز از روز سوم اسفند آغاز می‌شود و تا 9 اسفندماه ادامه خواهد یافت؛ در روز دهم نیز که یک روز پیش از انتخابات است، هر گونه تبلیغات انتخاباتی ممنوع است؛ یازدهم اسفند هم اخذ رأی از واجدین شرایط انجام خواهد شد.