مقصر رسوب 8 میلیون تن کالای اساسی و واسطه‌ای در بنادر و گمرکات کیست؟

به گزارش خبرنگار اقتصادی خبرگزاری تسنیم، اخیرا معاون گمرک ایران، در مورد وضعیت گمرک بندر امام خمینی و معطلی کشتی‌ها گفت: روزانه 1800 تا 2 هزار کامیون خروجی از بندر امام خمینی وجود دارد که هرچه کالا اظهار می‌شود با تعهد ذی‌حسابی ترخیص می‌شود. یعنی با تعهد شرکت پشتیبانی امورِ دام، برای پرداخت عوارض و ارزش افزوده، کشتی‌ها ترخیص می‌شوند. کالاهای اساسی برای ترخیص نیاز به 3 تا 4 مجوز از وزارت بهداشت، استاندارد و قرنطینه نباتی دارند و برخی کشتی‌های دیگر نیز در لنگرگاه منتظر هستند و در حال حاضر 8 میلیون تن کالا در بنادر کشور وجود دارد که منتظر ترخیص است.

معاون گمرک جمهوری اسلامی ایران یکی از شرایط ترخیص این کالاها را تأمین ارز عنوان کرد و گفت: کشتی‌هایی که در لنگرگاه هستند در حوزه سازمان بنادر و دریانوردی قرار دارند و هنوز در حوزه گمرکی وارد نشده‌اند. باید ابتدا کالای خود را اظهار کنند و طبق کانون هیأت مقررات‌زدایی و رفع موانع تولید گمرک مؤظف است هفت روزه جواب دهد و تعیین تکلیف کشتی‌ها انجام شود.

لازم به ذکر است، چندی قبل موضوع تامین نقدینگی جهت خرید ارز به نرخ جدید یکی از چالشهای مربوط به ترخیص اقلام مذکور عنوان شده بود. یعنی وقتی نرخ ارز از 4200 تومان به 28500 تومان افزایش یافته، موضوع تامین نقدینگی و سرمایه در گردش، برای شرکتهای واردکننده کالاهای اساسی چالش جدی ایجاد کرده است. وضعیت بگونه ای است که حتی سیستم بانکی نیز نمیتواند در این خصوص تاثیر قابل توجهی داشته باشد.

نکته مهم بعدی این است که چرا با وجود معضل اشاره شده در خصوص تامین سرمایه در گردش جهت تامین ارز از سوی شرکتهای داخلی این حجم از ثبت سفارش از سوی جهادکشاورزی و وزارت صمت در سامانه جامع تحارت پذیرش شده است. به عبارت ساده تراینکه بعد از جهش نرخ ارز واردات کالای اساسی با چالش مواجه شدن نقدینگی کالای اساسی یک امر بدیهی بود، با این وجود نباید بر میزان ثبت سفارشها نظارت بیشتری میشد؟

امروز 8 میلیون تن انواع نهاده دامی و سایر اقلام اساسی در بنادر جنوبی و شمالی کشور رسوب کرده و ماندگاری این کالاها و احتمال ایجاد چالشهای ناشی از رسوب میتواند آسیب مالی به دولت و شرکتهای ذی نفع وارد کند. در این بین یک گمانه زنی دیگر نیز در خصوص علت رسوب گسترده کالا در بنادر کشور مطرح شده است. در واقع سیاست گذار از کاهش مصرف و مشکلات ناشی از نقدینگی و سرمایه در گردش مطلع بوده اما به دلیل برخی پیش‌بینی‌ها از وضعیت جهانی کالاهای اساسی تصمیم گرفته مجوز ثبت سفارش در حجم فعلی را صادر کند. به هر حال در صورت صحت سناریوی دوم، تقاضای ارزی ناشی از آزادسازی ارز واردات کالای اساسی روی تراز ارزی کشور نیز تاثیر گذار بوده است.