همایش اکو بیمه، بازتعریف جایگاه بیمه دراقتصاد ایران
به گزارش خبرگزاری اقتصاد ایران، امروز دوشنبه 21 مهر 1404، نشست خبری اولین همایش سالانه اکو بیمه با شعار روایتی نو از نقش بیمه در اقتصاد در محل پژوهشکده بیمه برگزار شد.
این نشست با حضور سید فرشاد فاطمی (دبیر علمی و دبیر شورای سیاستگذاری همایش و عضو هیأت علمی دانشکده مدیریت و اقتصاد دانشگاه صنعتی شریف)، احمدرضا ضرابیه از اعضای کمیته علمی، و محمود فراهانی دبیر کمیته اجرایی همایش و با مشارکت اصحاب رسانه همراه بود.
شایان ذکر است این رویداد در روزهای یکشنبه و دوشنبه، 27 و 28 مهرماه 1404 در مرکز همایش‌های برج میلاد برگزار خواهد شد.
مقدمه و پیش‌زمینه برگزاری همایش
فاطمی در ابتدای سخنان خود با اشاره به روند شکل‌گیری این رویداد گفت: واقعیت این است که با همراهی پژوهشکده بیمه و حمایت آقای پرویز خسروشاهی ریاست بیمه مرکزی و دانشگاه صنعتی شریف به‌عنوان بازوهای علمی و حامی معنوی وارد این مسیر کنیم. در نتیجه، طراحی اولین همایش سالانه اکو بیمه آغاز شد.
به گفته دبیر علمی همایش، قرار بود این رویداد در هفته اول تیرماه برگزار شود؛ اما وقوع جنگ در اواخر خرداد، تقویم برنامه‌ها را تغییر داد و پس از بررسی‌های متعدد در شورای سیاستگذاری و هماهنگی با سایر همایش‌های صنعت بیمه، زمان برگزاری به 27 و 28 مهرماه موکول شد.
فاطمی افزود: گرچه ممکن است این تاریخ از نظر زمان‌بندی بلندمدت ایده‌آل نباشد، اما از سال آینده برنامه داریم تا تقویم برگزاری را با نظم ثابت و هم‌راستا با سایر رویدادهای مالی کشور تنظیم کنیم.
اهداف و رویکرد رویداد
فاطمی در تبیین فلسفه شکل‌گیری همایش تصریح کرد: این پرسش که چرا همایش جدیدی برگزار شود، برای ما جدی بود. رویکرد ما ایجاد یک فضای تازه برای گفت‌وگو، بازاندیشی و تعامل بین‌رشته‌ای است؛ فضایی که اقتصاددانان، جامعه‌شناسان، فناوران، و فعالان صنعت بیمه بتوانند آزادانه دیدگاه‌های خود را به اشتراک بگذارند.
وی ادامه داد: در همایش اکو بیمه، تلاش کرده‌ایم از الگوی سنتیِ سخنرانی‌های پشت تریبون فاصله بگیریم و به ساختاری نزدیک به سیاستگذاری و کسب‌وکار دست یابیم؛ جایی که تصمیم‌سازان و فعالان صنعت بیمه بتوانند بر اساس داده و تحلیل، به تبیین نقش بیمه در اقتصاد کلان بپردازند.
فاطمی با اشاره به تغییر ساختار برنامه‌ها گفت: در ابتدا قرار بود همایش یک‌روزه باشد؛ اما به‌دلیل حجم محورها و گستردگی مباحث، تصمیم گرفتیم آن را در قالب دو روز و هشت نشست تخصصی برگزار کنیم. محورهای منتخب، نتیجه‌ی پالایش و تلفیق ایده‌های اولیه است که مبتنی بر تحلیل‌های علمی و نیاز روز صنعت بیمه انتخاب شدند.
طیف مخاطبان همایش
دبیر شورای سیاستگذاری، در توضیح گروه‌های هدف نخستین همایش اکو بیمه، بر جامعیت و تنوع مخاطبان تأکید کرد و گفت: مخاطبان ما شامل مدیران و کارشناسان شرکت‌های بیمه و صندوق‌های بازنشستگی، سیاست‌گذاران اقتصادی و مالی، کارشناسان نهادهای ناظر از جمله بیمه مرکزی، بانک مرکزی و سازمان بورس هستند.
او افزود: در کنار این گروه‌ها، اقتصاددانان، پژوهشگران و اساتید حوزه بیمه، رفاه و اقتصاد کلان، فعالان بازار سرمایه و مدیران مالی بانک‌ها و هلدینگ‌های سرمایه‌گذاری نیز از دیگر مخاطبان و مشارکت‌کنندگان اصلی این رویداد به شمار می‌روند.
به گفته وی، استارتاپ‌ها و شرکت‌های فناوری بیمه (InsurTech)، تحلیلگران حوزه سلامت و بیمه‌های مکمل، مشاوران اقتصادی، و روزنامه‌نگاران اقتصادی نیز از دیگر گروه‌های دعوت‌شده‌اند تا در مجموعه‌ای از نشست‌های تخصصی به طرح دیدگاه‌ها و ارائه تجربه‌های نو در حوزه بیمه بپردازند.
جایگاه علمی و راهبردی همایش
فاطمی با اشاره به هدف کلان برگزاری همایش، تاکید کرد: در حقیقت، قصد داریم مدلی تازه از تعامل میان صنعت، دانشگاه و سیاست‌گذار ارائه دهیم؛ مدلی که بتواند مسیر تصمیم‌سازی در نظام بیمه‌ای و مالی کشور را به سمت شفافیت، کارایی و نوآوری هدایت کند. اکو بیمه تنها یک همایش نیست؛ بلکه نقطه‌ی آغاز حرکتی برای بازتعریف نقش بیمه در اقتصاد ایران و منطقه است.
ساختار و کمیته‌های همایش
سید فرشاد فاطمی، عضو هیأت علمی دانشکده مدیریت و اقتصاد دانشگاه صنعتی شریف و اقتصاددان برجسته، در توضیح ساختار مدیریتی و علمی همایش گفت: شورای عالی سیاستگذاری همایش با حضور نمایندگانی از پژوهشکده بیمه، شرکت‌های بیمه، دانشگاه‌ها و با ریاست بیمه مرکزی جمهوری اسلامی ایران تشکیل شده است. این شورا وظیفه راهبری و تعیین جهت‌گیری‌های کلان همایش را بر عهده دارد. در کنار آن، کمیته علمی نیز با حضور استادان دانشگاه و متخصصان صنعت بیمه، طی دو نشست رسمی و چندین جلسه مشورتی، محورهای علمی و ترکیب نشست‌ها را نهایی کرده است.
وی افزود: طبیعتاً برای هماهنگی‌های اجرایی نیز کمیته‌ای مستقل تعریف شده تا حوزه‌هایی مانند برگزاری، اطلاع‌رسانی، پشتیبانی و تعاملات رسانه‌ای را مدیریت کند. اسامی اعضای شورا و برگزارکنندگان در سایت رسمی همایش و بروشورهای اطلاع‌رسانی درج شده است.
قالب نشست‌ها: گفت‌وگوهای چندگانه با محور تحلیل و تعامل
فاطمی با اشاره به طراحی ویژه قالب نشست‌ها گفت: همایش اکو بیمه از الگوی مرسوم ارائه مقاله و سخنرانی رسمی فاصله گرفته و بر قالب گفت‌وگوهای چندگانه یا Multi-Talks استوار است. هر نشست ترکیبی از گفت‌وگوهای تخصصی چندنفره و سخنرانی‌های کوتاه خواهد بود تا هر موضوع از منظرهای گوناگون مورد تحلیل و بحث قرار گیرد.
او توضیح داد: در ابتدای هر روز، دو گفت‌وگوی چندگانه از حوزه‌های مختلف اقتصاد بیمه، تنظیم‌گری، فناوری‌های نو و مدل‌های کسب‌وکار بیمه‌ای برگزار می‌شود تا تصویر کلی و فضای فکری لازم برای مخاطبان ایجاد شود. سپس طی دو روز، مجموعاً هشت نشست تخصصی شامل چهار نشست در روز نخست و چهار نشست در روز دوم دنبال خواهد شد.
به گفته وی، در هر نشست، ابتدا یک سخنرانی افتتاحیه کوتاه (15 تا 20 دقیقه‌ای) ارائه می‌شود، سپس چند صاحب‌نظر که از پیش با آن‌ها در محور موضوعی گفت‌وگو شده، به بررسی ابعاد مختلف مبحث می‌پردازند. این گفت‌وگوها نه فی‌البداهه بلکه بر اساس طرح‌واره‌ای از پیش آماده‌شده انجام می‌شود تا یک روایت منسجم و قابل‌پیگیری به مخاطب منتقل شود.
نشست‌های پایه همایش (هشت محور کلیدی)
نشست اول: صنعت بیمه ایران در بستر تورم، تحریم و جنگ
نخستین نشست به تحلیل وضعیت اقتصاد کلان کشور و تأثیر متغیرهای ساختاری بر صنعت بیمه اختصاص دارد.
فاطمی اعلام کرد: در این نشست چهره‌های شاخص اقتصاد ایران از جمله مسعود نیلی حضور دارند. به علت هم‌زمانی برنامه آموزشی ایشان، سخنرانی اصلی ایشان از روز اول به آغاز روز دوم منتقل شده است؛ با این حال، چارچوب نظری بحث اقتصاد کلان در روز نخست توسط دیگر اساتید ارائه خواهد شد.
نشست دوم: بحران بازنشستگی و پایداری مالی صندوق‌ها
دومین نشست به چالش‌های ساختاری صندوق‌های بازنشستگی کشور می‌پردازد.
فاطمی در این باره گفت: صندوق‌های بازنشستگی، از بیمه تأمین اجتماعی تا صندوق بازنشستگی کشوری، بازیگران مهم نظام بیمه‌ای هستند؛ اما اکنون به دلایلی چون مداخلات دولتی، ضعف رگولاتوری و تغییرات جمعیتی، با بحران پایداری روبه‌رو شده‌اند. در این نشست راهکارهای اصلاحات ساختاری و پارامتریک، و نیز بحث حکمرانی مطلوب در صندوق‌ها طراحی و بررسی می‌شود.
نشست سوم: نظام سلامت و بیمه درمان تکمیلی؛ کارآیی و عدالت
نشست سوم به بررسی تعامل میان بیمه‌های درمانی و نظام سلامت کشور اختصاص دارد.
دبیر علمی همایش در معرفی این محور گفت: بیمه درمان تکمیلی در سال گذشته به‌دلیل چند رخداد مهم بیمه‌ای، به کانون توجه عمومی و رسانه‌ای تبدیل شد. به همین دلیل، در این نشست متخصصان حوزه سلامت، کارشناسان بیمه و فعالان حوزه سیاستگذاری با تمرکز بر دو محور کارآیی و عدالت بیمه‌ای به واکاوی این مسئله خواهند پرداخت.
نشست چهارم: بلایای طبیعی و اقتصاد بیمه
فاطمی در تشریح محور چهارم همایش گفت: چهارمین نشست به بررسی رابطه میان بلایای طبیعی و اقتصاد بیمه اختصاص دارد. بسیاری از مردم هنوز با مفهوم بیمه‌های مرتبط با بلایای طبیعی آشنایی کافی ندارند. تجربه تاریخی نشان می‌دهد پس از جنگ، بیمه‌نامه‌های آتش‌سوزی در کشور افزایش یافت، در حالی که این پوشش‌ها اساساً برای حوادث جنگی طراحی نشده بودند و مردم دقیقاً نمی‌دانستند چه نوع حمایتی خریداری می‌کنند.
دبیر علمی همایش افزود: در حوادثی مانند زلزله و سیل، جامعه معمولاً چشم‌انتظار حمایت دولت می‌ماند؛ در حالی که منابع دولتی محدود و جبران خسارات عمدتاً نامنظم است. با توجه به موقعیت جغرافیایی ایران، زلزله‌خیزی و افزایش وقوع سیلاب‌ها در نتیجه تغییرات اقلیمی، لازم است آحاد اقتصادی کشور برای مواجهه هوشمندانه‌تر با این بلایا آماده شوند.
او با اشاره به بُعد اجتماعی ماجرا گفت: وقتی یک بلای طبیعی شهر یا روستایی را درگیر می‌کند، نه فقط دارایی، بلکه بافت اجتماعی را هم متأثر می‌سازد. بیمه اگر درست طراحی شود، قادر است علاوه بر جبران خسارات، از گسترش بحران‌های اجتماعی جلوگیری کند. نشست چهارم دقیقاً به این ابعاد انسانی و اقتصادی بلایای طبیعی می‌پردازد.
نشست پنجم: رابطه بیمه و بازار سرمایه
فاطمی درباره پنجمین محور همایش اظهار داشت: در نشست پنجم، به رابطه بیمه و بازار سرمایه پرداخته می‌شود؛ هم از منظر حضور شرکت‌های بیمه در بازار سرمایه و هم از جنبه استفاده از منابع مالی آن‌ها در این بازار. شرکت‌های بیمه به‌عنوان نهادهای مالی بزرگ، باید تعهدات خود را از محل سرمایه‌گذاری‌های بهینه تأمین کنند و در عین حال به رشد بازار سرمایه نیز کمک کنند.
او از حضور چهره‌های شاخص در این نشست خبر داد و گفت: به احتمال قوی حسین عبده تبریزی نیز در این پنل حضور خواهند داشت تا مباحث مربوط به ساختار کارکردی رابطه بیمه و بازار سرمایه را بررسی کنیم.
نشست ششم: کاربرد هوش مصنوعی در صنعت بیمه
به گفته فاطمی، ششمین نشست همایش، به فناوری‌های نسل پنجم و نقش هوش مصنوعی (AI) در بیمه اختصاص دارد.
وی توضیح داد: هوش مصنوعی در حال دگرگون کردن صنایع مختلف است و صنعت بیمه هم از این موج فناورانه جدا نخواهد بود. در این نشست از اساتید و فعالان برجسته دانشگاهی و صنعتی که در حوزه داده، الگوریتم و هوش ماشینی در بیمه تجربه دارند دعوت کرده‌ایم.
او افزود: اداره نشست بر عهده مجید نیلی احمدآبادی، استاد برجسته دانشکده برق دانشگاه تهران خواهد بود. با حضور او و متخصصان این عرصه، قطعاً بحث‌های کاربردی و آینده‌نگرانه‌ای درباره نقش داده‌محوری در بهبود نرخ‌گذاری، ارزیابی ریسک و تحلیل خسارات مطرح می‌شود.
نشست هفتم: پادشکنندگی در صنعت بیمه
فاطمی در ادامه با اشاره به تحول در مفهوم طراحی این نشست گفت: نشست هفتم در ابتدا با عنوان تاب‌آوری صنعت بیمه طراحی شده بود، اما اکنون با رویکردی مدرن‌تر تحت عنوان پادشکنندگی (Antifragility) برگزار می‌شود؛ یعنی مرحله‌ای فراتر از تاب‌آوری که به معنای رشد و تقویت در دل بحران‌هاست.
او خاطرنشان کرد: در شرایطی که صنعت بیمه با چالش‌هایی مانند تحریم، نوسان نرخ ارز و تغییر ساختار جمعیتی در بیمه‌های بازنشستگی روبه‌روست، پرسش محوری این نشست آن است که چگونه می‌توان از دل بحران‌ها، ساختاری مقاوم‌تر و کارآمدتر بیرون آورد.
نشست هشتم: بیمه در عصر دیجیتال و نوآوری‌های فناورانه
فاطمی با اشاره به آخرین نشست همایش گفت: نشست هشتم به موضوع بیمه در عصر دیجیتال اختصاص دارد. این نشست به نوآوری‌های فناورانه، اینشورتک‌ها (InsurTechs) و مدل‌های اقتصادی نوینی که به‌واسطه تحول دیجیتال پدید آمده‌اند، می‌پردازد.
وی توضیح داد: موضوعات نشست ششم و هشتم از نظر محتوا هم‌پوشانی‌هایی دارند، اما گستردگی مباحث باعث شد آن‌ها را در دو بخش جداگانه بررسی کنیم؛ در نشست ششم تمرکز بر هوش مصنوعی است و در نشست هشتم بر اثر فناوری و اکوسیستم استارتاپی بیمه. این بخش هم به مدیریتمجید نیلی احمدآبادی برگزار خواهد شد.
جشنواره نوآوری و گیمیفیکیشن در حاشیه همایش
دبیر علمی همایش در پایان از ابتکار تازه‌ای در طراحی رویداد خبر داد و گفت: برای مخاطبان جوان، استارتاپ‌ها و فعالان فناوری، بخش جشنواره‌ای طراحی کرده‌ایم تا جذابیت همایش افزایش یابد. توجه به بازی‌وارسازی (Gamification) به بخشی از فرهنگ صنعتی امروز تبدیل شده و ما نیز تلاش کردیم از آن برای تعامل بیشتر شرکت‌کنندگان استفاده کنیم.