مرگ اقتصاد دیجیتال مشهود است
سازمان نظام صنفی رایانه ای تهران روز دوشنبه میزبان فعالان اصناف فناوری اطلاعات و ارتباطات بود؛ نشستی که قرار بود ابتدا در سالن شهید قندی وزارت ارتباطات برگزار شود، سپس به پژوهشگاه ارتباطات و فناوری اطلاعات منتقل و در نهایت با عدم اجازه این پژوهشگاه در روز برگزاری نشست، این تریبون آزاد در دبیرخانه نظام صنفی رایانه ای تهران برگزار شد. ظاهرا وزارت ارتباطات نه تنها تمایلی به مشارکت در این...
دولت صدای بخش خصوصی را نمی شنود
در ابتدای این جلسه حسین اسلامی، رئیس سازمان نظام صنفی رایانه ای تهران ضمن ابراز تاسف و معذرت خواهی از شرکت کنندگان بابت لغو مکرر و تغییر مکان برگزاری جلسه «تریبون آزاد صنفی» گفت: «این رویداد که قرار بود در سالن شهید قندی وزارت ارتباطات برگزار شود، به علت چکه آب از سقف این مجموعه، به پژوهشگاه ارتباطات منتقل شد، اما در نهایت پژوهشگاه هم به دلایلی اجازه برگزاری جلسه را نداد و ما این جلسه را در دفتر سازمان نظام صنفی رایانه ای استان تهران برگزار کردیم.» اسلامی در ادامه افزود: «احساس می‌کنیم که دولت موافق برگزاری چنین جلسه ای هم نبود؛ از افراد دولتی تنها محمدامین آقا میری، رئیس رگولاتوری پیگیر برگزاری این جلسه بود که مشخص نیست او هم در این جلسه حاضر شود یا خیر.»
البته تا پایان نشست هم رئیس رگولاتوری نه تنها در محل دفتر سازمان نظام صنفی رایانه ای تهران حاضر نشد، بلکه نشست تریبون آزاد صنفی بدون حضور عیسی زارع پور وزیر ارتباطات و حتی نماینده ای از سمت این وزارتخانه برگزار شد. در این جلسه حامد معین فر، نایب رئیس کمیسیون مراکز داده سازمان نصر، با ابراز تاسف از عدم حضور نماینده دولت در این نشست اعلام کرد که دیگر هیچ امیدی به وزارت ارتباطات که خانه پدری فعالان صنف است، وجود ندارد.
او با انتقاد از واکنش ها و رفتارهای وزیر نسبت به محدودیت های اینترنت در چند ماه گذشته، گفت: «وزیر هیچ واکنشی به محدودیت های اینترنتی اخیر ندارد و حتی به نظر می رسد با طرح‌هایی مانند صیانت همراه است. هرچند همان روز اولی که زارع پور بر صندلی وزارتخانه نشست، مصاحبه‌هایی کرد و گفت که در شبکه‌های مجازی فعالیت خاصی ندارد؛ این حرف بیانگر آن بود که رشد فضای دیجیتال کشور برایش اولویت ندارد.» معین فر درباره پروژه فیبر نوری هم گفت: «راه اندازی پروژه فیبرنوری از سمت وزارت ارتباطات هم بیشتر به این دلیل است که می‌خواهند با این کار فرصت بخرند تا شبکه ملی اطلاعات تکمیل شده و دیگر هیچ ارتباطی با خارج وجود نداشته باشد.»
حامد معین فر همچنین در کنار دیگر فعالان صنفی حاضر در این نشست بر لزوم تلاش وزیر ارتباطات برای آزادی بازداشت شدگان حوزه فناوری هم تاکید کرد. علی حاجی زاده، یکی دیگر از فعالان صنفی حاضر در این جلسه عنوان کرد: «ما باید درخواست تغییر وزیر را داشته باشیم، چون این وزیر مناسب صنف فاوا نیست و نمی‌تواند به خوبی این حوزه را مدیریت کند.» محمدحسن سمتی، عضو کمیسیون آموزش و پژوهش نظام صنفی رایانه ای هم در این نشست به اینکه کسی صدای بخش خصوصی را نمی شنود، اعتراض کرد. در نشست تریبون آزاد صنفی مدیرعامل شرکت زرین پال نیز حضور داشت. مصطفی امیری در این جلسه عنوان کرد که لغو مکرر مکان برگزاری این جلسه توسط وزارت ارتباطات، حاکی از آن است که گوش شنوایی برای شنیدن مشکلات صنفی وجود ندارد. او در این مورد گفت: «مسیری که در آن حرکت می‌کنیم، امیدوارکننده نیست و حالا مشکلات اخیر، سرمایه‌ها را بیش از پیش فراری خواهد داد.»
عدم تمایل سرمایه گذاران به دلیل مخاطرات
محمد آذری، رئیس کمیسیون زیرساخت مراکز داده سازمان نصر تهران در این نشست به قطعی و محدودیت های اینترنتی اخیر اشاره کرد و گفت: «تصمیمات اخیر درباره اینترنت، باعث توقف فعالیت بسیاری از کسب وکارها شده است. این محدودیت ها باعث شد تا دورکاری و انجام پروژه‌های بین‌المللی با مشکلات جدی مواجه شود. سوالی که باید پرسید این است که آیا فیلترینگ بعد از این مدت اثربخشی مطلوب را داشته است؟ یک کار می‌کنیم، صدها تبعات دارد؛ مثل تبعیض در فیلترینگ که در هر اپراتور به یک شکل پیاده سازی می‌شود و نتیجه آن هم ناامیدی و نارضایتی کاربران و کسب وکارهاست.» او در ادامه با انتقاد از طبقه بندی اینترنت اعلام کرد: «طبقه بندی دسترسی به اینترنت در شورای عالی فضای مجازی به این شکل تعریف شده که تنها برخی افراد به اینترنت آزاد دسترسی داشته باشند. آیا نباید وزیر ارتباطات و سازمان فناوری اطلاعات در این زمینه اعتراضی کنند؟ اگر با قطع اینترنت، امنیت برقرار می‌شود، پس باید جلوی نشر قلم و کاغذ را هم بگیریم که شب نامه پخش نشود.»
آذری با بیان اینکه در زمینه ایجاد محدودیت های اینترنتی از متخصصان نظری گرفته نمی‌شود، درباره به خطر افتادن حریم شخصی کاربران در این شرایط هشدار داد، سوالاتی درباره امنیت سایبری پیام رسان های داخلی پرسید و در نهایت اعلام کرد که با مسیری که وزارت ارتباطات در پیش گرفته است، به دوره آرپانت بر می گردیم. به باور این فعال صنفی جایگاه فناوری اطلاعات در حاکمیت مشخص نیست و همچنین در این زمینه جایگاه خوبی هم در دنیا نداریم. او با تاکید بر اینکه مطالبه گری حق صنف است، در این مورد گفت: «برای تصمیم‌گیری درست ریل گذاری نکرده ایم و حالا مشارکت ذی نفعان را نداریم. از بخش خصوصی مشورت و نظر گرفته نمی‌شود. تخصص من زیرساخت فیزیکی مراکز داده است و می‌دانم به دلیل محدودیت های اخیر بازار بزرگی در منطقه را از دست داده ایم. حالا کسی تمایل به سرمایه گذاری در کشور ما ندارد؛ سرمایه گذاران قبلی هم سرمایه گذاری هایشان را در کشور متوقف کرده اند، چرا که ریسک سرمایه گذاری بالا رفته است.»
تبعات تداوم محدودیت های اینترنتی
علی ماهوت چیان از اعضای کمیسیون آموزش و پژوهش و تامین اجتماعی نصر تهران هم در این نشست حضور داشت. او به مشکلاتی که محدودیت اینترنت برای نیروی انسانی ایجاد کرده، اشاره کرد و گفت: «مهم‌ترین چالش پیش روی صنف، بحث نیروی کار متخصص است. در شرایطی که نیروی کار یا مهاجرت می‌کند یا به صورت فریلنسری شروع به کار می‌کند، دائم در کشور مشکلات امنیتی داریم و هر هفته و هر ماه یک سازمان و ارگان هک می‌شود، نیروی انسانی متخصص برای حل و عبور از بحران نداریم.» او همچنین از گرفتن مجوزهای بی پایان برای کسب وکارها انتقاد کرد و ادامه داد: «به داد شرکت های حوزه آی سی تی برسید. یک مدیر فعال به جای اینکه تمرکزش را روی کارش بگذارد، تمام دغدغه اش باید بحث دریافت مجوز از صنف های مختلف باشد. هر زمان درباره مشکلات صنف صحبت کردیم، گفتند که وقتش نیست.» محمد صراف، نایب رئیس انجمن صنفی VOD و IPTVها نیز به مشکلات کسب وکارها با شروع محدودیت اینترنت و فیلتر اینستاگرام اشاره کرد و گفت: «بیشتر تبلیغات و فروش کسب وکارها از طریق اینستاگرام انجام می‌شد که حالا به مشکل خورده است. کسب وکارهای این حوزه بیشتر تبلیغات فیلم های خود را از طریق اینستاگرام انجام می دادند.» صراف با اشاره به محدودیت های اینترنتی گفت: «باید نگاه امنیتی از اینترنت برداشته شود. در زمانی که فضای کشور امنیتی است؛ باید پروتکل مخصوصی وجود داشته باشد، نه اینکه یک دکمه را بزنند و کل اینترنت کشور را قطع کنند.» او با اشاره به افت بین20تا40 درصدی درگاه‌های فروش تاکید کرد که همه کاربران و کسب وکارها عادت داشتند که در اینستاگرام تبلیغ و خرید بکنند و حالا فیلترینگ همه‌چیز را به هم ریخته است. او در ادامه افزود: «در حال حاضر تنها نهادی که می‌تواند روی تصمیم سازی ها تاثیرگذار باشد، سازمان نظام صنفی رایانه ای است؛ چرا که جایگاه قانونی محکمی دارد.» صراف معتقد است که برخی مسوولان کشور هنوز گزارش‌های مربوط به خسارات و ضررهای کسب وکارها را باور ندارند، آنها را غیرواقعی می دانند و همین امر باعث تصمیم‌گیری های غلط و لطمه به صنف می‌شود.
هاتف خرمشاهی، مدیرعامل شرکت خدمات و راهکارهای دیجیتال و داده و همچنین رئیس سابق مرکز تحول و نوآوری دیجیتال اتاق بازرگانی تهران در این نشست با انتقاد به وزارت ارتباطات و فناوری اطلاعات و بی توجهی اش به این صنف عنوان کرد: «وزیر ارتباطات دیگر نمی‌خواهد حرف های این صنف را بشنود. این رفتاری که با نهاد صنفی می‌شود، پیغام خوبی نمی‌دهد. صنف به جز خویشتن داری و صرف جوانی برای ساختن آینده، کاری نکرده است. هزینه فعالیت های صنفی آنقدر بالا رفته که نسل دوم و سوم نظام صنفی از تحرکات صنفی ناامید شده است.» به گفته او وضعیت نیروی انسانی در کشور خوب نیست و مهاجرت رو به افزایش است. در این شرایط حملات سایبری به زیرساخت ها بیشتر شده و دستمزدها نیز ناکافی است، در حالی که دولتی ها جویای احوال این صنف نشده اند. او با انتقاد از لغو شدن مکان برگزاری این نشست، گفت: «مشکل ما ساختمان نبود، مشکل ما شنیدن بود. باید چاره اندیشی کرد؛ سرمایه گذاری ها در صنعت فاوا در سه ماه گذشته صفر شده است. اینکه یک نفر از دولت حضور ندارد که حتی صدای ما را بشنود بسیار ناامید‌کننده است. بخش خصوصی کسی جز خودش را ندارد و خوشحالم که کنار هم هستیم. ما باید درباره مشکلات مان با نهادی بالاتر از وزارت ارتباطات گفت‌وگو کنیم.» او با تاکید بر این موضوع که اگر روبیکا 35 میلیون کاربر دارد؛ چرا درآمد همراه اول کاهش پیدا کرده است، گفت: «مدام صحبت از پلتفرم های داخلی است و گفته می‌شود که روبیکا 35میلیون کاربر دارد. اگر روبیکا این‌قدر کاربر دارد، پس چرا درآمد همراه اول افت کرده است؟» خرمشاهی همچنین این سوال را مطرح کرد که چرا در این جلسه معاونت علمی یا نهادی از فراجا نماینده ای ندارد. او تاکید کرد حالا که وزارت ارتباطات پاسخگوی مشکلات صنف نیست، باید به سراغ نهاد مسوول دیگری رفت.
بهناز آریا، عضو کمیسیون افتا سازمان نصر تهران هم با اعلام اینکه محدودیت اینترنت امنیت فضای مجازی و اطلاعات در کشور را به خطر انداخته است، گفت: «با این محدودیت های اینترنتی، امنیت کشور در فضای مجازی از بین رفته است. ما حتی امکان به روزرسانی یک سیستم را نداریم. افزایش استفاده از فیلترشکن وضعیت را بدتر کرده است.» او با انتقاد از ادعای زارع پور مبنی بر اینکه رفع محدودیت اینترنت دست او نیست، ادامه داد: «وقتی وزیر می‌گوید رفع محدودیت ها دست من نیست، چرا ما انتظار داریم که در این نشست باشد و اصلا چرا به این نشست دعوت شده است که نیاید. ما باید از نهادهای تصمیم‌گیر دیگری که در این محدودیت ها نقش دارند، دعوت کنیم.» آریا در ادامه افزود: «اگر قرار است محدودیت ها ادامه داشته باشد، به ما اعلام کنند تا شغلمان را عوض کنیم و به سراغ شغل دیگری برویم. ما به خاطر ایران و دغدغه ملی مانده ایم و کار کردیم. اگر قرار است برای درخواست ها و مطالبات مان جوابی وجود نداشته باشد، به سراغ کارهای پول سازتر برویم.»
درِ بسته وزارت ارتباطات
میلاد جهاندار، مدیرعامل باهمتا، به عنوان یکی دیگر از افرادی که پشت تریبون رفت، اعلام کرد به جای رفتن به سراغ دولت برای حل مشکلات، باید از پتانسیل صنف که نزدیک به 8هزار عضو دارد استفاده کرد. او در این باره گفت: «اگر صنف قدرت داشت، نماینده ای از حاکمیت اینجا بود. این را باید قبول کنیم که قرار نیست صدایی شنیده شود.» جهاندار در ادامه تاکید کرد که باید از پتانسیل بخش خصوصی برای حل مشکلات استفاده شود. او در این مورد گفت: «چرا تمرکز را روی جایی گذاشتیم که نمی‌خواهد صدای ما را بشنود؟ از زمان شروع این بحران ها دنبال راهکار بودیم. تکلیف دولت که مشخص است و ظاهرا نیازی نمی‌بیند که صدای ما را بشنود، آنقدر به دولت اتکا کردیم که وضعیت اقتصاد ما یک اقتصاد دولتی است. محدودیت اینترنت، بحران خیلی جدی در ایران ایجاد می‌کند و مرگ اقتصاد دیجیتال کاملا مشهود است.»
حسین ریاضی، رئیس سندیکای مخابرات ایران نیز اعلام کرد که در حال حاضر باید بیشتر از گذشته تمرکز روی استفاده از توان بخش خصوصی باشد. ریاضی در این مورد گفت: «انجمن های صنفی می‌توانند یار کشور باشند، چون نگاه ملی و تخصصی دارند. چرا کاری به انجمن ها واگذار نمی‌شود و دولت خودش را موظف نمی داند که نگاه تخصصی را باید از انجمن تخصصی بگیرد.» او ادامه داد: «شبکه‌های اجتماعی می‌خواهند ارتباطات را فارغ از مکان فیزیکی افراد شکل بدهند. فضای مجازی یعنی ارتباطات بین‌المللی و اگر این ارتباطات محدود شود، در روابط اقتصادی و صادرات ما محدودیت ایجاد می‌شود. همه ما می‌خواهیم شرایطی باشد که کسب و کارها رونق پیدا کنند و لازمه این موضوع برقراری ارتباطات بین‌المللی است.»
در پایان جلسه صادق فرامرزی، سرپرست دبیرخانه نصر تهران به انتقاد از اجبار به استفاده از پلتفرم های داخلی پرداخت و گفت: «نمی‌توان برای پلتفرمی مانند اینستاگرام یک جایگزین داخلی پیدا کرد و هیچ کس هم نمی‌تواند مسوولیت ابزار داخلی را قبول کند. در ایران همیشه بیشتر از همه به مدیران پلتفرم های داخلی سخت گیری می‌شود و به همین دلیل هم پلتفرم های داخلی خوبی در حوزه شبکه اجتماعی نمی‌تواند شکل بگیرد.» فرامرزی در ادامه از تلاش برای ارتباط گرفتن با وزارت ارتباطات گفت و اینکه پیوسته به در بسته خورده اند.
او در این مورد گفت: «از وزیر ارتباطات خواستیم کنار ما باشد و گفتیم می دانیم تصمیمات بر عهده شما نیست، اما کنار ما باشید تا شرایط را درست کنیم. با این حال این ارتباط به درستی شکل نگرفت.» به باور او سیاستگذار، باید شرایط را به نقطه قبل - که البته همان هم مطلوب نبود - برگرداند تا بتوان تعامل کرد. برآیند تریبون آزاد صنفی نشان می‌دهد که همان‌طور که فعالان صنف فاوا در طول ماه‌های اخیر بارها بر سخت تر شدن شرایط برای ادامه کار تاکید کرده اند، تداوم محدودیت های اینترنتی راه توسعه اقتصاد دیجیتال را مسدود می‌کند. این در حالی است که آنها دولت را در کنار خود نمی بینند و از ضعف تعامل دولت با بخش خصوصی ناراضی هستند.
--> اخبار مرتبط