مشکلات فصل ثبت‌نام مدارس / مدیر بازرسی همزمان دو شغل دارد
در اوج فصل حساس ثبت‌نام مدارس، مدیرکل ارزیابی عملکرد و پاسخگویی به شکایات وزارت آموزش و وپرورش همزمان سرپرستی مرکز امور بین الملل و مدارس خارج از کشور را بر عهده دارد و همین دو انتصاب نگرانی‌هایی را درباره ضعف بازرسی ایجاد کرده است.
به گزارش خبرنگار اجتماعی خبرگزاری تسنیم، در حالی که فصل حساس ثبت‌نام دانش‌آموزان در مدارس آغاز شده و والدین همچون سال‌های گذشته با مشکلات متعددی مواجه خواهند شد، انتصاب دوگانه مدیرکل ارزیابی عملکرد و پاسخگویی به شکایات وزارت آموزش و پرورش به عنوان سرپرست مرکز امور بین‌الملل و مدارس خارج از کشور، نگرانی‌ها را از ضعف نظارت بر فرآیند ثبت‌نام تشدید کرده است. این وضعیت، به همراه انتقادات دیرینه از عملکرد بازرسی در این وزارتخانه، ضرورت تحولی جدی را در ساختار و رویکردهای نظارتی آموزش و پرورش برجسته می‌سازد.
6 اردیبهشت 1404، محمدسلیمی مدیرکل ارزیابی عملکرد و پاسخگویی به شکایات وزارت آموزش‌وپرورش، یک حکم کلیدی دیگر گرفت و به عنوان سرپرست مرکز امور بین‌الملل و مدارس خارج از کشور منصوب شد.
از آن روز، او باید میان نظارت بر مدارس داخل کشور "حدود 110 هزار مدرسه" و هدایت مدارس ایرانی خارج از کشور "حدود 76 مدرسه در کشورهای مختلف جهان" وقت و انرژی تقسیم کند آن هم درست در فصل حساس ثبت‌نام دانش‌آموزان، فصلی که هر سال رکورد شکایات والدین را می‌شکند.
آغاز ثبت‌نام مدارس / ممنوعیت محرومیت دانش‌آموزان ضعیفکارشناسان معتقدند تقسیم توان مدیرکل بین دو حوزه کلیدی و حساس به ویژه در شرایطی که بخش بین‌الملل نیز ظرافت‌های خاص خود را دارد می‌تواند منجر به کاهش کیفیت نظارت و پاسخگویی در هر دو بخش شود.
مشکلات تکراری ثبت‌نام و ضعف نظارت
تکرار سالانه دردسرهای ثبت‌نام، محدوده‌بندی سخت‌گیرانه، سخت‌گیری‌های بی‌مورد و عدم انعطاف مناطق آموزش و پرورش برای حل مشکلات مردم، شرط معدل‌های سلیقه‌ای برخی مدارس، دریافت‌های غیرقانونی تحت عنوان «مشارکت» یا «کمک به مدرسه»، عدم ثبت نام از دانش‌آموزان با نمرات ضعیف به ویژه در شهر تهران تنها بخشی از مشکلات مردم در فصل ثبت‌نام مدارس است.
سال گذشته طبق گزارش رسمی سامانه پاسخگویی وزارتخانه، بیشترین شکایت مردم از مدارس بابت «محدوده بندی مدارس و شهریه غیرمجاز» بود.
کمبود نیرو در بازرسی
یدالله شهباز بیگی مدیر سابق ارزیابی عملکرد و پاسخگویی به شکایات آموزش و پرورش شهر تهران درباره مشکلات بازرسی و نظارت بر مدارس به تسنیم گفت: بازدید از مدارس باید به صورت دوره‌ای انجام شود اما چون واحد بازرسی نیروی کافی برای این کار را ندارد فقط به شکایات ثبت شده از سوی والدین اکتفا و براساس آن اقدام می‌کنند.
لزوم ورود دادستانی به پرونده عدم ثبت‌نام دانشآموزانبیگی در پاسخ به این پرسش که تا چه اندازه واحدهای بازرسی مناطق در بازرسی از مدارس به رعایت حقوق دانش آموزان توجه می‌کنند؟ گفت: تلاش بر این است تا مشکلات را حل کنند همچنین واحد بازرسی آموزش و پرورش فرهنگیان بازنشسته را برای بازدید دوره‌ای از مدارس به ویژه در فصل ثبت‌نام به کار می‌گیرد و گزارش‌های به دست آمده از سوی آنها بررسی می‌شود، در صورت تخلف مدیر مدرسه برای ارائه توضیحات احضار می‌شود و اگر توضیحات او قانع کننده نبود، پرونده به هیئت تخلفات اداری ارجاع می‌شود.
اصرار عجیب برای فراری‌دادن دانش‌آموزان از مدارس دولتی!بازرسی بی رمق در آموزش و پرورش
وی تأکید کرد: بازرسی در وزارت آموزش و پرورش پررنگ نیست و این واحد با کمبود نیروی متخصص مواجه است؛ زمانی که در شهر تهران فعالیت داشتم، 4 نیرو در بخش بازرسی داشتم، با این تعداد نیرو چگونه می‌توان بر شهر تهران نظارت دقیق داشت بنابراین از نیروهای بازنشسته استفاده می‌کردیم اما همه این افراد هم آموزش لازم را نداشتند در حالیکه بازرسان باید از میان نیروهای متخصص انتخاب شوند.
بیگی ادامه داد: به دلیل عدم تسلط برخی از نیروهای بازرسی شاهد هستیم که هنگام مراجعه به مدرسه صلابت لازم را به عنوان بازرس ندارند و بعضی ازمدیران مدارس از ناآگاهی آنها سواستفاده کرده و به آسانی می‌توانند بازرس را دور بزنند. واحد بازرسی به شدت به نیروی انسانی آموزش دیده نیاز دارد تا به صورت کارشناسانه نظارت‌ها را انجام دهند.
کارشناسان می‌گویند اداره بازرسی در فصل تابستان باید روزانه داده‌های شکایات را پالایش، پایگاه‌های ثبت‌نام را پایش و در صورت لزوم بازرسی سرزده انجام دهد. اما اکنون مدیر این واحد، همزمان باید برای مدارس ایرانی خارج از کشور نیز تصمیم بگیرد، حوزه‌ای که خود با بحران‌های جداگانه‌ای مواجه است.
پیامدهای ملموس برای مردم
با توجه به وضعیت ویژه کشور و لزوم کاهش مشکلات مردم، به نظر می‌رسد مسئولان باید تمام تلاش خود را برای بهبود شرایط ثبت‌نام دانش‌آموزان به کار گیرند. در چنین شرایطی، حضور تمام وقت و تمرکز مسئولان واحد ارزیابی عملکرد و پاسخگویی به شکایات آموزش و پرورش بر این موضوع یک ضرورت انکارناپذیر است. انتصاب دوگانه آقای سلیمی و مشاهده نشدن تحول در مرکز امور بین الملل و مدارس خارج از کشور از زمان انتصاب او تا به امروز، این نگرانی را تقویت می‌کند که رسیدگی همزمان به دو مسئولیت منجر به عدم تمرکز کافی بر هر دوی آنها شده است.
به نظر می‌رسد که وزارت آموزش و پرورش باید هر چه سریعتر در مورد مسئولیت‌های آقای سلیمی تعیین تکلیف کند. ادامه وضعیت فعلی، با توجه به مشکلات سالانه ثبت‌نام و انتقادات از ضعف نظارت، می‌تواند منجر به تکرار مشکلات گذشته و نارضایتی بیشتر والدین شود.
پدیده‌ای که کوچ به مدارس غیردولتی را تحمیل می‌کند
شایان ذکر است که ضعف در نظام بازرسی و نظارت بر عملکرد مدارس دولتی عادی، نه تنها نارضایتی گسترده خانواده‌ها را در پی دارد بلکه این نارضایتی به‌طور مستقیم متوجه کل وزارت آموزش و پرورش و حتی نظام جمهوری اسلامی می‌شود، پیامدی که در نهایت خانواده‌ها را ناچار به کوچ اجباری و ثبت‌نام در مدارس غیردولتی با هزینه‌های سنگین می‌کند.