مهر علی (ع) و زهرا (س) / عقدی که خطبه‌اش در آسمان‌ها خوانده شد / ازدواج علی (ع) و فاطمه (س) چگونه رقم خورد؟
ماجرای ازدواج علی (ع) و زهرا (س) را در این مطلب بخوانید؛ ماجرایی که خداوند متعال بیش از همه در رقم خوردن آن سهم داشته است.
حجت الاسلام و المسلمین علیرضا خاتم کارشناس مذهبی، در گفت و گو با باشگاه خبرنگاران جوان، گفت: بهترین زن عالم (حضرت زهرا) که به تصریح آیه مباهله به تنهایی مصداق تمام زنان امت اسلام است و به موجب آیه تطهیر، معصوم و دامانش از هر گونه پلیدی مبرا بود، به سن ازدواج رسیده بود و بزرگان و ثروتمندان زمان، برای خواستگاری او صف کشیده بودند. از ابوبکر و عمر گرفته تا عبدالرحمن بن عوف و عثمان همگی برای رسیدن به این افتخار بزرگ از یکدیگر پیشی گرفته و برای رسیدن به مقصود، تمام سرمایه خود را پیش کش آوردند، ولی با جواب منفی فاطمه سلام الله علیها روبرو شدند. پیامبر به همگی فرمود: به خدا قسم، من نبودم که شما را رد کرده و مانع از تزویج فاطمه شدم، بلکه خدا خواستگاری شما را نپذیرفت. هیچکدام لیاقت این وصال را نداشته و هم کفو فاطمه سلام الله علیها نبودید.
خدا، فاطمه را خواستگاری کرد
وی ادامه داد: خالق حضرت زهرا که اشراف کامل به جایگاه والای او دارد، برترین خلق خود را برای همسری او انتخاب کرد و فرمود: اگر من علی علیه السلام را خلق نمی‌کردم از حضرت آدم به بعد شوهری که شایسته فاطمه باشد، در روی زمین نبود. خدای متعال، حضرت زهرا را برای امیرالمومنین خواستگاری و جبرئیل را نازل کرد و خطاب به پیامبر گفت: ای محمد! او را به ازدواج علی بن ابی طالب درآور که خداوند، این دو را برای هم پسندیده است. سپس پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله رو به امیرالمومنین علیه السلام کرده و فرمود: «لولاک یا علی لما کان لفاطمه کفو علی وجه الأرض؛ یاعلی اگر تو نبودی، فاطمه را بر روی زمین هم کفوی نبود.»
خواستگاری امیرالمومنین از فاطمه (س)
این کارشناس مذهبی، با اشاره به روایتی اظهار کرد: امیرالمومنین علیه السلام فرمودند روزی نزد پیامبر خدا صلی الله علیه و آله رفتم و آن بزرگوار هنگامی که مرا دید، لبخند زد و فرمود: یا اباالحسن! آیا برای حاجتی که داری نزد من آمدی؟ من قرابت و سبقت در اسلام و یاری کردن خود را از آن حضرت و جهاد‌هایی که در راه خدا کرده بودم، برای آن حضرت شرح دادم. پیغمبر اکرم صلی الله علیه و آله و سلم فرمود: یا علی راست می‌گویی، مقام تو بالاتر از این است که تذکر دادی، گفتم: یا رسول الله فاطمه زهراء را برایم تزویج نما. فرمود: یا علی چند لحظه‌ای صبر کن تا من نزد او بروم و نظر او را جویا شوم. پیامبرخدا، نزد فاطمه علیها السلام رفت و به او فرمود: «علی بن ابی طالب، کسی است که خویشاوندی، فضیلت و اسلامش را می شناسی و من از خدا خواسته ام که تو را به ازدواج بهترین آفریدگانش و محبوب ترین آنان در نزدش درآورد و علی از تو خواستگاری کرده است. چه نظری داری؟» فاطمه علیها السلام به دلیل حیایی که داشت ساکت ماند و صورتش را برنگرداند و پیامبر خدا نیز، کراهتی در چهره اش ندید. پس حضرت برخاست، در حالی که می گفت: «الله اکبر! سکوت فاطمه [نشانه] رضایت اوست.»
عروسی با دو نوع مهریه
خاتم با اشاره به اینکه دونوع مهریه در این ازدواج مطرح بوده است، گفت: مهریه زمینی نشان از قناعت و ساده زیستی بود و مهریه‌ای آسمانی که نشان از جلالت و شکوه بیکران و عظمت شأن حضرتش بود. مهریه زمینی مبلغ 500 درهم که از فروش زره امیرالمومنین علیه السلام فراهم شده بود که در آن زمان مبلغ ناچیزی به حساب می‌آمد. مهریه آسمانی فاطمه اطهر هم در آسمان یک پنجم دنیا، یک سوم بهشت و چهار نهر که عبارتند از: نهر فرات، نیل در مصر، نهروان و نهر بلخ بود. پس کسی که با بغض فاطمه و فرزندانش، تا قیامت روی زمین راه برود کار حرامی کرده است.
عروسی با دو مراسم عقد
او اذعان داشت: برای بهترین عروس و داماد گیتی دو مراسم عقد با دو عاقد مختلف برگزار شد. مراسم اول در آسمان و توسط خود خداوند و مراسم دوم در مسجد مدینه و توسط پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله منعقد شد. پیامبر به بلال حبشی فرمودند تا مردم را در مسجد جمع کند. آنگاه پیامبر صلی الله علیه و آله بر فراز منبر رفته و فرمودند: جبرئیل بر من نازل شده و از جانب خدا پیام آورد که مراسم عقد ازدواج علی و فاطمه علیهما السلام در عالم بالا و در حضور فرشتگان برگزار شده و دستور داده که در زمین نیز آن مراسم را انجام دهم و شما را بر آن گواه بگیرم. این چنین بود که دو دریای بیکران به وصال یکدیگر رسیده و بهترین خانواده عالم را تشکیل دادند.
عروسی در قرآن
علیرضا خاتم در ادامه گفت: این ازدواج آن چنان با عظمت بود که آیه‌هایی از قرآن به آن اشاره کرده است برای نمونه سه مورد ذکر می شود: 1- در زمانی که دشمنان خدا و رسول، پیامبر را به نداشتن نسل و ذریه تمسخر می‌کردند خدای متعال سوره «کوثر» را نازل کرده و فاطمه را که خیر کثیر بود به پیامبر عطا کرد و از ثمره این ازدواج آسمانی بود که نسل پیامبر گسترش یافت و تا به امروز ادامه دارد و خاری شد در چشم دشمنان اسلام. 2- خداوند متعال در سوره فرقان می‌فرماید: «وهو الذی خلق من الماء بشرا فجعله نسبا وصهرا وکان ربک قدیرا؛ و اوست آن خدایی که از آب نطفه، آدمی را بیافرید و آن‌ها را به وسیله ازدواج با یکدیگر قرابت و خویشی داد؛ و البته پروردگار تو بر انجام هر عملی تواناست.» علما و مفسرین شیعه و سنی با نقل روایتی از ابن عباس و ابن مسعود و جابر ابن عبدالله و انس ابن مالک و ام سلمه اذعان داشته اند که این آیه در حق پیامبر (صلی الله علیه و آله) و علی و فاطمه (سلام الله علیهما) نازل شده است؛ چرا که به دستور خداوند رسول خدا دخترش فاطمه را به ازدواج علی علیه السلام درآورد. 3- خداوند متعال در سوره الرحمن که عروس قرآن است درباره بهترین عروسی عالم می‌فرماید: «مرج البحرین یلتقیان... یخرج منهما اللؤلؤ و المرجان؛ خداوند دو دریای مختلف را در کنار هم قرار داد، در حالی که با هم تماس دارند. از آن دو، لؤلؤ و مرجان خارج می شود.» در تفسیر این دو آیه، در روایات آمده است که منظور از دو دریا حضرت علی و حضرت فاطمه علیهما السلام و منظور از مروارید، امام حسن و منظور از مرجان، امام حسین علیهما السلام است.
ثمره ازدواج آسمانی
حجت الاسلام و المسمین علیرضا خاتم در آخر خاطرنشان کرد: این پیوند آسمانی در اول ماه ذی الحجه صورت گرفت. ثمره این ازدواج خجسته و میمون، درخت گهرافشان امامت و ولایت است که هدایت مردم و راه رسیدن به کمال از طریق آن‌ها صورت می‌پذیرد و جا دارد یادی کنیم از محسن بن علی علیه السلام؛ ثمری که قبل از شکفته شدن در رحم مادر توسط ضربات دشمنان خدا سقط شد و غمی عظیم بر جان مسلمانان باقی گذاشت.