نقش تئاتر در سبک زندگی جامعه ایرانی

هنرهای نمایشی از جمله تئاتر فارغ از ساحت هنری خود، دارای روایتی از جهان پیرامون هستند و به زبان هنر با مخاطبان خود، تعاملی ایدئولوژیک برقرار می‌کنند.

به گزارش خبرنگار مهر، «حوزه تئاتر» بخش مهمی از پیمایش «مصرف کالاها و خدمات فرهنگی» مؤسسه بینا است که میزان تمایل جامعه به عرصه تئاتر را بررسی کرده است.

بر اساس تحلیل‌های این مؤسسه که نتایج آن در اختیار خبرگزاری مهر قرار گرفته، نمایش از یک سو آئینه فرهنگ، هویت و تمدن یک جامعه و از سوی دیگر، عنصر مقوم آن است و هنرهای نمایشی، بازتاب تحولات فرهنگی، سیاسی و اجتماعی زمانه خود هستند که با ظرفیتی غنی و سرشار از ایده، تخیل، تفکر و اندیشه، به چرخه تولید و ارتقای میراث تمدنی جوامع و الگوهای زندگیِ اجتماعی، کمک می‌کنند.

در این میان تئاتر نیز به دلیل بهره‌گرفتن از هنرهای متنوع، هم در طراحی و انتقال پیام به مخاطب، و هم از منظرِ سابقه طولانی در پهنه تاریخ هنر و فرهنگ بشر، جایگاه ویژه و ممتازی دارد؛ هنرهای نمایشی از جمله تئاتر فارغ از ساحت هنری خود، دارای روایتی از جهان پیرامون هستند و به زبان هنر با مخاطبان خود تعاملی ایدئولوژیک برقرار می‌کنند.

بنابراین تئاتر پیش از آن‌که تخیل و انتزاع باشد، روایتی انضمامی از جهان پیرامون خود است که اقتضا دراماتیزه شدن را دارد.

تئاتر در ایران نیز برای خود هویت فرهنگیِ مشخصی دارد و روایتی از جهان اجتماعی و فلسفه‌ای برای بازگوکردن دارد.

این پیمایش، در یک‌سال اخیر و از افراد بالای 18 سال، از کل کشور به‌صورت نمونه‌گیری تصادفی و از طریق تلفن انجام شده است؛ داده‌ها قابلیتِ روایتِ کل جامعه، اعم از شهر و روستا را دارد.

بر اساس داده‌های به‌دست‌آمده از عرصه تئاتر، تقریباً 33 درصد مردم، از ابتدای عمرشان تا کنون، تئاتر تماشا کرده‌اند.

در مقایسه جنسیت، آقایان زیر 35 سال بیش‌تر از خانم‌ها به تئاتر رفته‌اند و از حدود سن 40 به بالا، میزان مشاهده تئاتر در خانم‌ها و آقایان یکسان می‌شود.

مشاهده تئاتر با افزایش سطح تحصیلات ارتباط مستقیم دارد؛ همچنین در هر سه سطح تحصیلاتیِ بی‌سواد و کم‌سواد، متوسطه و دانشگاهی آقایان بیش از خانم‌ها به تماشای تئاتر رفته‌اند.

در این بین از 33 درصد افرادی که به تئاتر رفته‌اند به لحاظ سلیقه و تمایل، 15.3 درصد، تئاتر با محتوای خنده‌دار و کمدی، 9 درصد با محتوای جدی و 6 درصدشان هم سایرِ محتواها را انتخاب کرده‌اند.

در نهایت، این نکته شایان ذکر است، توجه به «زیست‌بوم فرهنگی تئاتر» از این حیث اهمیت دارد که این حوزه، هرچند به‌ظاهر مخاطب‌های زیادی از عموم ندارد؛ ولی از آن جهت که مخاطبانی از قشرهای خاص هنری و تحصیل‌کرده و تأثیرگذار دارد، یکی از عرصه‌های فرهنگ‌سازِ جامعه محسوب می‌شود و این قدرت را دارد که نوعی مشخص از سبک زندگی را به اجتماع ارائه و تزریق کند.