نرخ مرگ و میر زنان بیشتر بوده یا مردان؟

آمارهای حیاتی شامل اطلاعات مربوط به تولد، مرگ، ازدواج و طلاق در یک کشور هستند و نقش مهمی در برنامه‌ریزی‌های اجتماعی، اقتصادی و بهداشتی ایفا می‌کنند. در ایران، سازمان ثبت احوال مسئولیت جمع‌آوری و ارائه این آمارها را بر عهده دارد. تحلیل این آمارها نشان‌دهنده تغییرات قابل توجهی در جمعیت ایران است، از جمله کاهش نرخ تولد و افزایش نرخ طلاق در سال‌های اخیر.

طبق گزارش مرکز رصد جمعیت سازمان ثبت احوال کشور، در پنج ماهه نخست سال 1403، تعداد 178 هزار و 830 واقعه فوت در سراسر کشور ثبت شده است که از این تعداد، 56.1 درصد مربوط به مردان و 43.9 درصد مربوط به زنان است. در این مدت، استان گیلان با نرخ 7.4 در هر هزار نفر جمعیت، بالاترین نرخ فوت را داشته و استان کهگیلویه و بویراحمد با نرخ 4.1 در هر هزار نفر جمعیت، کمترین نرخ فوت را در بین استان‌ها به خود اختصاص داده است.

مرگ و میر از عوامل موثر حرکات جمعیتی است، آمار مربوط به وفات برای تهیه تخمین‌ها و پیش‌بینی‌هایی از جمعیت کل کشور و برای سطوح مختلف نواحی جغرافیایی در داخل یک کشور ضرورت دارند. زمان وقوع دقیق مرگ در جمعیت‌شناسی از اهمیت به‌سزایی برخوردار است.

از سوی دیگر در 5 ماهه سال 1403، تعداد 7815 واقعه دوقلوزایی، 306 واقعه سه قلوزایی، 12 واقعه چهار قلوزایی و یک واقعه پنج قلوزایی در کشور به وقوع پیوسته است که در مجموع 16 هزار و 601 ولادت حاصل از چند قلوزایی، به ثبت رسیده است که حدود 4.2 درصد ولادت‌های ثبت شده در کشور حاصل از چند قلوزایی بوده که استان اردبیل با 5.5 درصد بیشترین و استان سیستان و بلوچستان با 2.4 درصد کمترین درصد چندقلوزایی در کشور را به خود اختصاص داده‌اند.

یکی از شاخص‌های مهم دیگر در آمار‌های حیاتی ایران، نرخ ازدواج و طلاق بعد از فوت و ولادت است. تحلیل آمار‌های حیاتی نشان می‌دهد که ایران در حال تجربه تغییرات عمده جمعیتی است. این تغییرات می‌تواند چالش‌ها و فرصت‌های جدیدی را برای برنامه‌ریزان و سیاست‌گذاران ایجاد کند. از این رو، تدوین سیاست‌های مناسب برای مدیریت جمعیت و بهبود وضعیت اجتماعی و اقتصادی مردم ایران ضروری به نظر می‌رسد.