قانون هوای پاک، قانونی که به درستی اجرا نشد
به گزارش خبرگزاری اقتصادایران، هفته هوای پاک که می‌رسد همه به یاد قانون هوای پاک و اجرا نشدن کامل این قانون می‌افتند. این موضوع که اگر این قانون به طور درست اجرا شده بود شاید میزان روزهای آلوده ما کمتر می‌شد و اینقدر در فصول سرد سال مشکل آلودگی هوا وجود نداشت.
قانون هوای پاک از سال 96 جایگزین قانون «نحوه جلوگیری از آلودگی هوا» شد. این قانون در 34 ماده و 39 تبصره تصویب شده است. در قانون هوای پاک حدود 176 «تکلیف - دستگاه» احصا شده است. این قانون بر اساس 34 ماده خود 21 دستگاه اجرایی ازجمله وزارت کشور، وزارت نفت، وزارت نیرو، نیروی انتظامی، شهرداری، صدا و سیما و.. را مکلف کرده است که هر یک به تناسب وظایف خود، اقداماتی را برای کنترل آلودگی هوا در کشور اجرایی کنند.
قانونی که به درستی اجرا نمی‌شود
داریوش گلعلیزاده رئیس مرکز ملی هوا و تغییر اقلیم سازمان حفاظت محیط زیست درباره چگونگی اجرای این قانون گفت: در این قانون تکالیف اصلی و اثر بخش در آلودگی هوا متوجه چند دستگاه است که باید آنها به وظایف خود عمل کنند. بحث توسعه ناوگان حمل و نقل عمومی، توسعه انرژی‌های تجدید پذیر، از رده خارج کردن خودروهای فرسوده و ارتقا کیفیت سوخت است. در این چهار موضوع اصلی که در آلودگی هوا موثر است ما پیشرفت زیادی را در این تکالیف مشاهده نکرده‌ایم.
وی ادامه داد: با توجه به ورودی که دولت و نهاد‌های نظارتی داشته‌اند، برنامه‌های خوبی در این زمینه نوشته شده است، مثلاً برای توسعه ناوگان حمل و نقل عمومی وزارت کشور و شهرداری‌ها اقداماتی اتجام شده است. درحوزه از رده خارج کردن خودروهای فرسوده آیین‌نامه اجرایی ماده 10 قانون ساماندهی صنعت خودرو با آیین‌نامه اجرایی ماده 8 قانون هوای پاک ادغام شده است و در دولت هم به تصویب رسیده است. این ادغام باعث می‌شود که اتفاق خوبی در حوزه از رده خارج کردن خودروهای فرسوده به خصوص با اولویت حمل و نقل عمومی بیفتد.
گلعلیزاده ادامه داد: در بحث نیروگاههای تجدید پذیر وزارت نیرو طرح احداث نیروگاههای تجدید پذیرتا 10 هزار مگاوات را ارائه کرده است، اگر ما وابستگی خود را به سوخت‌های فسیلی کاهش بدهیم می‌توانیم شاهد کاهش آلودگی این نوع از سوخت‌ها باشیم.
نیاز به اتوبوس در حمل و نقل عمومی
وی درباره زمان نوسازی ناوگان خودرویی گفت: این یک فرایند مستمر است که درحال انجام است و ما تکالیف انجام نشده از گذشته را داریم به طوریکه در حوزه حمل و نقل عمومی تهران بین 8 تا 9 هزار اتوبوس نیاز دارد تا به حدی برسد که نیازهای سفرهای درون شهری را تامین کند و استفاده ازخودروهای شخصی به حداقل برسد. وقتی استفاده از خودروهای شخصی به حداقل برسد انتشار آلودگی کمتر شده و شاهد ترافیک روانتری خواهیم بود، اما همه اینها تکالیف مستمری است که باید درکنار هم شکل بگیرد، یعنی در کنار نوسازی خودروها شاهد ارتقا کیفیت آنها هم باشیم.
باید خودرو با کیفیت داشته باشیم
گلعلیزاده گفت: خودروهایی هم که عمر 5 تا 6 ساله دارند اگر تجهیزات مرتبط با آلایندگی آنها به موقع عوض نشود مثل کاتالیست خودرو یا فیلتر جاذب دوده در خودروهای دیزلی، کارایی خود را از دست خواهند داد و این خودرو دیگر استاندارد نیست. وزارت نفت برنامه‌ای دارد که کیفیت سوخت را ارتقا بدهد که این باید با ارتقا کیفیت خودروها همراه باشد و سوخت خوب در خودرو خوب مصرف بشود.
رئیس مرکز ملی هوا و تغییر اقلیم سازمان حفاظت محیط زیست ادامه داد: موضوعی که بسیار مهم است ودر قانون اصلاح الگوی مصرف درج شده و انجام نشده بهینه‌سازی مصرف سوخت و انرژی است. در حال حاضر در مصرف انرژی کشور دچار بحران است به دلیل اینکه بیش از حد مصرف انرژی داریم و رتبه یک دنیا را در شدت مصرف انرژی داریم. شدت مصرف انرژی یعنی انرژی که برای تولید یک کالا، خدمات و محصول صرف می‌شود. این باعث می‌شود که درتابستان مشکل ناترازی در برق و در زمستان مشکل ناترازی در گاز داشته باشیم.
میانگین بالا مصرف بنزین در کشور
گلعلیزاده افزود: میانگین مصرف بنزین در کشور برای یک روز 116 میلیون لیتر است، سرانه مصرف سوخت بنزین در کشور 1/3 لیتر در شبانه‌روز است که بسیار نگران کننده است و از مصرف جهانی بالاتر است. در قانون توسعه حمل و نقل عمومی و مدیریت سوخت مصوب سال 1386 هدف‌گذاری شده بود که سرانه مصرف بنزین 1/1 بود که باید به 7/. در سال 90 می‌رسید اما نه تنها کم نشده است که امسال به 1/3 لیتر رسده است این به خاطر این است که بیشتر در راستای تامین تقاضا بوده‌ایم و مدیریت مصرف را به عنوان یک اولویت اصلی و راهبردی قرار نداده‌ایم
وی گفت: قانون هوای پاک ایراداتی هم دارد و بسیاری از منابع قانون هوای پاک به درستی تعریف نشده است که چگونه انجام شود البته همه مشکلات از جنس اعتباری نیست بلکه یک سری از مشکلات از جنس سیاستگذاری و مدیریتی است که می‌شوذ با سیاستگذاری درست و استفاده از ظرفیت بخش خصوصی بسیاری از تکالیف را انجام داد بدون اینکه دولت بخواهد هزینه‌ای بکند. دولت تنها به عنوان تسهیلگر باشد.
رئیس مرکز ملی هوا و تغییر اقلیم سازمان حفاظت محیط زیست افزود: مثلاً در حوزه حمل و نقل عمومی بخش خصوصی را دخالت بدهیم با یک برنامه‌ریزی درست این بخش ورود پیدا کند. یا در حوزه توسعه انرژی‌های تجدیدپذیر هم بخش خصوصی می‌تواند ورود پیدا کند. باید در بخش خصوصی رغبت و انگیزه هم ایجاد شود، مثلاً برق تولیدی از سوخت‌های فسیلی ارزان است و کمتر بخش خصوصی رغبت می‌کند که در حوزه انرژی‌های تجدیدپذیر سرمایه‌گذاری اولیه که نیاز به مبالغ بالایی دارد انجام دهد. با قدم‌های کوچک می‌توان کارهای بزرگی را انجام داد. در کنار بایدها به نبایدها هم توجه کنیم طرح‌ها اقدامات و پروژه‌هایی که در تضاد با سیاست‌های آلودگی هوا است و منجر به افزایش بارگذاری و تجدید آلودگی می‌شود را انجام ندهیم.
