نگاهی بر عملکرد احزاب و جناح‌های سیاسی در سال 1401
عرصه سیاست داخلی ایران در سالی که گذشت، شاهد ملاقات‌های سیاسی فعالان حزبی، سامان گرفتن خانه احزاب، تشکیل مجمع عمومی احزاب پس از شرایط کرونایی و شکل گیری برخی ائتلاف‌های جدید بود.
به گزارش مشرق، سال 1401 از منظر فعالیت حزبی، سال کم خبری بود؛ در نیمه نخست این سال فعالان سیاسی و حزبی بیش از آنکه خود را در معرض افکار عمومی و رسانه‌ها قرار دهند، بیشتر وقت خود را صرف دیدارها و رایزنی ها کردند.
نخستین خبر حزبی در 10 اردیبهشت و از نشست هم اندیشی رئیس جمهور و فعالان سیاسی از جناح های مختلف و ضیافت افطار آنان شکل گرفت؛ آیت الله رئیسی در این دیدار دیدگاههای دولتش در حوزه تحزب و کار تشکیلاتی در حوزه سیاسی ترسیم کرد و بر این نکته تاکید داشت که «تحزب و کار تشکیلاتی در حوزه سیاسی نه مقصد بلکه یک مسیر برای اصلاح امور و پیشرفت جامعه است.»؛ البته این نشست رئیس جمهور متکلم وحده نبود و پیش از وی، 17 نفر از فعالان سیاسی حاضر در سخنانی به طرح دیدگاه‌ها و نظرات خود درباره مشکلات کشور و عملکرد دولت پرداختند.
نکته مهم این نشست حضور چهره‌های مطرح هر دو طیف سیاسی بود؛ از اصلاح طلبان شخصیت‌هایی چون مجید انصاری، حسین مرعشی، محمدعلی ابطحی، اشرف بروجردی، سعید لیلاز و حسین کمالی و از اصولگرایان احمد توکلی، مجتبی شاکری، محمدحسین صفار هرندی، زهره الهیان، قاسم روابخش، حمید رسایی حضور داشتند.
دیدار رئیسی با چهره‌های سیاسی به این جلسه ختم نشد؛ در پاییز هم خبرهای غیررسمی از دیدار چهره‌های شاخص اصلاح طلب با رئیس جمهور منتشر شد. موضوعی که رسما از سوی دفتر رئیس جمهور تایید نشد اما حاضران این نشست سه ساعته بعدها به بیان نکاتی از آن پرداختند.
از محتوای گفت و گوهای انجام شده، چنین بر می‌آید که در این نشست مدیران رسانه‌ها و روزنامه نگاران اصلاح طلب حضور داشتند؛ شهاب الدین طباطبایی از جمله این افراد بود که این دیدار را بسیار همدلانه توصیف کرده است و محمدعلی وکیلی از دیگر روزنامه نگاران اصلاح طلب معتقد بود که رئیسی پاسخگوی انتقادات مطرح شده بود.
البته روایت دیگری هم در این خصوص در رسانه‌ها وجود داشت و اینکه در بحبوحه حوادث پاییز 1401 یکی از اصلاح طلبان عضو مجمع تشخیص مصلحت نظام در حاشیه برگزاری نشست مجمع از رئیس جمهور درخواست کرده تا زمینه حضور و دیدار و گفت‌وگوی تعدادی از فعالان سیاسی اصلاح‌طلب با وی فراهم شود و بلافاصله این دیدار انجام شده و چهره‌هایی چون مجید انصاری، عبدالوهاب موسوی لاری، حسین مرعشی و سید صفدر حسینی در این ملاقات حضور داشته اند و درباره تحولات کشور در عرصه‌های داخلی و خارجی و نیز موضوعات اقتصادی با یکدیگر گفت و گو کرده اند.
باید گفت که در جریان حوادث اخیر اصلاح طلبان دیدارهایی هم با علی شمخانی دبیر شورای عالی امنیت ملی و همچنین رئیس قوه قضاییه داشتند؛ علی شکوری راد سخنگوی جبهه اصلاحات محور این دیدارها و گفت و گوها را پیگیری مطالبات مردم، ارایه پیشنهاداتی برای اداره کشور و ایجاد فرصت امن برای طرح اعتراضات مردم بخصوص در دانشگاهها برشمرد.
انتخابات دوره جدید خانه احزاب و روی کار آمدن هیات رئیسه جدید
اوایل شهریور انتخابات دوره جدید خانه احزاب ایران برگزار شد و اعضای شورای مرکزی و بازرسان اصلی و علی البدل برای مدت 3 سال انتخاب شدند؛ شورای مرکزی خانه احزاب ایران 21 عضو اصلی دارد و از هر فراکسیون 7 نفر برگزیده می‌شوند و 9 عضو جانشین هم از هر فراکسیون 3 نفر انتخاب خواهند شد.
به این ترتیب از فراکسیون اصلاح طلبان حسین کاشفی، حسین کمالی، علی صوفی، مصطفی کواکبیان، یدالله طاهرنژاد، فرج کمیجانی، سهیلا حاجتی مدارائی به عنوان اعضای اصلی انتخاب شدند و از فراکسیون اصولگرایان نیز منوچهر متکی، محمدحسن غفوری فرد، اکبری، فرید شهاب، عبدالحسین روح الامینی، حبیب الله بوربور و حسین کنعانی مقدم برگزیده شدند؛ فراکسیون مستقلین نیز به افرادی چون صفرپور، پورنامدار، تبرایی، بیادی، نادری، ملک آرایی و ایرانی رای داد.
در نهایت هیات رییسه جدید خانه احزاب انتخاب شدند و ریاست این نهاد به منوچهر متکی رسید؛ حسین کمالی از فراکسیون اصلاح‌طلبان به عنوان نایب رئیس اول و محسن صفرپور از فراکسیون مستقلین به عنوان نایب رئیس دوم، بهنود نادری خزانه‌دار و فرج کمیجانی به عنوان منشی جلسه، هیات رئیسه خانه احزاب را تکمیل کردند.
شکل‌گیری ائتلاف‌های جدید سیاسی
در زمستان 1401 زمزمه‌هایی از شکل گیری ائتلاف‌های جدید سیاسی آن هم با هدف مقدمه چینی برای انتخابات آتی مجلس شورای اسلامی که در اسفند 1402 برگزار می‌شود، به گوش رسید.
نخستین ائتلاف به «جمعیت اعتلای نهادهای مردمی انقلاب اسلامی» اختصاص داشت که اوایل بهمن رسانه‌ای شد و غلامعلی حدادعادل رئیس شورای ائتلاف نیروهای انقلاب اسلامی سخنران برنامه شکل گیری آن بود که اینگونه درباره فلسفه تشکیل آن توضیح داد: این سمن را به مثابه نخ تسبیحی می‌دانم که می تواند دانه‌های پراکنده سازمان‌های مردم نهاد را متحد کند، قوتشان را افزایش دهد و مشکلاتشان را در قبال دولت و حکومت برطرف کند.
زهره الهیان نماینده مردم تهران در مجلس از بنیانگذاران این جمعیت است که در توضیح آن گفت که هدف از تشکیل این جمعیت استفاده از ظرفیت نخبگانی و ایده‌های همه مردم است.
ائتلاف بعدی که در اسفندماه خبرساز شد، «شبکه راهبردی یاران انقلاب اسلامی (شریان)» بود که سخنران افتتاحیه آن مهرداد بذرپاش بود و رسانه‌ها آن را گام حزبی وزیر راه و شهرسازی برای انتخابات آتی دانستند.
خیز شورای وحدت اصولگرایان برای انتخابات 1402
شورای وحدت اصولگرایان نیز که سال 1400 را پرکار ظاهر شد و توانست هم در انتخابات ریاست جمهوری و هم شوراهای شهر و روستا نامزدهای خود را پیروز میدان کند، در سال 1401 کم کار ظاهر شد و هرچند فعالیت هایش نمود رسانه ای نداشت، اما منوچهر متکی سخنگوی شورای وحدت در دی ماه از آغاز گام دوم فعالیت این تشکل اصولگرایی برای انتخابات سال 1402 مجلس شورای اسلامی و مجلس خبرگان خبر داد و آن را گام دوم فعالیت این ائتلاف سیاسی دانست.
به گفته متکی این شورا اکنون در حال تدوین سازوکارهای انتخاب نامزدها برای انتخابات دوازدهمین دوره مجلس شورای اسلامی است که اسفند سال 1402 برگزار خواهد شد؛ به گفته متکی این شورا از نظر محافل داخلی این شناسایی را آغاز کرده است و اواخر امسال ارزیابی ها به پایان می رسد و از سال آینده گزینه ها معرفی می‌شوند.
البته گویا قرار است در حوزه انتخابات مجلس خبرگان رهبری، شورای ائتلاف کار انتخاب نامزدهای اصلاح را به گروه های مرجع در حوزه روحانیت که همان جامعتین خواهد بود، بسپارد.
چالش ریاست در جبهه اصلاحات
طیف احزاب اصلاح طلب نیز در سالی که گذشته چندان فعالیت چشمگیری نداشت و حتی بهزاد نبوی هشتم اسفندماه به طور رسمی درخواست استعفای خود را از ریاست جبهه اصلاحات رسانه ای کرد که هرچند هنوز اعضای این جبهه با این استعفا موافقت نکرده اند اما به نظر می رسد سال آینده ریاست این ائتلاف اصلاح طلبی به چهره دیگری واگذار شود چرا که حتی اگر عوامل سیاسی، رفتارهای رادیکال و اختلافات هم موثر نباشند، کهولت سن، عامل خوبی برای کناره گیری این چریک 80 ساله بود.
اینکه آینده جبهه اصلاحات پس از نبوی چگونه خواهد بود و ریاست آن به چه کسی می رسد، یک سوی داستان طیف اصلاحات است و اینکه مشی و رویکرد آنان برای انتخابات آتی کشور چگونه خواهد بود، روی دیگر آن.
در روزهای پایانی سال 1401 اولویت جبهه اصلاحات تعیین رئیس جدید بود؛ اینکه ریاست جبهه به چهره دیگری چون محمدرضا عارف واگذار شود و یا همچنان نبوی برای ماندن راضی شود. در این رابطه محمد عطریانفر عضو شورای مرکزی حزب کارگزاران گفته است که اکثریت اعضای جبهه دوم خرداد نسبت به استعفای اقای بهزاد نبوی نظر مساعدی ندارند و قائل به آن هستند که مدیریت خود را ادامه بدهد حتی اگر برخی دیدگاههای رادیکال بین اعضای جبهه دوم خرداد با سلیقه اکثریت جبهه همراه نباشد.
منبع: ایرنا