طحان‌نظیف: زمینه مشارکت جریان‌های سیاسی مختلف در انتخابات فراهم است
سخنگوی شورای نگهبان با بیان این که زمینه مشارکت جریانات سیاسی مختلف در انتخابات فراهم است گفت: نظام جمهوری اسلامی ایران همواره امانتدار آرای مردم بوده است.
به گزارش ایرنا، هادی طحان‌نظیف روز دوشنبه 4 تیر 1403 و در آستانه برگزاری انتخابات چهاردهمین دوره ریاست‌جمهوری در همایش جهاد تبیین حقوقدانان بسیجی گفت: دهه امامت و ولایت باید به جشنواره رونمایی نتایج تلاش‌های صورت گرفته برای تبیین پیام غدیر تبدیل شود. یکی از برنامه‌هایی که لازم است رسانه‌ها و مجامع علمی در این ایام به آن توجه بیشتری داشته باشند، تبیین ابعاد مختلف خطبه مهم پیامبر گرامی اسلام (ص) در غدیر است.
وی افزود: پیام غدیر، معرفی الگوی برتر برای رسیدن به کمال است و تاریخ نشان داده است هر امتی، اولیای الهی را به عنوان الگو انتخاب نکرده است مجبور به پیروی از الگوهایی شده است که او را به ضلالت کشانده‌اند. فلسفه انقلاب اسلامی، اجرای پیام غدیر و تحقق حکومت صالحان است.
عبور از بحران با قانون اساسی
سخنگوی شورای نگهبان که در جمع حقوقدان بسیجی صحبت می‌کرد، در ادامه درباره برگزاری انتخابات ریاست‌جمهوری زودهنگام اظهار داشت: از دست دادن رئیس‌جمهور در هر نظام سیاسی اتفاق تلخ و سختی است. در نظام جمهوری اسلامی ایران، از نگاه حقوقی و طبق اصل 113 قانون اساسی، رئیس‌جمهور پس از مقام رهبری عالی‌ترین مقام رسمی کشور است و مسئولیت اجرای قانون اساسی و تنظیم روابط قوای سه‌گانه و ریاست قوه مجریه را جز در اموری که مستقیماً به رهبری مربوط می‌شود، بر عهده دارد. از نگاه سیاسی نیز رئیس‌جمهور جایگاه مهم و سرنوشت‌سازی دارد.
وی با بیان اینکه زیر ساخت‌های قانونی کشور محکم است و اصل 131 برای چنین روزهایی نوشته شده است؛ عنوان کرد: در این اصل آمده است در صورت فوت، عزل، استعفاء، غیبت یا بیماری بیش از دو ماه رئیس جمهور و یا در موردی که مدت ریاست جمهوری پایان یافته و رئیس جمهور جدید بر اثر موانعی هنوز انتخاب نشده و یا امور دیگری از این قبیل، معاون اول رئیس جمهور با موافقت رهبری اختیارات و مسئولیت های وی را بر عهده می گیرد و شورایی متشکل از رئیس مجلس، رئیس قوه قضاییه، معاون اول رئیس جمهور موظف است ترتیبی دهد که حداکثر ظرف مدت پنجاه روز رئیس جمهور جدید انتخاب شود. در صورت فوت معاون اول و یا امور دیگری که مانع انجام وظایف وی گردد و نیز در صورتی که رئیس جمهور معاون اول نداشته باشد؛ مقام رهبری فرد دیگری را به جای او منصوب می‌کند. این اصل نشان‌دهنده قوت نظام سیاسی ماست که برای چنین روزهایی پیش‌بینی کرده و در روزهایی که این اتفاق افتاد، با ابهامی در این رابطه مواجه نبودیم.
ر طحان‌نظیف در همین رابطه به نقش و جایگاه رهبر معظم انقلاب در حادثه فقدان رئیس‌جمهور نیز اشاره کرد و گفت: رهبر معظم انقلاب چند ساعت پس از آن اتفاق ناگوار فرمودند: ملت ایران نگران و دلواپس نباشند، هیچ اختلالی در کار کشور به وجود نمی‌آید؛ سخنان ایشان همه را محکم و استوار کرد و مسئولان به مسیر خود برای خدمت به مردم و اداره کشور ادامه دادند. خوشبختانه اکنون شاهد هستیم که امور کشور بدون اختلال در حال سپری شدن است.
این عضو حقوقدان شورای نگهبان اعلام کرد: ساعت 11 همان روزی که خبر شهادت رئیس‌جمهور اعلام شد، جلسه‌ای با وزارت کشور برای اجرای قانون اساسی و برگزاری انتخابات ریاست‌جمهوری، برپا شد. در آن جلسه در خصوص زمان برگزاری انتخابات و جدول زمان‌بندی فرآیندها بحث و گفتگو شد. بعد از ظهر همان روز نیز جلسه‌ای در شورای نگهبان برگزار و پیشنهادات وزارت کشور مورد بررسی قرار گرفت. حتی درباره احتمال دومرحله‌ای شدن انتخابات نیز پیش‌بینی‌های لازم صورت گرفت.
ساماندهی ثبت‌نام‌ها با مصوبه شورای نگهبان
سخنگوی شورای نگهبان درباره فرآیند بررسی صلاحیت‌ها ابراز داشت: شورای نگهبان برای بررسی صلاحیت‌های داوطلبان، دو مهلت پنج روزه داشت که از فرصت نخست به طور کامل استفاده کرد و از فرصت دوم به میزان کمی استفاده شد. تلاش کردیم بررسی صلاحیت‌ها را در نهایت دقت و سرعت انجام بدهیم.
وی خاطرنشان کرد: اگرچه فرآیندهای انتخابات ریاست‌جمهوری زودتر از موعد در حال برگزاری است، اما تمامی فرآیندها طبق جدول زمان‌بندی در حال پیش رفتن است. حتی در این فرصت محدود، برخی آسیب‌ها که در گذشته وجود داشت نیز رفع شد که به طور نمونه می‌توان به اجرای مصوبه شورای نگهبان در خصوص شرایط داوطلبان انتخابات ریاست‌جمهوری در زمان ثبت‌نام اشاره کرد.
طحان‌نظیف گفت: در دوره‌های گذشته شاهد برخی ثبت‌نام‌هایی بودیم که در شان و جایگاه ملت بزرگ ایران نبود و نارضایتی‌هایی به وجود آورده بود. از این رو در راستای اجرای بند 10-5 سیاست‌های کلی انتخابات که در سال 1395 از سوی رهبر معظم انقلاب ابلاغ شد، مصوبه‌ای از سوی شورای نگهبان آماده و اجرا شد. در این مصوبه شاخص‌ها و ملاک‌هایی برای تشخیص رجل سیاسی و مذهبی و مدیر و مدبر بودن داوطلبان معرفی شد.
وی افزود: مصوبه مورد اشاره در سال 1396 آماده شد. در سال 1400 عینی‌تر شد و ضوابطی در خصوص سن، مدرک و سابقه مدیریتی تعیین شد و اگرچه از سوی دولت وقت در ثبت‌نام‌ها اجرایی نشد، اما چون شورای نگهبان اطلاع‌رسانی کرده بود که بر مبنای همین مصوبه پرونده‌ها را در صحن شورای نگهبان مورد بررسی قرار خواهد داد، تعداد ثبت‌نامی از یک هزار و 636 نفر در سال 1396 به کمتر از 600 نفر در سال 1400 کاهش یافت. امسال نیز با اجرای مصوبه، 80 نفر ثبت‌نام کردند که پرونده‌های تمامی آن‌ها در صحن شورای نگهبان مورد بررسی قرار گرفت.
این عضو حقوقدان شورای نگهبان این نکته را هم اعلام کرد که ممکن است این مصوبه در آینده اصلاح و به‌روزرسانی شود و تغییراتی در آن به وجود بیاید. هدف از اصلاح و تغییر نیز ساماندهی بهتر ثبت‌نامی‌هاست.
مردم‌سالاری دینی الگویی برای اداره جامعه تمدنی
سخنگوی شورای نگهبان در بخش دیگری از صحبت‌هایش عنوان کرد که نوع نگاه به حاکمیت در قانون اساسی نظام جمهوری اسلامی ایران، الهی است و در همین رابطه به اصل 56 قانون اساسی اشاره کرد.
در این اصل آمده است: حاکمیت مطلق بر جهان و انسان از آن خداست و هم او، انسان را بر سرنوشت اجتماعی خویش حاکم ساخته‌است. هیچ‌کس نمی‌تواند این حق الهی را از انسان سلب کند یا در خدمت منافع فرد یا گروهی خاص قرار دهد و ملت این حق خداداد را از طرقی که در اصول بعد می‌آید اعمال می‌کند.
طحان نظیف گفت: باور به حاکمیت خداوند، زیربنای تمدن نوین اسلامی است. این باور منجر می‌شود که انسان خود را در مسیر کسب رضایت الهی قرار بدهد. در تمدن نوین اسلامی الگوی اداره جامعه، نظام مردم‌سالاری دینی است. در این مسیر، صالحان با انتخاب مردم عهده‌دار امور می‌شوند. بنابراین اجزای کوچک و بزرگ انتخابات باید در این مسیر نقش‌آفرینی کند.
مولفه‌های تبلیغات در نظام انتخاباتی مطلوب
سخنگوی شورای نگهبان برای بیان نکاتی درباره تبلیغات و نظام انتخاباتی مطلوب، ابتدا به اصل 121 قانون اساسی که در رابطه سوگندنامه ریاست‌جمهوری است، اشاره کرد و گفت: در این اصل بر خدمت به مردم و اعتلای کشور، ترویج دین و اخلاق، پشتیبانی از حق و گسترش عدالت، پرهیز از خودکامگی، حمایت از آزادی و حرمت اشخاص و حقوقی که قانون اساسی برای ملت شناخته است و حراست از مرزها و استقلال سیاسی و اقتصادی و فرهنگی کشور تاکید شده است.
وی تاکید کرد: انتخابات ریاست‌جمهوری باید به نحوی در قوانین و مقررات و رفتارها و اقدامات پیش برود که فرد برگزیده توانایی تحقق چنین سوگندی را داشته باشد.
طحان‌نظیف گفت: شکل‌گیری نظام انتخاباتی مطلوب به قوانین انتخاباتی، نحوه تشکیل و فعالیت جریان‌های سیاسی و ساختارهای اجرایی و نظارتی انتخابات برمی‌گردد که ماحصل آن انتخاب فردی خواهد شد که توانایی تحقق متن سوگندنامه را داشته باشد.
این عضو حقوقدان شورای نگهبان درباره تبلیغات انتخاباتی هم گفت: امکانات و ظرفیت‌های عمومی باید به صورت برابر در اختیار همه نامزدها قرار بگیرد. خود نامزدها هم باید به این موضوع توجه داشته باشند که برابر از امکانات استفاده کنند. جوانان مومن انقلابی هم باید نسبت به این موضوع توجه داشته باشند. این خود می‌تواند ملاک ارزیابی نسبت به نامزدها باشد.
سخنگوی شورای نگهبان درباره سلامت هزینه‌های تبلیغاتی هم تصریح کرد: در دین مبین اسلام، عتاب‌های بسیاری نسبت به منابع مالی شبهناک وجود دارد. نامزدها نه تنها باید از ورود اموال شبهه‌ناک به تبلیغاتشان پرهیز کنند، بلکه باید در هزینه‌کرد اموال حلال هم دقیق باشند. کسی که انتخاب می‌شود نباید وامدار صاحبان ثروت باشد وگرنه قدرت در اختیار آن‌ها قرار می‌گیرد و چرخه معیوب قدرت و ثروت شکل می‌گیرد. در نظام انتخاباتی مطلوب، طهارت مالی نامزدها مهم است. رئیس‌جمهور باید با فساد مالی برخورد کند و آن را خط قرمز خود بداند.
وی ممنوعیت فریب در تبلیغات انتخاباتی را هم مورد تاکید قرار داد و متذکر شد: در نظام خداباور، هدف از تبلیغات ارائه شناخت دقیق به افراد و هدایت آن‌هاست. اغوا و فریب نسبتی با نظام جمهوری اسلامی ایران ندارد. البته این موضوع نباید مانع از نقدهای منصفانه شود، چراکه هدف تقویت منافع ملی و امیدآفرینی است.
طحان‌نظیف به ضرورت مرزبندی با دشمنان کشور هم اشاره کرد و گفت: دشمنان به هر انتخاباتی طمع دارند. آن‌ها تمام توانشان را به کار می‌گیرند تا بر انتخابات‌ها اثر منفی و مخرب بگذارند. نامزدی که مرزبندی روشن با دشمنان نداشته باشد، طمع آن‌ها را به دنبال خواهد آورد. کسانی هم که این مرزبندی را داشته باشند، دشمنان را ناامید خواهند کرد.
این عضو حقوقدان شورای نگهبان تلاش موثرین رسانه‌ای و اجتماعی برای افزایش سطح افکار عمومی جامعه را هم مهم دانست و بیان کرد: این موضوع در راستای جهاد تبیینی است که رهبر معظم اتقلاب بر آن تاکید دارند. جهاد تبیین باطل‌السحر کارهای فریبانه است. فعالیت‌های رسانه‌ای صحیح و آگاهی‌بخشی دقیق و هنرمندانه، مردم را در برابر اغواگران بیمه می‌کند.
وی در همین راستا به جریان‌های سیاسی نیز توصیه کرد: همه جریان‌های سیاسی باید هدف‌شان عزت و اقتدار کشور باشد و در این جهت تلاش کنند. انتخابات در نظام است و بر نظام نیست. خط قرمز جریان‌های سیاسی باید آسیب زدن به منافع ملی باشد. اگر اینگونه باشد، رفتارهای دشمن شادکن به وجود نخواهد آمد. هدف همه باید افزایش مشارکت در انتخابات باشد و منافع ملی را فدای هیچ چیز دیگری نکنند.
آرای مردم حق‌الناس است
بخش پایانی سخنان سخنگوی شورای نگهبان درباره حق‌الناس بودن آرای مردم بود که وی ابتدا گفت: این اصطلاح از سوی رهبر معظم انقلاب از ادبیات دینی وارد ادبیات سیاسی شده و بدان معناست که آرای مردم به عنوان حق الناس و یک امر دینی از جایگاه مهم و والایی برخوردار است که باید مورد امانتداری قرار گیرد.
وی سپس عنوان کرد: البته در انتخابات خیلی چیزها حق الناس است که نمونه برجسته آن آرای مردم است. رعایت اخلاق و قوانین انتخاباتی و معرفی نامزدهای شایسته از سوی جریان‌های سیاسی هم حق‌الناس است.
طحان‌نظیف در ادامه تاکید کرد: نظام جمهوری اسلامی ایران همواره امانتدار آرای مردم بوده و آن را حق‌الناس می‌داند. در انتخابات‌های مجلس شورای اسلامی، گاهی در برخی حوزه‌های انتخابیه اختلاف آرای نفر اول و دوم به کمتر از 5 رای رسیده است که تمامی آرا با دقت مورد بازشماری قرار گرفته است. به طور مثال در انتخابات اخیر مجلس، اختلاف آرای نفر اول و دوم در یک حوزه انتخابیه 8 رای بود که تمامی آرا مورد بازشماری قرار گرفت اما تغییری در نتیجه نهایی پدید نیامد.
این عضو حقوقدان شورای نگهبان با صراحت اعلام کرد: برگ‌های رای تنها یک عدد نیستند، بلکه اراده تک‌تک افراد جامعه هستند. نظام جمهوری اسلامی ایران همواره پاسدار رای مردم بوده و از آرای مردم صیانت کرده است.
وی درباره شبکه ناظران مردمی انتخابات که تعداد اعضای آن حدود 300 هزار نفر به صورت بالقوه است هم اعلام کرد: در انتخابات پیش‌رو هم از ظرفیت اعضای این شبکه بهره برده خواهد شد. هیچ‌کدام از این افراد عضو استخدامی شورای نگهبان نیستند. آن‌ها از اقشار مختلف جامعه هستند و بدون هیچ چشم‌داشتی، صادقانه و مخلصانه تلاش می‌کنند. البته در طول سال و با تغییر قوانین انتخاباتی، دوره‌های آموزشی برای آن‌ها برگزار می‌شود.
سخنگوی شورای نگهبان خاطرنشان کرد: هم مجریان و هم ناظران انتخابات، مردم هستند. آن‌ها خودشان را امانتدار آرای مردم می‌دانند. ساختار مردمی آن نیز جای هیچ شک و شبهه‌ای در رابطه با امانتداری از آرای مردم باقی نمی‌گذارد. نظام جمهوری اسلامی ایران همواره صادقانه با آرای مردم برخورد کرده است.
طحان‌نظیف در همین رابطه به خروجی‌های انتخابات‌های مختلف مراجعه کرد و اظهار داشت: اراده و انتخاب مردم مهم است؛ اگر رویکرد به گونه‌ای دیگر بود، این مقدار تنوع در دولت‌ها و مجالس شاهد نبودیم.
این عضو حقوقدان شورای نگهبان عنوان کرد: در انتخابات پیش‌رو زمینه مشارکت برای همه گروه‌ها و جریانات سیاسی فراهم است. ان‌شالله در انتخابات روز جمعه شاهد حضور حداکثری مردم که همواره مورد تاکید رهبر معظم انقلاب است، باشیم. اتفاقات خوبی برای کشور رقم بخورد و این انتخابات به مولفه‌ای برای ثبات و اقتدار کشور تبدیل شود. رقابت‌ها نیز باید برای خدمت به مردم و عزت‌آفرینی برای کشور باشد.
طحان‌نظیف در پایان خبر داد: فرآیندهای برگزاری انتخابات ریاست‌جمهوری، طبق زمان‌بندی انجام‌شده با دقت و با حساسیت در حال انجام است. بخشی از فرآیندهای نظارتی نیز انجام شده و بخش دیگر آن در حال انجام است. ان‌شالله در روز جمعه برپایی جشن مردم‌سالاری دینی در سراسر کشور شاهد خواهیم بود.