معنای غزه منهای حماس!/ اسرائیل چه خواب شومی برای فلسطینی‌ها در سر دارد؟
اقتصادنیوز: نسخه ایده آل آمریکا که حول محور حاکمیت تشکیلات خودگردان بر نوار غزه تعریف شده، با توجه به نتایج نظرسنجی ها و رویکرد اسرائیل اجرایی نخواهد شد و همین گزاره بر نگرانی ها در باب آینده غزه پسا چنگ افزوده است.
در شرایطی که تداوم درگیری ها میان اسرائیل و حماس موجب افزایش تنش ها در بخش های دیگر خاورمیانه شده، گروهی از ناظران با رد ایده رهبری غزه توسط تشکیلات خودگردان پس از کنار گذاشتن حماس، بر این باورند که تنها ایالات متحده قادر است با لحاظ کردن واقعیت معادلات حاکم بر منطقه، راهی برای پایان درگیری ها و بازگشت ثبات بیابد. در همین راستا، آرون دیویو میلر و دانیل کورتزر با انتشار یادداشتی در نشریه فارن افرز بر این مقوله تاکید کردند که واشنگتن برخلاف گذشته پلن و نقشه راهی برای خروج از بحران غزه ندارد و همین مقوله صرفا زمینه را برای افزایش درگیری ها هموار می کند. اقتصادنیوز این یادداشت را در سه بخش ترجمه کرده که بخش نخست در ادامه آمده است.
آینده مبهم غزه
جنگ ها در خاورمیانه به ندرت به پایان می رسد. با این حال، برخی ناظران مدعی اند که جنگ اسرائیل و حماس می‌تواند متفاوت تر باشد. این جنگ اغلب با جنگ اکتبر 1973 یوم کیپور بین اسرائیل و نیروهای مشترک مصر و سوریه مقایسه می‌شود؛ چنگی که ماحصلش شکست ساختار اطلاعاتی اسرائیل، از دست دادن اعتماد مردم به این بازیگر و آسیب‌های روحی پس از آن است. حقیقت این است که هر مقایسه معناداری به همین جا ختم می شود. بیش از 2 هزار 800 اسرائیلی در جنگ یوم کیپور کشته شدند. اما در جریان این درگیری نه کسی اسیر شد و نه منطقه ای غیر نظامی چون غزه هدف حملات پی در پی قرار گرفت. جنگ 1973 تنها سه هفته به طول انجامید و به سرعت به واسطه توافقنامه نسبتا ساختاریافته با میانجیگری ایالات متحده زمینه را برای صلحی نسبی هموار کرد.
امروز اما دو جامعه آسیب دیده که از جنگ کنونی بیرون می آیند، با سطحی از رنج، تلفات و ویرانی که نیازمند بازسازی فیزیکی و شفای روانی اند. تاکنون هزار و 400 اسرائیلی و هزار و 800 فلسطینی جان خود را از دست داده اند. حدود 150 هزار اسرائیلی و بیش از 1.8 میلیون فلسطینی در غزه آواره شده اند. در کرانه باختری، حملات نیروهای دفاعی اسرائیل (IDF) و شهرک نشینان افراطی تاکنون منجر به کشته شدن بیش از 260 فلسطینی، دستگیری نزدیک به دو هزار نفر و آواره شدن تقریباً هزار نفر از سرزمین هایشان شده است. این ایده که اسرائیل پس از تکمیل عملیات نظامی اش، از غزه خارج شده و قدرت را در اختیار تشکیلات خودگردان قرار خواهد داد، واقع بینانه نیست. هیچ چشم‌انداز واقع‌بینانه‌ای در کوتاه‌مدت برای این درگیری وجود ندارد.
اسرائیل برای غزه دندان تیز کرده است!
اواخر اکتبر، جو بایدن اعلام کرد که منطقه نباید به وضعیت قبل از 7 اکتبر بازگردد. با این حال، اگر بایدن خواهان تغییر است، دولت او باید سیاست‌های جسورانه‌تری را اتخاذ کند - رویکردی که منطقه را به سمت راه‌حل دو دولتی هدایت می‌کند. سیاستگذاران ممکن است بخواهند در شرایطی که به سرعت در حال تغییر هست از حرکات جسورانه اجتناب کنند: چنین حرکاتی عملاً دشوار و از نظر سیاسی پرخطر خواهند بود. اما حقایق میدانی نشان می‌دهد که منطقه نمی‌تواند به وضعیت بی‌ثبات قبل از جنگ بازگردد. در عوض، بدون راهنمایی دقیق، احتمالا وضعیت جدیدی پدیدار خواهد شد که حتی مشکل‌سازتر خواهد بود. اکنون فقط رهبری آمریکا شاید بت. واند کارساز باشد. مقامات اسرائیلی در جنگ غزه اعلام کرده اند که اهداف آنها نابودی حماس است. منظور این رهبران از رادیکالیزه کردن نامشخص است. اما حتی اگر اسرائیلی‌ها موفق به از بین بردن قابلیت‌های نظامی حماس شوند، به سادگی پایان ماموریتشان در غزه را اعلام نمی کنند. رهبران اسرائیل قدرت گرفتن حماس و تشکیلات خودگردان در غزه را رد کرده اند، بنابراین اسرائیل احتمالا برای مدت طولانی در غزه خواهد ماند.
اسرائیل از قبل دسترسی زمینی، دریایی و هوایی و همچنین طیف الکترومغناطیسی غزه را کنترل می کند. حتی اگر اسرائیل موفق به پایان دادن به حاکمیت حماس در غزه شود، بدون شک می خواهد تا حدودی اختیارات خود را حفظ و حداقل تضمین کند که تمام واردات با اهداف نظامی دوگانه به دقت نظارت و کنترل می شود. تداوم اصطکاک با سازمان ملل و سایر سازمان‌های کمک‌رسان بین‌المللی - که به لطف عملیات نظامی اسرائیل و کشته شدن هزاران نفر در غزه اجتناب‌ناپذیر است. اگر اسرائیل بخواهد برای مدت طولانی در غزه بماند، با حملات حماس و دیگر نهادها و گروه های حاکی این جریان، چالش‌های عظیم در حفظ نظم و قانون مواجه خواهد شد. حتی در حالی که برخی از مقامات اسرائیلی از خروج از غزه صحبت می کنند، بر لزوم ایجاد "مناطق حائل". تاکید دارند. به بیان ساده، هیچ خط روشنی جنگ را از صلح در این درگیری جدا نخواهد کرد. در عوض، اقدامات نظامی اسرائیل در غزه احتمالاً از یک عملیات هوایی و زمینی فشرده به عملیات هدفمندتر تبدیل خواهد شد و اسرائیل برای مدتی بخشی از چشم انداز غزه خواهد بود.
غزه منهای تشکیلات
روی کاغذ، بهترین گزینه برای آینده غزه در درازمدت، حکومت فلسطینی است که توسط تشکیلات خودگردان احیا و مشروعیت یافته رهبری می شود. اوایل ماه جاری، جیک سالیوان، مشاور امنیت ملی ایالات متحده، در دیدار با محمود عباس، درباره نقشی که تشکیلات خودگردان احیا شده ممکن است در اداره غزه ایفا کند، صحبت کرد. اما تشکیلات خودگردان به دلیل ناکارآمدی - و در حد کمی، سیاست های اسرائیل - ضعیف و بی اثر شده است. فلسطینی ها این نهاد را فاسد و اقتدارگرا می دانند: در نظرسنجی عرب سنج از غزه که درست قبل از 7 اکتبر انجام شد، اکثریت پاسخ دهندگان تشکیلات خودگردان را باری بر دوش مردم فلسطین می دانستند. عباس از برگزاری انتخابات جدید در سال 2021 خودداری کرد و به طور فزاینده ای ارتباط خود را با جوانان فلسطینی از دست داد. وقتی از پاسخ دهندگان در نظرسنجی فشارسنج عرب پرسیده شد که اگر انتخابات ریاست جمهوری در غزه برگزار شود به چه کسی رای می دهند، 32 درصد مروان برغوتی فعال زندانی فتح و 24 درصد اسماعیل هنیه رهبر حماس را انتخاب کردند. تنها 12 درصد عباس به عباس رای دادند.
در طول این جنگ، تشکیلات خودگردان قادر به محافظت از فلسطینیان در کرانه باختری در برابر حملات ارتش اسرائیل و حملات شهرک نشینان نبوده است، چه رسد به اینکه بر روند عملیات اسرائیل در غزه تأثیر بگذارد. در همین حال، پس از حمله 7 اکتبر حماس و آزادی صدها اسیر فلسطینی از زندان های اسرائیل، سهم محبوبیت حماس در کرانه باختری افزایش یافته است. برای بسیاری از فلسطینی‌هایی که به عباس بی‌اعتماد هستند، حماس تنها بازیگر با نفوذ قلمداد می شود. بازگرداندن اعتماد فلسطینی ها به تشکیلات خودگردان تلاش و زمان زیادی می طلبد. این امر مستلزم برگزاری انتخابات عادلانه و آزاد در کرانه باختری و غزه و متقاعد کردن رای دهندگان است که واقعاً هدفشان ایجاد یک کشور مستقل فلسطینی است.
همچنین بخوانید
