فعالیت نیمه جان پایانه مرزی یزدان / وعده‌ها برای راه‌اندازی کامل بازارچه محقق نشد

به گزارش شبکه اطلاع رسانی راه دانا؛ به نقل از خاورستان، خراسان جنوبی با داشتن 313 کیلومتر مرز مشترک با افغانستان، از طریق 4 شهرستان با این کشور همسایه است و طولانی ترین مرز مشترک را با این کشور دارد. این موقعیت جغرافیایی و ایجاد 4 بازارچه مرزی در 4 شهرستان، موقعیت این استان را حائز اهمیت قرار داده است، بخصوص با توجه به اینکه افغانستان 90 درصد مایحتاج خود را از طریق واردات تامین می کند. اما متاسفانه با تعطیلی سه بازارچه مرزی استان از سال 1393، مسیر تحولات اقتصادی استان با مشکل مواجه شد.

بازارچه مرزی یزدان نیز؛ یکی از بازارچه‌های مرزی خراسان جنوبی است که در سال 1372 در شهرستان زیرکوه تاسیس شد و نقش مهمی در تامین اشتغال و معیشت مرزنشینان داشت و در سال 1384 به عنوان پایانه نمونه صادرات و واردات کشور بوده است. اما از سال 1393 بود که مبادلات تجاری در این مرز، بصورت یکطرفه از سوی دولت افغانستان به حالت تعلیق درآمد.

این در حالی بود که بازارچه یزدان با توجه به موقعیت خود و فاصله نزدیک با روستای 5 هزار نفره کلاته نظر و دیگر مناطق ولایت هرات به عنوان دومین شهر پرجمعیت افغانستان، فرصت مناسبی برای صادرات اقلام مورد نیاز اهالی این منطقه بود و از این حیث دارای اهمیت بالایی است.

تاکید آیت الله رئیسی بر بازگشایی بازارچه های مرزی

از زمان تعطیلی این بازارچه؛ بارها برای بازگشایی آن مطالباتی صورت گرفت و البته مسئولان هم برای بازگشایی آن وعده های متعددی دادند، اما هیچ کدام از این وعده ها محقق نشد. یکی از مطالبات جدی درخصوص بازگشایی این بازارچه مربوط به مهرماه سال 1399 در سفر آیت الله رییسی؛ رییس وقت قوه قضاییه به خراسان جنوبی و همچنین بازدید از بازارچه مرزی یزدان بود که بعد از همان سفر نیز پیگیری‌ها بصورت ویژه تر انجام شد.

در 11 شهریور سال 1400 هم مسوولان استانی از فراهم بودن زیرساخت‌های لازم برای بازگشایی و آغاز مبادلات مرزی در بازارچه یزدان شهرستان زیرکوه خبر دادند. بعد از آن هم آیت الله رییسی در 19 شهریورماه 1400 این بار به عنوان رئیس جمهور به خراسان جنوبی آمد و در بدو ورود به فرودگاه بیرجند گفت: مرز تهدید نیست بلکه فرصت است و یکی از فرصت‌های مرز، بهره‌برداری اقتصادی و مبادلات مرزی ساکنان در جمهوری اسلامی ایران با کشور همسایه است.

رئیس جمهور گفت: در استان‌های دیگر هم گفتیم که فعال شدن بازارچه‌های مرزی می‌تواند به گسترش صادرات و توسعه آن بینجامد که امر مبارکی است همچنین وضع اقتصادی مرزنشینان را سامان می‌دهد و هم می‌تواند به امنیت مرزها کمک کند.

وی تصریح کرد: فعال شدن بازارچه‌های مرزی کار بسیار مهمی است که در سفر قبلی به خراسان جنوبی هم تاکید کردیم موضوع بازارچه‌ها را باید دنبال کنند و مسوولان بعضی اقدامات را انجام دادند که در این سفر هم مورد تاکید قرار می‌گیرد.

خرده فروشی در یزدان از شهریور 1400

بعد از سفر رئیس جمهور و در21 شهریورماه سال 1400 هم این بازارچه پس از هفت سال تعطیلی به‌صورت خرده‌فروشی فعال شد و سه روز بعد از سفر رئیس جمهور به خراسان جنوبی اولین کامیون حمل بار وارد بازارچه مرزی یزدان شد و فعالیت‌های تجاری در قالب خرده‌فروشی در این منطقه مرزی رونق دوباره گرفت.

اما در همین زمان هم تاکید شد که به‌زودی تجارت رسمی در این پایانه مرزی آغاز خواهد شد. ایمان دروگر رئیس گمرک یزدان هم اعلام کرد که اکنون فعالیت محلی که باید توسط تجار در این بازارچه انجام شود، صورت گرفته و برای آغاز فعالیت پایانه مرزی یزدان به‌صورت رسمی نیازمند پیگیری مسوولان وزارت امور خارجه و سفیر ایران در کابل برای رایزنی با مسوولان مالی این کشور هستیم تا هرچه زودتر گمرگ افغانستان در کمرگ یزدان مستقر شود.

در پی تاکید و دستور رئیس جمهور در سفر نوزدهم شهریور ماه به خراسان جنوبی مبنی بر توسعه فعالیت‌ها در بازارچه‌های مرزی، در 22 مهر ماه 1400 هم نشست مسوولان استان با شماری از تجار، فعالان اقتصادی و سرمایه‌گذاران کشور افغانستان برگزار شد و برخی از تجار و فعالان اقتصادی کشور افغانستان خواستار پیگیری و رفع برخی مشکلات از قبیل آسفالت جاده‌های دسترسی به مرزهای استان، توسعه واردات سیمان قاینات، توسعه واردات محصولات کشاورزی و باغی، تامین انرژی و سوخت، توسعه ارتباطات، ایجاد اتاق مشترک ایران و افغانستان در خراسان جنوبی، راه‌اندازی دفتر رسیدگی به مشکلات قضایی تجار، تامین نیازهای معیشتی و مواد اولیه ساکنان مناطق مرزی افغانستان و پیگیری برای رفع مشکلات تجار سایر نقاط کشور برای توسعه مراودات از مرزهای خراسان جنوبی شدند.

تاکید وزیر کشور برای بازگشایی بازارچه ها از طریق دیپلماسی

احمد وحیدی وزیر کشور هم هشتم آذر ماه در سفر خود به استان برای معرفی استاندار جدید خراسان جنوبی، در بدو ورود به فرودگاه بیرجند؛ فعال شدن ظرفیت‌های استان از جمله مرز را جزو برنامه‌های دولت سیزدهم اعلام کرد و گفت: بازارچه‌های مرزی برای توسعه اقتصاد استان‌های مرزی حائز اهمیت است لذا نگاه دولت بر فعال‌سازی هرچه بیشتر آنهاست.

وی افزود: بازگشایی برخی موارد که قبلا تعطیل بوده از طریق دیپلماسی فعال با کشورهای همسایه باید انجام شود.

جواد قناعت استاندار خراسان جنوبی هم در مراسم معارفه خود یکی از دغدغه‌های مردم این استان را بازگشایی بازارچه‌های مرزی عنوان کرد و گفت: یکی از دغدغه‌ها و پیگیری‌های بنده بازگشایی بازارچه‌های مرزی استان خواهد بود و موضوع پایدارسازی بازارچه ماهیرود و احیا و توسعه مرز یزدان را پیگیری خواهیم کرد.

وعده بی عمل نماینده ویژه رئیس جمهور در امور افغانستان 

حسن کاظمی قمی، نماینده ویژه رئیس جمهور در امور افغانستان هم در آذر ماه 1400 در حاشیه بازدید از بازارچه مرزی یزدان گفت: گمرک رسمی پایانه مرزی یزدان در شهرستان زیرکوه در دو یا سه ماه آینده راه‌اندازی می‌شود.

وی افزود: پایانه مرزی یزدان حدود سه ماه است که بازگشایی شده و فعال شدن هرچه بیشتر آن به منظور رونق تجاری و تامین نیازمندی‌های جمعیت افغانستان باید در دستور کار قرار گیرد.

نماینده ویژه رئیس جمهور در امور افغانستان بیان کرد: با توجه به جامعه هدفی که در کشور افغانستان وجود دارد فعال شدن هرچه بیشتر این پایانه مرزی توجیه اقتصادی مطلوبی هم دارد از همین رو لازم است هرچه زودتر طرح‌های توسعه‌ای در یزدان آغاز و اجرایی شود.

در حالی که در شهریورماه سال گذشته و بازگشایی بازارچه یزدان در حد خرده فروشی، تاکید شد که خرده فروشی در این بازارچه موقتی است و بزودی شاهد بازگشایی کامل این بازارچه خواهیم بود و البته از پارسال تاکنون هم بارها بر این موضوع تاکید شده است، اما متاسفانه هنوز هم فعالیت این بازارچه در حد همان خرده فروشی است و البته گاهی از کمتر شدن فعالیت های اقتصادی در این بازارچه هم سخن به میان می آید.

فعالیت یزدان کمتر شد

نجفی یکی از تجار خراسان جنوبی در گفتگو با خبرنگار خاورستان، اظهار کرد: هم اکنون بازارچه یزدان بصورت خرده فروشی در روزهای خاصی از هفته فعال است ولی امارت اسلامی برای تجارت عمده در این بازارچه مثل ماهیرود، همکاری نکرده است.

وی افزود: اکنون خرده فروشی در این بازارچه از قبلا کمتر هم شده است.

مرزنشینان را برای کارگری هم به بازارچه راه نمی دهند

محمد غضنفری یکی از مرزنشینان شهرستان زیرکوه نیز در گفتگو با خاورستان، با اشاره به اینکه هم اکنون فعالیت بازارچه یزدان در حد سوپرمارکت و نانوایی است و کالای خاصی رد و بدل نمی شود، گفت: از نظر ما که اصلا بازارچه ای وجود ندارد، چرا که اگر باز هم باشد، منفعت آن به جیب افراد دیگری می رود و سود آنچنانی برای مردم مرزنشین ندارد، چرا که مرزنشینان را حتی برای کارگری هم به بازارچه راه نمی دهند.

وی افزود: از روستای چشمه بید به عنوان یک روستای مرزی، یک نفر هم حتی برای کارگری در بازارچه یزدان حضور ندارد، چه برسد به غرفه داری، در حالی که باید غرفه ها به روستاهای مرزی واگذار و بر اساس جمعیت روستاها قرعه کشی شود.

وی ادامه داد: یادم می آید در سال 1368 با کولبری با یک الاغ، شبی 70 هزار تومان هم کار می شد که ارزش آن بیشتر از 7 میلیون تومان الان است.

خروج کالا از یزدان بصورت جزئی و کیلویی

عرب یکی از غرفه داران بازارچه یزدان در گفتگو با خبرنگار خاورستان، اظهارکرد: طی یکسال اخیر فعالیت بازارچه یزدان تغییری نکرده و البته کمتر هم شده است.

وی با اشاره به اینکه این بازارچه دارای 40 غرفه است که 6 غرفه آن فعال است، افزود: البته فعالیت این غرفه ها هم به صورت دستفروشی و در حد فروش سوپرمارکتی کالاها است.

او بیان کرد: نانوایی بازارچه هم فعال است و فعلا مردم افغان خرید نان و مایحتاج روزمره شان را که جزئ کالاهای ممنوع نباشد را انجام می دهند.

این غرفه دار با اشاره به اینکه وضعیت این بازارچه؛ نه بازگشایی رسمی و نه تعطیل رسمی نیست، تصریح کرد: اما فعالیت های تجاری بازارچه از پارسال کمتر شده چرا که قبلا خروج باز از بازارچه در حد 2-3 تن امکان پذیر بود، اما اکنون اینطور نیست و هر نفری اجازه خروج دو سه کیلو بار به علاوه تعداد سهمیه نان را دارد.

عرب ادامه داد: هم اکنون واردات تخم هندوانه و شاهدانه در این بازارچه انجام می شود، اما صادراتی صورت نمی گیرد و خروج کالا در حد چند کیلو است.

وی بیان کرد: فعالیت محدود بازارچه از طرف افغان و دولت طالبان است که امیدواریم این محدودیت ها برداشته شود چرا که فعالیت در بازارچه به این نحو، صرفه اقتصادی چندانی ندارد.

فعالیت بازارچه یزدان همچنان در حد خرده فروشی است

غیرتی فرماندار زیرکوه نیز در گفتگو با خبرنگار خاورستان، با اشاره به اینکه بازارچه یزدان از سال 1393 تعطیل شد و سال گذشته هم در حد خرده فروشی بازگشایی شد، گفت: هم اکنون نیز کمتر از 10 غرفه در این بازارچه فعال است، اما فعالیت بازارچه نسبت به پارسال کمتر یا تعطیل نشده است.

وی با اشاره به اینکه هم اکنون هم در بازارچه مامور داریم و روزی بیش از 120 نفر برای خرید نان و سایر اقلام به بازارچه مراجعه می کنند، افزود: فعالیت بازارچه یزدان همچنان در حد خرده فروشی است، اما گاها وارداتی انجام می شود که اخیرا هم 20 تن واردات شاهدانه و قبلا هم واردات تخم هندوانه انجام شده است.

فرماندار زیرکوه با اشاره به اینکه خرده فروشی در بازارچه یزدان ادامه دارد و این بازارچه تعطیل نیست، گفت: هم اکنون زیرساخت های بازارچه همه آماده است و برای صادرات و واردات انبوه آمادگی کامل داریم، اما طالبان بی اعتماد است.

غیرتی با اشاره به اینکه مردم افغان مکرر وارد بازارچه یزدان می شوند و خریدهای خود را انجام می دهند، ادامه داد: در واقع هر وقت که بازدیدی از بازارچه داشته ایم، شاهد حضور افغانستانی ها بودیم که درخواست آنها هم داشتن مراودات بیشتر است تا بتوانند مشکلاتشان را از طریق بازارچه راحت تر حل کنند.

وی با بیان اینکه برای بازگشایی بازارچه؛ ما منتظر طرف افغان هستیم و هر زمانی که اعلام کنند ما آمادگی داریم، گفت: تاکنون هم یک سری اقداماتی از طریق وزارت امور خارجه انجام شده و باید جلسات دیگری نیز گذاشته شود.

خبرهای خوش برای یزدان تا پایان سال

فرماندار زیرکوه تاکید کرد: امیدواریم که با تحرکاتی که انجام شده، در آینده نزدیک و شاید تا پایان سال؛ خبرهای خوشی در بازارچه یزدان داشته باشیم و وضعیت بازارچه از شرایط موجود بهتر شود.

وی افزود: همین که هفته قبل وارداتی در این بازارچه انجام شد، روزنه امیدی برای این است که دولت طالبان با تجارت در این بازارچه موافقت کند.

غیرتی اظهارکرد: پایانه مرزی یزدان؛ شاید تنها پایانه مرزی است که در نزدیک ترین نقطه جمعیتی در سمت افغانستان قرار دارد، چرا که در فاصله 500 متر از بازارچه؛ روستای کلاته نظر با جمعیت بیش از 5 هزار نفر وجود دارد که همین موضوع هم تفاوت و امتیاز این پایانه مرزی بر سایر پایانه ها است.

او بیان کرد: بازارچه یزان یکی از بازارچه های قدیمی استان است که دارای زیرساخت های وسیع از نظر کمی و کیفی است و آمادگی تجارت در مقیاس وسیع را دارد، همانطور که قبلا هم تجارت هایی در این سطح را انجام داده است.

فرماندار زیرکوه در خصوص تخریب زیرساخت های بازارچه هم عنوان کرد: زیرساخت های این بازارچه در حال تخریب نیست، اما برای راه اندازی کامل، نیاز به بازسازی دارد.

غیرتی تصریح کرد: قطعا راه اندازی مجدد بازارچه یزدان، نه تنها برای شهرستان و استان بلکه برای کشور هم می تواند مفید واقع شود، چرا که فعالیت آن، ارزآوری دارد و اقتصاد فعال می شود. همچنین افرادی هم که قبلا در این بازارچه غرفه داشتند و پس از تعطیلی بیکار شدند، دوباره شاغل می شوند و تحول بزرگی در حوزه اقتصادی استان بخصوص شهرستان مرزی زیرکوه ایجاد خواهد شد.

وی با اشاره به اینکه امیدواریم با ادامه رایزنی ها توسط وزارت امور خارجه، نگاه ویژه ای به شهرستان زیرکوه شود، افزود: چرا که منطقه مرزی زیرکوه دو پتانسیل بزرگ دارد که یکی پایانه مرزی یزدان و یکی هم عشایر و دامداری منطقه است که به دلیل خشکسالی، آسیب جدی به عشایر و دامداران شهرستان وارد شده است که اگر این بازارچه احیا شود، می تواند مشکلات عشایر را جبران و جمعیت مرزی را پایدارتر کند تا دیگر نگران تخلیه مرز نباشیم.

بر اساس این گزارش؛ خراسان جنوبی برای راه اندازی بازارچه یزدان آمادگی کامل دارد و باز هم این افغانستان است که به مانند 8 سال گذشته، تمایلی برای بازگشایی این بازارچه از خود نشان نداده و باعث شده تا همچنان ظرفیت ها و زیرساخت های ایجاد شده در این پایانه، بدون استفاده خاک بخورد. هم اکنون فعالی های اقتصادی در این بازارچه بسیار محدود و همانطور که گفته شد در د فروش جزئی و سوپرمارکتی است و تجار اجازه خروج بار به صورت عمده را ندارند.

با توجه به موقعیت و اهمیت این بازارچه، امید است که با افزایش پیگیری و روابط دیپلماسی، بازارچه نیمه جان یزدان؛ جانی دوباره گرفته و با رونق مبادلات تجاری، رهاورد اقتصاد، معیشت و امنیت را برای مرزنشینان و تمام مردم ایران به ارمغان بیاورد.

انتهای پیام /