مهر تایید گروسی بر پیشرفت همکاری‌ها با ایران
نشست فصلی شورای حکام آژانس بین‌المللی انرژی اتمی ظهر روز دوشنبه 5 ژوئن - 15 خرداد آغاز به کار کرد تا راستی‌آزمایی و بازرسی فعالیت های هسته‌ای ایران ذیل قطعنامه 2231 شورای امنیت سازمان ملل و اجرای توافقنامه پادمانی در آن را بررسی کند. در این چارچوب مدیرکل آژانس با تاکید بر اینکه ایران پاسخ های قابل قبولی به آژانس داده گفت که آژانس نیازمند قابلیت نظارتی بیشتر بر تاسیسات ایران است. با...
در همین ارتباط، رافائل گروسی در کنفرانس خبری در وین در خصوص همکاری ایران و آژانس گفت: «آژانس موضع خود را در قبال فعالیت های هسته ای ایران تغییر نداده است اما ما پاسخ های قابل قبولی از ایران دریافت کرده ایم و آنها را راستی آزمایی خواهیم کرد.» گروسی سپس در خصوص فعال شدن دوربین های آژانس در ایران گفت: «ما به طرف ایرانی بر لزوم فعال‌سازی مجدد دوربین ها و دستگاه‌های نظارت الکترونیکی در سایت های هسته ای تاکید کردیم.» گروسی توضیح داد: «دسترسی به اطلاعات مساله مهمی است که ما با مقام های ایران در میان گذاشته ایم. در حقیقت نصب مجدد تجهیزات آژانس و نصب دوربین های آژانس و تجهیزات الکترونیکی که برای کنترل سطح غنی سازی مورد استفاده قرار می گرفت و حذف شده بسیار مهم است.»
مدیرکل آژانس بین‌المللی انرژی اتمی ادامه داد: «ما در ماه مارس بیانیه مشترکی با ایران داشتیم که پیش فرض آن بود که چند اقدام نظارتی و راستی آزمایی داوطلبانه اضافی را اجرا کنیم که البته حقیقت این است که این روند کند پیش می‌رود. ما در حال انجام کار هستیم و وظیفه من این است که گزارش کاملی ارائه دهم اما حقیقت این است که کارها کند پیش می‌رود. ما یکسری دوربین و ابزارآلات الکترونیک نصب کردیم اما هنوز لازم است که اقدامات بیشتری انجام شود و به همین دلیل است که من می خواهم آژانس هر چه سریع تر قابلیت نظارتی بیشتری داشته باشد. به همین دلیل است که ما باید در محل حضور داشته باشیم و نظارت های بیشتری داشته باشیم و باید سریع تر پیش برویم.» او تاکید کرد که ایران به صورت داوطلبانه به آژانس اجازه می‌دهد تا چنانچه مقتضی باشد فعالیت های راستی‌آزمایی و نظارت بیشتر را اجرا کند. روش اجرای آن طی یک نشست فنی که به‌زودی در تهران برگزار می‌شود، بین دو طرف مورد توافق قرار خواهد گرفت. در یکی از بندهای مهم قطعنامه‌ای که در نشست فصلی ماه نوامبر 2022 و پیش از توافق ماه مارس ایران و آژانس علیه ایران صادر شد با اشاره به آخرین گزارش مدیرکل و مذاکراتی که بین ایران و آژانس در سپتامبر 2022 و 7 نوامبر 2022 انجام شده و با تاکید بر انتظار و مطالبه مدیرکل درباره برگزاری یک نشست فنی در تهران قبل از پایان نوامبر 2022 آمده بود که ایران باید همکاری های موثر خود را که شامل توضیحات معتبر فنی در ارتباط با موضوعاتی شامل دسترسی به محل ها، مواد هسته ای و برداشتن نمونه های موردنیاز در سه سایت گفته شده است، انجام دهد. این قطعنامه بیان می‌کرد که نگرانی‌های عمیقی در ارتباط با موضوعات پادمانی درباره سه مکان ادعایی دارد و ایران باید در این زمینه همکاری های موثری انجام دهد. آژانس باید بتواند در ارتباط با سه مکان گفته شده در تورقوزآباد، ورامین و مریوان و تعهدات پادمانی به راستی آزمایی موثری دست پیدا کند.
از همین زاویه است که گروسی در اظهارات جدید خود تاکید کرده: «آژانس قادر به انجام فعالیت های راستی آزمایی و نظارت بر برجام در رابطه با تولید و موجودی سانتریفیوژها، روتورها و قطعات میانی میان لوله های روتور، آب سنگین و اورانیوم فلزی متراکم [تمام مواد مربوط به سلاح های هسته ای] برای دو سال و سه ماه نبوده است. از جمله پس از ژوئن 2022 که هیچ تجهیزات نظارتی و کنترل مرتبط با برجام نصب و راه اندازی نشده است.» مدیرکل آژانس در بخش دیگری از اظهارات خود در کنفرانس خبری گفت: تعاملات بین آژانس بین‌المللی انرژی اتمی و ایران با روحیه همکاری و با رعایت کامل صلاحیت های آژانس و حقوق و تعهدات جمهوری اسلامی ایران بر اساس موافقتنامه های جامع پادمانی صورت خواهد پذیرفت. در خصوص مسائل پادمانی باقیمانده مربوط به سه مکان، ایران آمادگی خود را برای ادامه همکاری و ارائه اطلاعات و دسترسی بیشتر به منظور رسیدگی به مسائل پادمانی باقیمانده اعلام کرد. مدیرکل آژانس سپس تصریح کرد که دو نوع شکاف در دانش آژانس وجود دارد و گفت: «دو نوع شکاف وجود دارد. اول آنکه، همان‌طور که می دانید در سفر فوریه 2021 مقرر شد که تجهیزات نظارتی نصب شوند اما اطلاعات آن مهر و موم شوند و آژانس به آن دسترسی نداشته باشد. این یک مساله است که زمانی که ایران در تابستان گذشته تصمیم به قطع سیستم‌ها گرفت، ما هرگز به این اطلاعات دسترسی نداشته ایم و از آن زمان یک شکاف وجود داشته است و ما از آن زمان دسترسی به اطلاعات نداشتیم.»
وی در این خصوص گفت: «ما مجددا دوربین ها را نصب می کنیم و سیستم‌ها دوباره وصل می‌شود اما برای آنکه بتوانیم تصویر کلی را مجددا بازسازی کنیم باید با مقام های ایرانی نشست داشته باشیم و این پازل ها و نکاتی که به صورت معما در این دوران باقی مانده را بازسازی کنیم.» گروسی در خصوص دومین شکاف گفت: «دومین شکاف در زمینه دانش آژانس مربوط به ژوئن 2022 تا ژوئن 2023 می‌شود که رایزنی های دیگری در رابطه با دسترسی با فایل های ضبط شده، گفت وگو با افراد و مسائل دیگر باید صورت بگیرد. ممکن است بخش هایی باشند که کار روی آنها دشوارتر باشد. درباره شکاف نوع دوم ما به نوع متفاوتی از رایزنی ها نیاز داریم.» مدیرکل آژانس در بخش پایانی کنفرانس خبری خود درباره ابهاماتی درباره مریوان (آباده) گفت: «پاسخ ایران به سوالات بازرسان آژانس درباره منشأ آثار اورانیوم کشف شده، ممکن است صحیح باشد. آژانس در حال حاضر آن را رد یا تایید نمی کند اما با حسن نیت آنها را مورد ارزیابی قرا خواهد داد و بسته شدن موضوع یا پایان یافتن سوالات بازرسان درباره این مرکز صحت ندارد. تاکید می کنم که همچنان باید مسائل پادمانی باقیمانده از تعهدات ایران در چارچوب پادمان حل و فصل شود.» گروسی پیش از این نیز در بیانیه مقدماتی خود در جلسه شورای حکام در خصوص ابهامات مربوط به مریوان گفته بود: «ایران توضیح احتمالی برای وجود اورانیوم ضعیف شده در بخشی از محل معروف به مریوان ارائه کرده است. متذکر می شوم که ارزیابی ما برای این مکان همچنان پابرجاست و تکرار می کنم که مسائل پادمانی باقیمانده ناشی از تعهدات ایران ذیل توافقنامه پادمان جامع بین ایران و آژانس است و هنوز باید حل و فصل شود تا آژانس در موقعیتی قرار بگیرد که بتواند تضمین کند برنامه هسته ای ایران منحصرا صلح‌آمیز است.»
--> اخبار مرتبط