غم نان؛ نگرانی از گرانی در جامعه ایران

عصر ایران؛ سجاد بهزادی - در بهمن سال 1400 بود که ویدئویی از گفتگوی سید ابراهیم رئیسی، رئیس جمهور با یک کارآفرین در حاشیه سفر استانی به گیلان در شبکه‌های اجتماعی منتشر شد؛ که وی در حین گوش دادن به بیان دغدغه‌ها و مشکلات یک تولیدکننده می‌گوید: "ناهار دادن به شما؟" آن کارآفرین را نمی دانم که بلاخره آن روز ناهار خورده بود یا نه اما بسیاری از مردم، بعد از صحبت هایی که در مورد یارانه ای شدن نان - که قوت غالب آنها است - می شود، اکنون نگران تر از همیشه هستند.

نگرانی در مورد وضعیت نان مانند گران تر شدن سوخت و یا هر نیاز ضروری دیگر نیست.

به قول عطار نیشابوری "نان اسم اعظم خدا است." عطار نیشابوری (در مصیبت‌نامه) خود می نویسد: اسم اعظم خدا «نان» است. پرسیدند چگونه؟ گفت: کدام اسم خدا را می‌شناسید که بدین سرعت درهای مسجد را باز کند و صدای مؤذن را در شهر بپراکند و مردم را به مسجد و محراب بیاورد؟ نبودید و ندیدید آن سال قحطی را در نیشابور، که مسجدها لانه عنکبوتان شده بود؟

نگرانی از گرانی ها در این روزها، صدای بسیاری از نمایندگان هم سو با دولت هم بلند کرده است. یک عضو کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی مجلس گفته است: "آقای رئیس جمهور به فریاد مردم برسید، خرید گوشت و میوه آرزو شده است. حداقل قیمت نان خشک و تخم مرغ را کنترل کنید. تیم تنظیم بازار دولت که در صدر آن وزارت صمت قرار دارد، توان کنترل بازار را ندارد."

یک نماینده مردم تهران هم در انتقاد از گرانی ها گفته بود: "گرانی ها کمر مردم را شکسته است؛ دولت قول کالابرگ داده بود."

از طرفی دیگر امام جمعه موقت تهران نیز به مسئله گرانی قیمت‌ها و افزایش سرسام آور و افسارگسیخته آنها اشاره و گفته است: "گرانی ها درد جانکاه رهبری است. مقام معظم رهبری در پیام سال نو با یک تلخی از گرانی‌ها یاد کردند. رئیس جمهور هم همین درد جانکاه را دارند. مسئولان همراه رئیس جمهور هم دردمند هستند و برای علاج این درد تلاش می‌کنند. «مسئولان باید تدابیر موثرتری برای مقابله با مشکلات مردم بیابند تا مردم آرامش پیدا کنند. مردم نمی‌توانند فرداروزشان را پیش‌بینی کنند و این موضوع ناآرامی ایجاد می‌کند." خطیب نماز عید فطر تهران هم با اشاره به گرانی ها گفته بود: "مردم از گرانی افسار گسیخته در رنج و سختی هستند و این وضعیت در شان دولت انقلابی نیست. کنترل شبکه‌هایی که افسار گسیخته عامل ناامیدی هستند و با آبروی مردم بازی می‌کنند، جزو مطالبات ما از مسئولان است. امروز نیاز جامعه ما به معنویت و ارتباط با خدا کمتر از مسئله معیشت نیست."

حذف یارانه های نان برای ملتی که به شدت محتاج نان شب هستند، تصمیم سخت و پرخطری بوده است که دولت انقلابی به آن تن داده است. کاش ملت این قدر در فقر نبودند تا این تصمیم، بهتر برای عموم هضم ودرک می شد.

جمعیتی هستند که به قیمت از دست دادن جان شان، بی محابا سرقت می کنند تا از فقر فرار کنند. چگونه می توان این جمعیت را محتاج نان شب نگه داشت.

جمعیتی که منهول و سیم برق می دزدند. در یک مورد مدیر اداره برق شهرستان بویراحمد به تازگی گفته بود: "بیش از 40 مورد سرقت از شبکه برق شهر یاسوج طی 24 ساعت انجام شد و از ابتدای سال جاری تاکنون حدود 90 مورد سرقت از شبکه برق شهر یاسوج انجام شده است و در سال گذشته 496 مورد سرقت از شبکه برق شهرستان بویراحمد داشته ایم».

جناب رئیس جمهور؛ بسیاری از مردم دیگر مدت هاست قدرت خرید گوشت را ندارند؛ نان را با آبگوشت نمی خوردند بلکه نان را با هر چیز ارزان تری میل می کنند. مثلا نان را با ماست می خورند. اما اگر نانشان هم سهمیه بندی شود، چگونه روزگار را سپری کنند.

کمر این ملت شکسته می شود و به قول آیت الله جوادی آملی: "ملتی که ستون فقراتش شکسته، قدرت قیام ندارد چه رسد به مقاومت چه برسد به اقتصاد مقاومتی. آیه سوره «نساء» این است که مال عامل قیام است، ملتی که عامل قیام ندارد، یک ملت ویلچری است."

گرانی به سایر کشورها هم سرایت کرده است و ما نگران تر از همیشه هستیم. گویی چنانچه گرانی 10 درصد به دیگر ملت ها برسد ما باید 100 درصد آن را تحمل کنیم.

سازمان خواربار و کشاورزی ملل متحد "فائو" در تازه‌ترین گزارش خود می‌گوید: "193 میلیون نفر از 53 کشور در سال 2021 با «قحطی شدید مواد غذایی» روبرو بودند که نسبت به سال 2020 بیش از یک چهارم رشد داشته است." این گزارش می‌افزاید "570 هزار نفر در کشورهای اتیوپی، یمن، سودان جنوبی و ماداگاسکار طی سال گذشته با وضعیت «فاجعه‌بار» امنیت غذایی مواجه بوده‌اند."

قرار نبود کشور ثروتمند ایران پس از گذشت 42 سال از عمر انقلابش در کنار کشورهای تهیدست جهان، نگران یارانه ای شدن نان و یا تورم شدید در قیمت نیازهای معیشتی خود باشد. قرار مان بود جامعه ای داشته باشیم که قله های توسعه را چنان طی کند که الگوی بسیاری از کشورها باشد و نه اینکه در غم نان، آرامش نداشته باشد.

غمِ نانِ ارزان و تورم شدید، سال هاست که همراه ما است و گرنه به قول شاعر بزرگ ملی، شاملو:  نغمه ها داشتیم اگر غم نان نبود.

از دست‌های گرم تو کودکان توأمان آغوش خویش سخن‌ها می‌توانم گفت غم نان اگر بگذارد. نغمه در نغمه درافکنده ای مسیح مادر، ای خورشید از مهربانی بی‌دریغ جان‌ات با چنگ تمامی‌ناپذیر تو سرودها می‌توانم کرد غم نان اگر بگذارد.