غرب‌دوستان، سوار بر امواج رسانه‌ای علیه سفر رئیس‌جمهور به روسیه
تهران - ایرنا - کارشناسان رسانه معتقدند: افرادی در کشور هستند که در زمان ریاست جمهوری هر شخص و جریانی با غرب موافقند و جز چند کشور اروپایی و امریکا را منفی می‌دانند. اینها هیچ راهی جز مذاکره و توافق با غرب را نمی‌شناسند و همان‌ها هجمه زنندگان سفر رییس‌جمهور به روسیه بودند.
به گزارش خبرنگار فرهنگی ایرنا، میزگرد «امواج شبهه» با موضوع هجمه هدفمند رسانه ای به سفر رئیس جمهور به روسیه و شیوه های رسانه ای که در این باره مورد استفاده رسانه های بیگانه و معاند قرار گرفت، با همکاری خبرگزاری ایرنا و رادیو گفت وگو برگزار شد.
در این میزگرد محمد اسماعیلی، کارشناس مسائل سیاسی و رسانه، مهدی مشکینی کارشناس ارتباطات اجتماعی و رسانه و سید علی دارابی، خبرنگار صدا و سیما در مسکو حضور داشتند.
هژمونی غرب شکسته شدن است / رسانه ها به این امر بیشتر بپردازند
آقای اسماعیلی چرا سفر حجت الاسلام رئیسی به روسیه تا این حد مورد توجه رسانه های معاند قرار گرفت و علت این همه حساسیت و هجمه چیست؟
جهت گیری رسانه های معاند نسبت به این موضوع جای تقدیر و تشکر دارد. هر چه آنها بیشتر برای تخریب تلاش می کنند، اهمیت این سفر روشن تر می شود و این موضوع بیشتر به نفع ماست. در واقع این دست و پا زدن دشمن نشان می دهد که این سفر اهمیت و ابعاد بسیار گسترده ای دارد که هزینه و انرژی بالایی برای تخریب می طلبد.
منطقه رویکرد جدیدی را در روابط بین الملل تجربه می کند و آن هم گذر از موضوع یک جانبه گرایی و رسیدن به بحث چند جانبه گرایی است. به عبارت دیگر با این سفر مقدمات یک اتحاد بزرگ فراهم شده است که به طور قطع خوشایند بلوک غرب نیست و در صورت شکل گیری این اتحاد و رویداد هایی مانند پیمان شانگهای، اروسیا و... که یکی پس از دیگری در حال رخ دادن است، هژمونی غرب شکسته شدن است و جا دارد رسانه های ما بیشتر به این اتفاق خوشایند بپردازند.
چه کسانی در پشت پرده این جریان سازی و جنجال های رسانه ای هستند؟
امریکا خود را کدخدای دهکده جهانی می داند، تمام تلاش خود را برای کدر کردن روابط میان کشورها انجام می دهد و به محض این که کوچکترین ارتباطی میان دو کشور ایجاد می شود شروع به آژیر کشیدن می کند. درباره سفر رئیس جمهور ایران به روسیه هم این اتفاق رخ داده است و اگر این سفر به چین بود هم همین موضوع تکرار می شد. دشمن کار خود را انجام می دهد و تمام تحلیل ها و تولیدات رسانه اش منطقی و بر اساس قواعد بازی و دشمنی با ایران است اما آن چیزی که تاسف بار است و پذیرفتنی نیست، افرادی هستند که در زمین دشمن بازی می کنند یعنی آن دسته از نویسندگان، تحلیلگران و صاحبان رسانه های داخلی هستند که به جای خوشحالی و تشویق برای ایجاد یک ارتباط قدرتمند و باز شدن فضای باز تجاری، با تمام توان بغض و کینه خود را در قالب تحلیل های علمی و دیپلماتیک یا هیاهو و جنجال نشان می دهند.
تمام این جریان سازی ها با تفکر «استعمار فرا نو» در ارتباط است یعنی استعمار وارد فضای جدیدی شده است و قدرت طلبان به جای آن که لشکر کشی و برای تغییر حاکمان تلاش کنند، افرادی را تربیت می کنند تا حرف خود از راه این افراد به مردم منتقل کنند. غرب گرایان در ایران به عوامل استعمار فرا نو تبدیل شده اند، دقیقا آن چیزی که استعمارگران می خواهند را دنبال می کنند و به دنبال کوچکترین روزنه برای ارتباط با غرب هستند. در حالی که قرابت فرهنگی و فرصت های اقتصادی ما با کشورهای شرق بسیار بیشتر از غرب است از این رو همانگونه که دولت آیت الله رئیسی در پیش گرفته است باید به دنبال توسعه روابط با شرق باشیم.
چرا رسانه های معاند از خیانت کشورهای غربی به ایران از زمان سرنگونی دولت مصدق تا جنگ تحمیلی و تحریم ها سخن نمی گویند، وظیفه رسانه های داخلی در این باره چیست؟
مطمئنا این رسانه ها هیچ گاه خودزنی نمی کنند. اگر اتفاقات تلخ یکصد سال گذشته از ملی شدن صنعت نفت تا مشروطه و قیام تنباکو را مرور کنیم ردپای خط سازش را می بینیم. خط سازش ممتد است و ریشه در تاریخ ما دارد و یکی از وظایف رسانه این است که امتداد خط سازش را به مردم معرفی کند. در واقع این خط تا امروز ادامه داشته است و در آینده هم وجود خواهد داشت. رسانه باید ماهیت افراد، المان ها و موضع گیری ها را برای مردم روشن کند تا با دید عمیق تری به تحلیل ها ورود پیدا کنند. تکثر پیام رسان ها و شبکه های اجتماعی و رسانه ای ممکن است مردم را دچار تشویش ذهنی کند و زمانی که مردم دچار بمباران پیام می شوند کار رسانه های داخلی را سنگین تر می کند.
همچنین رسانه ها باید ظرفیت های مشرق زمین را برای مردم تشریح کنند. حجم واردات روسیه در سال نزدیک به 270 میلیارد دلار است اگر ما یک درصد از آن را تامین کنیم تجارت قابل توجهی خواهیم داشت. مردم بدانند با چه سهولت، امکانات کم و هزینه کمتر می توانند ارتباط خوب و موثری برقرار کنند استقبال خواهند کرد و دوست و دشمن را از هم تشخیص خواهند داد.
افرادی که همه چیز را در مذاکره با غرب می دانند به این سفر هجمه وارد کردند
آقای مشکینی از نظر شما مهمترین هدف رسانه های معاند از تخریب سفر رئیس جمهور به مسکو چیست؟ و اگر رئیس جمهور به یک کشور غربی سفر می کردند با این هجمه روبرو می شدند؟
مسئله اصلی در کشور ما غرب زدگی است. پیش از سفر آقای رئیسی به مسکو، با کاظم جلالی سفیر ایران در مسکو مصاحبه ای داشتم و نگرانی ایشان این بود که حتما افرادی مسائل ریز و بی ارزش را بزرگ می کنند و از آن حاشیه می سازند تا دستاوردهای این سفر نادیده گرفته شود. متاسفانه افرادی در کشور هستند که در زمان ریاست جمهوری هر شخص و جریانی با غرب موافقند و جز چند کشور اروپایی و امریکا را منفی می دانند. در گذشته سفر رئیس جمهور به یک کشور درجه سوم اروپایی بسیار بزرگنمایی می شد اما سفر بسیار مهم آیت الله رئیسی به کشوری چون روسیه که در شرایط کرونایی انجام می شود، یک قرارداد تجاری باعث آزاد شدن خط اعتباری 10میلیارد دلاری می شود برای اولین بار پس از مدتها یک رئیس جمهور در مجلس دوما سخنرانی می کند بی اهمیت جلوه داده می شود.
بسیاری از افراد نگران این هستند که مبادا روابط ایران با روسیه و چین جایگزین مذاکرات وین شود و ایران از غرب و مذاکرات آنها بی نیاز شود. در شرایطی که ما با استفاده از قدرت های شرق می توانیم صادرات نفت را افزایش دهیم، تراکنش های مالی خود را انجام دهیم و تحریم ها را دور بزنیم، طبیعی است افرادی که همه چیز را از غرب می دانند و هیچ راهی جز مذاکره و توافق با آنها را نمی شناسند، به این سفر هجمه وارد کنند. درواقع تمام انتقادها و جریان سازی ها برای مسائل کوچک مثل پروتکل استقبال، میز مذاکره و... نشان می دهد که این سفر به مذاق غرب گرایان خوش نیامده است.
از آنجا که دو کشور ایران و روسیه عضو اجلاس شانگهای هستند، چگونه می توان تبادلات اقتصادی و خنثی سازی تحریم ها را از طریق روابط دو کشور پیش برد؟
منطقه اورسیا یا قفقاز ظرفیت های بسیار زیادی از نظر اقتصادی دارند. ما می توانیم از طریق مرزهای گسترده خود، کالاهای تولید داخل را با قیمت مطلوب به روسیه صادر کنیم و نیازهای خود در حوزه صنایع مادر را از طریق روسیه تامین کنیم. اساسا ارتباط ما با روسیه، بستر جدیدی را در اقتصاد برای ما ایجاد می کند. در برخی موارد ما برای دور زدن تحریم ها به یک قطعه یا دستگاه خاص نیاز داریم که می توانیم از روسیه تامین کنیم و آقای پوتین به صراحت اعلام کرده است که در این زمینه با ایران همکاری خواهد کرد.
برآورد کلی از این سفر این است که رئیس جمهور روسیه اعتماد زیادی به آیت الله رئیسی و دولت ایشان دارد و نگرانی هایی که چین و روسیه درباره برخی رفتارهای غرب گرایانه در ایران داشتند برطرف شده و دغدغه هایی که در گذشته ایجاد شده و سیگنال های غلطی که از سوی مقامات ارشد کابینه دولت پیشین به شرق فرستاده شده از بین رفته است و اطمینان دارند توافق ایران با این دو کشور با تحقیر انجام نخواهد شد. وقتی این دولت های قدرتمند عزم ایران در بهبود روابط را می بینند جدی تر وارد میدان می شوند. ایران و روسیه با همکاری یکدیگر امریکا را در سوریه شکست داده اند پس اگر همین همکاری در ابعاد بزرگ و در زمینه اقتصادی شکل بگیرد مطمئنا تحریم های امریکا کارساز نخواهد بود.
از چه تکنیک های رسانه ای برای جریان سازی علیه سفر رئیس جمهور به روسیه استفاده شد؟
در یک بررسی حداقلی از نوع نگاه رسانه های داخلی و خارجی به سفر حجت الاسلام رئیسی، دیدگاه های متفاوتی را خواهیم دید. خطی که در رسانه CNN و AP دنبال می شد کاملا بر برجسته سازی روابط ایران و روسیه با محوریت شرق گرایی یا غرب ستیزی متمرکز بود. آنها عنوان می کردند این جهت گیری ایران، با شعار نه شرقی نه غربی در تعارض است و هیچ راهی جز مذاکره را علاج وضعیت ایران نمی دانند.
تکنیک «دروغ بزرگ» یکی از شیوه های جنجال سازی رسانه ای پیرامون این سفر بود. به عنوان مثال چیزهایی درباره مفاد مذاکره پوتین و رئیسی گفته شد که اصلا مطرح نبوده است. یکی دیگر از دروغ ها این بود که رئیس جمهور تعداد زیادی جنگنده روسی خریداری خواهد کرد و زمانی که آقای رئیسی بدون این جنگنده ها بازگشت این موضوع را مطرح کردند که مذاکرات شکست خورده است. در واقع یک دروغ را مطرح کردند تا با استفاده از آن بتوانند این سفر را بی ارزش جلوه دهند.
هدف برخی از معاندان روس هراسی بود
آقای دارابی همان گونه که می دانیم سفر آقای رئیسی با حواشی و جریان سازی رسانه ای همراه بود. بازتاب رسانه ای این رویداد در کشور روسیه که اخبار آن از سوی شما رصد می شود، چگونه بود؟
ابعاد رسانه ای سفر رئیس جمهور بسیار گسترده و حتی پیچیده است. از دو ماه پیش که ولادیمیر پوتین موضوع سفر حجت الاسلام رئیسی در ابتدای سال میلادی را مطرح کرد، خطوط مختلف رسانه ای شکل گرفت و رسانه های غربی و معاند تلاش کردند این سفر را تحت تاثیر قرار دهند. هرچه زمان سفر رئیس جمهور نزدیک تر شد، فعالیت این شبکه ها افزایش یافت و تخریب شدت گرفت. عدم تناسب میان آنچه که رسانه های معاند عنوان می کردند با چیزی که در عمل رخ داد، برای خبرنگارانی که در صحنه بودند و واقعیت را می دیدند بسیار مشهود بود.
محتوای منتشر شده در خصوص این دیدار در رسانه های معاند بیشتر از نوع گمانه زنی، اخبار جعلی و فضاسازی رسانه ای بود تا به مردم ایران القاء کنند که سفر رئیسی به مسکو بی اهمیت بوده است و دستاوردی نخواهد داشت. از اهداف رسانه های معاند این بود که نشان دهند ایران به کشور روسیه وابسته است و روس هراسی را در جامعه تقویت کنند. در حالی که آن چه که در مسکو رخ داد یک سفر تاریخی برای دو کشور بود چرا که شرایط منطقه ای به گونه ای است که ایران و روسیه می توانند با هم افزایی در کنار یکدیگر، موضوع یک جانبه گرایی را تقویت کنند. در رسانه های روس و منصف تر واقعیات به روشنی نمایش داده شد و در مقابل رسانه های معاند و ضد انقلاب کوشیدند افکار عمومی را تحت تاثیر خود قرار دهند.
مهمترین مسائلی که دستاویز رسانه های معاند و بیگانه قرار گرفت نوع استقبال و مذاکره دو رئیس جمهور در روسیه بود، به عنوان خبرنگار حاضر در مسکو این موضوع را چگونه ارزیابی می کنید؟
یکی از هجمه های اصلی رسانه ها در ابتدای ورود رئیس جمهور این بود که "چرا یک وزیر به استقبال آیت الله رئیسی رفته است و با این رفتار ملت ایران در فرودگاه روسیه تحقیر شده است، آنها بر این مسئله که یکی از وزرای روسیه به استقبال دکتر رئیسی رفته بود تاکید می کردند در حالی که بر اساس پروتکل روسیه، معمولا یکی از معاونان ورازت خارجه برای استقبال از مقامات بلندپایه از جمله رئیس جمهور به فرودگاه می رود و هیچ گاه پوتین برای استقبال در فرودگاه حاضر نمی شود.
همچنان که هنگام ورود رئیس جمهور روسیه به ایران هم یکی از وزرا به استقبال رفته بود و در هر سه مرتبه پیشین که پوتین به ایران سفر کرده، رئیس جمهور ما در فرودگاه حاضر نشده است. علیرغم پروتکل کشور روسیه، به دلیل احترام ویژه ای که مقامات این کشور برای رئیس جمهور ایران قائل بودند، به جای معاون وزیر، وزیر انرژی که رئیس کمیسیون مشترک اقتصادی ایران و روسیه هم است به همراه معاون وزیر خارجه و جمعی از مقامات دفتر ریاست جمهوری را به استقبال فرستادند و برنامه بسیار شایسته ای بود.
یکی از بحث های مطرح شده میزمذاکره میان رئوسای جمهور دو کشور بود. جریان سازی بزرگی برای ابعاد این میز شکل گرفت و این موضوع مطرح شد که چرا میز مذاکره بزرگ و موجب فاصله دو نفر شده است. در حالی که شیوه قرار گیری رئوسای جمهور در دو سوی این میز مانند کفه های ترازو بود و به گونه ای هم وزنی دو کشور را نشان می داد. اگر تصاویر دیدار ولادیمیر پوتین با مقامات کشورهای دیگر را مشاهده کنیم در می یابیم که محل نشستن پوتین نزدیک به دیوار و جایگاه میهمان کنار در قرار می گیرد و حالت تحکم را نشان می دهد اما درباره رئیس جمهور ایران بر خلاف آن چه در رسانه های معاند مطرح می شود، شرایط برابر را به نمایش گذاشت.
از سوی دیگر موضوع اپیدمی کرونا موجب افزایش فاصله دو رئیس جمهور شد چراکه بر اساس گزارشاتی که پیش از سفر دکتر رئیسی منتشر شد، وضعیت شیوع این ویروس در روسیه بسیار نگران کننده است و روزانه نزدیک به صد نفر جان خود را از دست می دهند و شمار مبتلایان به بیش از 60هزار نفر رسیده است. در چنین شرایطی یک دیدار بیش از 3 ساعت به درازا کشید و موضوعات مختلف از روابط دوجانبه تا تحولات منطقه ای و بین المللی مطرح شد.
متاسفانه برخی از رسانه ها از مفاد مهم این نشست آگاه نیستند یا خود را به ندانستن زده اند. اگر تصاویر و گزارش 20دقیقه ای منتشر شده از شبکه راشاتودی را ببینیم رفتار، نوع حرف زدن و ادبیات محترمانه پوتین در برابر رئیس جمهور ایران به روشنی مشخص است که نمایان گر عزت ملت ایران است. در مقابل اگر برنامه های تولید شده توسط رسانه های بیگانه را مشاهده کنیم این طور به نظر می رسد که آنها هیچ توجهی به نشست و مسائل مهم آن نداشته اند و حتی به این 20دقیقه هم توجهی نداشته اند.
موضوع مهم دیگری که رسانه های معاند بر آن تاکید ویژه داشتند، روس هراسی بود و این سناریو را از ورود آیت الله رئیسی به مسکو تا دیدار با رئیس جمهور روسیه، حضور در مجلس دوما و دیدارهای دیگر از جمله دانشگاهیان و ایرانیان مقیم روسیه دنبال کردند و در پی یک تصویر، سخن و... بودند تا بتوانند روس هراسی و تحقیر ایرانیان را مطرح کنند و این موضوع را القا کنند که ایران در برابر روسیه کوتاه آمده و سر تعظیم فرود آورده است.
رسانه های ضدانقلاب کوشیدند شرایط روسیه تزاری را به امروز پیوند بزنند و بگویند این همان روسیه است که می خواهد ایران را ببلعد و به زانو درآورد در حالی که همه می دانیم این کشور از زمان تزار تا اتحاد جماهیر شوروی و پس از آن شکل گیری روسیه نوین و روی کار آمدن پوتین فراز و فرودها و دگرونی های بسیاری داشته است.
برچسب‌ها
