متن دستور العمل نحوه تعامل نهادهای مردمی با قوه قضائیه منتشر شد

متن دستورالعمل نحوه مشارکت و تعامل نهادهای مردمی با قوه قضاییه منتشر شد.

به گزارش خبرگزاری مهر، متن دستورالعمل نحوه مشارکت و تعامل نهادهای مردمی با قوه قضائیه منتشر شد.

متن این دستورالعمل به شرح زیر است:

دستورالعمل نحوه مشارکت و تعامل نهادهای مردمی با قوه قضائیه

مقدمه

به منظور توجه نظام‌مند، پایدار و دانش‌بنیان به ظرفیت‌ها و توانمندی نهادهای مردمی برای مشارکت در زمینه‌های سیاست‌گذاری قضائی، پیشگیری از وقوع جرم، حمایت از بزه‌دیدگان، میانجیگری و صلح و سازش، نظارت بر اجرای قوانین، رسیدگی و بازاجتماعی شدن متهمان و مجرمان، با عنایت به تأکید مقام معظم رهبری (مدظله العالی) مبنی بر مردمی بودن برنامه‌های تحولی قو قضائیه و نظر به اصول قانون اساسی خصوصا اصول سوم و هشتم، و اهمیت مشارکت مردم و ظرفیت گسترد نهادهای مردمی و در اجرای اصل یکصد و پنجاه و ششم قانون اساسی و قوانین و مقررات مذکور در این دستورالعمل؛ «دستورالعمل نحو مشارکت و تعامل نهادهای مردمی با قو قضائیه» به شرح مواد آتی است.

فصل نخست: کلیات

ماده 1- تعاریف و اختصارات مذکور در این دستورالعمل در معانی زیر به کار رفته است:

الف - نهادهای مردمی: نهادهایی هستند که به صورت داوطلبانه، غیردولتی، غیرانتفاعی، غیرسیاسی و با مجوز یکی از مراجع ذی‌صلاح فعالیت می‌کنند؛ از قبیل مساجد، سازمان‌ها و تشکل‌های مردم‌نهاد، هیئت‌های مذهبی، گروه‌های تبلیغی و سازندگی، انجمن‌های علمی، خیریه‌ها و بقاع متبرکه.

ب - نهادهای مردمی همکار: نهادهایی هستند که برای نقش‌آفرینی در چارچوب این دستورالعمل تمایل به همکاری دارند و معاونت پیشگیری با همکاری مراجع مرتبط، موضوع و محدود جغرافیایی فعالیت آنها را پس از احراز شاخص‌های مربوطه، تعیین و به مراجع مسئول ابلاغ می‌نماید.

پ - بزه‌دیدگان خاص: زنان، کودکان، سالمندان، افراد محجور یا مجنون (موضوع مواد 70 و 71 قانون آ. د. ک) یا دارای معلولیت (موضوع بند الف ماده 1 قانون حمایت از حقوق معلولان مصوب 1397) و افراد تحت پوشش نهادها و مؤسسات حمایتی که از وقوع جرم متحمل ضرر و زیان شده‌اند.

ت - معاونت پیشگیری: معاونت پیشگیری از وقوع جرم و امور فرهنگی و اجتماعی قو قضائیه؛

ث - مراجع مسئول: معاونت‌ها و مراکز ستادی قوه، سازمان بازرسی، سازمان زندان‌ها و اقدامات تأمینی و تربیتی و مراجع قضائی کشور؛

ماده 2- اهداف این دستورالعمل عبارت‌اند از:

الف - تقویت رویکرد مشارکت و افزایش تعامل نهادهای مردمی با قو قضائیه؛ ب - تسهیل عملکرد نهادهای مردمی در موضوعات این دستورالعمل؛ پ - ارتقای توانمندی و تقویت ظرفیت نهادهای مردمی؛ ت - بهره‌مندی از ظرفیت نهادهای مردمی در راستای تحقق اهداف قو قضائیه.

ماده 3- مشارکت و تعامل نهادهای مردمی با قو قضائیه با رعایت موارد زیر تحقق می‌یابد:

الف - رعایت کرامت انسانی؛ ب - دفاع از حقوق و آزادی‌های مشروع؛ پ - حفظ و احیای حقوق عامه؛ ت - پیشگیری از وقوع جرم و مقابله با فساد؛ ث - بهره‌گیری از برنامه‌های عدالت ترمیمی و صلح و سازش؛ ج - مسئولیت‌پذیری، همبستگی و انسجام اجتماعی؛ چ - حمایت از محرومان و اقشار آسیب‌پذیر؛ ح - محرمانگی پروندههای قضائی و اطلاعات طرفین و احترام به حریم خصوصی اشخاص مرتبط با پرونده.

ماده 4- موضوع فعالیت نهادهای مردمی در اجرای این دستورالعمل عبارت است از:

مشارکت عمومی و همکاری در راستای صیانت از حقوق عامه، حمایت از حقوق شهروندی، پیشگیری و مقابله با فساد، دفاع از آزادی‌های مشروع، پیشگیری از وقوع جرم، میانجیگری، صلح و سازش، معاضدت حقوقی و روان‌شناختی، مددکاری اجتماعی، کارآفرینی اجتماعی، حمایت از حقوق بشر، سلامت، زنان، خانواده، اطفال و نوجوانان، بیماران یا اشخاص دارای ناتوانی جسمی و روانی، محیط زیست، میراث فرهنگی، منابع طبیعی، امر به معروف و نهی از منکر، حمایت از بزه‌دیدگان و خانواد آنها، همیاری بازپرورانه در اجرای مجازات‌های جایگزین حبس و معاضدت به محکومان و حمایت از خانواد آنها.

فصل دوم: آموزش و زمینه‌سازی اجرای دستورالعمل

ماده 5- معاونت پیشگیری برای اجرای اثربخش این دستورالعمل، ظرف 4 ماه از تاریخ ابلاغ، موظف به انجام اقدامات زیر است:

1- برگزاری نشست‌های توجیهی و دوره‌های آموزشی با همکاری معاونت منابع انسانی برای مقامهای قضائی و مسئولان اداری با بهره‌مندی حداکثری از ظرفیتهای آموزشی نهادهای مردمی؛ 2- ارائ مشاوره‌های علمی و تخصصی مورد نیاز به نهادهای مردمی؛ 3- بهره‌برداری از سامان جامع و هوشمند برای مشارکت نهادهای مردمی؛ 4- تعیین و ابلاغ شاخص‌های ارزشیابی و معرفی سازوکار نظارت بر حسن عملکرد مراجع مسئول.

تبصره - مرکز آمار و فناوری اطلاعات، سامان فوق و بستر برخط برای گزارش‌گیری، ارزشیابی و رتبه‌بندی مراجع مسئول را ظرف 3 ماه پس از ابلاغ دستورالعمل آماده نماید.

ماده 6- معاونت پیشگیری به منظور تبیین موضوع برای نهادهای مردمی و زمینه‌سازی تعامل مؤثر، ظرف 2 ماه از ابلاغ این دستورالعمل، اقدامات زیر را انجام دهد:

1- شناسایی و اطلاع‌رسانی عمومی به نهادهای مردمی؛ 2- برگزاری نشست‌های تبیینی برای مسئولان و فعالان نهادهای مردمی؛ 3- تدوین راهنمای اجرای این دستورالعمل برای نهادهای مردمی.

ماده 7- به منظور تقویت رویکردهای مشارکتی در قوه قضائیه و تعامل مثبت و سازنده با نهادهای مردمی، نشست‌های مشترکی به شرح زیر برگزار می‌شود:

الف - نشست سالانه مشترک نهادهای مردمی و شورایعالی قوه با حضور رئیس قوه قضائیه، توسط معاونت پیشگیری ب - نشست نمایندگان مراجع مسئول و معاونت پیشگیری با نهادهای مردمی هر شش ماه یک بار. پ - نشست رؤسای کل و دادستان‌ها با نمایندگان نهادهای مردمی استانی هر سه ماه یک بار.

ماده 8- معاونت حقوقی با همکاری معاونت پیشگیری، به منظور نقش‌آفرینی و تعامل حداکثری نهادهای مردمی با قو قضائیه، اقدامات زیر انجام دهد:

الف - اصلاح آئین‌نامه‌ها و دستورالعمل‌های مرتبط در راستای تقویت و ارتقای مشارکت عمومی مردم، ظرف یکسال پس از ابلاغ این دستورالعمل؛ ب - توجه و تأکید بر نقش‌آفرینی و مشارکت مردم، نخبگان و نهادهای مردمی در اصلاح قوانین و تدوین لوایح؛ فصل سوم: دریافت تمایل به همکاری و شبکه‌سازی نهادهای مردمی

ماده 9- معاونت پیشگیری با همکاری مراجع مسئول، از طریق سامان جامع، تمایل به همکاری نهادهای مردمی برای مشارکت در موضوع این دستورالعمل را دریافت و نسبت به احراز صلاحیت، تعیین موضوع و محدود جغرافیایی فعالیت و شبکه‌سازی آنها اقدام نموده و اطلس اولویت و ظرفیت را در قالب سامان جامع، ظرف 4 ماه پس از ابلاغ دستورالعمل در اختیار مراجع مسئول قرار می‌دهد:

ماده 10 - شاخص‌های ارزیابی نهادهای مردمی عبارتند از:

الف - سابقه و کیفیت فعالیت؛ ب - تعداد اعضا و توان تخصصی و حرفه‌ای؛ پ - میزان مقبولیت و اعتبار در جامعه؛ ت - رعایت موازین و مقررات قانونی؛ ث - برخورداری از ساختار شبکه‌ای؛ ج - فعالیت‌های مرتبط با اولویت‌های بومی و منطقه‌ای.

تبصره 1- تشخیص قانونی بودن فعالیت نهادهای مردمی با مراجع ذی‌صلاح قانونی مجوزدهنده است و تعامل قو قضائیه با نهادهای مذکور به منظور بهره‌مندی از ظرفیت آنان است و اعمال هرگونه محدودیت نسبت به این تعامل، منوط به استعلام از مراجع ذی‌صلاح خواهد بود.

تبصره 2- معاونت پیشگیری و مراجع مسئول، اقدامات لازم را به منظور تشویق نخبگان و فعالان فرهنگی و اجتماعی برای ایجاد یا توسع نهادهای مردمی، حسب اولویت‌های اجتماعی، بومی و منطقه‌ای انجام دهند.

ماده 11- به منظور ایجاد هماهنگی، رفع موانع و تسهیل اجرای این دستورالعمل، «کارگروه ملی مشارکت و تعامل نهادهای مردمی با قو قضائیه» با ترکیب زیر تشکیل می‌شود:

الف - معاون پیشگیری از وقوع جرم و امور فرهنگی و اجتماعی قو قضائیه (رئیس کارگروه)؛ ب - قائم مقام سازمان بازرسی کل کشور؛ پ - معاون پیشگیری و حقوق عامه دادستانی کل کشور؛ ت - معاون سلامت، اصلاح و تربیت سازمان زندان‌ها و اقدامات تأمینی و تربیتی؛ ث - مدیر کل مربوطه معاونت امور بین‌الملل و حقوق بشر؛ ج - معاون مربوطه مرکز شوراهای حل اختلاف؛ چ - مدیر کل پیشگیری‌های مردمی و مشارکت‌های مدنی معاونت پیشگیری؛ ح - شش نفر از نمایندگان نهادهای مردمی همکار.

تبصره 1- نمایندگان نهادهای مردمی با توجه به شاخصهایی مانند گستره فعالیت، سابقه حداقل 3 سال فعالیت مؤثر در موضوعات مرتبط با دستورالعمل، توان تخصصی و حرفه‌ای، و تنوع حوزه‌های فعالیت، از سوی معاونت پیشگیری برای مدت یکسال انتخاب می‌شوند.

تبصره 2- کارگروه ملی به منظور تسهیل در اجرای این دستورالعمل در سطح استان و شهرستان، حسب مورد، نسبت به تشکیل کارگروه‌های استانی و شهرستانی مشارکت و تعامل نهادهای مردمی با قو قضائیه اقدام خواهد کرد.

ماده 12- در صورت تمایل نهادهای مردمی همکار به تشکیل "مجمع نهادهای مردمی همکار»، معاونت پیشگیری ضمن حمایت از تشکیل این مجمع، چگونگی تشکیل، وظایف و حدود اختیارات مجمع مردمی را در راهنمای اجرای این دستورالعمل (موضوع بند 3 ماده 6) تعیین نماید.

تبصره - در صورت تشکیل «مجمع نهادهای مردمی همکار»، نمایندگان نهادهای مردمی همکار در کارگروه‌های ملی، استانی و شهرستانی (موضوع ماده 11)، توسط این مجمع معرفی می‌شوند.

ماده 13- مسئولان واحدهای قضائی، زندان‌ها و شوراهای حل اختلاف موظفند به منظور تسهیل در ارائ خدمات پیشگیرانه، حمایتی، اجرایی و نظارتی از سوی نهادهای مردمی همکار، امکان تردد، دسترسی به افراد نیازمند دریافت خدمات و استقرار نمایندگان نهادهای مردمی همکار را بارعایت قوانین و مقررات و در حدود امکانات موجود، در سازمان متبوع خود فراهم آورند.

فصل چهارم: حوزههای مشارکت نهادهای مردمی مبحث اول - مشارکت در سیاست گذاری

ماده 14- معاونت‌های راهبردی، حقوقی و سایر مراجع مسئول مکلفند در فرآیند سیاست‌گذاری، تهیه و تدوین لوایح قضائی، آئین‌نامه‌ها و دستورالعمل‌ها، حسب مورد، از تجربه و تخصص نهادهای مردمی همکار در سطوح راهبردی، تاکتیکی و عملیاتی استفاده نمایند.

ماده 15- معاونت راهبردی و پژوهشگاه قوه از ظرفیت سامان ایده برای دریافت پیشنهادها، طرح‌ها و ابتکارهای نهادهای مردمی همکار در اجرای مشارکتی وظایف قو قضائیه استفاده نموده و ضمن فراهم نمودن مقدمات اجرای پیشنهادهای مصوب، از ارائه دهندگان پیشنهادات برتر تقدیر نمایند.

مبحث دوم - مشارکت در پیشگیری از وقوع جرم

ماده 16- معاونت پیشگیری موظف است با بهرهمندی از ظرفیت علمی - تخصصی و اجرایی نهادهای مردمی، اقدامات زیر را انجام دهد:

الف - تهیه برنامه جامع پیشگیری از وقوع جرم و ارتقای سلامت اجتماعی با بهرهمندی از ظرفیتهای مراکز دانشگاهی و علمی و پژوهشی و دستگاههای اجرایی و خصوصی و شورای عالی پیشگیری از وقوع جرم؛ در راستای تحقق جز 1 بند ت ماده 113 برنامه پنج‌ساله ششم توسعه اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی جمهوری اسلامی ایران ظرف 9 ماه؛ ب - بازنگری لازم در برنامهها و اقدامات معاونت با رویکرد واگذاری حداکثری اجرای آنها به نهادهای مردمی ظرف 3 ماه.

ماده 17- معاونت پیشگیری و دادگستری‌های سراسر کشور ضمن انعقاد تفاهم نامه همکاری با آموزش و پرورش، دانشگاه‌ها و مراکز علمی و با بهره‌مندی از ظرفیت آموزشی و رسانه‌ای نهادهای مردمی، اقدامات زیر را انجام دهند:

الف - توسع نهضت آموزش حقوق و تکالیف به مردم با هدف ارتقای سطح آگاهی‌های مردم و نهادینه‌سازی فرهنگ احترام به قانون؛ ب - ترویج و توسعه گفتمان‌های قضائی در قلمرو «پیشگیری از وقوع جرم و مقابله با فساد»، «حفظ و احیای حقوق عامه»، «اصلاح و درمان مجرمان»، «عدالت ترمیمی و صلح و سازش» و «حمایت از بزه‌دیدگان».

ماده 18- به منظور رسیدگی به مطالبات اجتماعی مرتبط با حقوق عامه و منافع عمومی که توسط نهادهای مردمی و از طریق سامان جامع ارائه می‌شود، دادگستری‌های سراسر کشور پس از بررسی اولی این گزارش‌ها، موضوع را جهت بررسی و پیگیری به یک هیئت استانی متشکل از دادستان عمومی و انقلاب مرکز استان (رئیس هیئت)، معاون پیشگیری استان (دبیر هیئت) و یک نفر شخص حقیقی به انتخاب رئیس کل دادگستری استان، ارسال نمایند. هیئت‌های مذکور موظفند در فرآیند بررسی و پیگیری گزارش‌های دریافتی، اقدامات حمایتی لازم از قبیل ارائ مشورت‌های حقوقی، معاضدت‌های قضائی و تسهیل ارتباط با مراجع قضائی و انتظامی، را به نهادهای مردمی همکار ارائه نمایند.

تبصره 1- نمایندگان نهادهای مردمی گزارش دهنده، در صورت تمایل و به تشخیص رئیس هیئت مذکور، در جلسات هیئتهای استانی با دستگاه‌های متولی شرکت می‌کنند.

تبصره 2- گزارش نتایج بررسی هیئت‌های مذکور در جرایم مرتبط با حقوق عامه و منافع عمومی که جنبه ملی دارند، حسب مورد از سوی رئیس کل دادگستری مربوط به حوز ریاست قو قضائیه ارسال می‌شود.

ماده 19- دادگستری‌های سراسر کشور مطابق با ماده 5 "قانون پیشگیری از وقوع جرم" ضمن هماهنگی با معاونت پیشگیری، با مشارکت نهادهای مردمی همکار و دستگاه‌های متولی اقدامات زیر را به منظور کاهش دعاوی یا جرایم انجام دهند:

1- جمعآوری و تجزیه و تحلیل اطلاعات و آمارهای موجود در خصوص وضعیت بزهکاری در مناطق مختلف؛ 2- تعیین اولویتهای پیشگیری از جرم بر حسب شاخص‌هایی مانند: میزان پیشگیری‌پذیری، تأثیر بر تکوین سایر جرایم، فراوانی جرم و صدمات و آسیب‌های ناشی از آن، میزان حساسیت مردم و افکار عمومی، و امکان مشارکت نهادهای مردمی همکار؛ 3- شناسایی افراد در معرض خطر بزهکاری و بزه دیدگی و آماجهای پیشگیری از تکرار جرم و بزه - دیدگی با تأکید بر گروه‌های آسیبپذیر مانند کودکان و نوجوانان، زنان و ناتوانان ذهنی و جسمی؛ 4- طراحی و تدوین برنامهها و مداخلههای استانی و شهرستانی پیشگیری از جرم و تعیین نقش نهادهای مردمی همکار در اجرای این برنامه‌ها؛ 5- تهی تفاهمنامه همکاری چندجانبه میان دادگستری‌های مربوطه، نهادهای مردمی همکار و دستگاه‌های متولی، با تأکید بر مشارکت پیشگیرانه حداکثری نهادهای مردمی همکار؛ 6- ارزیابی میزان اثربخشی تدابیر پیشگیرانه و نظارت بر تحقق اهداف مورد نظر در تفاهمنامه همکاری.

مبحث سوم - مشارکت در حمایت از بزه‌دیدگان

ماده 20- قضات و ضابطان دادگستری میتوانند به منظور حمایت از بزهدیدگان خاص در فرآیند کیفری، در موارد زیر امکان ارائ خدمات آموزشی، مشاوره‌ای و حمایتی از سوی نهادهای مردمی را فراهم آورند:

الف - چگونگی طرح شکایت و پیگیری آن در نهادهای انتظامی و قضائی (موضوع مواد 37 و 69 قانون آئین دادرسی کیفری)؛ ب - مساعدت به بزه دیده در زمین جمع‌آوری دلایل به منظور اثبات بزه‌دیدگی و تعیین میزان ضرر و زیان وارده (موضوع مواد 62 و 68 قانون آئین دادرسی کیفری)؛ پ - چگونگی مطالب ضرر و زیان مادی، معنوی و منافع ممکن‌الحصول و پیگیری آن (موضوع ماده 14 قانون آئین دادرسی کیفری)؛ ت - مطلع ساختن بزه‌دیدگان نسبت به حقوق قانونی خود در فرآیند دادرسی (موضوع ماده 6 قانون آئین دادرسی کیفری)؛ ث - آگاه ساختن بزه‌دیدگان نسبت به حق درخواست جبران خسارت و بهره‌مندی از خدمات مشاوره‌ای موجود (موضوع ماده 38 قانون آئین دادرسی کیفری)؛ ج - کمک به جبران خسارات بزه‌دیدگان در صورت ناتوانی مرتکب (موضوع ماده 14 قانون آئین دادرسی کیفری)؛ چ - مساعدت و همکاری در شناسایی و بازگرداندن اموال و اشیای مکشوفه به بزه‌دیدگان (موضوع ماده 148 قانون آئین دادرسی کیفری)؛ ح - همراهی بزه‌دیده و شهود در جلسات رسیدگی و مواجه حضوری با متهم.

ماده 21- قضات و ضابطان دادگستری در اجرای قانون حمایت از کودکان و نوجوانان مصوب 1381، قانون مبارزه با قاچاق انسان مصوب 1383 و ماده 1173 قانون مدنی، از ظرفیت‌های مددکاری، اجرایی و حمایتی نهادهای مردمی همکار در حمایت از اطفال و نوجوانان بزه‌دیده یا در معرض خطر بزه‌دیدگی را در امور زیر استفاده کنند:

الف - همکاری با ضابطان دادگستری و مددکاران اجتماعی بهزیستی برای انجام تحقیقات در مورد کودک‌آزاری و در نظر گرفتن گزارش نهادهای مردمی همکار در اتخاذ تصمیمات قضائی؛ ب - همکاری در اجرای دستورهای قضائی مبنی بر حمایت از اطفال و نوجوانان در معرض خطر بزه‌دیدگی؛ پ - شناسایی عوامل استثمار و بهره کشی از کودکان و نوجوانان و جمع آوری ادله جرم؛ ت - شناسایی و جمع آوری ادله مرتبط با خرید و فروش و بکارگیری کودکان و نوجوانان به منظور ارتکاب اعمال خلاف قانون؛ ث - شناسایی و جمع آوری ادله مرتبط با اشخاص، گروه‌ها و مؤسسات مرتکب قاچاق زنان و کودکان.

ماده 22- در اجرای ماده 70 قانون آئین دادرسی کیفری مبنی بر حمایت از بزه‌دیدگان محجور و فاقد ولی یا قیم و نیز در مواردی که امکان طرح شکایت از سوی ولی یا قیم وجود نداشته باشد و نصب قیم نیز موجب فوت وقت یا توجه ضرر به محجور شود، دادستان می‌تواند با رعایت ضوابط و مقررات قانونی، نمایند نهادهای مردمی همکار را به عنوان قیم موقت تعیین کند.

مبحث چهارم - مشارکت در میانجیگری و صلح و سازش

ماده 23- ضابطان دادگستری در اجرای دستور مقام قضائی مبنی بر بررسی امکان صلح و سازش و اخذ رضایت بزه‌دیدگان، ضمن بهره‌گیری از تجربه و مهارت واحدهای مددکاری و مشاوره کلانتریها، از ظرفیت‌های نهادهای مردمی همکار در ایجاد صلح و سازش استفاده کند.

ماده 24- در اجرای ماده 82 قانون آئین دادرسی کیفری و ماده 5 آیین‌نام میانجیگری در امور کیفری، مقام قضائی در صورت توافق طرفین، پرونده را به یکی از نهادهای مردمی همکار و مورد توافق به منظور ارائ خدمات زیر ارجاع دهد:

الف - جلب رضایت طرفین دعوی برای ورود به فرآیند میانجیگری و حصول توافق؛ ب - نظارت بر رعایت و تضمین حقوق طرفین دعوی در فرآیند میانجیگری؛ پ - انجام میانجیگری در صورت توافق طرفین مطابق قوانین و مقررات؛ ت - ترغیب مقصر به پذیرش مسئولیت عمل ارتکابی و جبران خسارت‌های وارده؛ ث - مساعدت به مرتکب برای جبران خسارت‌های وارده؛ ج - همراهی و حمایت از طرفین دعوی در فرآیند گفتگو و میانجیگری؛ چ - نظارت بر انجام تعهدات پذیرفته‌شده از سوی مرتکب.

ماده 25- قضات دادسرا و دادگاه‌های کیفری می‌توانند در کلی جرایم قابل گذشت و جنب خصوصی جرایم غیر قابل گذشت، در صورت توافق طرفین دعوی، به منظور ایجاد صلح و سازش، پس از اخذ تأمین کیفری مناسب، موضوع را به یکی از نهادهای مردمی همکار و مورد توافق ارجاع داده و نتیج صلح و سازش را به صورت مشروح و با ذکر دلایل آن، به موجب صورت‌جلسه‌ای که به امضای نهاد مردمی تعیین‌شده برای صلح و سازش و طرفین می‌رسد، برای بررسی و تأیید و اقدامات بعدی، حسب مورد، نزد مقام قضائی مربوط ارسال نمایند. در صورت حصول توافق، ذکر تعهدات طرفین و چگونگی انجام آنها در صورت‌مجلس الزامی است.

ماده 26- شوراهای حل اختلاف مکلفند، در راستای تحقق ماده 8 قانون شوراهای حل اختلاف، در صورت عدم حصول توافق در این شوراها، امکان پیگیری فرآیند صلح و سازش از طریق نهادهای مردمی همکار را به طرفین دعوی پیشنهاد نمایند.

ماده 27- شوراهای حل اختلاف موظفند، حسب مورد در مساجد و بقاع متبرک همکار و با رعایت شرایط قانونی، نسبت به تشکیل شورای حل اختلاف به منظور صلح و سازش طرفین و میانجیگری اقدام نمایند.

مبحث پنجم - مشارکت در نظارت بر اجرای قوانین

ماده 28- دادستانها از طریق سامان جامع گزارش‌های نهادهای مردمی همکار را پیش و پس از وقوع تخلف و جرم دریافت و اقدامات زیر را انجام دهند:

الف - در خصوص گزارش‌های نهادهای مردمی پیش از وقوع تخلف و جرم، پس از بررسی میزان اعتبار گزارش‌های مذکور، برای کاهش احتمال وقوع تخلفات و جرایم، مراتب را به دستگاه‌های مربوط ارجاع و پیگیری نمایند. ب - در خصوص گزارش‌های نهادهای مردمی مربوط به وقوع تخلف و جرم، پس از بررسی اولی گزارش‌های مذکور، موارد مرتبط با وظایف سازمان بازرسی کل کشور را به ادارات کل بازرسی، موارد مرتبط با فساد احتمالی، تخلف و سوء‌جریانات در قو قضائیه را به ادارات حفاظت و اطلاعات و سایر موارد مجرمانه را به شعب دادسراها، جهت اقدامات لازم ارجاع کنند.

تبصره 1- دادسرای عمومی و انقلاب تهران، موارد مرتبط با صلاحیت مجتمع تخصصی ویژ رسیدگی به جرایم اقتصادی (موضوع دستورالعمل تشکیل مجتمع تخصصی ویژ رسیدگی به جرایم اقتصادی تهران مصوب 19/05/1398) را به دادسرای مستقر در مجتمع مذکور ارجاع نماید.

تبصره 2- قضات، در فرآیند رسیدگی به موضوعات مذکور در ماده 66 قانون آئین دادرسی کیفری، امکان شرکت نمایندگان نهادهای مردمی همکار گزارش‌دهنده را فراهم آورده و در سایر موارد، حسب مورد می‌توانند نمایندگان مذکور را به عنوان مطلع دعوت نمایند.

ماده 29- سازمان بازرسی کل کشور، می‌تواند در اجرای بند الف ماده 11 قانون تشکیل سازمان بازرسی کل کشور و ماده 55 آیین‌نام اجرایی این قانون، اخبار و اطلاعات و گزارش‌های نهادهای مردمی همکار را مبنای بررسی و بازرسی قرار داده و در صورت احراز تخلف یا جرم، حسب مورد، موضوع را به مراجع ذی‌صلاح ارجاع نماید.

مبحث ششم - مشارکت در فرآیند رسیدگی

ماده 30- در چارچوب ماده 66 قانون آئین دادرسی کیفری و ماده 14 قانون حمایت از آمران به معروف و ناهیان از منکر، نهادهای مردمی که اساسنام آنها در زمین حمایت از اطفال و نوجوانان، زنان، اشخاص بیمار یا دارای ناتوانی جسمی یا ذهنی، محیط زیست، منابع طبیعی، میراث فرهنگی، بهداشت عمومی، حمایت از حقوق شهروندی و امر به معروف و نهی از منکر است و مطابق بند «پ» ماده 38 قانون احکام دائمی برنامه‌های توسع کشور از یکی از مراجع ذی‌صلاح قانونی مجوز اخذ نموده‌اند، از حق اعلام جرم و شرکت در فرآیند دادرسی با رعایت الزامات و ملاحظات زیر برخوردار می‌باشند:

الف - اعلام جرم در موضوعات مندرج در ماده 66 و ماده 14 قانون حمایت از آمران معروف و ناهیان از منکر. ب - ارائه پروانه فعالیت معتبر در موضوع اعلام جرم. پ - عدم نیاز به ابطال تمبر در اعلام جرم. ت - امکان شرکت در فرآیند رسیدگی و ارائه گزارش دلایل به استثنا موارد مندرج در ماده 102 قانون آئین دادرسی کیفری. ث - در موارد صدور حکم برائت متهم، عدم انطباق رأی با قانون و یا عدم تناسب مجازات، نهاد مردمی اعلام‌کنند جرم می‌تواند دلایل لازم به دادستان مربوط ارائه و دادستان در صورت اقناع، برابر موازین قانونی، نسبت به رأی صادره تجدیدنظر خواهی می‌نماید. ج - به منظور اعمال بند «پ» ماده 38 قانون احکام دائمی برنامه‌های توسع کشور، مرکز آمار و فناوری اطلاعات، محرومیت یک‌ساله از حق مذکور در ماده 66 قانون آئین دادرسی کیفری را برای اعلام جرم مجدد نهاد مردمی که اعلام جرم آن در مراجع صالح سه مرتب متوالی، رد قطعی گردیده، را در سامانه مربوط، جهت بهره برداری مراجع قضائی ثبت نماید.

تبصره - در صورت تعدد نهادهای مردمی اعلام کننده موضوع واحد، مشارکت اولین نهاد مردمی اعلام کننده در مراحل دادرسی کفایت میکند.

ماده 31- در صورت عدم اعلام جرم توسط نهادهای مردمی موضوع ماده 66 قانون آئین دادرسی کیفری و ماده 14 قانون حمایت از آمران به معروف و ناهیان از منکر، مقام قضائی می‌تواند رأسا از نهادهای مردمی همکار به عنوان مطلع دعوت به عمل آورد و قبل از ختم دادرسی، نظرات و ملاحظات ایشان را به صورت مکتوب دریافت نماید.

ماده 32- به منظور حمایت از نهادهای مردمی همکار در زمینه‌های حق‌طلبی، عدالت‌جویی، صلح‌طلبی و اعلام جرم و طرح دعوی در زمین منافع و مصالح ملی و خسارت‌های واردشده به حقوق عمومی در مجامع بین‌المللی، معاونت امور بین‌الملل و حقوق بشر و دادستانی کل کشور برنامه عملیاتی بهره مندی از این ظرفیت را ظرف 3 ماه پس از ابلاغ این دستورالعمل، تدوین و ابلاغ نماید.

ماده 33- مقام ارجاع و مقام قضائی رسیدگی کننده در دعاوی حقوقی میتوانند علاوه بر ظرفیت موجود در کانون وکلا، از ظرفیتهای مشاورهای و حقوقی نهادهای مردمی همکار برای ارائه خدمات به افراد بی بضاعت استفاده کنند.

مبحث هفتم - مشارکت در بازاجتماعی شدن متهمان و مجرمان

ماده 34- در اجرای مواد 38، 39، 40، 114 و 115 قانون مجازات اسلامی، مقام قضائی می‌تواند در راستای احراز توبه، ندامت و اصلاح متهمان و مرتکبان، پس از اخذ تأمین مناسب، نظر مشورتی نهادهای مردمی همکار را با تعیین زمان فرآیند اصلاحی و تربیتی اخذ کند. این نظر مشورتی مستند به ضوابط شرعی و معیارهای عملی از قبیل ابراز ندامت، جبران ضرر و زیان وارده و کسب رضایت بزه‌دیده، انجام فعالیت‌های اجتماعی و خیرخواهانه، شرکت در برنامه‌های مذهبی، فرهنگی، آموزشی و تربیتی بوده و حسب مورد با مساعدت معتمدین محلی زیر نظر نهادهای مردمی همکار تهیه می‌شود.

تبصره 1- معاونت پیشگیری، فرآیند اصلاحی و تربیتی فوق را با همکاری نهادهای مردمی همکار پیش - بینی و تدوین نماید.

تبصره 2- طول دوره فرآیند اصلاحی و تربیتی بستگی به روند پرونده توسط مقام قضائی تعیین می - گردد.

تبصره 3- نهاد مردمی همکار می‌تواند با توجه به وضعیت متهم یا محکوم علیه و چگونگی و نتیجه انجام فرآیند اصلاحی و تربیتی، پیشنهاد تمدید فرآیند را به مقام قضائی ارجاع‌دهنده ارائه دهد. مقام قضائی با ملاحظ گزارش، فرآیند اصلاحی و تربیتی را در حدود مقررات تمدید می‌نماید.

ماده 35- مقام قضائی میتواند به منظور تهیه و جمع‌آوری اطلاعات مورد نیاز برای شناخت وضعیت فردی و اجتماعی مرتکبان و همچنین جهت اتخاذ تصمیم در زمین به‌کارگیری و اجرای سازوکارهای تخفیف (موضوع ماده 38 قانون مجازات اسلامی)، تعلیق تعقیب (موضوع ماده 81 قانون آئین دادرسی کیفری)، تعیین مجازات تعزیری (موضوع بند ت ماده 18 قانون مجازات اسلامی)، معافیت از کیفر (موضوع ماده 39 قانون مجازات اسلامی) و تعویق صدور حکم (موضوع مواد 40 تا 45 قانون مجازات اسلامی)، از ظرفیت‌های آموزشی، مشاوره‌ای، اجرایی، حمایتی و نظارتی نهادهای مردمی در اجرای دستورهای قضائی زیر استفاده نماید:

الف - تهی گزارش در خصوص ویژگی‌های فردی، اجتماعی و خانوادگی متهمان و مرتکبان به منظور احراز ندامت، حسن سابقه، وضعیت خاص متهم و وجود انگیز شرافتمندانه در ارتکاب جرم و پیش‌بینی اصلاح‌پذیری مرتکب؛ ب - کمک به متهمان و محکومان برای ارائه خدمات به بزه‌دیده، جبران خسارت و جلب رضایت شاکی؛ پ - کمک به ایجاد کسب‌وکار و فعالیت‌های درآمدزا از طریق شناسایی خدمات و محصولات مورد نیاز، حرفه‌آموزی، ارتقای مهارت‌های شغلی، تأمین منابع مالی مورد نیاز و بازاریابی و فروش خدمات و محصولات؛ ت - برگزاری دوره‌های آموزشی؛ ث - کمک برای درمان بیماری یا ترک اعتیاد؛ ج - کمک به متهم برای رعایت دستورهای قضائی مبنی بر عدم اشتغال به حرف معین یا تردد در محل یا مکان معین یا خودداری از ارتباط و معاشرت با افراد خاص.

ماده 36- به منظور کاهش موارد استفاده از قرارهای تأمین کیفری منجر به بازداشت، مقام قضائی می - تواند از مشارکت نهادهای مردمی همکار در امور زیر استفاده نماید:

الف - مشارکت نهادهای مردمی در احراز شرایط صدور قرارهای حضور با قول شرف یا حضور با تعیین وجه التزام؛ ب - نظارت نهادهای مردمی بر اجرای قرارهای منجر به عدم خروج از حوز قضائی یا محل اقامت متهم؛ پ - مشارکت نهادهای مردمی در تضمین معرفی نوبه‌ای متهم به مرجع قضائی یا انتظامی؛ ت - مشارکت نهادهای مردمی در معرفی کفیل یا وثیقه‌گذار یا تأمین وجه الکفاله یا وثیقه.

تبصره - مقام قضائی میتواند به منظور احراز و ارزیابی شخصیت و حیثیت متهم جهت صدور، تشدید، تخفیف و یا فک قرار تأمین کیفری به شرح مقرر در ماده 250 قانون آئین دادرسی کیفری از ظرفیت مشاوره‌ای نهادهای مردمی همکار استفاده نماید.

ماده 37- در اجرای مواد 203 و 286 قانون آئین دادرسی کیفری، مقام قضائی میتواند علاوه بر ظرفیت موجود در واحدهای مددکاری اجتماعی و دادسرا یا دادگاه اطفال و نوجوانان، از تخصص و توان حرفه‌ای نهادهای مردمی همکار در جهت تشکیل پروند شخصیت، تعیین شرایط خانوادگی و اجتماعی و نیز وضعیت پزشکی و روانپزشکی متهم استفاده نماید.

ماده 38- در اجرای ماده 287 قانون آئین دادرسی کیفری، مقام قضائی می‌تواند در صورت فقدان یا عدم دسترسی و یا امتناع والدین، اولیا یا سرپرست قانونی از پذیرش طفل یا نوجوان و اتخاذ تصمیم قضائی مبنی بر سپردن اطفال و نوجوانان به اشخاص حقوقی، نمایند نهادهای مردمی همکار را با رعایت ضوابط و مقررات قانونی، به عنوان شخص حقوقی موضوع ماده مذکور، تعیین نماید.

ماده 39- در راستای اجرای قسمت‌های 1، 2 و 3 ذیل تبصره بند الف ماده 88 قانون مجازات اسلامی در خصوص معرفی طفل یا نوجوان به مددکار اجتماعی یا روانشناس و دیگر متخصصان و همکاری با آنان، فرستادن طفل یا نوجوان به یک مؤسسه آموزشی و فرهنگی به منظور تحصیل یا حرفه‌آموزی و اقدام لازم جهت درمان یا ترک اعتیاد طفل یا نوجوان تحت نظر پزشکی، مقام قضائی می‌تواند از ظرفیت مددکاری، مشاوره‌ای آموزشی و درمانی نهادهای مردمی همکار استفاده نماید.

ماده 40- نهادهای مردمی همکار می‌توانند در فرآیند رسیدگی حقوقی و یا کیفری به منظور حمایت از زنان فاقد مکان سکونت اعم از خواهان، خوانده، بزه دیده، متهم یا مجرم جهت اسکان ایمن موقت آنان اقدام نمایند.

ماده 41- مقام قضائی مجری احکام کیفری میتواند جهت اتخاذ تصمیم در زمین به‌کارگیری و اجرای سازوکارهای تعلیق اجرای مجازات (موضوع ماده 46 قانون مجازات اسلامی و بند ث ماده 8 آئین نامه نحو اجرای قرار تعلیق اجرای مجازات و... مصوب 03/02/1398) و اجرای مجازات‌های تکمیلی (موضوع ماده 23 قانون مجازات اسلامی و مواد 19 و 20 دستورالعمل راجع به نحو اجرای مجازات‌های تکمیلی مصوب 27/11/1393) و آزادی مشروط (موضوع ماده 58 قانون مجازات اسلامی)، از ظرفیت‌های آموزشی و مشاوره‌ای نهادهای مردمی همکار در اجرای دستورهای قضائی زیر استفاده نماید:

الف - برگزاری دوره یا دوره‌های خاص آموزشی، دوره‌های آموزشی مهارت‌های اساسی زندگی یا دوره‌های تربیتی، اخلاقی، مذهبی، تحصیلی یا ورزشی؛ ب - آموزش حرفه، شغل یا کار معین و کمک به ایجاد کسب‌وکار و فعالیت‌های درآمدزا از طریق شناسایی خدمات و محصولات مورد نیاز، حرفه‌آموزی، ارتقای مهارت‌های شغلی، تأمین منابع مالی مورد نیاز و بازاریابی و فروش خدمات و محصولات؛ پ - فراهم نمودن امکان تحصیل.

ماده 42- سازمان زندان‌ها و اقدامات تأمینی و تربیتی کشور با توجه به بندهای ب، ج و د ماده 2 قانون تبدیل شورای سرپرستی زندان‌ها و اقدامات تأمینی و تربیتی کشور به سازمان زندان‌ها و اقدامات تأمینی و تربیتی کشور، آیین‌نام اجرایی سازمان زندان‌ها و اقدامات تأمینی و تربیتی کشور، بند «ج» ماده 38 قانون احکام دائمی برنامه‌های توسع کشور و تبصره 2 ماده 6 آیین‌نام اجرایی مددکاری اجتماعی سازمان زندان‌ها و اقدامات تأمینی و تربیتی کشور، علاوه بر ظرفیت موجود در واحدهای مددکاری اجتماعی زندان‌ها، ضمن فعالسازی حداکثری ظرفیت انجمنهای حمایت از زندانیان، از ظرفیت آموزشی، مشاوره‌ای، مددکاری، حمایتی و اجرایی نهادهای مردمی همکار برای ارائ خدمات به مددجویان، به ویژه زنان و اطفال و نوجوانان، در موارد زیر استفاده نماید:

الف - تدوین برنامه‌های اصلاح و تربیت و نظارت بر آن؛ ب - برقراری ارتباط میان مددجویان با اعضای خانواده، اقوام و خویشاوندان؛ پ - فراهم نمودن امکان تحصیل؛ ت - برگزاری دوره‌های آموزشی، تربیتی، اخلاقی، مذهبی، ورزشی و هنری؛ ث - کمک به ایجاد کسب‌وکار و فعالیت‌های درآمدزا از طریق شناسایی خدمات و محصولات مورد نیاز، حرفه‌آموزی، ارتقای مهارت‌های شغلی، تأمین منابع مالی مورد نیاز و بازاریابی و فروش خدمات و محصولات؛ ج - ارائ خدمات پزشکی، روانپزشکی، روانشناسی و مددکاری اجتماعی مورد نیاز؛ چ - معاضدت حقوقی؛ ح - برقراری امکان ملاقات نخبگان، چهره‌های علمی، فرهنگی، مذهبی، هنری و ورزشی با مددجویان؛ خ - کمک به رفع مشکلات مادی و معنوی خانواد ایشان؛ د - کمک به تأمین منابع مالی مورد نیاز برای جبران خسارات وارده بر بزه‌دیدگان و پرداخت جزای نقدی آنان؛ ذ - ایجاد صلح و سازش میان طرفین دعوی (موضوع ماده 43 این دستورالعمل)؛ ر - انجام تحقیقات و پژوهش‌های لازم در زمینه‌های جرم‌شناسی و علم ادار زندان‌ها و نظایر آنها؛ ز - پیشنهاد طرح‌ها و راه‌حل‌ها در زمین بهبود ادار زندان‌ها به مسئولان؛ ژ - بهبود فضای فیزیکی زندان‌ها.

تبصره - در راستای تحقق بند ث ماد مذکور و در اجرای آیین‌نام اجرایی سازمان زندان‌ها و اقدامات تأمینی و تربیتی کشور، این سازمان در راستای کارآفرینی اجتماعی بازپرورانه، خصوصا نسبت به مددجویان متقاضی، بسترهای مناسب برای سرمایه‌گذاری مؤسسه‌های خیریه، عام‌المنفعه و نهادهای غیردولتی برای ایجاد و ادار مؤسسه‌های صنعتی، کشاورزی و خدماتی درون زندان را فراهم آورد.

ماده 43- سازمان زندان‌ها و اقدامات تأمینی و تربیتی کشور در ایجاد صلح و سازش میان طرفین دعوی (موضوع ماده 20 دستورالعمل ساماندهی زندانیان و کاهش جمعیت کیفری زندان‌ها مصوب 31/05/1398)، به شیو مقتضی از طریق شورای حل اختلاف ویژه امور زندانیان، از ظرفیت آموزشی، مشاوره‌ای، مددکاری حمایتی و اجرایی نهادهای مردمی همکار، برای انجام اقدامات زیر استفاده نماید:

الف - برگزاری نشست‌های ترمیمی و صلح و سازش میان طرفین دعوی در زندان؛ ب - همکاری در زمین اعطای مرخصی‌های ترمیمی به زندانیان به منظور جلب رضایت بزه‌دیدگان؛ پ - ارائ خدمات مشاوره‌ای و حمایتی به زندانیان در خصوص چگونگی جلب رضایت بزه‌دیدگان و جبران خسارت‌های وارده؛ ت - تلاش برای ترمیم آسیب‌های عاطفی، روانی، جسمی و مالی وارد بر بزه‌دیدگان و جلب رضایت آنها برای شرکت در فرآیند میانجیگری و حصول صلح و سازش.

ماده 44- سازمان زندان‌ها و اقدامات تأمینی و تربیتی کشور به منظور اجرایی شدن نظام نیمه‌آزادی نسبت به بهره‌مندی از خدمات آموزشی، حرفه‌آموزی و درمانی نهادهای مردمی همکار در خارج از زندان (موضوع بند پ ماده 12 آئین نامه نحو اجرای قرار تعلیق اجرای مجازات و... مصوب 04/02/1398) اقدام نماید.

ماده 45- در راستای تحقق بند «ج» ماده 38 قانون احکام دائمی برنامه‌های توسع کشور و آیین‌نام اجرایی سازمان زندان‌ها و اقدامات تأمینی و تربیتی کشور و تبصره 2 ماده 6 آیین‌نام اجرایی مددکاری اجتماعی، سازمان زندان‌ها و اقدامات تأمینی و تربیتی کشور به منظور آماده‌سازی برای خروج از زندان و تسهیل بازگشت محکومان پس از تحمل کیفر به زندگی شرافتمندانه، ضمن فعال‌سازی حداکثری ظرفیت انجمن‌های حمایت از زندانیان و مراکز مراقبت بعد از خروج و دستگاه‌های متولی، از ظرفیت آموزشی، مشاوره‌ای، مددکاری، حمایتی و اجرایی نهادهای مردمی همکار، در انجام موارد زیر استفاده نماید:

الف - فراهم نمودن امکان تحصیل؛ ب - برگزاری دوره‌های آموزشی، تربیتی، اخلاقی و مذهبی؛ پ - کمک به ایجاد کسب‌وکار و فعالیت‌های درآمدزا از طریق شناسایی خدمات و محصولات مورد نیاز، حرفه‌آموزی، ارتقای مهارت‌های شغلی، تأمین منابع مالی مورد نیاز و بازاریابی و فروش خدمات و محصولات؛ ت - کمک در تأمین مایحتاج اولیه زندگی؛ ث - ارائ خدمات پزشکی، روانپزشکی، روانشناسی و مددکاری اجتماعی مورد نیاز؛ ج - معاضدت حقوقی؛ چ - کمک به رفع مشکلات مادی و معنوی خانواد ایشان.

فصل پنجم: حمایت، ارزشیابی، الگوسازی و تشویق

ماده 46- دادگستری‌ها از طریق سامان جامع، گزارش‌های نهادهای مردمی همکار برای وضعیت اجرای قوانین مرتبط با نقش‌آفرینی و مشارکت نهادهای مردمی در دستگاه‌های اجرایی (موضوع ماده 5 قانون مدیریت خدمات کشوری) را دریافت و بررسی نموده و نسبت به معاضدت به دستگاه‌های دچار ضعف در اجرای قانون اقدام کنند و در صورت عدم تغییر وضعیت دستگاه در اجرای قانون مربوط، ادارات کل بازرسی موظفند در اسرع وقت موضوع را بررسی نموده و اقدامات لازم را انجام دهند.

ماده 47- مقامات قضائی در صورت وجود احتمال تهدید علیه نهادهای مردمی اعلام‌کنند جرم، در اجرای مواد 97 و 214 قانون آئین دادرسی کیفری، نسبت به حمایت از نهادهای مردمی ذی‌ربط، اتخاذ تدابیر حمایتی پیشگیرانه در برابر تهدیدها، عدم افشای هویت نهادهای مذکور، و پیش‌بینی تمهیدات مراقبتی اقدام نمایند.

ماده 48- معاونت پیشگیری، ضمن درج سازوکارها و شاخص‌های نظارت بر حسن عملکرد نهادهای مردمی همکار در راهنمای اجرای دستورالعمل (موضوع ماده 6)، نسبت به ارزشیابی و تعیین برترین نهادهای مردمی در سطح کشور پرداخته و اقدامات زیر را انجام دهد:

الف - معرفی و تقدیر از نهادهای مردمی همکار و اقدامات الگویی آنها با حضور رئیس قو قضائیه در «همایش سالان مشارکت و تعامل نهادهای مردمی با قو قضائیه»؛

ب - الگوسازی اقدامات موفق نهادهای مردمی با برپایی «نمایشگاه ملی دستاوردهای مشارکت و تعامل نهادهای مردمی با قو قضائیه»؛ پ - اطلاع‌رسانی عمومی خدمات و اقدامات نهادهای مردمی؛ ت - تمهید شرایط لازم جهت بازنشر رسانه‌ای این خدمات و اقدامات توسط نهادهای مردمی.

تبصره 1- مرکز رسانه قوه قضائیه، با اعلام معاونت پیشگیری، نسبت به معرفی، ترویج و الگوسازی اقدامات مؤثر نهادهای مردمی اقدام نماید.

تبصره 2- معاونت پیشگیری، در صورت عدم رعایت شاخص‌های تعیین‌شده توسط نهادهای مردمی همکار، نسبت به بازنگری در نوع تعامل با نهادهای مردمی مذکور اقدام خواهد نمود.

ماده 49- معاونت پیشگیری به منظور اجرای بهینه و اثربخش این دستورالعمل، موظف به انجام اقدامات زیر می‌باشد: الف - پایش عملکرد مراجع مسئول و تهیه و انتشار رتبه‌بندی تفکیکی و تعیین برترین مراجع مسئول و افراد ذی‌ربط از مقامهای قضائی و مسئولان اداری در کمیته مشترک متشکل از معاونت پیشگیری، معاونت راهبردی و دادسرای انتظامی قضات؛ ب - برگزاری مراسم تقدیر از مراجع مسئول برتر و افراد ذی‌ربط از مقامهای قضائی و مسئولان اداری در همایش سالانه با حضور رئیس قو قضائیه؛ پ - مستندسازی تجربیات و درس‌آموخته‌های اجرای این دستورالعمل؛ ت - تهی گزارش سالانه از پیشرفت‌ها و موانع موجود در راستای تحقق دستورالعمل و اعلام به رئیس قو قضائیه؛ ث - اتخاذ تدابیر لازم و ارائه پیشنهادات به منظور رفع موانع موجود.

ماده 50- کمیسیون نقل و انتقال قضات، معاونت منابع انسانی و دادستانی کل کشور نتایج ارزشیابی‌های ماده 49 را به عنوان یکی از شاخص‌های اصلی در ارتقا و نقل و انتقال مسئولان قضائی و اداری لحاظ نمایند.

ماده 51- معاون منابع انسانی به عنوان دبیر شورای عالی انتخاب مفاخر دستگاه قضائی، باید مشارکت و تعامل مؤثر مدیران و کارکنان مراجع مسئول با نهادهای مردمی را به عنوان یکی از شاخص‌های شناسایی و تقدیر از مفاخر دستگاه قضا (موضوع دستورالعمل شناسایی و تقدیر از مفاخر دستگاه قضائی مصوب 14/07/1398) در نظر گرفته و معاونت پیشگیری نیز نتایج این ارزشیابی را لحاظ نماید.

ماده 52- معاون اول، ضمن تمهید سازوکاری به منظور دریافت نظرات، شکایات و پیشنهادهای نهادهای مردمی همکار برای تسهیل اجرای دستورالعمل مذکور، با تشکیل جلسات ماهانه با معاونت پیشگیری و معاونت راهبردی، وضعیت اجرای دستورالعمل حاضر را بررسی نموده و ضمن رسیدگی سریع و دقیق نسبت به خلاء ها و نارساییها، تدابیر لازم را در این زمینه اتخاذ نموده و گزارش‌های مربوطه را به رئیس قو قضائیه ارائه نماید.

ماده 53- معاونت راهبردی به منظور اجرای مناسب این دستورالعمل اقدامات زیر را انجام دهد:

الف - پیش‌بینی منابع لازم برای مراجع مسئول در اجرای این دستورالعمل با پیشنهاد معاونت پیشگیری؛ ب - لحاظ نتایج ارزشیابی‌های مواد 49 و 52 به عنوان یکی از شاخص‌های اصلی ارزشیابی سازمانی مراجع مسئول.

ماده 54- این دستورالعمل مشتمل بر 5 فصل، 54 ماده و 18 تبصره در اسفند ماه 1398 به تصویب رئیس قو قضائیه رسیده و پس از ابلاغ لازم‌الاجراست.

سید ابراهیم رئیسی