قانون جمعیت در شرایط بحرانی فعلی راه گشاست
به گزارش گروه سلامت خبرگزاری فارس، مسئول دبیرخانه کمیته فرهنگی قرارگاه جمعیت وزارت بهداشت معتقد است: نظام فرهنگی و هنجارهای اجتماعی مهمترین عامل موثر بر رفتارهای جمعیتی خانواده ها است؛ فرزندآوری به‌عنوان یک کنش اجتماعی علاوه بر بعد رفتاری، دارای بعد نگرشی و معنایی است.
مجید احمدی، مدیرکل فرهنگی وزارت بهداشت ومسئول دبیرخانه کمیته فرهنگی قرارگاه جمعیت این وزارتخانه معتقد است: بُعد نگرشی و فرهنگ سازی از چنان اهمیتی برخوردار است که مقام معظم رهبری در پیام به فعالان حوزه جمعیت، علاوه بر انکه کنشگری در راستای عبور از بحران جمعیت را یک فریضه دانسته اند، به نقش مراکز فرهنگ‌ساز در این زمینه تأکید می‌کنند و به فرهنگ‌سازی در نظام بهداشتی نیز اشاره ویژه دارند و بعد از آن عوامل اقتصادی نقش موثر دارند.
مطالعه عملکرد دیگر کشورهای موفق در عرصه جمعیتی نیز به ما ثابت می‌کند که باید راهبردهای اقتصادی و فرهنگی با پیش تازی عرصه فرهنگی پیگیری شود.
آقای دکتر احمدی، نقش رسانه ها را در عرصه فرهنگ سازی چگونه ارزیابی می‌کنید؟
قانون جوانی جمعیت، نسبت به سایر قوانین موضوعه، دارای جامعیتی قابل قبول و برای گذار کشور از بحران فعلی راهگشا است، در آن به شکل مصداقی و زمان مند بر مشوق های مالی و وظایف دستگاه‌ها تصریح شده، لذا جا دارد رسانه‌ها هر دو عرصه مطالبه مالی و نیز مقوله اصلاح نگرش اجتماعی بر فرزندآوری را دنبال کنند.
جناب عالی وزن مشوق‌های اقتصادی را در برابر وزن کار فرهنگی چقدر می‌دانید؟
موضوع جمعیت مثل دیگر حوزه های اجتماعی دارای ابعاد مختلف است و یک مفهوم تک بعدی یا دو بعدی نیست، افکار عمومی باید در همه حوزه های اقتصادی، اجتماعی، فرهنگی، سیاسی و امنیتی اقناع شوند، اما در خصوص وزن تسهیلات مالی، نگاه های متفاوتی وجود دارد حتی برخی محققین معتقدند خروج از تعادل در این زمینه اثر معکوس در رفتار فرزند آوری اقشاری از جامعه دارد. به دلایل مختلف از جمله تغییر مفاهیم هنجاری و سبک زندگی در دو دهه اخیر پیش ذهنیتی اولیه ایجاد شده که فرزند آوری را صرفا با اقتصاد خانواده گره می‌زند و این انگاره هم از سوی قاطبه جامعه و هم از سوی برخی مسئولان همچنان وجود دارد اما این مشوق ها و تسهیلات بیشتر به طبقات پایین جامعه کمک می کند. در حال حاضر علی رغم آنکه در سال 1400 پایین ترین نرخ تولد را تجربه کردیم از میان 10 دهک جامعه، سه دهک بالا که به لحاظ اقتصادی مرفه قلمداد می‌شوند دارای کمترین تعداد تولد و 4 دهک پایین جامعه بیشترین موالید را داشته اند، تغییر مفهوم لذت، آسایش، تغییر جایگاه فرزند در لایه های زندگی، تعیین سطح انتظار برای آینده فرزند جز عوامل موثر در تصمیم خانواده نسبت به موضوع فرزند آوری است. اما به طور آماری پژوهش های جهانی نشان می دهد، ارائه تسهیلات تنها تا 22 درصد در تصمیم خانواده ها به فرزند آوری اثر دارد و 78 درصد دیگر متاثر از عوامل فرهنگی و نگرشی است.
آیا مسئولان و مدیران دستگاه ها به وظیفه خود در این زمینه عمل کرده اند؟
قطعا خیر، الان بیش از هشت سال از ابلاغ سیاست های کلی جمعیت می‌گذرد و ما کمتر از 6 سال تا بسته شدن پنجره فرصت زمان داریم، قانون جمعیت چه زمانی در مجلس مصوب شد؟ سال 1400 ، اما هنوز بسیاری از مواد این قانون اجرایی نشده و در مرحله تهیه و ابلاغ آیین نامه و دستورالعمل ها است.
بسیاری از مسئولان به وظیفه خود در قبال این قانون وافق نیستند لذا تا مرحله نهادینه کردن گفتمان مسئله فاصله داریم و در خصوص ارائه تسهیلات به خانواده ها در ابتدای راه هستیم اما این را مطمئنیم که با همه محدودیت های مالی اراده جدی دولتمردان و نمایندگان مجلس بر تحقق این سیاست جزم است، اراده ای که هفت سال فرصت سوزی شد و هنوز مقاومتهای پنهان و کارشکنی های پراکنده که تفسیر خوش بینانه اش، عدم اعتقاد به این امر است، در مسیر کار لمس می‌شود.
در پایان به اجمال اشاره ای هم به رویکرد و برنامه های کمیته فرهنگی قرارگاه جمعیت داشته باشید.
در این خصوص رویکرد اصلی ما در برنامه ریزی ها، تأکید برگفتمان سازی مسائل جمعیت به ویژه آن بخشی است که مستقیما مرتبط با کارکردها و وظایف وزارت بهداشت است، بدین معنا که از روش های گوناگون جهت توسعه گفتمان جمعیت در بین دانشجویان، اساتید و کادر درمان که بخشی از آنها مستقیما در خصوص بهداشت باروری، آموزش‌های آن، ناباروری، سقط، زایمان و... با بدنه جامعه در ارتباط اند بهره می بریم. اما در خصوص برنامه های کوتاه مدت می‌توان به برخی از این اقدامات شامل برگزاری مسابقات و جشنواره های فرهنگی هنری، برگزاری کرسی‌های آزاد اندیشی در دانشگاه های علوم پزشکی به منظور رفع گره های ذهنی، تربیت مربیان و کنشگران جمعیت در نظام سلامت، تولید محتوای چند رسانه ای در زمینه ازدواج، فرزندآوری، مادری، سقط جنین و تحکیم خانواده و الگو سازی از دانشجویان، کارکنان و اساتیدی با داشتن چند فرزند، دارای موفقیت های چشمگیر صنفی و علمی بوده‌اند، نام برد.
انتهای پیام /