مرجع رسمی برای ثبت تعداد زائران اربعین وجود ندارد
دبیر ستاد مردمی اربعین گفت: در این سال‌ها هیچ مرجع رسمی و قابل اعتمادی برای میزان حضور زائران در پیاده روی اربعین شکل نگرفته است.
رحیم آبفروش، دبیر ستاد مردمی اربعین گفت: بی‌شک در اربعین یک‌هزار و چهارصد و چهل چهار هجری قمری، یک حماسه کم‌نظیر فرهنگی اجتماعی رقم خورد. خورشید حماسه اربعین، آن‌چنان درخشش و تلألو دارد که هیچ چشم بینایی آن را انکار نخواهد کرد، اگرچه خناثان و ناکسان، خفاش‌صفت، چنگ بر چهره این خورشید کشند...
رحیم آبفروش ادامه داد: متأسفانه هیچ مرجع رسمی و قابل اعتمادی که با مناط علمی و مشخص، آمار و اطلاعاتی از حجم زائران، میزان حضور و... بدهد در این سال‌ها شکل نگرفته است و گاه شاهد آمار متناقض و متعارض هستیم، اما مشاهدات میدانی، حاکی از افزایش چشم‌گیر زائران در اربعین امسال است؛ مشاهده ازدحام بی‌سابقه و انبوه جمعیت در مرزها، باوجود افزایش مرز‌های خروجی و راه‌اندازی سه مرز جدید، به‌ویژه مشاهدات مرز خسروی، در روز‌هایی به مراتب زودتر از سال‌های گذشته، حجم ماشین‌هایی که در کوچه‌پس‌کوچه‌های مهران، جا گرفته‌اند و این شهر را به یک پارکینگ‌شهر بزرگ تبدیل کرده‌اند، انبوه جمعیتی که در نجف، کربلا و به‌ویژه بین‌الحرمین، مشابهش را فقط در روز اربعین شاهد بودیم و... همه مؤیدات محکم همین گزاره است که امسال اتفاقی فراتر از همه سال‌های گذشته رقم خورد. البته ورود اربعین به ایام تعطیلی مدارس و دانشگاه‌ها و امکان حضور خانوادگی و نیز شوق مضاعف و انباشت‌شده مردم به زیارت به علت تعطیلی دوساله در ایام کرونا، زمینه‌های این حضور را فراهم کردند.
دبیر ستاد مردمی اربعین افزود: این‌که خدمات این دولت در اربعین امسال، غیرقابل‌مقایسه با سال‌های گذشته و جماعت پیشین بود، مسأله‌ای است که هر ناظر منصفی، دور از غرض‌ورزی‌های سیاسی به آن اقرار می‌کند. از برداشتن ویزا و تسهیل تمدید گذرنامه و صدور گذرنامه موقت تا برداشتن عوارض آزادراه‌ها، افزایش مرز‌های خروجی و اهتمام ویژه‌ای که در بسیاری از مسؤولان کشور به خوبی مشهود بود، تا جایی که عمده بدنه دولت، درگیر مسأله اربعین بودند. در نگاه کلان، حقیقتاً چنین شرایطی در گذشته قابل تصور هم نبود. البته که توقع عامه مردم نجیب و دوست‌دار سیدالشهداء (ع) هم همین بود که این دولت تمام‌قد پای این ابر رویداد جهانی بیاید و بایستد.
آبفروش توضیح داد:، اما همه آنانی که این سال‌ها با اربعین زندگی کرده بودند، نگران اژد‌های هفت‌سری بودند که می‌توانست معجزه عصای موسای اربعین را هم ببلعد! اژد‌هایی که پیش‌تر هم معجزات دیگری را خاموش کرده بود... همان اژد‌هایی که سالیانی نه‌چندان دور شعله‌های جهادسازندگی را خاموش کرد، معجزه راهیان نور را فرونشاند، روزی خیرین را پس زده بود و روزی دیگر بانیان را...، در همین حوالی پرسه می‌زد، گاه از دفتر فلان وزیر بیرون می‌آمد و گاه از پشت دیگروکیل... اژد‌هایی که اتفاقاً در هیبت و صورت، خیلی آدمی‌زاد می‌نمایید! گاه کت‌وشلوار مرتبی بر تن و گاه عبا و عمامه‌ای بر سر... از قضا این اژد‌ها آن‌قدر فراجناحی است که چپ و راست هم نمی‌شناسد، خودش را در زیر هر ردائی که جا شود، می‌کشاند...، مگر آن‌که عرصه را بر آن تنگ کنیم و بستری برای حضورش مهیا نگردانیم...
وی ادامه داد: این جماعت دلواپس و همیشه نگران، از ماه‌ها و روز‌ها قبل نگرانی خود را فریاد کردند و بر سر هر کوی و برزنی، هر به‌ظاهر دل‌سوزی را که دیدند، از باب النصیحه لأئمه المسلمین، درددل کردند و عقده دل گشودند... و الحق که برای این درد، هم‌دردان خوبی یافتند، اگرچه دوا کم‌تر... شاید برای اولین‌بار بود که رئیس دولت و معاون اول رئیس و دیگر معاونان و دیگران و دیگران، برای شنفتن حرف جماعتِ اربعینیِ پاپتی، وقتی گذاشتند و آغوشی گشودند و...، اما چه حاصل که در هر نشست و برخاستی، سایه شوم آن اژد‌های هفت‌سر را در گوشه‌ای از جلسه، حس می‌کردی...
دبیر ستاد مردمی اربعین اضافه کرد: شد آن‌چه نباید می‌شد و آن اژد‌های هفت‌سر که تجلی اذناب ابلیس است، همان‌که یک‌سرش نفوذ است و یک‌سرش نفاق و سر دیگر تزویر و ریا و چاپلوسی و دیگرسرش زرپرستی و زورمداری و... در این عرصه مبارک و میدان نورانی، مجال جولان یافت... اعوان و انصار خویش را به خوبی در گوشه و کنار این پهنه، جانمایی کرد... تا جایی که رستم‌دستان دولت را هم زمین‌گیر کرد...
وی گفت: آثار و بقایای سوءتدبیر دیروز امتداد یافت، اربعین را هم‌چنان «بحران» دیدند و ذیل بخش «امنیتی و انتظامی» وزارت کشور تدبیرش کردند؛ برای «فرهنگی‌ترین» پدیده عصر حاضر، «امنیتی‌ترین» ساختار را در نظر گرفتند و بالتبع نگاه «امنیتی» در تمام عرصه‌ها بر نگاه «فرهنگی و اجتماعی»، سایه انداخت.
رحیم آبفروش گفت: باز هم تحلیل‌ها و برداشت‌های «تهدیدمحور» بر سویه‌ها و سیاست‌های «فرصت‌محور» غالب شد و یک ظرفیت و فرصت بی‌نظیر، را در قامت یک تهدید ارزیابی کردند... اگرچه امر اربعین، اتفاقی است عظیم که پشتیبانی، تسهیل‌گری، زمینه‌سازی و همراهی دولت‌ها را می‌طلبد، اما نقش اصلی را در این میانه، مردم بر عهده دارند و اگر دولت، نقش مکمل، محامی و استراتژیک خود را به درستی درنیابد، بالتبع نقش مردم را هم به درستی فهم نخواهد کرد و زمینه را برای ایجاد دوگانه‌ای نامطبوع فراهم خواهد کرد، «اربعین دولتی، اربعین مردمی»؛ سیاست‌ها و راه‌برد‌هایی که منجر به پس‌زدن مردم می‌شود، تا جایی که جماعتی در سیارات دور و کرات دورتر جایی دور هم می‌نشینند و تصمیم بر ممنوعیت برپایی موکب در شهر مهران می‌گیرند! این سوءتدبیر تا آن‌جا پیش می‌رود که امسال مکرراً ترکیب واژگانی جدیدی را بر سر در موکب‌ها نظاره می‌کردی: «موکب مردمی...»؛ بی‌چاره را ناچار کرده‌ایم مردمی‌بودنش را فریاد بزند و در چشم مخاطب کند تا مبادا زائران او را هم با موکب فلان سازمان و دیگر نهاد و آن‌یک بانک و... اشتباه بگیرند... ناچار است برای حفاظت از جای‌گاه و نقش مردم در این حماسه، بجنگد تا این اژد‌ها او را هم نبلعد... این امر، اتفاق جدیدی نیست، دیروزِروز هم شاهدش بوده‌ایم، اما امروز یک تفاوت شگرف را شاهدیم؛ یک جریان «خودمردم‌پندار» حرفه‌ای شکل گرفته است و مردمی‌های دیروز، به مراتب خطرناک‌تر از دولتی‌های آن‌روز، مغازه‌های دونبشی را راه انداخته‌اند که در یک نبش آن پشت پیش‌خوان نهاد و سازمان و اداره خود می‌نشینند و در نبش دیگرش، خیریه‌ای زده‌اند یا هیأتی یا موکبی... یا به هر نحو، مؤسسه‌ای مردم‌نهاده!؛ قلعه حیوانات جورج اورول را که یادتان هست؟ آخرین نسخه فارسی‌اش را به بهترین شکل ویراستاری کرده‌اند به چاپ رسانده‌اند!
دبیر ستاد مردمی اربعین افزود: مدیریتی که به واسطه دوربودن مدیران از میدان عینی، ملموس و حقیقی اربعین، گرفتار سوءتدابیر شگفتی‌سازی گشت. اگرچه خوشحال بودیم دولتی بر سر کار آمده است که بسیاری از چهره‌های آن را در مسیر پیاده‌روی دیده‌ایم، اما کار و تصمیم، باید دست کسانی می‌بود که حداقل یک‌بار با زن و بچه و خانواده از یکی از مرز‌های زمینی عبور کرده باشد، مسیر جاده‌ها را نه با بالگرد و هواپیما و... نه با راننده و خدم و حشم و محافظ و... نه، خودش ناشناس، پشت فرمان نشسته باشد و تا مرز رسیده باشد، در مهران یا خرمشهر، دنبال جای پارک گشته باشد، در میانه گیت‌های مرزی، معطل شده باشد، حالا نه با کامیون و حتی اتوبوس، اما با ون یا سواری عراقی راهی نجف شده باشد، شب را در میانه موکب‌ها خسبیده باشد، و خلاصه این‌که با اهل و عیالش خاک این مسیر را خورده باشد...
باشگاه خبرنگاران جوان فرهنگی هنری تکیه حسینی