صیانت از نسخ خطی موجود در کشور ضرورت دارد
رئیس کتابخانه آیت‌الله مرعشی در چهارمین نشست مکتب گفت: برای برخی از کتابخانه‌های شخصی مهم نسخه‌های خطی بسیار ارزشمندی در جهت ماندگاری، وقف شده‌اند؛ اما این نسخه‌ها ضمانت بقا ندارند.
به گزارش مشرق، چهارمین نشست مجمع کتابخانه‌های بزرگ کشور (مکتب) با حضور حجت الاسلام سید محمود مرعشی رئیس کتابخانه آیت‌الله مرعشی نجفی، حامد علامتی مدیرعامل کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان، مهدی رمضانی دبیرکل نهاد کتابخانه‌های عمومی کشور، علیرضا مختارپور رئیس سازمان اسناد و کتابخانه ملی ایران و عصمت مؤمنی معاون کتابخانه ملی در کتابخانه پارک شهر تهران برگزار شد.
لزوم حفظ و صیانت از نسخ خطی موجود در کشور
حجت‌الاسلام سیدمحمود مرعشی رئیس کتابخانه آیت‌الله مرعشی نجفی با اشاره به اهمیت حفظ نسخ خطی موجود در کشور گفت: در کشور ما کتابخانه‌های شخصی مهمی وجود دارند که نسخه‌های خطی بسیار ارزشمندی برای ماندگاری، وقف این کتابخانه‌ها شده‌اند؛ اما ضمانت بقا ندارند. برای این منظور اگر مردم قصد دارند نسخ خطی ارزشمندی را که در اختیار دارند، وقف کتابخانه‌ای کنند، آن را به کتابخانه‌های بزرگ و معتبر ارائه کنند.
وی افزود: اخیراً که طالبان به افغانستان تسلط پیدا کرد، یکی از درآمدهای مهم آنها به غیر از مواد مخدر، فروش کتب و نسخ خطی ارزشمندی است که در این کشور و به‌خصوص در شهر هرات به‌وفور یافت می‌شود. آنها معمولاً با پاک کردن مهر این نسخ، آنها را می‌فروشند و این یک مشکل بزرگ برای ما محسوب می‌شود.
حمایت مجمع مکتب از طرح تحول و توانمندسازی محلات
علیرضا مختارپور رئیس سازمان اسناد و کتابخانه ملی جمهوری اسلامی ایران در ادامه این نشست گفت: امیدواریم جمعی که امروز در این محل گرد هم آمده‌اند با تلاش، همکاری، هم‌افزایی و هماهنگی بتوانند در توجیه اهمیت کتاب، کتاب‌خوانی و کتابخانه‌داری برای مسئولین دولتی و نهادهای عمومی اقدامی مؤثر انجام دهند. در این راستا ما در تمام مجامع فرهنگی که حاضر هستیم ازجمله مجمع مکتب تلاش می‌کنیم تا به کمک و یاری هر دستگاه، نهاد کوچک و بزرگی که در حوزه فرهنگ حرکت می‌کند، برویم. خوشبختانه سازمان‌دهی و برنامه‌ریزی‌هایی در این زمینه ازسوی برخی نهادها آغاز شده که تنها نیاز به همکاری، همفکری، کمک و هم‌افزایی دارد.
رئیس سازمان اسناد و کتابخانه ملی ایران افزود: بر این اساس یکی از دستور جلسه‌های امروز ما دعوت از جناب آقای دکتر آقامحمدی بود که پیش و پس از پیروزی انقلاب اسلامی در خدمت مردم، انقلاب و نظام اسلامی بوده است. در سال‌های اخیر موضوع آسیب‌های اجتماعی یکی از مسائلی بود که با محوریت محلات مورد توجه وی و همکاران شأن قرار گرفت. سال گذشته هم آقای آقامحمدی آمد و در گزارشی فعالیت‌های فرهنگی، اجتماعی و ورزشی مورد توجه را برای اصلاح و نگهداری جوانان و نوجوانان تشریح کرد.
تلاش برای رفع آسیب‌های اجتماعی در بیش از 2 هزار محله
در ادامه این نشست علی آقامحمدی رئیس ستاد توانمندسازی محلات آسیب‌پذیر و کم‌برخوردار به ارائه گزارشی از فعالیت‌های ستاد پرداخت و گفت: در موضوع محلات، ما تاکنون بیش از 140 جلسه درباره مشکلات محلات و راهکارهای ترمیم آن را با نهادهای مرتبط برگزار کرده‌ایم. در مجموع به این آمار دست یافتیم که 2020 محله در کشور وجود دارد که یا بافت فرسوده‌اند و یا حاشیه‌نشین هستند که امروز 19 میلیون و 700 هزار نفر جمعیت در این محلات ساکن هستند و اتفاقاً پرچالش‌ترین محلاتمان در تهران قرار دارند. در جمع‌بندی‌های خود برای بررسی دلایلِ مشکلات محل‌ها به این نتیجه رسیدیم که ریشه این مشکلات در نقش نداشتن مردم در محلات است. چراکه اگر مردم نخواهند اوضاع را تغییر دهند، هیچ‌گاه این تغییرات از سوی دولت‌ها، خیرین و سایر افراد و مجموعه‌ها ایجاد نخواهد شد.
وی افزود: در این راستا تصمیم گرفتیم که تقاضای مردم را دریافت کنیم تا بتوانیم آنها را حل کنیم. به همین دلیل کوچه را محور مسئولیت اجتماعی قرار دادیم و شهردار کوچه را از خود ساکنان کوچه انتخاب کردیم تا آنها تقاضا و نیازهای مردم را جمع‌آوری و ارائه دهند. نهایتاً کمیته امداد حضرت امام (ره)، ستاد اجرایی فرمان حضرت امام (ره)، سازمان بهزیستی و جمعیت هلال احمر با هم به جمع‌بندی رسیدند که در این حوزه فعالیت کنند.
کتابخانه‌ها، مراکزی برای یادگیری و یاددهی
عصمت مؤمنی معاون کتابخانه ملی گفت: موجودی کتب در کتابخانه‌های عضو مکتب، نقطه اثربخشی برای ارتقای سرمایه فرهنگی و سرمایه اجتماعی خواهد بود و نیز منابع دیجیتال و فناوری‌های مرتبط در این کتابخانه‌ها نشان دهنده رشد و توسعه سواد دیجیتالی و بستری برای مدیریت اطلاعات و دسترس پذیری یکپارچه است و امیدوارم کتابخانه‌ها به مراکزی برای یادگیری و یاددهی تبدیل شوند. فضاهای موجود در کتابخانه‌ها ظرفیت بالایی برای برگزاری نشست‌ها، دیدارها، ملاقات‌های فرهنگی، علمی، تخصصی و در جهت ارتقای سطح آگاهی و معرفت و نیز انتقال مهارت‌های اجتماعی و فرهنگی محسوب می‌شوند.
وی یادآور شد: یکی از کارکردهای مشارکت مکتب در دنبال کردن برنامه‌ها، اقدام‌ها و عملیاتی است که می‌تواند به صورت گسترده و نظام مند به ثمر برساند، تا به شکل‌دهی توسعه خدمات در کتابخانه‌ها به عنوان مراکز فرهنگی بیانجامد.
لازم به توضیح است در چهارمین نشست مجمع کتابخانه‌های بزرگ کشور (مکتب)، نمایندگانی از سازمان کتابخانه‌ها، موزه‌ها و مرکز اسناد آستان قدس رضوی، کتابخانه و موزه ملی ملک، کتابخانه مرکزی دانشگاه تهران، وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی، سازمان زندان‌ها و اقدامات تأمینی و تربیتی کشور و کتابخانه، موزه و مرکز اسناد مجلس شورای اسلامی نیز حضور داشتند.