مقابله با کرونا؛ کار ستادی و اولویت‌های کارشناسانه
تهران - ایرنا - حضور کارشناسان صاحب‌نظر در کمیته‌های ستاد ملی مقابله با کرونا هر چند ضروری و ارزشمند است اما افزایش بی‌دلیل اعضای این ستاد و استفاده از نظراتی که پایه علمی و فقهی تایید شده‌ای ندارد، نمی‌تواند برای اتخاذ تصمیمات بهتر در این ستاد مثمر ثمر باشد.
یک سالی است که از شیوع ویروس کرونا، به عنوان یک بحران پیچیده، خاص و دشوار می‌گذرد. این ویروس تاکنون جان هزاران ایرانی و صدها هزار نفر را در سراسر جهان گرفته است. اگرچه می‌توان میان شیوع ویروس کرونا و سایر بیماری‌های ویروسی در نیم قرن گذشته، مشابهت‌هایی را دید، اما هیچ بیماری دیگری نتوانسته بود اینچنین جهان را درنوردیده و تا این اندازه به جریان زندگی روزمره انسانی آسیب بزند.
از همان ابتدای شیوع ویروس در ایران، ستاد مقابله با کرونا تشکیل شد تا بتوان با طرح و برنامه‌هایی مشخص، مانع شیوع بیشتر این ویروس در کشور شود. دستورالعمل‌های صادره از این ستاد شفاف و مشخص بودند و در پی تصمیم کارشناسان عضو این ستاد، محدودیت‌های بسیاری از اسفندماه در کشور ایجاد شد. اگرچه کارشناسان بر سر شکل و میزان اقدامات انجام شده برای مقابله با این ویروس اختلاف نظر دارند، اما تمامی کارشناسان تایید می‌کنند که در این ستاد از نظرات و راهنمایی‌های تخصصی پزشکی، استفاده شده است.
بطور حتم کارشناسان بهداشت عمومی و بیماری‌های عفونی بر سر نحوه مدیریت این شیوع این ویروس اختلاف نظرهایی خواهند داشت. کما اینکه در اغلب کشورهای درگیر این بحران نیز چنین اختلاف‌نظرهایی دیده شده است. در عین حال شناخت کارشناسان از نحوه عمل این ویروس زمان برد و ماه‌ها طول کشید تا بسیاری از ویژگی‌های این ویروس کشف شود. این مسئله به ماهیت پیچیده این ویروس و نوپدید بودن آن باز می‌گردد. همانطور که در بسیاری دیگر از بیماری‌های دیگر نیز دیده شده است، شناخت یک بیماری، زمان می‌برد و شاید سال‌ها زمان ببرد تا امکان شناسایی دقیق یک ویروس میسر شود. کارشناسان بین‌المللی هم ماه‌ها طول کشید تا به برخی از ویژگی‌های این ویروس پی ببرند. بطور مثال در ابتدا تصور می‌شد که تنها افراد بیمار نیازمند استفاده از ماسک هستند، اما امروزه مشخص شده است که همگان بایستی از ماسک استفاده کنند.
اما مهمترین نکته آن است که بحث بر سر نظرات کارشناسی، گاه ابعاد سیاسی یافته است. بطور مثال برخی گروه‌ها در حالی مدعی هستند که ستاد مقابله با ویروس کرونا باید از طب سنتی برای درمان این ویروس استفاده کند که هنوز ادعای درمان ویروس کرونا با برخی داروهای سنتی، نیازمند اثبات علمی است و نمی‌توان با اتکاء بر نظرات تنها یک یا چند مدعی، جان مردم را به خطر انداخت. از سوی دیگر مدعیان طب سنتی نیز شواهد چندانی برای برخی ادعاهای خود طرح نکرده‌اند و تنها با تکیه بر برخی اظهارات مطرح شده در رسانه‌های عمومی تلاش دارند تا نظرات آنان، به عنوان نظرات کارشناسی طرح شود؛ مسئله‌ای که نیاز به بررسی‌های بسیار بیشتری و تخصصی دارد. در واقع بایستی از منتقدان ستاد مقابله با کرونا پرسید که جای کدام کارشناسان در ستاد مقابله با کرونا خالی است؟ کارشناسانی صاحب نظر و اندیشمند یا افرادی مدعی کارشناسی که هنوز نظرات آن‌ها مورد تایید هیچ مرجع دینی یا علمی نیست.
از سوی دیگر همواره می‌توان از دایره وسیع‌تری از کارشناسان زبده پزشکی و صاحب‌نظران علوم بهداشتی برای ارائه طرح‌هایی جدید جهت مقابله با ویروس کرونا بهره برد. همکاری بین‌المللی با کشورهای دوست و درگیر مقابله با ویروس کرونا، مسئله‌ی دیگری است که به ارتقای سطح مقابله با ویروس کرونا کمک‌های شایانی خواهد کرد. به ویژه در زمینه تولید واکسن ایران نه تنها می‌توان از تجربیات سایر کشورهای دوست و همکار استفاده کند، که قادر است تجربیات خود را نیز در اختیار چنین کشورهایی قرار دهد.
اما ابعاد تاثیر ویروس کرونا، تنها بهداشتی و پزشکی نیست. ویروس کرونا ابعاد اقتصادی، اجتماعی، روانشناختی، سیاسی، فرهنگی، ورزشی و محیط‌زیستی متعددی دارد که بایستی درباره آن‌ها نیز چاره‌ای اندیشید. این درست است که بایستی تمرکز اصلی ستاد مقابله با کرونا، بر روی محورهای بهداشتی و پزشکی این ویروس باشد، اما غفلت از تاثیرات روانشناختی، اجتماعی، فرهنگی، اقتصادی، سیاسی و زیست محیطی این ویروس، می‌تواند موجب تبعات پایدار، اثرگذار، آسیب‌زا و پرهزینه دیگری باشد که دستکمی از اثرات مخرب بهداشتی این ویروس ندارند. ستاد مقابله با ویروس کرونا نیاز دارد تا بیش از پیش از نظرات چنین کارشناسان و صاحب‌نظران بهره‌مند شود. نظراتی که می‌تواند به همراهی هرچه بیشتر مردم با تصمیمات این ستاد نیز بیانجامد.
نکته مهم دیگر آن است که افزایش بی‌دلیل تعداد اعضای ستاد مقابله با کرونا و ایجاد فشار برای ورود بیشتر برخی افراد به عنوان کارشناس، تنها رسیدن به تصمیمات نهایی را دشوارتر می‌کند. ستاد مقابله با کرونا، یک ستاد تخصصی است و بطور حتم افزایش بی‌دلیل اعضای آن، نمی‌تواند نتیجه بخش باشد. به ویژه آنکه حضور برخی افراد به عنوان کارشناس، تنها موجب افزایش تنش، پیچیدگی و ابهام در تصمیمات شود. در عین حال ستاد ویژه مقابله با کرونا، یک ستاد تخصصی و غیرسیاسی است. تصمیماتی که در این ستاد گرفته می‌شود، به عنوان تصمیم کلیت نظام تلقی خواهد شد و نباید آن‌ها را جناحی دانست. تاکید رهبر انقلاب بر تمکین همگان به نظرات این ستاد، نشان از اهمیت و جایگاه این ستاد دارد و نباید سازوکار اتخاذ تصمیمات در این ستاد را جناحی و حزبی کرد.
امروز کشور بیش از هر چیز نیازمند همدلی، وحدت و همراهی تمامی ارکان نظام تصمیم سازی است. حضور کارشناسان و متخصصان در ستاد مقابله با کرونا اگرچه مغتنم است؛ اما در صورتی باید از آن استقبال کرد که به افزایش چشمگیر کیفیت تصمیمات این ستاد بیانجامد. کارشناسان این ستاد نیز بطور حتم می‌دانند که چه وظیفه خطیری برعهده دارند و از این نکته مطلع هستند که تصمیمات آنان می‌تواند بر حفظ سلامت هزاران ایرانی اثر بگذارد، تصمیماتی که بطور حتم باید با کار کارشناسی دقیق و در شکلی حساب شده اتخاذ شوند.
*س_برچسب‌ها_س* *س_پرونده خبری_س*