مترو جای اعمال خودمختاری نیست / میزگردی فرهنگی که اجتماعی شد

به گزارش خبرنگار فرهنگی خبرگزاری دانشجو - فاطمه قربانی رضوان؛ علیرضا زاکانی چهارمین مهمان برنامه میزگرد فرهنگی شبکه دو سیما بود. او در این برنامه همراه با دو مشاور خود علیرضا نادعلی عضو شورای شهر و صغری یکه زارع به تشریح برنامه‌ها و رویکرد‌های خود در حوزه فرهنگ پرداخت و پاسخگوی سوالات کارشناسان برنامه؛ حسین انتظامی مدرس ارتباطات، قائم مقام سابق وزارت ارشاد و رئیس سابق سازمان سینمایی؛ الهام یاوری مدیر سابق بنیاد ملی نخبگان، عضو هیأت علمی دانشگاه صنعتی شریف و رئیس سازمان ملی پرورش استعداد‌های درخشان؛ و شهاب اسفندیاری، رئیس دانشکده صداوسیما بود.

زاکانی در ابتدای برنامه با مقایسه نظامات غرب و انقلاب اسلامی اظهار داشت که نظامات این دو رویکرد بایکدیگر فرق دارد. درحالی که غرب ایده محوری خود را اقتصاد قرار داده است در انقلاب اسلامی ایده مرکزی فرهنگ است و همه چیز برمبنای فرهنگ سنجیده می‌شود. او با همین تعریف همچون سایر کاندیدا‌ها جایگاه ویژه‌ای را برای فرهنگ تشریح و این انتظار را برای مخاطبان ایجاد کرد که با مطرح کردن برنامه‌های خود توضیح شفاف تری از چگونگی عملیاتی شدن و یا تشریح این دیدگاه ارائه کند. اما او در ادامه با اشاره به آنکه تعلیم و تربیت در فرهنگ پیشران متحول کننده است آموزش و پرورش را رکنی‌ترین وزارتخانه دولت خود خواند. این جملات زاکانی کاملا رویکردی اجتماعی دارد و با بردن تعلیم و تربیت ذیل فرهنگ نمی‌توان فرهنگ را تعریف کرد.

جایگاه وزارت آموزش و پرورش جایگاهی مهم و ارزشمند است، اما با ارزشگذاری آن و نادیده گرفتن وزارت ارشاد و خطاب کردن وزیر آموزش و پرورش به عنوان قوی‌ترین عنصر کابینه این برداشت می‌شود که زاکانی فرهنگ را با رویکرد اجتماعی تعریف می‌کند. درواقع همین تعریف ابتدایی میزگرد را به سمتی برد که در اواسط برنامه مجری با تذکر آنکه میزگرد فرهنگی است نه اجتماعی تلاش کرد رویکرد برنامه را به مسیر اصلی هدایت کند. اما زاکانی در ادامه از عدم تعارض آزادی با تمامیت ارضی، عدم دغدغه معیشت و سلامت برای خانواده ها، مردم سالاری از طریق رای گیری، قومیت‌ها و نقطه قوت آنها، صیانت از حقوق مردم در حوزه اجتماعی سخن گفت و از اساسی‌ترین حوزه‌های فرهنگی همچون سینما و تلویزیون و.. چشم پوشی کرد.

زاکانی نیز همچون سایر کاندیدا‌ها به رعایت قانون در تمامی حوزه‌ها تاکید کرد و مسئله آزادی را در سایه قانون مورد بررسی دانست. او با همین مقدمه در خصوص مسئله زنان و حجاب بیان کرد که دختران مسئله نیستند، بلکه امید هستند. او دختران را موثر و خانواده را در جامعه محور و مهم‌ترین سلول دانست. زاکانی از اجحاف تاریخی در مورد زنان سخن به میان آورد و جبران آن را برعهده دولت دانست. اگرچه باید پرسید در طول سال‌های خدمت این کاندیدا در جایگاه‌های گوناگون مدیریتی چه تلاشی برای رفع این تبعیض شده است؟، و یا در حوزه حجاب ایشان از انجام کار ایجابی در 70 ایستگاه مترو سخن گفتند و اشاره‌ای به نتایج آن نداشتند. کار ایجابی اگرچه در شکل کلی خود درست و قابل تقدیر است، اما تا چه اندازه می‌تواند در حوزه حجاب مورد توجه قرار بگیرد و تاثیرگذار باشد؟، تکیه به ایجاد نمایشگاه‌ها در مترو و پرداخت هزینه در این باره در مقابل هجمه‌ی عظیم فرهنگی غرب که اغلب آن در فضای مجازی و بر بستر رسانه‌ها انجام می‌گیرد تا چه میزان می‌تواند سودمند باشد؟.

اگرچه که به حتم فعالیت‌های دیگری نیز در این حوزه انجام گرفته است، اما مطرح کردن تنها این مثال در ادامه‌ی موضوع زنان و اشاره به آن به عنوان دستاورد این کاندیدا در جایگاه مدیریت شهرداری کمی نگاه ساده انگارانه و سطحی در مواجه با مسئله حجاب و تبلیغ آن را می‌رساند. با این حال زاکانی با اشاره به اینکه مترو جایی نیست که بشود در آن عده‌ای بخواهند خودمختاری کنند مخالفت خود را با حضور عناصر خاص که برای خود وجوهی را شکل داده باشند اعلام کرد.

زاکانی در ادامه به جایگاه مدارس دولتی اشاره و بیان کرد که مدارس دولتی باید مانند دانشگاه‌های دولتی مورد اقبال خانواده‌ها قرار بگیرند، اما همچون سایر موارد قابل اجرایی از چگونگی انجام و زیرساخت‌های مورد نظر آن سخنی به میان نیاورد. درواقع او با اشاره به مسائل و تاکید به آن‌ها به عنوان مفاهیم قابل بررسی از ارئه برنامه و نحوه اجرایی آن‌ها در این میزگرد صرف نظر کرد. به طور مثال با ذکر این جمله که هنر بهترین امکان برای انتقال و ماندگاری پیام است و به بهترین نحو می‌توان از آن استفاده کرد، هیچ اشاره‌ای به چگونگی به کارگیری هنر و زیرساخت‌های آن نکرد. اگرچه که در سه برنامه قبلی میزگرد فرهنگی تمامی کاندیدا‌های حاضر در این برنامه هیچ اشاره‌ای به جایگاه سینما و هنر‌های نمایشی به عنوان مهم‌ترین حوزه فرهنگی نداشته اند زاکانی نیز به عنوان چهارمین کاندیدا صحبتی در خصوص این حوزه به میان نیاورد و برنامه میزگرد فرهنگی با اجتماعی‌ترین رویکرد‌ها به اتمام رسید.