لایل ناکارآمدی فوتبال پایه ایران امکانات و نداشتن اهداف حرفه‌ای

فرزانه متین فر: کیوان یزدان پناه مربی و کارشناس فوتبال به خبرآنلاین می گوید: پرورش بازیکن و رشد استعدادهای فوتبال در عرصه باشگاهی یکی از دغدغه‌های همیشگی فوتبال کشور بوده است. اهمیت فراوان این حوزه با توجه به اینکه تیم‌های ملی ایران نیاز به استفاده از آنها برای رده‌های مختلف دارند دو چندان می‌شود که نیاز به بررسی دارد.

یزدان پناه معتقد است بسیاری از باشگاه‌های مطرح کشور همچون پرسپولیس، سپاهان، استقلال، پیکان، فولاد و سایپا در حوزه فوتبال پایه فعالند؛ ضمن اینکه با نگاهی به گوشه و کنار کشور به خصوص پایتخت با مدارس فوتبال مختلفی مواجه می‌شویم که هر یک در حال جذب و آموزش بازیکنان هستند.

این مربی فوتبال با اشاره به اینکه در کنار این آکادمی‌ها و مدارس فوتبال که در حوزه آموزش و پرورش بازیکنان فعالیت دارند سازمان لیگ فوتبال هم اقدام به برگزاری مسابقات پایه در سطح کشور کرده است. ادامه داد: بیش از 1000 تیم فعال در فوتبال پایه مسابقات رده‌های پایه فوتبال در سه سطح لیگ برتر، لیگ دسته اول و لیگ مناطق در 5 رده سنی نونهالان، نوجوانان، جوانان، زیر 18 سال و امید برگزار می‌شود و مجموع تیم‌های حاضر در این رقابت‌ها به 380 تیم می‌رسد. علاوه بر مسابقاتی که در سطح کشور و با برنامه ریزی سازمان لیگ برگزار می‌شود هیأت‌های فوتبال هم اقدام به برگزاری مسابقات می‌کنند. برای نمونه در سطح استان تهران مسابقات رده‌های پایه در 4 رده سنی نونهالان، نوجوانان، جوانان و امید در سطوح لیگ برتر، لیگ دسته اول و لیگ دسته دوم برگزار می‌شود که که مجموعاً حدود 300 تیم در این مسابقات حضور دارند و اگر رقابت‌های دیگر استان‌های کشور را هم به این موارد اضافه کنیم بیش از 1000 تیم فعال به صورت منظم در حال رقابت هستند.

طبق داده‌های موجود در سایت هیأت فوتبال استان تهران، 84 مدرسه فوتبال فعال در پایتخت وجود دارد که مدیران بسیاری از این مدارس را بازیکنان سابق تیم‌های ملی و باشگاهی تشکیل می‌دهند. در خصوص توسعه این مسابقات در سطح کشور بر این نکته باور دارم که در گذشته بسیاری از بازیکنان تیم‌های ملی رده‌های پایه از تیم‌های تهرانی انتخاب می‌شدند اما با توسعه این مسابقات در سطح کشور اکنون 80 درصد بازیکنان تیم‌های ملی از مسابقات کشوری رصد می‌شوند. که این مسابقات به بستر مناسبی برای تیم‌های ملی و باشگاهی تبدیل شده است اما اگر بعد از حضور در تیم‌های ملی به خوبی آموزش داده نمی‌شوند مشکل از جای دیگری است.

مشکل فوتبال پایه کجاست؟

کیوان یزدان پناه در پاسخ به سوال خبرنگار ما که با توجه به برگزاری چنین مسابقاتی و تعداد زیاد تیم‌های فعال در رده‌های پایه چرا همچنان فوتبال ایران با کمبود بازیکنان جوان در تمام سطوح اعم از ملی و باشگاهی مواجه است و بازیکنان جوان جایگاهی در رده‌های بالای فوتبال ملی ندارند؟ آیا صرفاً دلخوش کردن به برگزاری مسابقات مختلف بدون نظارت بر کیفیت آموزش‌ها و بی توجهی به امکانات تیم‌ها می‌تواند کمکی به فوتبال کشور کند؟ چه موانعی در این زمینه وجود دارد که مانع از رشد فوتبال پایه در کشور شده است؟ می گوید: سوالی که در خصوص مدارس فوتبال باید مطرح کرد کیفیت سخت افزاری آنهاست. تناسب میان تعداد شاگردان، ابعاد زمین، تجهیزات آموزش و تعداد مربیان از مسائل مهمی است اما بارها در مدارس مختلف شاهد این مساله بوده ایم که تعداد زیادی فوتبال‌آموز در زمینی با مساحت کم و با حضور تعداد کمی مربی و گاهاً حتی یک مربی حضور دارند که بدون شک نمی‌توان انتظار بازخورد مثبتی از چنین مدارسی باشیم.

مشکلات زیرساختی و سخت افزاری

او می گوید: چالش‌های زیادی که فوتبال پایه در ایران با آنها مواجه است پیش از هر چیز بر لزوم وجود امکانات کافی در بحث آموزش فوتبال و وجود این حجم بالا از مدارس و تیم‌های فوتبال نمی‌تواند کمک خاصی به فوتبال کند چرا که این آموزش‌ها باید از طریق آکادمی‌ها صورت بپذیرد. در شهر تهران 5 باشگاه پرسپولیس، استقلال، سایپا، پیکان و هوادار می‌توانند آکادمی داشته باشند و بقیه تیم‌ها از سخت افزار و امکانات کافی برخوردار نیستند. تیم‌هایی که در پایتخت حضور دارند حتی پول اجاره زمین را ندارند و آن را از بازیکنان تیم تأمین می‌کنند.

این مربی فوتبال ادامه می دهد: تیم‌ها باید سخت افزار کافی را در اختیار داشته باشند. نداشتن زمین چمن موجب شده است تیم‌ها به دلیل گرانی اجاره بهای زمین، ساعت‌های نامناسبی را برای مسابقات اجاره کنند. واگذاری زمین‌های دولتی به اشخاص و بخش خصوص موجب افزایش بهای اجاره زمین شده است و به همین دلیل در لیگ تهران بسیاری از بازی‌ها ساعت 9 صبح برگزار می‌شود و این زمان به هیچ عنوان نمی‌تواند برای برگزاری مسابقات مناسب باشد.

کیفیت پایین چمن ورزشگاه‌ها و استفاده از چمن مصنوعی را یکی از معضلات فوتبال است. چرا که کیفیت بسیاری از این زمین‌ها از بین رفته است و چیزی جز گرانول در زمین باقی نمانده است. بسیاری به پیشرفت فوتبال ژاپن اشاره می‌کنند اما این کشور ابتدا زیرساخت‌ها و امکانات خود را تجهیز کرد.

وضعیت استعدادیابی در فوتبال ایران به چه صورت است؟

یزدان پناه می گوید: سوال دیگری که در خصوص فوتبال پایه مطرح می‌شود مساله استعدادیابی است. آموزش‌ها و ساختارهای فوتبال با هر کیفیتی هم که انجام شود نیاز به استعدادیابی منظم و منسجم از سوی نهادهای فوتبال یعنی فدراسیون و هیأت‌های فوتبال دارد. اما به نظر نمی‌رسد استعدادیابی هدفمندی از سوی چنین نهادهایی انجام شود. استعدادیابی در نهادهای فوتبال باید یک شغل تمام وقت باشد فدراسیون فوتبال و هیأت‌های فوتبال نظارتی بر مساله استعدادیابی ندارند. شغلی به نام استعدادیابی در نهادهای فوتبالی وجود ندارد. مسؤول کمیته آموزش هیأت فوتبال کارمند فدراسیون است. وقتی چنین اشخاصی زمان خود را به کارهای اداری فدراسیون اختصاص دهند و قرار باشد عصرها در هیأت فوتبال حاضر شوند نمی‌توان انتظار داشت که استعداد یابی صورت بگیرد. کمیته جوانان هیأت فوتبال مسؤولیت نظارت بر مدارس فوتبال و مجوزها را در اختیار دارد. اما مسؤولان این هیأت‌ها باید با چه دخل و خرجی به کار استعدادیابی بپردازند؟ تا زمانی که کارمندان فدراسیون و هیأت فوتبال شغل رسمی و مشخصی نداشته باشند نمی‌توان انتظار داشت که تغییری در وضعیت فوتبال کشور اتفاق بیفتد. استعدادیاب ها باید مشخص شوند و به عنوان یک کار مشخص شناخته شود. این افراد باید سپس مجهز شوند که بتوانند با حضور در مسابقات مختلف کشوری، استعدادهای فوتبال را شناسایی و معرفی کنند.

251256