"قلیف چال"؛ غذای لذیذ و سنتی جاجرم / غذایی که نامش را از طرز تهیه‌اش گرفته‌اند
قلیف چال یکی از غذاهای سنتی و خوشمزه جاجرم است که طرفداران بسیار زیادی دارد، این غذای خوشمزه، سابقه طولانی در فرهنگ جاجرم دارد و می توان گفت به نوعی یکی از غذاهای گله داران این منطقه بوده است.
به گزارش شبکه اطلاع رسانی راه دانا؛ به نقل از عصراترک، شهرستان جاجرم دارای قدمت تاریخی بسیاربالایست که در متون مختلف تاریخی اسمی از این شهر آورده شده است. این شهر کهن دارای ابنیه تاریخی بسیار زیادی است که در گزارش های گذشته به آن پرداخته شده است.
اما جاجرم دارای غذاهای سنتی بسیار لذیذی هم هست که در این گزارش می خواهیم به یکی از این ها اشاره کنیم.
قلیف چال یکی از غذاهای بسیار قدیمی و خوشمزه جاجرم است که طرفداران بسیار زیادی دارد و همچنان شهروندان جاجرمی در مناسبت های مختلف یا صور دادن از آن استفاده می کنند.
برای تهیه این گزارش به سراغ یکی از قدیمی های جاجرم رفتیم تا اطلاعات بیشتری را کسب کنیم.
رمضان قانع یکی از قدیمی های جاجرم که سابقه طولانی در طبخ غذای سنتی جاجرم یعنی قلیف چال دارد در گفتگو با خبرنگار اخبار جاجرم با بیان اینکه این غذا در ارتباط با نوع زندگی ایلاتی و گله داری جاجرم است گفت: بیشتر در گذشته جاجرم گله داران بزرگی داشت، به دلیل چهار فصل بودن این شهرستان، گله‌داران در چراگاه‌های اطراف شهر اتراق می‌کردند؛ سبک کار به اینصورت بوده که این افراد گله دار در زمان های طولانی به دنبال احشام پیاده روی می کردن و لذا نیازمند انرژی و همینطور وعده غذایی مناسب بودند.
وی افزود: بنابراین ساختار غذایی را ایجاد کردند که هم انرژی کافی به بدن طبیعت گردان می رساند و هم مدت طولانی غذا بدون مراقب در جایگاه زیر زمینی خود گرم بود. این غذای مغذی و مقوی و لذیذ درشب های طولانی که گله داران از چراگاهها بر می گشتند استفاده می شد.
قانع ابراز داشت: معیشت مردم قدیم جاجرم بر دو نوع استوار بوده است؛ زندگی یکجا نشینی و کشاورزی و زندگی ایلاتی و گله داری. که این نوع با صنعتی شدن و شهر نشینی امروزه کمرنگ شده و میراث آن نوع زندگی، لباس های چوخه از پشمی و دستباف همراه با قلیف چال است.
نوروزی یکی دیگر از شهروندان جاجرمی ضمن بیان فلسفه قلیف چال گفت: شاید شهروندان دیگر شهرها برایشان سوال شود که قلیف چال یعنی چه. قلیف چال لهجه جاجرمی است به معنی قابلمه ای (ترجیحا دیگ مسی) که با محتویاتش درون چاله‌ای همراه با زغال مخصوص گذاشته شود تا کم کم پخته شود.
وی افزود: متاسفانه این غدای سنتی جاجرمی هنوز به ثبت اداره میراث فرهنگی نرسیده است از تمام مسئولین شهرستانی و استانی درخواست می کنیم نسبت به ثبت این غذای لذیذ اقدام کنند.
نوروزی ابراز داشت: در شهرستان جاجرم از برگزاری جشنواره های غذاهای سنتی غفلت شده است امیدواریم در سال جدید با برنامه ریزی بتوان به سمت و سویی رفت که شاهد برگزاری چنین جشنواره هایی برای آشنایی بیشتر نسل جدید با پیشینه خود باشیم و غذاهای سنتی مکان ها تاریخی و صنایع دستی شهر خود را بشناسند.
محمد پور، رئیس اداره میراث فرهنگی شهرستان جاجرم در گفت‌وگو با خبرنگارپایگاه خبری جاجرم گفت: غذای سنتی از دیرباز در شهرستان جاجرم پخت می‌شده است و هم اکنون هم طرفداران خودش را در این خطه دارد.
وی افزود: اداره میراث فرهنگی برای ثبت این غذا در فهرست آثار ملی نیازمند مستند نگاری است که برای انجام این مهم نیازمند همکاری دیگر نهادهاست.
محمدپور اظهارکرد: برای ثبت این غذای سنتی باید از نحوه پخت با حضور نماینده اداره کل میراث فرهنگی استان خراسان شمالی فیلم برداری شده و مستندات تصویری و مکتوب تهیه شده و به وزارتخانه جهت ثبت ارسال شود.
وی گفت: برگزاری این رویداد نیازمند هزینه هایی است که جهت تامین آن لازم است شهرداری و شورای اسلامی شهر و همچنین فرمانداری و دیگر نهادها مانند کارخانه آلومینا همکاری موثر داشته باشند.
محمدپور افزود: اداره میراث فرهنگی آماده هرگونه همکاری با این ادارات جهت انجام این مطالبه مردمی است.
طرز تهیه قلیف چال جاجرمی کمی پیچیده است در ادامه روش پخت این غذای سنتی که در گفتگو با کربلایی رمضان قانع بیان شده است می خوانیم.
وسایل مورد نیاز
1_دیگ مسی
2_گوشت تازه بره یا بزغاله
3_دنبه و سیب زمینی و نمک
4_برنج لاشه ایرانی طارم
5_روغن دنبه و روغن زرد
6_زگه گوسفندی و یا گاوی خشک شده جهت پخت
طرز پخت به روش سنتی
اول آتش روشن شود. زگه (کود حیوانی) را اول بصورت گرد (کوره) چیده و آتش کرده و بعد دیگ مسی را روی کوره گرد شده می گذاریم سپس کمی روغن ریخته و گوشت را درون دیگ میریزیم تا تفت بخورد (ادویه مثل فلفل سیاه و پیاز رنده ریز براساس تمایل) و بعد برنج لاشه را برای هر نفر یک لیوان قبلا آماده گذاشته ایم می ریزیم زمان تفت برنج داخل روغن و گوشت خیلی کم است و دو برابر برنج که با هر پیمانه که ریختیم آب میریزیم.
مقدار نیاز نمک وسیب زمینی را با پوست درون دیگ میگذاریم و دیگ را برداشته و کنار می گذاریم و سریع کوره را پهن می کنیم و دیگ را درون چاله زیرش آتش زگه و روی دیگ هم زگه کامل آتش گرفته شده (تقریبا بصورت خاکستر آتش باید باشد نه اینکه نیمه سوز باشد.)
و بعد از گذشت یک الی یک و نیم ساعت بستگی به نوع مصرف که ته دیگ ببندد زمان تغییر می کند.
پس از برداشتن دیگ، محتویات آن بصورت دستی و با نان لواش و در یک دیس بزرگ میل می شود نوش جان.
انتهای پیام /
